"Şəfiqə Axundova" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər
Jump to navigation
Jump to search
(→Digər) |
|||
| (13 intermediate revisions by 2 users not shown) | |||
| Sətir 3: | Sətir 3: | ||
| Adı = Şəfiqə Axundova | | Adı = Şəfiqə Axundova | ||
| Orijinal adı = Axundova Şəfiqə Qulam qızı | | Orijinal adı = Axundova Şəfiqə Qulam qızı | ||
| − | | Şəkil = Şəfiqə | + | | Şəkil = Şəfiqə Axundova.png |
| − | | Şəkil məlumat = Şəfiqə Axundova | + | | Şəkil məlumat = Şəfiqə Axundova. |
| Şəkil ölçüsü = | | Şəkil ölçüsü = | ||
| Fəaliyyəti = ifaçı olmayan personal | | Fəaliyyəti = ifaçı olmayan personal | ||
| Sətir 10: | Sətir 10: | ||
| Ləqəblər = | | Ləqəblər = | ||
| Doğum tarixi = {{doğum tarixi|1924|1|21}} | | Doğum tarixi = {{doğum tarixi|1924|1|21}} | ||
| − | | Doğum yeri = [[Nuxa]], [[ | + | | Doğum yeri = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], {{AzSSR}}, {{ZSFSR}}, {{SSRİ}} |
| Vəfatı = {{vəfat tarixi və yaşı|2013|7|26|1924|1|21}} | | Vəfatı = {{vəfat tarixi və yaşı|2013|7|26|1924|1|21}} | ||
| Vəfat yeri = Bakı, {{AZE}} | | Vəfat yeri = Bakı, {{AZE}} | ||
| − | | Dəfn yeri = | + | | Dəfn yeri = İkinci Fəxri Xiyaban, Bakı, {{AZE}} |
| Vətəndaşlıq = {{SSRİ}}→{{AZE}} | | Vətəndaşlıq = {{SSRİ}}→{{AZE}} | ||
| Mənşə = azərbaycanlı | | Mənşə = azərbaycanlı | ||
| Musiqi aləti = | | Musiqi aləti = | ||
| Səs tembri = | | Səs tembri = | ||
| − | | Təhsili = Asəf Zeynallı adına Bakı Musiqi Məktəbində ( | + | | Təhsili = {{*}}Asəf Zeynallı adına Bakı Musiqi Məktəbində (1943–1944) |
| − | + | {{*}}Üzeyir Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyası, Boris Zeydmanın kompozisiya sinfi (1951–1956) | |
| − | Üzeyir Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyası, Boris Zeydmanın kompozisiya sinfi ( | ||
| Üslub = | | Üslub = | ||
| Peşəsi = bəstəkar | | Peşəsi = bəstəkar | ||
| Sətir 28: | Sətir 27: | ||
| Atası = [[Qulam Axundov]] | | Atası = [[Qulam Axundov]] | ||
| Veb saytı = | | Veb saytı = | ||
| − | | Mükafatları = | + | | Mükafatları = {{Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi|1973}}{{Azərbaycan Respublikasının xalq artisti|1998}}<br/>{{"Şərəf Nişanı" ordeni|1959}}{{"Əmək veteranı" medalı}}{{Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi ilə əlaqədar yubiley medalı}}{{"Şöhrət" ordeni (Azərbaycan)|2005}} |
| imdb_id = | | imdb_id = | ||
| İmzası = | | İmzası = | ||
| Commons = Shafiga Akhundova | | Commons = Shafiga Akhundova | ||
}} | }} | ||
| − | '''Şəfiqə Axundova''' ( | + | '''Şəfiqə Axundova''' (1924–2013) — görkəmli Azərbaycan bəstəkarı, [[Azərbaycan Respublikasının xalq artisti]], Şərqdə opera yazmış ilk qadın bəstəkar. |
== Haqqında məlumatlar == | == Haqqında məlumatlar == | ||
| − | 21 yanvar 1924-cu il tarixdə Nuxada anadan olub. | + | 21 yanvar 1924-cu il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub. |
=== Təhsili === | === Təhsili === | ||
| Sətir 57: | Sətir 56: | ||
1972-ci ildə isə [[:az:Gəlin qayası (opera)|“Gəlin qayası”]] operasını yazıb (Süleyman Rəhimovun eyniadlı povestinin motivləri əsasında). Bu bütün Şərqdə qadın tərəfindən yazılmış ilk opera olub. | 1972-ci ildə isə [[:az:Gəlin qayası (opera)|“Gəlin qayası”]] operasını yazıb (Süleyman Rəhimovun eyniadlı povestinin motivləri əsasında). Bu bütün Şərqdə qadın tərəfindən yazılmış ilk opera olub. | ||
| + | |||
| + | === Təltif və mükafatları === | ||
