"Şəki Xan qəbiristanlığındakı epiqrafik abidələr" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər
Jump to navigation
Jump to search
| (Eyni redaktor tərəfindən edilmiş 10 dəyişiklik göstərilmir) | |||
| Sətir 48: | Sətir 48: | ||
== Ümumi məlumat == | == Ümumi məlumat == | ||
| − | [[Xan məscidi (Şəki)|Şəki Xan məscidinın]] şərq tərəfində yerləşən Şəki Xan qəbiristanlığında vaxtilə 15-20-yə qədər yazılı başdaşı olmuşdur{{sfn|Nemətova M.S.|1961|p= | + | [[Xan məscidi (Şəki)|Şəki Xan məscidinın]] şərq tərəfində yerləşən Şəki Xan qəbiristanlığında vaxtilə 15-20-yə qədər yazılı başdaşı olmuşdur{{sfn|Nemətova M.S.|1961|p=19-37}}. Hal-hazırda orada cəmi 10 yazılı başdaşı və bir yazılı qəbirüstü abidə var. |
| − | Qəbiristanlıqdakı 9 başdaşının kitabəsi haqqında [[Məşədixanım Nemət]] 1961-ci ildə elmi nəşrdə dərc olunmuş məqaləsində{{sfn|Nemətova M.S.|1961|p= | + | Qəbiristanlıqdakı 9 başdaşının kitabəsi haqqında [[Məşədixanım Nemət]] 1961-ci ildə elmi nəşrdə dərc olunmuş məqaləsində{{sfn|Nemətova M.S.|1961|p=19-37}}, bir neçə başdaşı haqqında isə 1984-cü və 2001-ci ildə çap olunmuş kitablarında{{sfn|Нейматова М.С.|1981|p=}}{{sfn|Нейматова М.С.|2001|p=108}} məlumat vermişdir. 2009-cu ildə [[Aydın Məmmədov (jurnalist)|Aydın Məmmədov]] bir başdaşı hissəsi üzərində göstərilən vəfat tarixinin [[İsmayıl xan Xoyski|İsmayıl xanın]] qızı Saadət bəyimin vəfat tarixi ilə üst-üstə düşməsini və həmin başdaşının Saadət bəyimin qızı [[Səltənət bəyim Xoyskaya|Səltənət bəyimin]] başdaşı ilə eyni üslubda olmasını əsas götürərək onun Saadət bəyimə aid olması fikrini irəli sürmüşdür{{sfn|Məmmədov A.S.|2009|p=4}}. |
| − | Qəbiristanlıqda Şəki xanlarından cəmi birinin — [[Fətəli xan (Şəki xanı)|Fətəli xanın]], qəbrinin üzərində başdaşı var. Onun 1831-ci ildə Həştərxanda vəfat etmiş qardaşı [[Məhəmmədhəsən xan (Şəki xanı)|Məhəmmədhəsən | + | Qəbiristanlıqda Şəki xanlarından cəmi birinin — [[Fətəli xan (Şəki xanı)|Fətəli xanın]], qəbrinin üzərində başdaşı var. Onun 1831-ci ildə Həştərxanda vəfat etmiş qardaşı [[Məhəmmədhəsən xan (Şəki xanı)|Məhəmmədhəsən xanın]] da bu qəbiristanlıqda dəfn edilməsi{{sfn|Tahirzadə Ə.Ş.|2005|p=277}}, atası [[Məhəmmədhüseyn xan|Məhəmmədhüseyn xanın]] isə Xan məscidinin mehrabı içində dəfn edilməsi{{sfn|Salman Mümtaz|1925|p=}} məlum olsa da başdaşıları aşkar edilməmişdir. |
| − | Heç bir şübhə yoxdur ki, | + | Heç bir şübhə yoxdur ki, Gəncə xanı Cavad xanın arvadının da qəbri buradadır; mənbədə göstərilir ki, Cavad xan ruslarla döyüşdə öldürüldükdən sonra onun arvadı Nuxaya qayıtmış (Məhəmmədhəsən xanın bacısı idi) və 1830-cu ildə burada vəfat etmişdir{{sfn|AKAK, səh.: 905|1875|p=}}. |
