İradə Rövşən

İradə Rövşən
Doğum tarixi	15 may 1968(1968-05-15)
Doğum yeri	SSRİ Azərbaycan SSR, Zaqatala şəhəri
Vəfat tarixi	30 sentyabr 2014 (46 yaşında)
Vəfat yeri	Azərbaycan→Şəki şəhəri
Vətəndaşlıq	SSRİ→ Azərbaycan
Elm sahəsi	Memarlıq
İş yeri	Azərbaycan MEA AMEA Şəki Regional Elmi Mərkəzi
Elmi dərəcəsi	Memarlıq üzrə fəlsəfə doktoru
Elmi adı	Laboratoriya rəhbəri
Təhsili	Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti, Memarlıq fakültəsi
Mükafatları	Şəki Şəhər İcra Hakimiyyətinin "ilin adamı" mükafatı (2008), AMEA-nın Fəxri Fərmanı (2012)

İradə Rövşən (İradə Rövşən; d.  15 may 1968, Zaqatala, Azərbaycan SSR, SSRİ – ö.  30 sentyabr 2014-cü il) — azərbaycanlı memar-alim, Azərbaycan Memarlar İttifaqının üzvü və AMEA Şəki Regional Elmi Mərkəzinin folklorşünaslıq və el sənətləri laboratoriyasının rəhbəri idi.

Həyatı

İradə Rövşən qızı Abdullayeva (Məmmədova) 15 may 1968-ci il tarixdə Zaqatala şəhərində anadan olmuşdu.

1975 – 1985-ci illərdə Zaqatala şəhərindəki 2 saylı rus orta məktəbində orta təhsil alıb.

X sinifdə oxuyanda həm də Leninqrad (İndiki Sankt-Peterburq) Mühəndis-İnşaat İnstitutunun hazırlıq kursunu qiyabi bitirib.

Orta məktəbi qurtardıqdan sonra Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universitetinə daxil olub və 1990-cı ildə oranı fərqlənmə diplomu ilə bitirib.

1991 – 1998-ci illərdə AMEA Şəki Regional Elmi Mərkəzində laborant, baş laborant və kiçik elmi işçi vəzifələrində çalışıb.

1998 – 2004-cü illərdə Sankt-Peterburq şəhərində yaşayıb və işləyib.

2004-cü ildə yenidən Şəkiyə qayıdıb və AMEA Şəki Regional Elmi Mərkəzində əvvəlki işinə bərpa edilib.

2007-ci ildə memarlıq elmləri nmizədi elmi dərəcəsi aldıqdan sonra AMEA Şəki Regional Elmi Mərkəzin elmi katıb təyin edilmiş və 2013-cü ilədək bu vəzifəni icra etmişdir. 2014-cü ilədək – ömrünün sonunadək, orada işləyib.

Elmi fəaliyyəti

2007-ci il dekabrın 25-də Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universitetinin ixtisaslaşdırılmış Elmi Şurasında “Şəki yaşayış evlərinin interyeri” mövzusunda dissertasiya müdafıə edərək memarlıq elmləri namizədi (memarlıq üzrə fəlsəfə doktoru) elmi dərəcəsi alıb.

AMEA Şəki Regional Elmi Mərkəzindəişlədiyi müddətdə respublikamızda, eləcə də xarici ölkələrdə çoxsaylı elmi məqalələri dərc olunmuşdur, o cümlədən, 2008-ci ildə “Şəki yaşayış evlərinin interyeri (XVIII əsrin axırı-XX əsrin əvvəlləri)” kitabı çapdan çıxıb.

Şəki Regional Elmi Mərkəzinin Folklorşünaslıq və el sənətləri laboratotiyasına rəhbərliik ona həvalə edilmiş, Mərkəzdə memarlıq və folklorşünaslıq haqqında dərc edilən bütün kitablarda əməyi olmuşdur.

Şəki bələdiyyəsi (qəzet)i ilə uzun müddət əməkdaşlıq etmiş, qəzetin müxtəlif saylarında elmi-puplisistik məqalələri dərc olunub.

Əsas elmi nailiyyətləri

• “Şəki yaşayış evlərinin interyeri (XVIII əsrin sonu XIX əsrin əvvəlləri)” Bakı: “Elm”, 2008.- 152 s.(Kitab - Azərbaycan və rus dillərində)
• "Balakən-Şəki bölgəsinin folklor və el sənətləri nümunələrinin toplanması və tədqiqi."

