Şəki Ensiklopediyası

Changes

Veysəl Mustafayev (alim-pedaqoq) (başlanğıc kodu nəzərdən keçir)

00:39, 6 yanvar 2024 versiyası

1.923 bayt əlavə edildi ,  6 yanvar
→‎Şəkillər
Sətir 1: Sətir 1: −
[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]]{{Alim  
+
[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış həkimlər]]{{Alim  
 
  |Piktoqram              = <!--yalnız riyaziyyat, fizika, kimya, biologiya, tibb, tarix, arxeologiya və musiqi variantlarından birini seçin-->
 
  |Piktoqram              = <!--yalnız riyaziyyat, fizika, kimya, biologiya, tibb, tarix, arxeologiya və musiqi variantlarından birini seçin-->
 
  |Adı                    = Veysəl Mustafayev
 
  |Adı                    = Veysəl Mustafayev
 
  |Tam adı                = Mustafayev Veysəl Nurməmməd oğlu
 
  |Tam adı                = Mustafayev Veysəl Nurməmməd oğlu
−
  |Şəkil                  = Veysəl Mustafayev 2.jpg
+
  |Şəkil                  = Veysəl Mustafayev (alim-pedaqoq).png
−
  |Şəklin ölçüsü          = 160
+
  |Şəklin ölçüsü          =
−
  |Şəklin izahı            = Veysəl Nurməmməd oğlu Mustafayevin ehtimal edilən şəkli<ref name=Q1 group=qeyd/>.  
+
  |Şəklin izahı            = Veysəl Mustafayev.
 
  |Doğum tarixi            = {{Doğum tarixi|1894||}}
 
  |Doğum tarixi            = {{Doğum tarixi|1894||}}
 
  |Doğum yeri              = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{Rusİmp}}
 
  |Doğum yeri              = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{Rusİmp}}
−
  |Vəfat tarixi            = {{Vəfat tarixi|1975||}} (81 yaşında)
+
  |Vəfat tarixi            = {{Vəfat tarixi və yaşı|1975|1|25|1894|0|0}}
−
  |Vəfat yeri              =  
+
  |Vəfat yeri              = Bakı, {{AzSSR}}, {{SSRİ}}
 
  |Vəfat səbəbi            =  
 
  |Vəfat səbəbi            =  
−
  |Dəfn yeri              =  
+
  |Dəfn yeri              = Qurd qapısı qəbiristanlığı, Bakı
−
  |Vətəndaşlığı            =  
+
  |Vətəndaşlığı            = {{SSRİ}}
 
  |Milliyyəti              =  
 
  |Milliyyəti              =  
−
  |Həyat yoldaşı          =  
+
  |Həyat yoldaşı          = Lütfiyyə xanım, Faina
−
  |Uşağı                  = [[Həmid Mustafayev]]
+
  |Uşağı                  = [[Həmid Mustafayev]], [[‎Namiq Mustafayev (avtomobil nəqliyyatı üzrə mühəndis-mexanik)|Namiq Mustafayev]] ''(Lütfiyyə xanımdan)'' və Ramiz Mustafayev ''(Fainadan)''
 
  |Atası                  =
 
  |Atası                  =
 
  |Anası                  =
 
  |Anası                  =
−
  |Elm sahəsi              =  
+
  |Elm sahəsi              = pedaqogika, psixologiya
−
  |Elmi dərəcəsi          =
+
  |Elmi dərəcəsi          = elmlər namizədi
−
  |Elmi adı                =
+
  |Elmi adı                = dosent
 
  |İş yeri                =  
 
  |İş yeri                =  
 
  |Alma-mater              = <!--Qədim təhsil ocaqları-->
 
  |Alma-mater              = <!--Qədim təhsil ocaqları-->
Sətir 35: Sətir 35:  
  |Commons                =  
 