| − | 2010-cu ilin əvvəllərində salamat vəziyyətdə olan bir bütöv başdaşı və bir neçə başdaşı hissəsi qəbristanlıqdan götürülərək R.B.Əfəndiyev adına Şəki Tarix-Diyarşünaslıq muzeyinə aparılmışdır{{sfn|Məmmədov A.S.|2010|p=}} və indiyə qədər orada saxlanılmaqdadır. Xan qəbristanlığından götürülmüş bütöv başdaşı Azərbaycanın görkəmli dövlət xadimi [[Fətəli xan Xoyski]] | + | 2010-cu ilin əvvəllərində salamat vəziyyətdə olan bir bütöv başdaşı və bir neçə başdaşı hissəsi qəbristanlıqdan götürülərək [[Rəşid bəy Əfəndiyev adına Şəki Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi|R.B.Əfəndiyev adına Şəki Tarix-Diyarşünaslıq muzeyinə]] aparılmışdır{{sfn|Məmmədov A.S.|2010|p=}} və indiyə qədər orada saxlanılmaqdadır. Xan qəbristanlığından götürülmüş bütöv başdaşı Azərbaycanın görkəmli dövlət xadimi [[Fətəli xan Xoyski|Fətəli xan Xoyskinin]] atabir bacısı [[Səltənət bəyim|Səltənət bəyimin]] qəbrinin üstündəki başdaşı idi. |
== Siyahı == | == Siyahı == | ||
| Sətir 181: | Sətir 181: | ||
|- | |- | ||
|-style="background:#98CF99" align="center" | |-style="background:#98CF99" align="center" | ||
| − | | colspan=5 |{{görünən haşiyə|Səadət xanımın başdaşı}} | + | | colspan=5 |{{görünən haşiyə|Səadət xanımın aid edilən başdaşı}} |
|-style="background:#D0F0C0" | |-style="background:#D0F0C0" | ||
| − | |[[Şəkil:Saadet beyim.jpg|200px]]|| Səadət xanım <br />[[İsmayıl xan Xoyski|İsmayıl xan]] qızı||1819||24.07.1892<br />(Hicri 28.12.1309 -cu il) | + | |[[Şəkil:Saadet beyim.jpg|200px]]|| Səadət xanım <br />[[İsmayıl xan Xoyski|İsmayıl xan]] qızı?||1819||24.07.1892<br />(Hicri 28.12.1309 -cu il) |
| − | || 2010-cu ilin əvvəllərində qəbristanlıqdan götürülərək R.b.əfəndiyev adına Şəki Tarix-Diyarşünaslıq muzeyinə | + | || 2009-cu ildə [[Aydın Məmmədov (jurnalist)|Aydın Məmmədov]] bu başdaşı hissəsi üzərində göstərilən vəfat ilinin [[İsmayıl xan Xoyski|İsmayıl xanın]] qızı Saadət bəyimin vəfat ili ilə üst-üstə düşməsinə və həmin başdaşının Saadət bəyimin qızı [[Səltənət bəyim Xoyskaya|Səltənət bəyimin]] başdaşı ilə eyni üslubda olmasına görə bu başdaşının Saadət bəyimə aid olması fikrini irəli sürmüşdür{{sfn|Məmmədov A.S.|2009|p=4}}. 2010-cu ilin əvvəllərində isə bu başdaşı hissəsi qəbristanlıqdan götürülərək R.b.əfəndiyev adına Şəki Tarix-Diyarşünaslıq muzeyinə aparılmışdır və indiyə qədər orada saxlanılmaqdadır. Səadət xanımın anası [[Hacı Tuti ağa]] idi. |
|- | |- | ||
| colspan=5 | | | colspan=5 | | ||
| Sətir 382: | Sətir 382: | ||
== Həmçinin, bax: == | == Həmçinin, bax: == | ||
| − | *[[Xan məscidi (Şəki)]] | + | * [[Xan məscidi (Şəki)]] |
{{Yoxlanılmış siyahı}} | {{Yoxlanılmış siyahı}} | ||
| Sətir 388: | Sətir 388: | ||
{{Yoxlanılmış məqalə}} | {{Yoxlanılmış məqalə}} | ||