| + | * [["Şərəf Nişanı" ordeni|“Şərəf Nişanı” ordeni]], 1959; | ||
| + | * [[Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi]], 1973; | ||
| + | * [[Azərbaycan Respublikasının xalq artisti]], 1998; | ||
| + | * [["Şöhrət" ordeni (Azərbaycan)|Şöhrət ordeni]], 2004. | ||
| + | |||
| + | === Digər === | ||
| + | 1920-ci illərin birinci yarısında bir müddət Azərbaycan {{K(b)P}} [[Nuxa qəzası|Nuxa qəza]] [[Azərbaycan KP Şəki şəhər partiya komitəsinin birinci katibləri|partiya komitəsinin məsul katibi]] vəzifəsində çalışmış [[Qulam Axundov|Qulam Axundovun]] qızı, ilk azərbaycanlı qadın alim, pedaqoq [[Zümrüd Axundova|Zümrüd Axundovanın]] bacısıdır. | ||
=== Vəfatı === | === Vəfatı === | ||
| − | Həyatının son illərində Şəfiqə Axundovanın səhhəti xeyli pisləşmişdi. Ayaqlarında, nitqində və yemək qəbulunda problemlər yaranmışdı. 11 iyul 2013-cü il tarixdə Şəkidə olarkən səhhəti qəflətən daha da pisləşmiş, əvvəl Şəki Mərkəzi rayon Xəstəxanasının, sonra isə 1 saylı Bakı Şəhər Kliniki Xəstəxanasının reanimasiya şöbəsinə yerləşdirilmiş, növbəti günlərdə vəziyyəti bir qədər yaxşılaşsa da, 26 iyul tarixdə saat 12 radələrində reanimasiya şöbəsində vəfat etmişdir. 27 iyul tarixdə Rəşid Behbudov adına Mahnı Teatrında təşkil olunmuş vida mərasimindən sonra Fəxri | + | Həyatının son illərində Şəfiqə Axundovanın səhhəti xeyli pisləşmişdi. Ayaqlarında, nitqində və yemək qəbulunda problemlər yaranmışdı. 11 iyul 2013-cü il tarixdə Şəkidə olarkən səhhəti qəflətən daha da pisləşmiş, əvvəl Şəki Mərkəzi rayon Xəstəxanasının, sonra isə 1 saylı Bakı Şəhər Kliniki Xəstəxanasının reanimasiya şöbəsinə yerləşdirilmiş, növbəti günlərdə vəziyyəti bir qədər yaxşılaşsa da, 26 iyul tarixdə saat 12 radələrində reanimasiya şöbəsində vəfat etmişdir. 27 iyul tarixdə Rəşid Behbudov adına Mahnı Teatrında təşkil olunmuş vida mərasimindən sonra İkinci Fəxri xiyabanda dəfn edilmişdir. |
| − | === | + | == Ədəbiyyat == |
| − | + | # {{ŞAZ|1|53-55}} | |
| + | # {{cite news |last= |first= |title=Состоялась церемония прощания с композитором Шафигой Ахундовой |date=27 июля 2013 16:07 |publisher=news.day.az |work= |location= |url=https://news.day.az/society/418498.html|language=ru |accessdate= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200323232244/https://news.day.az/society/418498.html |archivedate=29 Jul 2013 - 23 Mar 2020 }} | ||
| + | # {{cite news |last= |first= |title=Şərqdə ilk opera bəstələyən qadın- Şəfiqə Axundova vəfat edib |date= 26 İyul 2013|publisher=www.bbc.com |work= |location= |url=https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan/2013/07/130726_composer_first_opera.shtml |language=az |accessdate= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200329025402/https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan/2013/07/130726_composer_first_opera.shtml |archivedate= 29 Mar 2020}} | ||
| + | # {{Kitab3|başlıq=Большая русская биографическая энциклопедия (электронное издание)|hissə=Ахундова, Шафига Гулам-кызы|nəşr=Версия 3.0|yer=М.|nəşriyyat=Бизнессофт, ИДДК|il=2007}} | ||
| + | # {{cite web |url=https://shekiazerbaijan.blogspot.com/2009/04/unknown-azerbaijanfirst-female-opera.html |title=Unknown Azerbaijan...First female opera composer in the Orient - Shafiga Akhundova... |author=[[Aytən Rustəmova|Aytən Qiyas-Rüstəmova]] |date=April 14, 2009 |website=shekiazerbaijan.blogspot.com |publisher= |language=en |accessdate= |archiveurl = |archivedate = }} | ||
