Diqqət! 4 aprel 2024-cü il tarixdən saytın yeni versiyası sheki.org domenində fəaliyyət göstərir. Bu köhnə versiyadır və yenilənməsi məhdudlaşdırılıb.

"Zümrüd Axundova" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər

Şəki Ensiklopediyası səhifəsi
Jump to navigation Jump to search
Sətir 1: Sətir 1:
[[Kateqoriya:Z]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]]
+
[[Kateqoriya:Z]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış jurnalistlər]]
{{Alim
+
{{Alim  
|Adı             = Zümrüd Axundova  
+
|Piktoqram            = <!--yalnız riyaziyyat, fizika, kimya, biologiya, tibb, tarix, arxeologiya və musiqi variantlarından birini seçin-->
|Orijinal adı     = Zümrüd Qulam qızı  Axundova
+
|Adı                   = Zümrüd Axundova
|Şəkil           = Zümrüd Axundova.jpeg
+
|Tam adı               = ''Axundova Zümrüd Qulam qızı''  
|Şəkil miqyası    =
+
|Şəkil                 = Zümrüd Axundova.jpeg
|Şəkil məlumat    =  
+
|Şəklin ölçüsü        =  
|İlk adı         =  
+
|Şəklin izahı         = Zümrüd Axundova
|Təxəllüsü        =
+
|Doğum tarixi         = {{doğum tarixi|1912|3|1}}
|Doğum tarixi     = {{doğum tarixi|1912|3|1}}  
+
|Doğum yeri           = [[Nuxa]], [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{Rusİmp}}
|Doğum yeri       = [[Şəki]]<br/>{{Rusİmp}}
+
|Vəfat tarixi          = {{vəfat tarixi və yaşı|1961|12|7|1912|3|1}}
|Vəfatı          = {{vəfat tarixi və yaşı|1961|12|7|1912|3|1}}
+
|Vəfat yeri           = Bakı, {{AzSSR}}, {{SSRİ}}
|Vəfat yeri       = [[Bakı]]<br/>{{AzSSR}}
+
|Vəfat səbəbi         =  
|Vəfat səbəbi     =  
+
|Dəfn yeri            =  
|Atası            =  
+
|Vətəndaşlığı          = {{SSRİ}}
|Anası           =  
+
|Milliyyəti           =  
|Həyat yoldaşı   =  
+
|Həyat yoldaşı         = Məmməd Arif Dadaşzadə
|Uşaqları        =  
+
|Uşağı                =
|Peşəsi          =  
+
|Atası                = [[Qulam Axundov]]
|Vətəndaşlıq      =  
+
|Anası                =
|Milliyət         =  
+
|Elm sahəsi            = pedaqogika
|İxtisası        =  
+
|Elmi dərəcəsi         = pedaqoji elmlər namizədi
|Təhsili          =  
+
|Elmi adı              = dosent
|Fəaliyyəti      =  
+
|İş yeri              = S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti, dosent
|Fəaliyyət illəri =  
+
|Alma-mater            = <!--Qədim təhsil ocaqları-->
|Əsərlərinin dili =  
+
|Təhsili              = Bakı Pedaqoji Texnikumu (– 1927)
|İstiqamət        =  
+
 
|Janr            =  
+
Azərbaycan Dövlət Ali Pedaqoji İnstitutu (1929 – 1931)
|İlk əsəri        =  
+
 
|Mükafatları     = {{"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)}} {{"Şərəf Nişanı" ordeni}}
+
Moskva Ali Kommunist Maarifi İnstitutu, aspirantura (1934 – 1935)
|imdb_id          =  
+
|Elmi rəhbəri          =  
|İmzası          =  
+
|Tanınmış yetirmələri  =  
|Sayt            =  
+
|Tanınır              = <!--Alimə fəaliyyətinə görə verilən ləqəb-->
 +
|Mühüm layihələri      =  
 +
|Üzvlüyü              =  
 +
|Mükafatları           = {{"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)}} {{"Şərəf Nişanı" ordeni}}{{"Qafqazın müdafiəsinə görə" medalı}}{{"1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı}}
 +
|İmzası                =  
 +
|Sayt                  =  
 +
|Commons              =  
 
}}
 
}}
'''Zümrüd  Qulam qızı  Axundova''' — İlk azərbaycanlı qadın alim, pedoqoq, tanınmış ziyalı.
 