| − | [[az:Şəki Xan qəbiristanlığındakı epiqrafik abidələr]] | + | [[az:Şəki Xan qəbiristanlığındakı epiqrafik abidələr]][[en:Epigraphic monuments in the cemetery of Shaki Khan]][[ru:Эпиграфические памятники на Ханском кладбище (Шеки)]][[tr:Şeki Han Mezarlığı'ndaki epigrafik anıtlar]] |
| − | [[ru:Эпиграфические памятники на Ханском кладбище (Шеки)]] | ||
Səhifəsinin 19:27, 20 noyabr 2024 tarixinə olan son halı
| Qəbiristanlıq | |
Xan qəbiristanlığı
| |
 | |
| Ölkə | Azərbaycan |
| Şəhər | Şəki |
| Ən köhnə və ən yeni yazılı başdaşılarda tarixlər | 1815—1920 |
| Koordinatlar | 41°12′09″N 47°11′30″E / 41.202529°N 47.191714°E  41°12′09″N 47°11′30″E / 41.202529°N 47.191714°E
|
Şəki Xan qəbiristanlığındakı epiqrafik abidələr hal-hazırda orada mövcud olan, yaxud vaxtilə orada mövcud olmuş yazılı başdaşılardan, yazılı başdaşı qəlpələrindən və bir yazılı qəbirüstü abidədən ibarətdir.
Ümumi məlumat[redaktə | HTML redaktə]
Şəki Xan məscidinın şərq tərəfində yerləşən Şəki Xan qəbiristanlığında vaxtilə 15-20-yə qədər yazılı başdaşı olmuşdur[1]. Hal-hazırda orada cəmi 10 yazılı başdaşı və bir yazılı qəbirüstü abidə var.
Qəbiristanlıqdakı 9 başdaşının kitabəsi haqqında Məşədixanım Nemət 1961-ci ildə elmi nəşrdə dərc olunmuş məqaləsində[1], bir neçə başdaşı haqqında isə 1984-cü və 2001-ci ildə çap olunmuş kitablarında[2][3] məlumat vermişdir. 2009-cu ildə Aydın Məmmədov bir başdaşı hissəsi üzərində göstərilən vəfat tarixinin İsmayıl xanın qızı Saadət bəyimin vəfat tarixi ilə üst-üstə düşməsini və həmin başdaşının Saadət bəyimin qızı Səltənət bəyimin başdaşı ilə eyni üslubda olmasını əsas götürərək onun Saadət bəyimə aid olması fikrini irəli sürmüşdür[4].
Qəbiristanlıqda Şəki xanlarından cəmi birinin — Fətəli xanın, qəbrinin üzərində başdaşı var. Onun 1831-ci ildə Həştərxanda vəfat etmiş qardaşı Məhəmmədhəsən xanın da bu qəbiristanlıqda dəfn edilməsi[5], atası Məhəmmədhüseyn xanın isə Xan məscidinin mehrabı içində dəfn edilməsi[6] məlum olsa da başdaşıları aşkar edilməmişdir.
Heç bir şübhə yoxdur ki, Gəncə xanı Cavad xanın arvadının da qəbri buradadır; mənbədə göstərilir ki, Cavad xan ruslarla döyüşdə öldürüldükdən sonra onun arvadı Nuxaya qayıtmış (Məhəmmədhəsən xanın bacısı idi) və 1830-cu ildə burada vəfat etmişdir[7].
2010-cu ilin əvvəllərində salamat vəziyyətdə olan bir bütöv başdaşı və bir neçə başdaşı hissəsi qəbristanlıqdan götürülərək R.B.Əfəndiyev adına Şəki Tarix-Diyarşünaslıq muzeyinə aparılmışdır[8] və indiyə qədər orada saxlanılmaqdadır. Xan qəbristanlığından götürülmüş bütöv başdaşı Azərbaycanın görkəmli dövlət xadimi Fətəli xan Xoyskinin atabir bacısı Səltənət bəyimin qəbrinin üstündəki başdaşı idi.
