Diqqət! 4 aprel 2024-cü il tarixdən saytın yeni versiyası sheki.org domenində fəaliyyət göstərir. Bu köhnə versiyadır və yenilənməsi məhdudlaşdırılıb. Lakin 6 yanvar 2025-ci il tarixədək bu vəziyyətdə internetdə qalacaqdır...
Bu cədvəl Şəki Ensiklopediyasının yoxlanılmış siyahıları sırasına daxildirdir
Bu məqalə Şəki Ensiklopediyasının yoxlanılmış məqalələrindən biridir və müəlliflik hüququ Şəki Ensiklopediyasının redaksiyasına məxsusdur.

"Şəki Xan qəbiristanlığındakı epiqrafik abidələr" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər

Şəki Ensiklopediyası səhifəsi
Jump to navigation Jump to search
(260 dəyişikliyi WikiSysop (Müzakirə) tərəfindən geri alındı.)
Teq: Undo
(26449 dəyişikliyi Aydinsalis (Müzakirə) tərəfindən geri qaytarıldı.)
Teq: Undo
(28 intermediate revisions by 2 users not shown)
Sətir 1: Sətir 1:
−
[[Kateqoriya:Ş]]{{Qəbiristanlıq
+
[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]]{{Qəbiristanlıq
 
  |Azərbaycanca adı        = Xan qəbiristanlığı
 
  |Azərbaycanca adı        = Xan qəbiristanlığı
 
  |Orijinal adı            =  
 
  |Orijinal adı            =  
 
  |Şəkil                    = Sheki_khan_gebiristanligi,_umumi.jpg
 
  |Şəkil                    = Sheki_khan_gebiristanligi,_umumi.jpg
−
  |Şəkilaltı mətn          = Şəki şəhərindəki [[Xan məscidi]] və Xan qəbristanlığı
+
  |Şəkilaltı mətn          = Şəki şəhərindəki [[Xan məscidi]] və [[Xan qəbiristanlığı]]
 
  |Şəklin eni              =  
 
  |Şəklin eni              =  
 
  |Status                  =  
 
  |Status                  =  
Sətir 31: Sətir 31:
 
  |Heykəltəraş              =  
 
  |Heykəltəraş              =  
 
  |İnşa edən                =  
 
  |İnşa edən                =  
−
  |Xronologiya              = {{Görməli yerlər/Tarixlər||||}}
+
  |Xronologiya              = {{GY/Tarixlər||||}}
 
  |Ləğv edilib              =  
 
  |Ləğv edilib              =  
 
  |Ən köhnə yazılı başdaşı  = 1815
 
  |Ən köhnə yazılı başdaşı  = 1815
Sətir 52: Sətir 52:
 
Qəbiristanlıqdakı 9 başdaşının kitabəsi haqqında [[Məşədixanım Nemət]] 1961-ci ildə elmi nəşrdə dərc olunmuş məqaləsində{{sfn|Nemətova M.S.|1961|p=18-37}},  bir neçə başdaşı haqqında isə 1984-cü və 2001-ci ildə çap olunmuş kitablarında{{sfn|Нейматова М.С.|1981|p=}}{{sfn|Нейматова М.С.|2001|p=108}}  məlumat vermişdir. Bir başdaşı hissəsi üzərindəki kitabəni 2009-cu ildə [[Aydın Məmmədov (jurnalist)|Aydın Məmmədov]] oxumuş və həmin başdaşının [[İsmayıl xan Xoyski|İsmayıl xanın]] qızı Saadət bəyimə aid olduğunu ilk dəfə müəyyənləşdirmişdir{{sfn|Məmmədov A.S.|2009|p=4}}. 2018-ci ilin sonlarında isə [[AMEA Şəki Regional Elmi Mərkəzi]] qəbristanlıqdakı epiqrafik abidələrin kompleks tədqiqinə başlayıb.
 
Qəbiristanlıqdakı 9 başdaşının kitabəsi haqqında [[Məşədixanım Nemət]] 1961-ci ildə elmi nəşrdə dərc olunmuş məqaləsində{{sfn|Nemətova M.S.|1961|p=18-37}},  bir neçə başdaşı haqqında isə 1984-cü və 2001-ci ildə çap olunmuş kitablarında{{sfn|Нейматова М.С.|1981|p=}}{{sfn|Нейматова М.С.|2001|p=108}}  məlumat vermişdir. Bir başdaşı hissəsi üzərindəki kitabəni 2009-cu ildə [[Aydın Məmmədov (jurnalist)|Aydın Məmmədov]] oxumuş və həmin başdaşının [[İsmayıl xan Xoyski|İsmayıl xanın]] qızı Saadət bəyimə aid olduğunu ilk dəfə müəyyənləşdirmişdir{{sfn|Məmmədov A.S.|2009|p=4}}. 2018-ci ilin sonlarında isə [[AMEA Şəki Regional Elmi Mərkəzi]] qəbristanlıqdakı epiqrafik abidələrin kompleks tədqiqinə başlayıb.
  
