Diqqət! 4 aprel 2024-cü il tarixdən saytın yeni versiyası sheki.org domenində fəaliyyət göstərir. Bu köhnə versiyadır və yenilənməsi məhdudlaşdırılıb. Lakin 6 yanvar 2025-ci il tarixədək bu vəziyyətdə internetdə qalacaqdır...
Bu məqalə Şəki Ensiklopediyasının yoxlanılmış məqalələrindən biridir və müəlliflik hüququ Şəki Ensiklopediyasının redaksiyasına məxsusdur!

Acınohur perspektivli rayonu

Şəki Ensiklopediyası səhifəsi
Jump to navigation Jump to search

Acınohur perspektivli rayonu — Azərbaycan Respublikası ərazisində neftli-qazlı sahə. Orta Kür çökəkliyinin şimal-qərb yamacında Acınohur Acınohur öndağlığındadır. Acınohur perspektivli rayonu qərbdə Qanıx çayı, şərqdə Girdiman çayı, şimalda Qanıx-Əyriçay vadisi, cənubda Mingəçevir su anbarı və Şirvan düzü ilə əhatələnir. Geoloji quruluşunda Dördüncü dövr də daxil olmaqla Kaynozoyun gilli-qumdaşılı-karbonatlı dəniz və kontinental çöküntü kompleksi iştirak edir. Ümumi qalınlığı 7000-dən çox olan çöküntülərin 3000-5000 m-ni Pliosen və Dördüncü dövrün kontinental çöküntüləri təşkil edir.

Acınohur perspektivli rayonunda tektonik cəhətdən 31 antiklinal qalxmaları əhatə edən və ümumi Qafqaz istiqamətində (şimaldan cənuba) uzanan 5 qırışıqlıq zona ayırırlar: Daşüz, Qudbərəkdağ, Acınohur-Xocavənd, Qocaşen-Göyçay, Qaraca-Qaraməryəm. Burada nadir hallarda neft pərdəciklərinə, qaz qabarcıqları və minerallaşmış sulardan ibarət zəif təbii neft-qaz çıxışlarına təsadüf olunur (Şərqi Qocaşen antiklinalı). Belə neft-qaz əlamətləri bir neçə axtarış-kəşfiyyat quyularında da qeydə alınmışdır. Yanar qazların təbii çıxışları Qərbi Qocaşen, Gəmiqaya-Acıbulaq və s. antiklinallarda müəyyən edilmişdir. Neftin xüsusi çəkisi 0.907-dir. Acınohur perspektivli rayonunun geotektonik və paleocoğrafi inkişafının, çöküntülərin litofasial və struktur xüsusiyyətlərinin qonşu neftli-qazlı rayonlar ilə (Kür-Qabırrı çaylararası, Aşağı Küryanı, Gəncə-Naftalan, Şamaxı-Qobustan) eyni olduğunu nəzərə alaraq onun neftlilik-qazlılıq baxımından Cənub qırışlıq zonasında Alt Pliosen (məhsuldar qat), Göyçay rayonunun qərb hissəsində Ağçagil və Sarmat, rayonun cənub-şərq hissəsində isə Eosen və Maykop çöküntüləri perspektivli hesab olunur.

Həmçinin, bax:

Ədəbiyyat

  1. Acınohur perspektivli rayonu // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası : ensiklopediya  : [25 cilddə] (tiraj: 10 000; 608 s.). — Bakı: “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi, 2009. —I  c. — Səh. 69. — ISBN 978-9952-441-02-4.