Siyahı[redaktə | HTML redaktə]
 | ||||
| Şəkil | Adı, atasının adı, və familiyası |
Anadan olduğu il |
Vəfat tarixi |
Əlavə qeyd |
|---|---|---|---|---|
| Mustafa ağanın başdaşı | ||||
 |
Mustafa ağa Kərim ağa oğlu Şəkixanov |
≈1831 | 1895, 5 noyabr (Hicri 1313, cəmadiyəl-əvvəl ayının 17-si) |
|
| Göyçək xanımın başdaşı | ||||
 |
Göyçək xanım Məhəmmədhüseyn xan qızı |
1849, may/iyun ayı (Hicri 1265-ci il ilin rəcəb ayı) |
||
| Güllü xanımın başdaşı | ||||
 |
Güllü xanım Kərim ağa qızı Şəkixanova |
19.11.1858-ci il (Hicri 12.04.1275-ci il) |
||
| Fətəli xanın başdaşı | ||||
 |
Fətəli xan Məhəmmədhüseyn xan oğlu |
11.05.1815-ci il (Hicri 02.05.1230-cu il) |
||
| Kərim ağa Şəkixanovun başdaşı | ||||
 |
Kərim ağa Fətəli xan oğlu Şəkixanov |
≈1788 | 10.12.1858-ci il (Hicri 14.05.1275-ci il) |
|
| Cəmilə xanımın başdaşı | ||||
 |
Cəmilə xanım Məhəmmədhüseyn xan qızı |
26.07.1835-ci il (Hicri 02.01.1251-ci il) |
||
| Telli bəyimin başdaşı | ||||
 |
Telli bəyim Əbdülhəmid ağa qızı |
1899/1900-ci il (Hicri 1317-ci il) |
||
| Əbdülhəmid ağanın başdaşı | ||||
 |
Əbdülhəmid ağa Əbdülhəşım ağa oğlu |
1854/55-ci il (Hicri 1271-ci il) |
Baş daşı kitabəsində öz əcəli ilə ölmədiyi, öldürüldüyü qeyd olunub. | |
| Tutu ağanın başdaşı | ||||
 |
Tutu ağa Məhəmmədhəsən xan qızı |
23.11.1859-ci il (Hicri 23.04. 1276-cı il) |
||
| Hacı Ağa Nigarın/Zeynəbin başdaşı | ||||
 |
Hacı Ağa Nigarın/ Zeynəbin başdaşı |
1817/1818 (Hicri 1233) |
Meşədixanım Neymət 2001-ci ildə çap olunmuş kitabında başdaşı üzərindəki adı "şəkili Hacı Ağa bəyin qızı Zeynəb" [3] kimi göstərsə də, 1981-ci ildə çap olunan kitabında bu adı "Hacı Ağa Nigar Hacı qızı"[9] kimi təqdim edib. | |
| Səltənət bəyimin başdaşı | ||||
 |
Səltənət bəyim İskəndər xan qızı |
06.01.1869-cu il (Hicri 22.09.1285-cı il) |
2010-cu ilin əvvəllərində salamat vəziyyətdə olan bu başdaşı bir neçə başdaşı hissəsi ilə birlikdə qəbristanlıqdan götürülərək R.b.əfəndiyev adına Şəki Tarix-Diyarşünaslıq muzeyinə aparılmış[8] və indiyə qədər orada saxlanılmaqdadır. Səltənət bəyim Azərbaycanın görkəmli dövlət xadimi Fətəli xan Xoyskinin atabir bacısı idi. | |
| Səadət xanımın aid edilən başdaşı | ||||
 |
Səadət xanım İsmayıl xan qızı? |
1819 | 24.07.1892 (Hicri 28.12.1309 -cu il) |