| + | # {{AME|1|223|Axundova Şəfiqəı Qulam qızı}} | ||
| − | == | + | == Filmoqrafiya== |
| − | * [[ | + | * [[:az:Azərbaycan elləri (film, 1976)|Azərbaycan elləri (film, 1976)]]; |
| − | * [[ | + | * [[:az:Mənim atam Əliövsət Sadıqov (film, 2007)|Mənim atam Əliövsət Sadıqov (film, 2007)]]; |
| − | + | * [[:az:Bəstəkar Şəfiqə Axundova (film, 2012)|Bəstəkar Şəfiqə Axundova (film, 2012)]]. | |
| − | * [[ | ||
| − | + | {{Yoxlanılmış məqalə}} | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[ar:شفيقا أخوندوفا]][[az:Şəfiqə Axundova]][[en:Shafiga Akhundova]][[es:Shafiga Akhundova]][[fa:شفیقه آخوندوا]][[hy:Շաֆիղա Ախունդովա]][[ru:Ахундова, Шафига Гулам кызы]][[tr:Şefika Ahundova]][[uk:Шафіга Гулам кизи Ахундова]] | [[ar:شفيقا أخوندوفا]][[az:Şəfiqə Axundova]][[en:Shafiga Akhundova]][[es:Shafiga Akhundova]][[fa:شفیقه آخوندوا]][[hy:Շաֆիղա Ախունդովա]][[ru:Ахундова, Шафига Гулам кызы]][[tr:Şefika Ahundova]][[uk:Шафіга Гулам кизи Ахундова]] | ||
| − | |||
| − | |||
Səhifəsinin 13:53, 21 yanvar 2024 tarixinə olan son halı
| Şəfiqə Axundova | |
|---|---|
| Axundova Şəfiqə Qulam qızı | |
 | |
| Şəfiqə Axundova. | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 21 yanvar 1924 |
| Doğum yeri |
Nuxa (indiki Şəki), Nuxa qəzası, .svg){kind=small} Azərbaycan SSR,  ZSFSR,  SSRİ |
| Vəfat tarixi | 26 iyul 2013 (89 yaşında) |
| Vəfat yeri |
Bakı,  Azərbaycan |
| Dəfn yeri |
İkinci Fəxri Xiyaban, Bakı, Azərbaycan |
| Vətəndaşlığı |
SSRİ→ Azərbaycan |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Peşəsi | bəstəkar |
| Atası | Qulam Axundov |
|
|
|
| Təhsili |
• Asəf Zeynallı adına Bakı Musiqi Məktəbində (1943–1944) • Üzeyir Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyası, Boris Zeydmanın kompozisiya sinfi (1951–1956) |
| Mükafatları |
      |
 Commonsda da Şəfiqə Axundova ilə əlaqəli mediafayllar var |
|
Şəfiqə Axundova (1924–2013) — görkəmli Azərbaycan bəstəkarı, Azərbaycan Respublikasının xalq artisti, Şərqdə opera yazmış ilk qadın bəstəkar.
Haqqında məlumatlar
21 yanvar 1924-cu il tarixdə Nuxada (indiki Şəki) anadan olub.
Təhsili
1943 – 1944-cü illərdə Asəf Zeynallı adına Bakı Musiqi Məktəbində,
1951 – 1956-cı illərdə isə Üzeyir Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında – Boris Zeydmanın kompozisiya sinfində təhsil alıb.
Yaradıcılığı
1938-ci ildə – yeddinci sinifdə oxuyarkən, “Röya” və “Qəlbimiz” mahnılarını bəstələyib.
Nizami Gəncəvinin 800 illik yubileyi ərəfəsində isə “Nə gözəlsən” və “Ay nigar” romanslarını yazıb.
1944-cü ildə Üzeyir Hacıbəyovun məsləhəti ilə Azərbaycan SSR-in himninin yaradılması üçün keçirilən müsabiqədə iştirak edib və Azərbaycan SSR himnini Dövlət Filarmoniyasında dövlət komissiyası qarşısında ilk dəfə o, ifa edib.
Daha sonra “Balam”, “Sevgilim”, “Vətən məhəbbəti”, “Nə gözəlsən”, “Çiçək”, “Hind qızı”, “Nə gözəldir kəndimiz” və s. mahnılarını bəstələyib.
1948-ci ildə Moskvada keçirilən plenumda onun da vokal əsərləri ifa olunub.
Şəfiqə Axundova orkestr üçün “Cahanda”, “Mənim qəlbim”, “Sənin məhəbbətin”, “Qələbə bizimdir”, simfonik orkestr üçün “Nuxa rapsodiyası”, “Üç pyes”, “Qəzəl” (M.Rahimin sözlərinə) melodiyalarını, həmçinin, C.Cabarlının “Aydın”, B.Vahabzadənin “Vicdan”, H.Seyidbəylinin “Böyük ürək” tamaşalarının, “Ev bizim, sirr bizim” musiqili komediyasının musiqisini bəstələyib.
