"Heydər Əfəndiyev" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər
(9 intermediate revisions by 3 users not shown) | |||
Sətir 1: | Sətir 1: | ||
− | [[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]] | + | [[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]] |
{{Alim | {{Alim | ||
|Adı = Heydər Əfəndiyev | |Adı = Heydər Əfəndiyev | ||
|Orijinal adı = '''Əfəndiyev Heydər Xəlil oğlu ''' | |Orijinal adı = '''Əfəndiyev Heydər Xəlil oğlu ''' | ||
|Piktoqram = kimya | |Piktoqram = kimya | ||
− | |Şəkil = Heydər Əfəndiyev. | + | |Şəkil = Heydər Əfəndiyev.png |
− | |Şəkil miqyası = | + | |Şəkil miqyası = |
− | |Şəkil məlumat = Heydər Əfəndiyev, 1947-ci il | + | |Şəkil məlumat = Heydər Əfəndiyev, 1947-ci il. |
|Doğum tarixi = {{doğum tarixi|1907|7|1}} | |Doğum tarixi = {{doğum tarixi|1907|7|1}} | ||
− | |Doğum yeri = [[Nuxa]], [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{Rusİmp}} | + | |Doğum yeri = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{Rusİmp}} |
|Vəfatı = {{vəfat tarixi və yaşı|1967|1|27|1907|7|1}} | |Vəfatı = {{vəfat tarixi və yaşı|1967|1|27|1907|7|1}} | ||
|Vəfat yeri = Bakı, {{AzSSR}}, {{SSRİ}} | |Vəfat yeri = Bakı, {{AzSSR}}, {{SSRİ}} | ||
Sətir 15: | Sətir 15: | ||
|Elm sahəsi = kimya | |Elm sahəsi = kimya | ||
|Alma mater = | |Alma mater = | ||
− | |Təhsili = Azərbaycan Dövlət Universiteti ( | + | |Təhsili = Azərbaycan Dövlət Universiteti (–1931) |
|İş yeri = Azərbaycan SSR EA Kimya İnstitutu, direktor | |İş yeri = Azərbaycan SSR EA Kimya İnstitutu, direktor | ||
|Elmi dərəcəsi = kimya elmləri doktoru | |Elmi dərəcəsi = kimya elmləri doktoru | ||
Sətir 24: | Sətir 24: | ||
|Mükafatları = {{"Şərəf Nişanı" ordeni}}{{"Şərəf Nişanı" ordeni}}{{"Qafqazın müdafiəsinə görə" medalı}}{{"1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı}} | |Mükafatları = {{"Şərəf Nişanı" ordeni}}{{"Şərəf Nişanı" ordeni}}{{"Qafqazın müdafiəsinə görə" medalı}}{{"1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı}} | ||
}} | }} | ||
− | '''Heydər Əfəndiyev''' ( | + | '''Heydər Əfəndiyev''' (1907–1967) — kimya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, Azərbaycan SSR EA Kimya İnstitutunun direktoru. Azərbaycan geokimya elminin yaradıcılarından biri hesab edilir. |
== Haqında məlumatlar == | == Haqında məlumatlar == | ||
− | 1 iyul 1907-ci il tarixdə Nuxada anadan olub. | + | 1 iyul 1907-ci il tarixdə [[Nuxa|Nuxada ]] (indiki Şəki) anadan olub. |
===Təhsili=== | ===Təhsili=== | ||
1931-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin təbiət-riyaziyyat fakültəsini bitirib. | 1931-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin təbiət-riyaziyyat fakültəsini bitirib. | ||
− | === | + | ===Əmək fəaliyyəti=== |
− | 1941 – 1949-cu illərdə SSRİ EA Azərbaycan Filialının Kimya İnstitutunda (daha sonra Azərbaycan SSR EA Kimya İnstitutu) laboratoriya müdiri vəzifəsində | + | 1941 – 1949-cu illərdə SSRİ EA Azərbaycan Filialının Kimya İnstitutunda (daha sonra Azərbaycan SSR EA Kimya İnstitutu) laboratoriya müdiri vəzifəsində, |
− | 1949 – 1967-ci illərdə isə Azərbaycan SSR EA Kimya İnstitutunun direktoru | + | 1949 – 1967-ci illərdə isə Azərbaycan SSR EA Kimya İnstitutunun direktoru vəzifəsində işləyib. |
===Elmi fəaliyyəti=== | ===Elmi fəaliyyəti=== | ||
− | 1941-ci ildə | + | 1941-ci ildə kimya elmləri namizədi elmi dərəcəsini, |
