Şəki Xan qəbiristanlığındakı epiqrafik abidələr: Redaktələr arasındakı fərq

Şəki Ensiklopediyası səhifəsi
Redaktənin izahı yoxdur
(260 dəyişikliyi WikiSysop (Müzakirə) tərəfindən geri alındı.)
Teq: Geri qaytarma
Sətir 59: Sətir 59:


== Siyahı ==
== Siyahı ==


{| class="wikitable" style="width: 1000px"
{| class="wikitable" style="width: 1000px"
|-
|-
|-style="background:#808000"
|-style="background:#808000"
| colspan=5 class="imageMapHighlighter"|{{#tag:imageMap|
| colspan=5 class="imageMapHighlighter"|  
Image:Sheki_khan_gebiristanligi,_umumi.jpg{{!}}1000px{{!}}Şəki Xan qəbiristanlığının ümumi görünüşü
<imagemap>
rect 196 153 270 267 [[#Telli bəyimin başdaşı|Telli bəyimin başdaşı]]
Şəkil:Sheki_khan_gebiristanligi,_umumi.jpg|1000px|Эпиграфические памятники на Ханском кладбище
rect 280 182 330 250  [[#Əbdülhəmid ağanın başdaşı|Əbdülhəmid ağanın başdaşı]]
 
rect 345 185 370 220 [[#Tutu ağanın başdaşı|Tutu ağanın başdaşı]]
rect 671 513 900 897 [[#Telli bəyimin başdaşı|Telli bəyimin başdaşı]]
rect 445 199 455 210 [[#Hacı Ağa Nigarın/Zeynəbin başdaşı|Hacı Ağa Nigarın/Zeynəbin başdaşı]]
rect 933 608 1104 837 [[#Əbdülhəmid ağanın başdaşı|Əbdülhəmid ağanın başdaşı]]
rect 470 196 484 210  [[#Bulaq kitabəsi|Bulaq kitabəsi]]
rect 1171 617 1251 741 [[#Tutu ağanın başdaşı|Tutu ağanın başdaşı]]
rect 645 143 697 210  [[#Cəmilə xanımın başdaşı|Cəmilə xanımın başdaşı]]
rect 1497 670 1543 717[[#Hacı Ağa Nigarın/Zeynəbin başdaşı|Hacı Ağa Nigarın/Zeynəbin başdaşı]]
rect 698 142 737 203  [[#Kərim ağa Şəkixanovun başdaşı|Kərim ağa Şəkixanovun başdaşı]]
poly 1583 650 1583 713 1642 709 1642 650 [[#Bulaq kitabəsi|Bulaq kitabəsi]]
rect 735 134 776 195 [[#Fətəli xanın başdaşı|Fətəli xanın başdaşı]]
poly 2215 484 2215 712 2355 702 2351 474 [[#Cəmilə xanımın başdaşı|Cəmilə xanımın başdaşı]]
rect 776 119 830 200  [[#Güllü xanımın başdaşı|Güllü xanımın başdaşı]]
poly 2355 486 2359 695 2490 675 2486 475 [[#Kərim ağa Şəkixanovun başdaşı|Kərim ağa Şəkixanovun başdaşı]]
rect 856 124 901 185 [[#Göyçək xanımın başdaşı|Göyçək xanımın başdaşı]]
poly 2510 455 2616 446 2625 646 2510 662 [[#Fətəli xanın başdaşı|Fətəli xanın başdaşı]]
rect 938 113 985 195  [[#Mustafa ağanın başdaşı|Mustafa ağanın başdaşı]]
poly 2675 407 2671 682 2806 663 2802 392[[#Güllü xanımın başdaşı|Güllü xanımın başdaşı]]
poly 2945 420 2945 630 3041 620 3045 410 [[#Göyçək xanımın başdaşı|Göyçək xanımın başdaşı]]
poly 3242 382 3210 670 3300 649 3320 365 [[#Mustafa ağanın başdaşı|Mustafa ağanın başdaşı]]
 