  |Commons                =  
 
}}
 
}}
−
'''Veysəl Mustafayev''' (1894–1975) — tanınmış alım-pedaqoq, pedaqoji elmlər namizədi, dosent. 1919 – 1920-ci illərdə Nuxada Müsavat partiyasının özək sədrinin müavini olması səbəbindən ömrünün sonunadək siyasi təqiblərə məruz qalmış, 1942-ci ildə Bakıdakı evi müsadirə olunmuş, bir müddət Qazaxıstanda sürgün həyatı yaşamış, geri döndükdə isə Bakıda ona ev və iş verilməmişdir. Nəticədə ömrünün sonunadək başqa respublikaların institutlarında işləmişdir. Bir sıra pedaqoji-metodik kitabların müəllifi yaxud redaktoru olub. O cümlədən həm azərbaycan dilində, həm də türkmən dilində “Əlifba” dərsliyinin müəllifidir. 1948-ci il oktyabrın 5-dən 6-na keçən gecə Aşqabad şəhərində baş verən zəlzələ zamanı xəsarət alanlara ilk yardım göstərmiş və uşaq bağçasının dağıntıları altında qalmış 11 – 12 uşağı xilas etmişdir.  
+
'''Veysəl Mustafayev''' (1894–1975) — tanınmış alım-pedaqoq, pedaqoji elmlər namizədi və dosent.  
   −
==Haqqında məlumatlar==
+
1 aprel 1917-ci il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] təsis edilmiş [[Nuxa Hürriyyəti-Maarif Cəmiyyəti|Hürriyyəti-Maarif Cəmiyyətinin]] təşkilatçılarından biri və idarə heyətinin üzvü olmuşdur.  
−
1894-cü ildə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub.
     −
===İctimai-siyasi fəaliyyəti===
+
1919 – 1920-ci illərdə Müsavat partiyasının Nuxa özək sədrinin müavini vəzifəsində çalışması səbəbindən ömrünün sonunadək siyasi təqiblərə məruz qalmış, 1942-ci ildə Bakıdakı evi müsadirə edilmiş, həyat yoldaşı ilə birlikdə bir müddət Qazaxıstanda sürgün həyatı yaşamış, geri döndükdə isə Bakıda ona ev və iş verilməmişdir. Nəticədə başqa sovet respublikaların institutlarında işləməyə məcbur olmuşdur. Bir sıra pedaqoji-metodik kitabların, orta məktəb dərsliklərinin müəllifi yaxud redaktorudur. O cümlədən, həm azərbaycan dilində, həm də türkmən dilində bir buraxılış “Əlifba” dərsliyinin müəllifidir<ref name=Q1 group=qeyd/>.
−
1 aprel 1917-ci il tarixdə Nuxada təsis edilmiş [[Nuxa Hürriyyəti-Maarif Cəmiyyəti|Hürriyyəti-Maarif Cəmiyyətinin]] təşkilatçılarından biri və idarə heyətinin üzvü,  
     −
1919 – 1920-ci illərdə  Müsavat partiyasının Nuxa özək sədrinin müavini olub.
+
1948-ci il oktyabrın 5-dən 6-na keçən gecə Aşqabad şəhərində baş vermiş zəlzələ zamanı xəsarət alanlara ilk tibbi yardım göstərənlərdən biri olub və uşaq bağçasının dağıntıları altında qalmış 11 – 12 uşağı şəxsən özü dağıntılar arasından çıxarıb.  
   −
1920-ci ildə Azsərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra Dağıstana qaçıb. Geri dönən kimi həbs edilib, amma 3-4 aydan sonra buraxılıb.
+
==Haqqında məlumatlar==
−
 
+
1894-cü ildə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub.
−
1935-ci ildən başlayaraq siyasi təqiblərə məruz qalıb;
  −
 
  −
1937-ci ildə işdən çıxarılıb və 7 ay işsiz qalıb. Lakin sonra yenidən işə qəbul olunub.
  −
 
  −
1942-ci ildə siyasi təqiblərə məruz qalıb; 24 saat ərzində mənzili əlindən alınıb, ev əşyaları küçəyə atılıb, xəstə arvadı ilə birlikdə Şimali Qazaxıstan vilayətinə inzibati qaydada sürgün edilib. Bu zaman hətta onlara  7 – 9 yaşında olan iki işaqlarını görməyə də imkan verilməyib.
  −
 
  −
1946-cı ildə Bakıya geri dönüb. Lakin mənzili geri qaytarılmayıb və ona ixtisası üzrə iş verilməyib. Həyat yoldaşı vəfat etdikdən sonra uşaqlarını Bakıda qoyub başqa respublikalarda iş axtarmağa gedib.
  −
 
  −
1948-ci ilin sentyabrında Çardcou Pedaqoji İnstitutunda (Türkmənistan SSR) işləməyə başlayıb. Lakin Azərbaycan xüsusi xidmət orqanlarının əməkdaşları bunu bilən kimi onu işdən çıxartdırıblar. Veysəl Mustafayev {{Sov.İKP MK}}-ya edib və bundan sonra işinə bərpa olunub.
      