2009-cu ildə Aydın Məmmədov bu başdaşı hissəsi üzərində göstərilən vəfat ilinin İsmayıl xanın qızı Saadət bəyimin vəfat ili ilə üst-üstə düşməsinə və həmin başdaşının Saadət bəyimin qızı Səltənət bəyimin başdaşı ilə eyni üslubda olmasına görə bu başdaşının Saadət bəyimə aid olması fikrini irəli sürmüşdür[4]. 2010-cu ilin əvvəllərində isə bu başdaşı hissəsi qəbristanlıqdan götürülərək R.b.əfəndiyev adına Şəki Tarix-Diyarşünaslıq muzeyinə aparılmışdır və indiyə qədər orada saxlanılmaqdadır. Səadət xanımın anası Hacı Tuti ağa idi. |
| Qəbirüstü abidə | ||||
 |
Məhəmməd paşa Əhməd xan oğlu |
20 may 1859 (Hicri 17 şəvval 1275-ci il) |
5 oktyabr 1920-ci il (Hicri 21 məhərrəm 1339-cu il) |
Qəbirüstü abidə üzərinə həkk olunmuş kitabə. |
İstinadlar[redaktə | HTML redaktə]
- ↑ 1,0 1,1 Nemətova M.S., 1961, p. 19-37.
- ↑ Нейматова М.С., 1981.
- ↑ 3,0 3,1 Нейматова М.С., 2001, p. 108.
- ↑ 4,0 4,1 Məmmədov A.S., 2009, p. 4.
- ↑ Tahirzadə Ə.Ş., 2005, p. 277.
- ↑ Salman Mümtaz, 1925.
- ↑ AKAK, səh.: 905, 1875.
- ↑ 8,0 8,1 Məmmədov A.S., 2010.
- ↑ Нейматова М.С., 1981, p. 27.
İstifadə edilmiş mənbələr[redaktə | HTML redaktə]
- Nemətova M.S. Nuxa “Xan qəbiristanlığı”ndakı başdaşıların kitabələri haqqında (azərb.) // Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının Xəbərləri : İctimai elmlər seriyası. — Bakı, 1961. — № 6.
- Tahirzadə Ə.Ş. Şəkinin tarixi qaynaqlarda. — Bakı: “Master” nəşriyyatı, 2005.
- Нейматова М.С. Мемориальные памятники Азербайджана: XII-XIX века. — Элм, 1981.
- Неймат М.С. Корпус эпиграфических памятников Азербайджана / ред. З. М. Буниятов. — Баку: XXI-YNE, 2001. — Т. II : Арабо-персо-тюркоязычные надписи Шеки-Закатальской зоны : ХIV век. — 1.000 экз.
- Mətnin linki // Акты, собранные Кавказской археографической комиссией / под редакцией: А. П. Берже. — Тифлис, 1875. — Т. VI, часть вторая. — С. 905.
- Məmmədov A.S. F. x. Xoyskinin bacısının baş daşı Şəki Xan qəbristanlığından “yığışdırılmış”dır! (azərb.) : “İpəkçi” qəzetinin saytı. — 2010.
- Məmmədov A.S. Ədalət Tahirzadənin “Şəkinin tarixi qaynaqlarda” kitabı (azərb.) : “İpəkçi” qəzetinin saytı. — 2006.
- Məmmədov A.S. Şəki Xan qəbiristanlığı (azərb.) : “Şəkinin səsi” qəzeti. — 2009. — № 3 (436).
- Məhəmmədhüseyn xan Müştaq / Salman Mümtazın redaktəsi ilə. — Azərbaycanı tədqiq və təəbbö cəmiyyəti. — Bakı, 1925.
Həmçinin, bax:[redaktə | HTML redaktə]
 | Bu cədvəl Şəki Ensiklopediyasının yoxlanılmış siyahısılarından biridir. |
 | © 2019 – 2024 Şəki Ensiklopediyası Bu məqalə Şəki Ensiklopediyasının yoxlanılmış məqalələrindən biridir və müəlliflik hüququ Şəki Ensiklopediyasının redaksiyasına məxsusdur. |