desc bottom-left
</imagemap>


desc bottom-right
}}
|-
|-
| colspan=5 |
| colspan=5 |

20:49, 9 mart 2020 versiyası

Qəbiristanlıq
Xan qəbiristanlığı
Şəki şəhərindəki Xan məscidi və Xan qəbristanlığı
Şəki şəhərindəki Xan məscidi və Xan qəbristanlığı
Şəki şəhərindəki Xan məscidi və Xan qəbristanlığı
Ölkə Azərbaycan
Şəhər Şəki
Ən köhnə və ən yeni yazılı başdaşılarda tarixlər 1815—1920 
Xronologiya:
Koordinatlar 41°12′09″N 47°11′30″E / 41.202529°N 47.191714°E / 41.202529; 47.191714 41°12′09″N 47°11′30″E / 41.202529°N 47.191714°E / 41.202529; 47.191714

Şəki Xan qəbiristanlığındakı epiqrafik abidələr hal-hazırda orada mövcud olan, yaxud vaxtilə orada mövcud olmuş yazılı başdaşılardan, yazılı başdaşı qəlpələrindən və bir yazılı qəbirüstü abidədən ibarətdir.

Ümumi məlumat

Şəki Xan məscidinın şərq tərəfində yerləşən Şəki Xan qəbiristanlığında vaxtilə 15-20-yə qədər yazılı başdaşı olmuşdur[1]. Hal-hazırda orada cəmi 10 yazılı başdaşı və bir yazılı qəbirüstü abidə var.

Qəbiristanlıqdakı 9 başdaşının kitabəsi haqqında Məşədixanım Nemət 1961-ci ildə elmi nəşrdə dərc olunmuş məqaləsində[1], bir neçə başdaşı haqqında isə 1984-cü və 2001-ci ildə çap olunmuş kitablarında[2][3] məlumat vermişdir. Bir başdaşı hissəsi üzərindəki kitabəni 2009-cu ildə Aydın Məmmədov oxumuş və həmin başdaşının İsmayıl xanın qızı Saadət bəyimə aid olduğunu ilk dəfə müəyyənləşdirmişdir[4]. 2018-ci ilin sonlarında isə AMEA Şəki Regional Elmi Mərkəzi qəbristanlıqdakı epiqrafik abidələrin kompleks tədqiqinə başlayıb.

Qəbiristanlıqda Şəki xanlarından cəmi birinin — Fətəli xanın, qəbrinin üzərində başdaşı var. Onun 1831-ci ildə Həştərxanda dünyasını dəyişmiş qardaşı Məhəmmədhəsən xanın da bu qəbiristanlıqda torpağa tapşırılması[5], atası Məhəmmədhüseyn xanın isə Xan məscidinin mehrabı içində dəfn edilməsi[6] məlum olsa da başdaşıları aşkar edilməmişdir.

Heç bir şübhə yoxdur ki, gəncəli Cavad xanın arvadının da qəbri buradadır; mənbədə göstərilir ki, Cavad xan ruslarla döyüşdə öldürüldükdən sonra onun arvadı Nuxaya qayıtmış (Məhəmmədhəsən xanın bacısı idi) və 1830-cu ildə burada dünyasını dəyişmişdir[7].

2010-cu ilin əvvəllərində salamat vəziyyətdə olan bir bütöv başdaşı və bir neçə başdaşı hissəsi qəbristanlıqdan götürülərək R.B.Əfəndiyev adına Şəki Tarix-Diyarşünaslıq muzeyinə aparılmışdır[8] və indiyə qədər orada saxlanılmaqdadır. Xan qəbristanlığından götürülmüş bütöv başdaşı Azərbaycanın görkəmli dövlət xadimi Fətəli xan Xoyskinin atabir bacısı Səltənət bəyimə, başdaşı qəlpələrindən biri isə Səltənət bəyimin anası Səadət bəyimə (İsmayıl xan Xoyskinin qızı) aid idi.