===Təhsili===
 
===Təhsili===
Sətir 63: Sətir 52:  
1912-ci ildən ibtidai məktəblərdə müəllim işləyib.
 
1912-ci ildən ibtidai məktəblərdə müəllim işləyib.
   −
1920 – 1926-cı illərdə Nuxa nümunə zəhmət məktəbinin müdiri,
+
1920 – 1926-cı illərdə Nuxa nümunə-zəhmət məktəbinin müdiri,
    
1926 – 1929-cu illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin elmi işçisi,
 
1926 – 1929-cu illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin elmi işçisi,
Sətir 71: Sətir 60:  
1937 – 1941-ci illərdə Azərbaycanın rayonlarında həkim işləyib.
 
1937 – 1941-ci illərdə Azərbaycanın rayonlarında həkim işləyib.
   −
1948 – 1952-ci illərdə Çardcou Pedaqoji İnstitutunda, Aşqabad Pedaqoji İnstitutunda (Türkmənistan SSR) və Türkmənistan Dövlət Universitetində,  
+
1948 – 1952-ci illərdə Çardcou Pedaqoji İnstitutunda (Türkmənistan SSR), Aşqabad Pedaqoji İnstitutunda (Türkmənistan SSR) və Türkmənistan Dövlət Universitetində,  
    
1954-cü ilin sentyabrından Saransk Pedaqoji İnstitutunun ({{RSFSR izah}}, Mordoviya {{MSSR izah}}) pedaqogika kafedrasında dosent vəzifəsində çalışıb.
 
1954-cü ilin sentyabrından Saransk Pedaqoji İnstitutunun ({{RSFSR izah}}, Mordoviya {{MSSR izah}}) pedaqogika kafedrasında dosent vəzifəsində çalışıb.
    
===Elmi fəaliyyəti===
 
===Elmi fəaliyyəti===
−
1929-cu ildə o, universitetin privat-dosenti təsdiq edilib.
+
1929-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin privat-dosenti təsdiq edilib.
    
1948 – 1952-ci illərdə Türkmənistanda işləyərkən namizədlik dissertasiyasını müdafiə edib.
 
1948 – 1952-ci illərdə Türkmənistanda işləyərkən namizədlik dissertasiyasını müdafiə edib.
 +
 +
===Siyasi təqiblərə məruz qalması===
 +
1920-ci ildə Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulmasından sonra Dağıstana qaçıb. Bir müddət sonra geri dönən kimi isə həbs edilib, amma 3-4 aydan sonra həbsdən buraxılıb.
 +
 +
1937-ci ildə işdən çıxarılıb və 7 ay işsiz qalıb. Lakin sonra yenidən işə qəbul olunub.
 +
 +
1942-ci ildə 24 saat ərzində mənzili əlindən alınıb, ev əşyaları küçəyə atılıb, xəstə arvadı ilə birlikdə Şimali Qazaxıstan vilayətinə (Qazaxıstan SSR) inzibati qaydada sürgün edilib. Bu zaman hətta onlara  biri 7 yaşında, o biri isə 9 yaşında olan uşaqları ilə salamatlaşmağa da imkan verilməyib.
 +
 +
1946-cı ildə Bakıya geri dönüb. Lakin Bakıdakı mənzili geri qaytarılmayıb, başqa mənzil də verilməyib və ona ixtisası üzrə iş də verilməyib. Həyat yoldaşı vəfat etdikdən sonra uşaqlarını Bakıda qoyub başqa respublikalarda iş axtarmağa gedib.
 +
 +
1948-ci ilin sentyabrında Çardcou Pedaqoji İnstitutunda (Türkmənistan SSR) işləməyə başlayıb. Lakin Azərbaycan SSR xüsusi xidmət orqanlarının əməkdaşları bunu bilən kimi onu işdən çıxartdırıblar. Veysəl Mustafayev {{Sov.İKP MK}}-ya şikayət edib, nəticədə işinə bərpa olunub.
    
