Çingiz Mustafayev (1960–1992) — tanınmış mülki və hərbi jurnalist, Azərbaycan Dövlət Televiziyasının reportyoru, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı. Dağlıq Qarabağdakı müharibə səhnələrini, o cümlədən Xocalı qətliamından az sonrakı hadisələri işıqlandırması ilə yadda qalmışdır; hərbi əməliyyatları çəkərkən yaxınlığına düşmüş qumbaraatan (qranatomyot) mərmisinin zərbəsindən daxili zədə alaraq həlak olub.

Çingiz Mustafayev
Mustafayev Çingiz Fuad oğlu
Çingiz Mustafayev
Çingiz Mustafayev.
Anadan olub 29 avqust 1960(1960-08-29)
Anadan olduğu yer Kapustin-Yar, Axtyubinsk rayonu, Həştərxan vilayəti Flag of the Russian Soviet Federative Socialist Republic (1954–1991).svg RSFSR, Flag of the Soviet Union.svg SSRİ
Vəfat edib 15 iyun 1992 (31 yaşında)
Vəfat etdiyi yer Naxçivanik, Xocalı rayonu, Flag of Azerbaijan.svg Azərbaycan
Vəfat səbəbi Qumbaraatan (Qranatomyot) mərmisinin zərbəsi
Dəfn yeri Şəhidlər Xiyabanı, Bakı, Flag of Azerbaijan.svg Azərbaycan
Uşağı Fuad Mustafazadə
Atası Fuad Mustafayev
Anası Naxış Mustafayeva
Vətəndaşlıq Flag of the Soviet Union.svg SSRİFlag of Azerbaijan.svg Azərbaycan
Təhsili N.Nərimanov adına Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutu (1977–1983)
Mükafatları Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı — 1992
Commons-logo.svg Commonsda da Çingiz Mustafayev ilə əlaqəli mediafayllar var

Haqqında məlumatlarRedaktə

 
Çingiz Mustafayevin Bakıda yaşadığı bina

29 avqust 1960-cı il tarixdə Həştərxan vilayətinin Vladimirovskiy rayonunun Kapustin-Yar kəndində, hərbçi ailəsində anadan olub.

1964-cü ildə ailəliklə Bakıya köçüblər.

TəhsiliRedaktə

1977-ci ildə Bakı şəhərindəki 167 saylı orta məktəbi bitirib.

1977 – 1983-cü illərdə N.Nərimanov adına Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunda təhsil alıb.

Əmək fəaliyyətiRedaktə

1983 – 1986-cı illərdə Dəvəçi rayonunda,

1986-cı ildən İnşaat Mühəndisləri İnstitutunun yataqxanasında həkim işləyib.

1991-ci ilin oktyabr ayından Azərbaycan Dövlət Televiziyasında reportyor kimi fəaliyyət göstərib.

Reportyor fəaliyyətiRedaktə

1990-cı ilin 20 yanvar tarixində sovet ordusunun Bakıda mülki əhaliyə qarşı törətdiyi vəhşilikləri həvəskar reportyor kimi lentə alıb. Dağlıq Qarabağ regionunda döyüş əməliyyatları başlandıqdan sonra isə öz karyerasını tam olaraq hərbi jurnalistikaya həsr edib. Onun reportajları Azərbaycanın müharibə əməliyyatlarına məruz qalan regionlarında öz yaxınlarının taleyi barədə məlumat almaq istəyən sadə camaat üçün ən etibarlı və dürüst məlumat mənbəyinə çevrildi. Çingiz Mustafayev öz kiçik heyəti ilə birlikdə cəbhə bölgələrinə səfərlər edir və bu bölgələrdə real vəziyyət barədə birbaşa olaraq dəyəri olmayan məlumatlar yayırdı. Məhz bu video və foto materiallar sayəsində dünya münaqişənin həqiqi xarakterini öyrəndi və Ermənistan qüvvələrinin dinc əhaliyə qarşı qəddarlıqlarının şahidinə çevrildi. Çingizin reportajları Azərbaycanın məruz qaldığı informasiya blokadasının aradan qaldırılmasında və erməni nəzarətində olan media strukturları tərəfindən qərəzli məlumatların yayılmasının qarşısının alınmasında əhəmiyyətli rol oynamışdır.

ÖlümüRedaktə

 
Çingiz Mustafayevin Bakıdakı Şəhidlər Xiyabanında məzarı

15 iyun 1992-ci il tarixdə Dağlıq Qarabağda hərbi əməliyyatları çəkərkən yaxınlığına düşmüş qumbaraatan (qranatomyot) mərmisinin zərbəsindən daxili zədə alıb və 31 yaşında həlak olub.

Bakıda Şəhidlər Xiyabanında dəfn edilib.

AiləsiRedaktə

  • Atası: Fuad Mustafayev (d. 16 avqust 1927-ci il, Bakı – ö. 8 aprel 2019-cu il, Bakı, Bakı) Leninqrad Dövlət Hərbi Akademiyasının məzunu idi, 1958 – 1964-cü illərdə hərbi qulluqda olmuş, daha sonra Bakıya qayıtmış, Bakıda müxtəlif mülki vəzifələrdə işləmişdir.
  • Anası: Naxış Mustafayeva (d. 18 yanvar 1940-cı il, Nuxa – ö. 19 Fevral 2015, Bakı).
  • Həyat yoldaşı: Rəfiqə Mustafayeva.
  • Oğlu: Fuad Mustafazadə (d. 1991).

XatirəsiRedaktə

 
Çingiz Mustafayevin yaşadığı binada barelyefi

Bakıda yaşadığı binanın önündə barelyefi vurulub. Cəmşid Naxçıvanski adına hərbi liseydə büstü qoyulub. Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər Nazirliyinin Şüvəlandakı istirahət guşəsi, Bakı küçələrindən biri, ANS ÇM radiostansiyası, “Palmali” şirkətlər qrupuna məxsus tanker onun adını daşıyır.

2010-cu ildə ABŞ-ın CNN telekanalı Mustafayevin həyat və yaradıcılığına, onun lentə aldığı Xocalı faciəsinə dair reportaj yayımlayıb. Jurnalist Sevinc Osmanqızının müəllifi olduğu süjet Xocalıda ermənilər tərəfindən törədilmiş vəhşilikləri dünyaya çatdıran Çingiz Mustafayevin çəkdiyi kadrlar üzərində qurulub.

2011-ci ildə Almaniyada 3 min nüsxə ilə Çingiz Mustafayevin təsviri olan poçt markası buraxılıb.

2013-cü ildə Şabranda onun vaxtilə işlədiyi və adını daşıyan parkın açılışı olmuşdur.

FilmoqrafiyaRedaktə

  1. Adam cinsi arasında cins adam (film, 1998) (qısametrajlı sənədli film);
  2. Azərbaycana namus və sevgiylə (film, 2006);
  3. Bəd xəbər gətirən qəribə insanlar-2 (film, 2005);
  4. Bəd xəbərlər gətirən qəribə adamlar (film, 1993);
  5. Özgə ömür (film, 1987);
  6. Payızın 17 anı (film, 2007);
  7. Yaramaz (film, 1988).