  
==Həyatı==
+
'''Zümrüd Axundova''' – alim-pedaqoq, pedaqoji elmlər namizədi, dosent; ilk  azərbaycanlı qadın elmlər namizədi. Azərbaycan {{KP}} Nuxa qəza komitəsinin birinci katibi olmuş [[Qulam Axundov|Qulam Axundovun]] qızı, görkəmli Azərbaycan bəstəkarı, [[Azərbaycan Respublikasının xalq artisti]] [[Şəfiqə Axundova|Şəfiqə Axundovanın]] bacısı, Azərbaycan SSR EA həqiqi üzvü [[:az:Məmməd Arif|Məmməd Arifin]] həyat yoldaşı, tanınmış musiqişünas, Bakı Musiqi Akademiyasının professoru [[Zümrüd Dadaşzadə|Zümrüd Dadaşzadənin]] nənəsidir.
Zümrüd Axundova 1912-ci il martın 1-də  [[Şəki]]də  anadan olub. Orta təhsilini  Bakı  Pedaqoji texnikumunda alıb (1927-ci ildə bitirib). Həmin ildən dərs deməyə başlayıb : 15(!)  yaşından 5 saylı məktəbdə müəllimlik edib. 1929- cu ildə  Xalq  Maarif  Komitəsi  tərəfindən nümunəvi  komsomol  məktəbinə keçirilib. Eyni  zamanda  Azərbaycan   Dövlət Ali Pedaqoji İnstitutunda oxuyub. 1931–ci ildə İnstitutu bitirib, aspiranturaya  qəbul olunub. 1934-cü ildə aspirant  kimi  təhsilini  Moskvada  Ali Kommunist Maarifi  İnstitutunda davam etdirib. Orada akademik Y.N. Medınskinin rəhbərliyi ilə 1 il çalışdıqdan  sonra   aspiranturanı bitirib.  Bakının  müxtəlif ali  məktəbləri – Azərbaycan Pedaqoji İnstitutu, Xarici Dillər İnstitutu, Azərbaycan Dövlət Universitetində də pedoqoji fəaliyyətlə məşqul olub.
+
 
 +
==Haqqında məlumatlar==
 +
1 mart 1912-ci il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] anadan olub.  
 +
 
 +
===Təhsili===
 +
1927-ci ildə Bakı Pedaqoji Texnikumunu bitirib.  
 +
 
 +
1929 – 1931-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Ali Pedaqoji İnstitutunda,  
 +
 
 +
1934 – 1935-ci illərdə Moskva Ali Kommunist Maarifi  İnstitutunun aspiranturasında təhsil alıb.  
 +
 
 +
[[Şəkil: Zümrüd Axundova həyat yoldaşı  Məmməd Arif Dadaşzadə ilə.jpg|thumb|left|200px|Zümrüd Axundova və həyat yoldaşı Məmməd Arif Dadaşzadə.]]
 +
 
 +
===Əmək fəaliyyəti===
 +
1927-ci ildə − Bakı Pedaqoji Texnikumunu bitirdikdən sonra Bakı şəhər 5 №-li orta məktəbində müəllim işləyib.
 +
 
 +
1929-cu ildən pedaqoji fəaliyyətini Bakı nümunəvi komsomol məktəbində,
 +
 
 +
1935-ci ildə Moskva Ali Kommunist Maarifi İnstitutunun aspiranturasında təhsilini tamamladıqdan sonra isə Bakının  müxtəlif ali  məktəblərində – Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunda, Xarici Dillər İnstitutunda, Azərbaycan Dövlət Universitetində davam etdirib.
 +
 
 +
İkinci Dünya Müharibəsi dövründə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin [[Çoxtirajlı qəzet|çoxtirajlı qəzetinin]] redaktoru olub.
 
            
 
            
1943-1948-ci illərdə Qiyabi Pedaqoji İnstitutda pedaqogika  kafedrasına rəhbərlik edib. 1948-ci  ildən ömrünün sonuna  kimi Azərbaycan Dövlət Universitetində (ADU)çalışıb. 1951-ci ildə dosent elmi adını alıb.
+
1943 1948-ci illərdə Qiyabi Pedaqoji İnstitutun pedaqogika  kafedrasının müdiri olub.
  