===Təltif və mükafatları===
 
===Təltif və mükafatları===
−
* [["1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı|“1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə” medalı]] (1946).
+
* [["1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı|“1941 – 1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə” medalı]] (1946).
 +
 
 +
===Şəkillər===
 +
<gallery mode= packed heights= "230px" widths= "180px" >
 +
Şəkil:Veysəl Mustafayev (alim-pedaqoq)4.jpeg |Veysəl Mustafayev, 1932-ci il.
 +
Şəkil:Lütfiyyə Mustafayeva.jpeg |Veysəl Mustafayevin birinci həyat yoldaşı Lütfiyyə xanım.
 +
Şəkil:Veysəl Mustafayev (alim-pedaqoq)2.jpeg |Veysəl Mustafayev, həyat yoldaşı Lütfiyyə xanım, Veysəl Mustafayevin qardaşları...
 +
Şəkil:Veysəl Mustafayev (alim-pedaqoq)3.jpeg |Veysəl Mustafayev Saransk Pedaqoji İnstitutunun tələbələri arasında, 1962-ci il.
 +
</gallery>
    
===Vəfatı===  
 
===Vəfatı===  
−
1975-ci ildə – 81 yaşında, Bakıda vəfat edib.
+
25 yanvar 1975-ci il tarixdə – 81 yaşında, Bakıda vəfat edib. Bakıda Qurd qapısı qəbiristanlığında dəfn olunub.
    
== Qeydlər ==
 
== Qeydlər ==
Sətir 90: Sətir 98:  
|group=qeyd
 
|group=qeyd
 
|refs=
 
|refs=
−
<ref name=Q1>Bu şəkil 2012-ci ildə çap olunmuş “Unutdurulmuş azman – Əliabbas Qədimov” kitabının 124-cü səfifəsində verilib {{Harvnb|Tahirzadə Ə., Manaflı H.|2012}}. Lakin mümkündür ki şəkildəki şəxs Veysəl Nurməmməd oğlu Mustafayev yox, əslində [[Veysəl Mustafayev (rəhbər kadr)|Veysəl Məmmədkərim oğlu Mustafayevdir]].</ref>
+
<ref name=Q1>Azərbaycan dilində “Əlifba” dərsliyi 1934-cü ildə “Azərnəşr”də çap olunmuşdur.</ref>
−
 
  −
 
   
}}
 
}}
    
== Ədəbiyyat ==
 
== Ədəbiyyat ==
 +
# {{məqalə
 +
| müəllif        = Садыхов С. З.
 +
| başlıq          = Судьба ученого
 +
| orijinal        =
 +
| link            =
 +
| dil            = ru
 +
| cavabdeh        =
 +
| nəşrin müəllifi =
 +
| nəşr            = Elm
 +
| tip            = qəzet
 +
| yer            = Bakı
 +
| nəşriyyat      =
 +
| il              = 1991
 +
| cild            =
 +
| buraxılış      = 5 yanvar
 +
| nömrə          = 1 – 2 (260–261)
 +
| səhifələr      =
 +
| isbn            =
 +
| issn            =
 +
| doi            =
 +
| bibcode        =
 +
| arxiv          =
 +
| pmid            =
 +
| ref            =
 +
| archiveurl      =
 +
| archivedate    =
 +
}}
 
# {{ŞAZ|1|425-427}}
 
# {{ŞAZ|1|425-427}}
 
# {{OTÖ|384-388|Məslək mücahidi : Alimin taleyi}}
 
# {{OTÖ|384-388|Məslək mücahidi : Alimin taleyi}}
Sətir 148: Sətir 181:  
  | ref            =  
 
  | ref            =  
 
}}
 
}}
 +
# {{Sayta istinad|url=https://archive.org/details/veysl-mustafayev |author = |authorlink= |title=Veysəl Mustafayevə aid sənədlər və məqalələr|subtitle= |deadlink= |archiveurl= |archivedate= |lang= |showlang=yes|responsible=  |website= |websiteurl= |type= |date= |accessdate= 23.11.2023|quote= |quoteup= |description= |ref= }}
    
{{Yoxlanılmış məqalə}}
 
{{Yoxlanılmış məqalə}}
 +
 +
{{Çapa hazır məqalə}}
Mənbə — "https://shaki.info/wiki/Xidməti:MobileDiff/51482...59984"