Mükafatları

• 2008-ci ildə İradə Rövşən Şəki Şəhər İcra Hakimiyyəti tərəfindən elmin inkişafına göstərdiyi xidmətlərə görə “İlin qalibi” adı.
• 2012-ci ildə Şəki Regional Elmi Mərkəzinin 40-illik yubileyi ilə əlaqədar Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası tərəfindən “Fəxri fərmanla”.

Elmi əsərləri

• Интерьер народного жилья г. Шеки, значение его традиций в формировании личности человека. Баку, Урбанизм. №8, 2005, с. 127-133.
• Блеск родного стиля. Известия педагогического университета №2; Баку, АГПУ, 2005, с. 440-446.
• Дом-музей М.Ф. Ахундова. Memarlıq, şəhersalma tarixi və berpası. ŞBMA. Баку, toplu № 5, c. 105-109.
• Из прошлого в настоящее. Tedqiqler.: № 1, Баку, 2005, с. 329-336.
• О бухаре, меджвеи и подносах. Tedqiqler.: №3, Баку, 2004, с. 285-290.
• Еще раз заглянем в зеркала. Фольклор и этнография.: 2004, № 03, с. 28-31.
• Джеджим. Elm ve həyat.: № 6, Баку, 2004, с. 33-34.
• İki əsrin yadigarı. Elm və həyat.: № 1-1, Bakı, 2002, səh. 20-21.
• Об интерьере жилых домов города Шеки. Фольклор и этнография.: Баку, 2004, № 04, стр. 67-71.
• Вышивка «тякалдуз» в интерьере шекинского жилья. Фольклор и этнография.: Баку, 2005, № 02, с. 64-69.
• Güzgülərə bir də baxaq. Qobustan.: Bakı, № 2, 2005, с. 38-40.
• Дом усты Юсифа Гаджи Лятиф оглы. Урбанизм. Баку.
• Şəkinin qədim və çağdaş həyət hasarları, darvazaları. Folklor və Etnoqrafiya.:2008, № 3-4, səh. 82-88.
• Şəki. Gələrsən-görərsən.: 2008,
• Tarixi yaradan və yaşadan daşlar. Folklor və Etnoqrafiya.:2009, № 2, səh. 53-58.
• Dahilərin ömür yolu (oçerklər, xatirələr). Tərtibçilər: Zəkəriyyə Əlizadə, İradə Rövşən. Bakı: “Elm və təhsil”, 2010, 416 səh.
• Canlı muzeylər. Folklor və Etnoqrafiya.:2011, № 02, səh. 22-26
• Şəki özü bir memarlıq abidəsidir. Folklor və Etnoqrafiya.:2012, № 01, səh. 61-66
• Şəki. Qobustan.: Bakı, № 1, 2012
• Градостроительство и архитектура г.Шеки в период развития шелководства (XVIII-XX в.в.). Фундаментальные и прикладные проблемы науки. М.: РАН, 2012 г.
• Şəki Regional Elmi Mərkəzi: tarixə çevrilən 40 il. “Apostroff”, Bakı-2012. (kitabın həmmüəllifi)

Elmi məqalələri

• «Bədii-estetik təfəkkurun formalaşmasi vacibdir» – “Şəki fəhləsi”. qəzeti. № 78(10,747) 1991.
• «Memarliq ənənələrini davam etdirək» – “Şəki fəhləsi” qazeti. 23.02.1991.
• «Cecim» – Elm və həyat.:Bakı, №6, 2004.
• «Блеск родного стиля». – Pedaqoji Universitetin Xəbərləri, №2; Bakı, ADPU, 2005.
• "Şəki Bələdiyyəsi" qəzetində dərc olunmuş elmi-publisistik məqalələri

Mənbə

• AMEA
• Şəki ensiklopediyası
• AMEA Şəki Regional Elmi Mərkəzi
• ŞREM

İstinadlar

• Şəkinin elmi ictimaiyyətinə ağır itki üz verib

Xarici keçidlər

• "ŞƏKİ YAŞAYIŞ EVLƏRİNİN İNTERYERİ (XVIII ə.sonu- XX ə.əvvəlləri)"
• "UCALDAN VƏ YAŞADAN DAŞLAR"
• "Din ayrı, dövlət ayrı..."
• "Daş. kərpic, taxta."
• "İpəkçiliyin Şəki memarlığına təsiri"