== İlk azərbaycanlı qadın alim ==
+
1948 – 1961-ci illərdə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetində çalışıb, o cümlədən, 1951-ci ildən dosent vəzifəsində işləyib.
[[Şəkil: Zümrüd Axundova həyat yoldaşı  Məmməd Arif Dadaşzadə ilə.jpg|thumbnail| Zümrüd Axundova həyat yoldaşı  Məmməd Arif Dadaşzadə ilə]]
 
  
1949-cu ildə  “Azərbaycanda qadın təhsili tarixindən. 1900-1914-ci illər” mövzusunda dissertasiya müdafiə edib. Pedaqoji elmlər namizədi  elmi dərəcəsini almış ilk  azərbaycanlı qadın alimdir <ref>[http://www.youtube.com/watch?v=pEfKxVS---Y ZUMRUD AKHUNDOVA.Zümrüd Axundova.Birincilər.AzTV(2008) — '''youtube.com''' saytı]</ref>. Akademik  Y. Medınski  Z. Axundovanın tədqiqatı haqqında rəyində yazırdı: “SSRİ-dəki qeyri-rus xalqlarının maarif tarixi məsələlərini öyrənmək tarixi-pedaqoji tədqiqatın ən mühüm vəzifələrindən biridir.  
+
===Elmi fəaliyyəti===
 +
1949-cu ildə  “Azərbaycanda qadın təhsili tarixindən. 1900 1914-ci illər” mövzusunda dissertasiya müdafiə edib.
  
Z.Axundovanın əsəri  bu cəhətdən xüsusilə qiymətlidir, çünki o, Azərbaycanda qadın təhsili tarixini ilk dəfə tədqiq etmişdir. [[Azərbaycan müəllimi qəzeti]] isə Zümrüd xanımın nailiyyətini belə dəyərləndirmişdir: “Bu,  yalnız  elm sahəsində müvəffəqiyyətlə çalışan Azərbaycan qadınlarının deyil, bütün Azərbaycan sovet  mədəniyyətinin  yeni  nailiyyətidir”<ref>[[Azərbaycan müəllimi qəzeti]] 30 iyun, 1949-cu il</ref>.
+
1951-ci ildə dosent elmi adını alıb.
 
 
==Fəaliyyəti==
 
Z.Axundova  müxtəlif  təhsil ocaqlarında məktəblilər, valideynlər  qarşısında  təlim-tərbiyə mövzularında mühazirələr oxuyub. Gənc Azərbaycan qadınlarının təhsilə  cəlb  olunmasında  böyük  rol  oynayıb.
 
       
 
İkinci Dünya Müharibəsi dövründə ADU  qəzetinin redaktoru olub, əhali arasında  təşviqat  aparıb.
 
       
 
Z.Axundovanın Azərbaycanda uşaq ədəbiyyatının inkişafına dair elmi araşdırmaları da maraq kəsb edir. [[Azərbaycan qadını (jurnal)|"Azərbaycan qadını"]] jurnalı ilə müntəzəm əməkdaşlıq etmişdir.
 
  
 
==Təltifləri ==
 
==Təltifləri ==
Qırmızı Əmək Bayrağı (1946), Şərəf Nişanı (1953) ordenləri, medallarla- “За оборону Кавказа”, “За доблестный труд в Великой Отечественной войне” – təltif olunub.
+
*[["Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)|“Qırmızı Əmək Bayrağı” ordeni (SSRİ)]] (1946).  
 
+
*[["Şərəf Nişanı" ordeni|“Şərəf Nişanı” ordeni]] (1953).  
== Kiçik bir elm və mədəniyyət ocağına çevrilmiş ailə==
+
*[["Qafqazın müdafiəsinə görə" medalı|“Qafqazın müdafiəsinə görə” medalı]].
   
+
*[["1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı|1“941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə” medalı]].
Zümrüd xanım ailədə də xanım-xatın bir qadın olmuşdur. Onun sayəsində ailəsi kiçik bir elm və mədəniyyət ocağına çevrilmişdir. Burada Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığının yaradıcılarından biri – akademik [[Məmməd  Arif]] Dadaşzadə<ref>[http://azerbaijans.com/content_1089_az.html Məmməd Arif Dadaşzadə — '''azerbaijans.com''' saytı]</ref>  (1904-1975) kimi görkəmli alim yaşamış, yazıb-yaratmışdır. Zümrüd xanımın oğlu – [[Araz Dadaşzadə]]<ref>[http://sabail.libmks.az/267-araz-dadaezady.html Araz Dadaşzadə — '''sabail.libmks.az''' saytı]</ref> (1936-1990)  filologiya elmləri doktoru, Əməkdar Elm Xadimi, Azərbaycan Ensiklopediyasının baş redaktoru olmuşdur. Nəvələri – [[Aqşin Dadaşzadə]]  - filologiya üzrə fəlsəfə doktoru,  [[Zümrüd Dadaşzadə]] - sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, Ü.Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasının “Musiqi tarixi” kafedrasının  professoru,  Əməkdar İncəsənət Xadimidir.
+
   