− | 1958-ci ildə kimya elmləri doktoru elmi | + | 1958-ci ildə kimya elmləri doktoru elmi dərəcəsini, |
1959-cu ildə isə professor elmi adını alıb. | 1959-cu ildə isə professor elmi adını alıb. | ||
− | 1962-ci ildə Azərbaycan | + | 1962-ci ildə Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü seçilib. |
Əsas elmi işləri nadir elementlərin geokimyasına həsr edilib. Azərbaycan SSR ərazisində mineral və neft-lay sularında müxtəlif tip süxurlarda nadir və radioaktiv elementlərin yayılma qanunauyğunluqlarını öyrənib. Kiçik Qafqazın şimal-şərq hissəsindəki hidrotermal filiz kompleksinin mineralogiyasının və geokimyasının yeni sxemini hazırlayıb və eyni zamanda Böyük Qafqazın cənub yamaclarında tapılmış yeni tipli kolçedan-polimetal yataqlarının (Filizçay, Katex, Katsdağ və s.) geokimyasının öyrənilməsinə rəhbərlik edib. Azərbaycan geokimya elminin yaradıcılarından biri hesab edilir. | Əsas elmi işləri nadir elementlərin geokimyasına həsr edilib. Azərbaycan SSR ərazisində mineral və neft-lay sularında müxtəlif tip süxurlarda nadir və radioaktiv elementlərin yayılma qanunauyğunluqlarını öyrənib. Kiçik Qafqazın şimal-şərq hissəsindəki hidrotermal filiz kompleksinin mineralogiyasının və geokimyasının yeni sxemini hazırlayıb və eyni zamanda Böyük Qafqazın cənub yamaclarında tapılmış yeni tipli kolçedan-polimetal yataqlarının (Filizçay, Katex, Katsdağ və s.) geokimyasının öyrənilməsinə rəhbərlik edib. Azərbaycan geokimya elminin yaradıcılarından biri hesab edilir. | ||
Sətir 51: | Sətir 51: | ||
===Təltif və mükafatları=== | ===Təltif və mükafatları=== | ||
− | *[["Şərəf Nişanı" ordeni|“Şərəf Nişanı” ordeni]], 2 dəfə (1945, 1951); | + | * [["Şərəf Nişanı" ordeni|“Şərəf Nişanı” ordeni]], 2 dəfə (1945, 1951); |
− | *[["Qafqazın müdafiəsinə görə" medalı|“Qafqazın müdafiəsinə görə” medalı]] (1945); | + | * [["Qafqazın müdafiəsinə görə" medalı|“Qafqazın müdafiəsinə görə” medalı]] (1945); |
− | *[["1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı|“1941 – 1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə” medalı]] (1946); | + | * [["1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı|“1941 – 1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə” medalı]] (1946); |
*Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri fərmanı (1960). | *Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri fərmanı (1960). | ||
Sətir 60: | Sətir 60: | ||
== Ədəbiyyat == | == Ədəbiyyat == | ||
− | + | # {{cite web |url=https://kqkiamea.az/index.php?mod=content&id=1&lang=az |title=Əfəndiyev Heydər Xəlil oğlu |author= AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu |date= |website= kqkiamea.az|publisher=kqkiamea.az |language=az |accessdate= |archiveurl =https://web.archive.org/web/20200701165656/https://kqkiamea.az/index.php?mod=content&id=1&lang=az |archivedate =1 Jul 2020 }} | |
− | + | # {{AME|8|215|ƏFƏNDİYEV Heydәr Xәlil oğlu}} | |
− | + | # {{ŞAZ|1|158-160}} | |
− | {{ | + | {{Yoxlanılmış məqalə}} |
[[az:Heydər Əfəndiyev]] | [[az:Heydər Əfəndiyev]] |
Səhifəsinin 12:51, 26 yanvar 2024 tarixinə olan son halı
Heydər Əfəndiyev (1907–1967) — kimya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, Azərbaycan SSR EA Kimya İnstitutunun direktoru. Azərbaycan geokimya elminin yaradıcılarından biri hesab edilir.