Siyahı

Эпиграфические памятники на Ханском кладбищеTelli bəyimin başdaşıƏbdülhəmid ağanın başdaşıTutu ağanın başdaşıHacı Ağa Nigarın/Zeynəbin başdaşıBulaq kitabəsiCəmilə xanımın başdaşıKərim ağa Şəkixanovun başdaşıFətəli xanın başdaşıGüllü xanımın başdaşıGöyçək xanımın başdaşıMustafa ağanın başdaşı
Эпиграфические памятники на Ханском кладбище
Şəkil Adı,
atasının adı,
və familiyası
Anadan
olduğu
il
Vəfat
tarixi
Əlavə qeyd
Mustafa ağanın başdaşı
Mustafa ağa
Kərim ağa oğlu
Şəkixanov
≈1831 1895, 5 noyabr
(Hicri 1313, cəmadiyəl-əvvəl ayının 17-si)
Göyçək xanımın başdaşı
Göyçək xanım
Məhəmmədhüseyn xan qızı
1849, may/iyun ayı
(Hicri 1265-ci il ilin rəcəb ayı)
Güllü xanımın başdaşı
Güllü xanım
Kərim ağa qızı
Şəkixanova
19.11.1858-ci il
(Hicri 12.04.1275-ci il)
Fətəli xanın başdaşı
Fətəli xan
Məhəmmədhüseyn xan oğlu
11.05.1815-ci il
(Hicri 02.05.1230-cu il)
Kərim ağa Şəkixanovun başdaşı
Kərim ağa
Fətəli xan oğlu Şəkixanov
≈1788 10.12.1858-ci il
(Hicri 14.05.1275-ci il)
Cəmilə xanımın başdaşı
Cəmilə xanım
Məhəmmədhüseyn xan qızı
26.07.1835-ci il
(Hicri 02.01.1251-ci il)
Telli bəyimin başdaşı
Telli bəyim
Əbdülhəmid ağa qızı
1899/1900-ci il
(Hicri 1317-ci il)
Əbdülhəmid ağanın başdaşı
Əbdülhəmid ağa
Əbdülhəşım ağa oğlu
1854/55-ci il
(Hicri 1271-ci il)
Tutu ağanın başdaşı
Tutu ağa
Məhəmmədhəsən xan qızı
23.11.1859-ci il
(Hicri 23.04. 1276-cı il)
Hacı Ağa Nigarın/Zeynəbin başdaşı
Hacı Ağa Nigarın/
Zeynəbin başdaşı
1817/1818
(Hicri 1233)
Meşədixanım Neymət 2001-ci ildə çap olunmuş kitabında başdaşı üzərindəki adı "şəkili Hacı Ağa bəyin qızı Zeynəb" [3] kimi göstərsə də, 1981-ci ildə çap olunan kitabında bu adı "Hacı Ağa Nigar Hacı qızı"[9] kimi təqdim edib.
Səltənət bəyimin başdaşı
Səltənət bəyim
İskəndər xan qızı
05.01.1869-cu il
(Hicri 22.09.1285-cı il)
2010-cu ilin əvvəllərində salamat vəziyyətdə olan bu başdaşı bir neçə başdaşı hissəsi ilə birlikdə qəbristanlıqdan götürülərək R.b.əfəndiyev adına Şəki Tarix-Diyarşünaslıq muzeyinə aparılmış[8] və indiyə qədər orada saxlanılmaqdadır. Səltənət bəyim Azərbaycanın görkəmli dövlət xadimi Fətəli xan Xoyskinin atabir bacısı idi.
Səadət xanımın başdaşı
Səadət xanım
İsmayıl xan qızı
1819 24.07.1892-cu il
(Hicri 28.12.1309 -cu il)
2010-cu ilin əvvəllərində qəbristanlıqdan götürülərək R.b.əfəndiyev adına Şəki Tarix-Diyarşünaslıq muzeyinə aparılmış və indiyə qədər orada saxlanılmaqdadır. Səadət xanımın anası Tuti ağa idi.
Bulaq kitabəsi
Məhəmməd paşa
Əhməd xan oğlu
20 may
1859
(Hicri 17 şəvval 1275-ci il)
5 oktyabr 1920-ci il
(Hicri 21 məhərrəm 1339-cu il)
Bulaq daşı üzərinə həkk olunmuş kitabə.

İstinadlar

İstifadə edilmiş mənbələr



Həmçinin bax