 
+
==Videolar==
== İstinadlar ==
+
<youtube width="200" height="120">pEfKxVS---Y</youtube>
<references/>
+
{{Yaxşı məqalə}}
 +
[[az:Zümrüd Axundova]]

18:13, 6 dekabr 2020 versiyası

Zümrüd Axundova
Axundova Zümrüd Qulam qızı
Zümrüd Axundova
Zümrüd Axundova
Doğum tarixi 1 mart 1912(1912-03-01)
Doğum yeri Nuxa, Nuxa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Flag of Russia.svg Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi 7 dekabr 1961 (49 yaşında)
Vəfat yeri Bakı, Flag of the Azerbaijan Soviet Socialist Republic (1956–1991).svg Azərbaycan SSR, Flag of the Soviet Union.svg SSRİ
Vətəndaşlıq Flag of the Soviet Union.svg SSRİ
Elm sahəsi pedaqogika
İş yeri S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti, dosent
Elmi dərəcəsi pedaqoji elmlər namizədi
Elmi adı dosent
Təhsili

Bakı Pedaqoji Texnikumu (– 1927)

Azərbaycan Dövlət Ali Pedaqoji İnstitutu (1929 – 1931)

Moskva Ali Kommunist Maarifi İnstitutu, aspirantura (1934 – 1935)
Həyat yoldaşı Məmməd Arif Dadaşzadə
Atası Qulam Axundov
Mükafatları "Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni "Şərəf Nişanı" ordeni"Qafqazın müdafiəsinə görə" medalı"1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı

Zümrüd Axundova – alim-pedaqoq, pedaqoji elmlər namizədi, dosent; ilk azərbaycanlı qadın elmlər namizədi. Azərbaycan KP Nuxa qəza komitəsinin birinci katibi olmuş Qulam Axundovun qızı, görkəmli Azərbaycan bəstəkarı, Azərbaycan Respublikasının xalq artisti Şəfiqə Axundovanın bacısı, Azərbaycan SSR EA həqiqi üzvü Məmməd Arifin həyat yoldaşı, tanınmış musiqişünas, Bakı Musiqi Akademiyasının professoru Zümrüd Dadaşzadənin nənəsidir.

Haqqında məlumatlar

1 mart 1912-ci il tarixdə Nuxada anadan olub.

Təhsili

1927-ci ildə Bakı Pedaqoji Texnikumunu bitirib.

1929 – 1931-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Ali Pedaqoji İnstitutunda,

1934 – 1935-ci illərdə Moskva Ali Kommunist Maarifi İnstitutunun aspiranturasında təhsil alıb.

Zümrüd Axundova və həyat yoldaşı Məmməd Arif Dadaşzadə.

Əmək fəaliyyəti

1927-ci ildə − Bakı Pedaqoji Texnikumunu bitirdikdən sonra Bakı şəhər 5 №-li orta məktəbində müəllim işləyib.

1929-cu ildən pedaqoji fəaliyyətini Bakı nümunəvi komsomol məktəbində,

1935-ci ildə Moskva Ali Kommunist Maarifi İnstitutunun aspiranturasında təhsilini tamamladıqdan sonra isə Bakının müxtəlif ali məktəblərində – Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunda, Xarici Dillər İnstitutunda, Azərbaycan Dövlət Universitetində davam etdirib.

İkinci Dünya Müharibəsi dövründə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin çoxtirajlı qəzetinin redaktoru olub.

1943 – 1948-ci illərdə Qiyabi Pedaqoji İnstitutun pedaqogika kafedrasının müdiri olub.

1948 – 1961-ci illərdə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetində çalışıb, o cümlədən, 1951-ci ildən dosent vəzifəsində işləyib.

Elmi fəaliyyəti

1949-cu ildə “Azərbaycanda qadın təhsili tarixindən. 1900 – 1914-ci illər” mövzusunda dissertasiya müdafiə edib.

1951-ci ildə dosent elmi adını alıb.

Təltifləri

Videolar

Şablon:Yaxşı məqalə