Heydər Əfəndiyev | |
---|---|
Əfəndiyev Heydər Xəlil oğlu | |
Heydər Əfəndiyev, 1947-ci il. | |
Doğum tarixi | 1 iyul 1907 |
Doğum yeri | Nuxa (indiki Şəki), Nuxa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya İmperiyası |
Vəfat tarixi | 27 yanvar 1967 (59 yaşında) |
Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ |
Vətəndaşlıq | SSRİ |
Milliyyəti | azərbaycanlı |
Elm sahəsi | kimya |
İş yeri | Azərbaycan SSR EA Kimya İnstitutu, direktor |
Elmi dərəcəsi | kimya elmləri doktoru |
Elmi adı | professor |
Təhsili | Azərbaycan Dövlət Universiteti (–1931) |
Mükafatları |
Haqında məlumatlar
1 iyul 1907-ci il tarixdə Nuxada (indiki Şəki) anadan olub.
Təhsili
1931-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin təbiət-riyaziyyat fakültəsini bitirib.
Əmək fəaliyyəti
1941 – 1949-cu illərdə SSRİ EA Azərbaycan Filialının Kimya İnstitutunda (daha sonra Azərbaycan SSR EA Kimya İnstitutu) laboratoriya müdiri vəzifəsində,
1949 – 1967-ci illərdə isə Azərbaycan SSR EA Kimya İnstitutunun direktoru vəzifəsində işləyib.
Elmi fəaliyyəti
1941-ci ildə kimya elmləri namizədi elmi dərəcəsini,
1958-ci ildə kimya elmləri doktoru elmi dərəcəsini,
1959-cu ildə isə professor elmi adını alıb.
1962-ci ildə Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü seçilib.
Əsas elmi işləri nadir elementlərin geokimyasına həsr edilib. Azərbaycan SSR ərazisində mineral və neft-lay sularında müxtəlif tip süxurlarda nadir və radioaktiv elementlərin yayılma qanunauyğunluqlarını öyrənib. Kiçik Qafqazın şimal-şərq hissəsindəki hidrotermal filiz kompleksinin mineralogiyasının və geokimyasının yeni sxemini hazırlayıb və eyni zamanda Böyük Qafqazın cənub yamaclarında tapılmış yeni tipli kolçedan-polimetal yataqlarının (Filizçay, Katex, Katsdağ və s.) geokimyasının öyrənilməsinə rəhbərlik edib. Azərbaycan geokimya elminin yaradıcılarından biri hesab edilir.
216 elmi əsərin və 8 monoqrafiyanın müəllifidir. Onun rəhbərliyi ilə 1 elmlər doktoru və 15 fəlsəfə doktoru yetişdirilib. Azərbaycan dilində kimya və geologiya terminlərinin yaradılmasında və təkmilləşməsində əvəzsiz xidmətləri olub.
Təltif və mükafatları
- “Şərəf Nişanı” ordeni, 2 dəfə (1945, 1951);
- “Qafqazın müdafiəsinə görə” medalı (1945);
- “1941 – 1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə” medalı (1946);
- Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri fərmanı (1960).
Vəfatı
27 yanvar 1967-ci il tarixdə – 59 yaşında, Bakıda vəfat edib.
Ədəbiyyat
- AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu. "Əfəndiyev Heydər Xəlil oğlu". kqkiamea.az (azərb.). kqkiamea.az. 1 Jul 2020 tarixində arxivləşdirilib.
- ƏFƏNDİYEV Heydәr Xәlil oğlu // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası : ensiklopediya : [25 cilddə] (tiraj: 10 000; 600 s.). — Bakı: “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi, 2018. —VIII c. — Səh. 215. — ISBN 978-9952-441-13-0.
- Məmmədov Ə., Xalıqov F. Əfəndiyev Heydər // Şəki: Alim və ziyalılar. — Bakı: Bakı Universiteti Nəşriyyatı, 2002. — 2 cilddə. — I cild. — Səhifələrin sayı: 582. — Səh.: 158-160. — 1.000 nüsx.
© 2019 – 2024 Şəki Ensiklopediyası Bu məqalə Şəki Ensiklopediyasının yoxlanılmış məqalələrindən biridir və müəlliflik hüququ Şəki Ensiklopediyasının redaksiyasına məxsusdur. |