1972-ci ildə isə “Gəlin qayası” operasını yazıb (Süleyman Rəhimovun eyniadlı povestinin motivləri əsasında). Bu bütün Şərqdə qadın tərəfindən yazılmış ilk opera olub.
Təltif və mükafatları
- “Şərəf Nişanı” ordeni, 1959;
- Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi, 1973;
- Azərbaycan Respublikasının xalq artisti, 1998;
- Şöhrət ordeni, 2004.
Digər
1920-ci illərin birinci yarısında bir müddət Azərbaycan K(b)P Nuxa qəza partiya komitəsinin məsul katibi vəzifəsində çalışmış Qulam Axundovun qızı, ilk azərbaycanlı qadın alim, pedaqoq Zümrüd Axundovanın bacısıdır.
Vəfatı
Həyatının son illərində Şəfiqə Axundovanın səhhəti xeyli pisləşmişdi. Ayaqlarında, nitqində və yemək qəbulunda problemlər yaranmışdı. 11 iyul 2013-cü il tarixdə Şəkidə olarkən səhhəti qəflətən daha da pisləşmiş, əvvəl Şəki Mərkəzi rayon Xəstəxanasının, sonra isə 1 saylı Bakı Şəhər Kliniki Xəstəxanasının reanimasiya şöbəsinə yerləşdirilmiş, növbəti günlərdə vəziyyəti bir qədər yaxşılaşsa da, 26 iyul tarixdə saat 12 radələrində reanimasiya şöbəsində vəfat etmişdir. 27 iyul tarixdə Rəşid Behbudov adına Mahnı Teatrında təşkil olunmuş vida mərasimindən sonra İkinci Fəxri xiyabanda dəfn edilmişdir.
Ədəbiyyat
- Məmmədov Ə., Xalıqov F. Axundova Şəfiqə // Şəki: Alim və ziyalılar. — Bakı: Bakı Universiteti Nəşriyyatı, 2002. — 2 cilddə. — I cild. — Səhifələrin sayı: 582. — Səh.: 53-55. — 1.000 nüsx.
- "Состоялась церемония прощания с композитором Шафигой Ахундовой" (русский). news.day.az. 27 июля 2013 16:07. 29 Jul 2013 - 23 Mar 2020 tarixində arxivləşdirilib.
- "Şərqdə ilk opera bəstələyən qadın- Şəfiqə Axundova vəfat edib" (azərb.). www.bbc.com. 26 İyul 2013. 29 Mar 2020 tarixində arxivləşdirilib.
- Ахундова, Шафига Гулам-кызы // Большая русская биографическая энциклопедия (электронное издание). — Версия 3.0. — М.: Бизнессофт, ИДДК, 2007.
- Aytən Qiyas-Rüstəmova (April 14, 2009). "Unknown Azerbaijan...First female opera composer in the Orient - Shafiga Akhundova..." shekiazerbaijan.blogspot.com (English).
- Axundova Şəfiqəı Qulam qızı // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası : ensiklopediya : [25 cilddə] (tiraj: 10 000; 608 s.). — Bakı: “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi, 2009. —I c. — Səh. 223. — ISBN 978-9952-441-02-4.
Filmoqrafiya
- Azərbaycan elləri (film, 1976);
- Mənim atam Əliövsət Sadıqov (film, 2007);
- Bəstəkar Şəfiqə Axundova (film, 2012).
 | © 2019 – 2024 Şəki Ensiklopediyası Bu məqalə Şəki Ensiklopediyasının yoxlanılmış məqalələrindən biridir və müəlliflik hüququ Şəki Ensiklopediyasının redaksiyasına məxsusdur. |
21 Kateqoriya:
- Ş
- Şəxslər (familiya sırası ilə)
- Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər
- Şəkidən çıxmış musiqiçilər
- 1924-cü ildə doğulanlar
- 21 yanvarda doğulanlar
- Yanvarda doğulanlar
- 26 iyulda vəfat edənlər
- İyulda vəfat edənlər
- 2013-cü ildə vəfat edənlər
- Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimləri
- Azərbaycan Respublikasının xalq artistləri
- "Şərəf Nişanı" ordeni laureatları
- "Əmək veteranı" medalı ilə təltif edilənlər
- Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi ilə əlaqədar yubiley medalı ilə təltif edilənlər
- "Şöhrət" ordeni ilə təltif edilənlər
- Musiqiçilər
- Şəxslər (ad sırası ilə)
- “Şəki: Alim və ziyalılar” kitabına istinad olunan məqalələr
- AME məqaləsinə istinad olunan məqalələr
- Şəki Ensiklopediyası:Yoxlanılmış məqalələr əlifba sırası ilə