−
Qəbiristanlıqda Şəki xanlarından cəmi birinin — [[Fətəli xan (Şəki xanı)|Fətəli xanın]], qəbrinin üzərində başdaşı var. Onun 1831-ci ildə Həştərxanda dünyasını dəyişmiş qardaşı [[Məhəmmədhəsən xan (Şəki xanı)|Məhəmmədhəsən xan]]ın da bu qəbiristanlıqda torpağa tapşırılması{{sfn|Tahirzadə Ə.Ş.|2005|p=277}}, atası [[Məhəmmədhüseyn xan Müştaq|Məhəmmədhüseyn xanın]] isə Xan məscidinin mehrabı içində dəfn edilməsi{{sfn|Salman Mümtaz|1925|p=}} məlum olsa da başdaşıları aşkar edilməmişdir.
+
Qəbiristanlıqda Şəki xanlarından cəmi birinin — [[Fətəli xan (Şəki xanı)|Fətəli xanın]], qəbrinin üzərində başdaşı var. Onun 1831-ci ildə Həştərxanda vəfat etmiş qardaşı [[Məhəmmədhəsən xan (Şəki xanı)|Məhəmmədhəsən xan]]ın da bu qəbiristanlıqda dəfn edilməsi{{sfn|Tahirzadə Ə.Ş.|2005|p=277}}, atası [[Məhəmmədhüseyn xan|Məhəmmədhüseyn xanın]] isə Xan məscidinin mehrabı içində dəfn edilməsi{{sfn|Salman Mümtaz|1925|p=}} məlum olsa da başdaşıları aşkar edilməmişdir.
  
−
Heç bir şübhə yoxdur ki, gəncəli [[Cavad xan|Cavad xanın]] arvadının da qəbri buradadır; mənbədə göstərilir ki, Cavad xan ruslarla döyüşdə öldürüldükdən sonra onun arvadı Nuxaya qayıtmış (Məhəmmədhəsən xanın bacısı idi) və 1830-cu ildə burada dünyasını dəyişmişdir{{sfn|AKAK, səh.: 905,|1875|p=}}.
+
Heç bir şübhə yoxdur ki, gəncəli [[Cavad xan|Cavad xanın]] arvadının da qəbri buradadır; mənbədə göstərilir ki, Cavad xan ruslarla döyüşdə öldürüldükdən sonra onun arvadı Nuxaya qayıtmış (Məhəmmədhəsən xanın bacısı idi) və 1830-cu ildə burada vəfat etmişdir{{sfn|AKAK, səh.: 905|1875|p=}}.
  
−
2010-cu ilin əvvəllərində salamat vəziyyətdə olan bir bütöv başdaşı və bir neçə başdaşı hissəsi qəbristanlıqdan götürülərək R.B.Əfəndiyev adına Şəki Tarix-Diyarşünaslıq muzeyinə aparılmışdır{{sfn|Məmmədov A.S.|2010|p=}} və indiyə qədər orada saxlanılmaqdadır. Xan qəbristanlığından götürülmüş bütöv başdaşı Azərbaycanın görkəmli dövlət xadimi [[Fətəli xan Xoyski]]nin atabir bacısı Səltənət bəyimə, başdaşı qəlpələrindən biri isə Səltənət bəyimin anası Səadət bəyimə ([[İsmayıl xan Xoyski]]nin qızı) aid idi.
+
2010-cu ilin əvvəllərində salamat vəziyyətdə olan bir bütöv başdaşı və bir neçə başdaşı hissəsi qəbristanlıqdan götürülərək R.B.Əfəndiyev adına Şəki Tarix-Diyarşünaslıq muzeyinə aparılmışdır{{sfn|Məmmədov A.S.|2010|p=}} və indiyə qədər orada saxlanılmaqdadır. Xan qəbristanlığından götürülmüş bütöv başdaşı Azərbaycanın görkəmli dövlət xadimi [[Fətəli xan Xoyski]]nin atabir bacısı [[Səltənət bəyim|Səltənət bəyimə]], başdaşı qəlpələrindən biri isə Səltənət bəyimin anası Səadət bəyimə ([[İsmayıl xan Xoyski|İsmayıl xan Xoyskinin]] qızı) aid idi.
  
 
== Siyahı ==
 
== Siyahı ==
−
 
+
<div style="height:auto; overflow:auto; ">
 
{| class="wikitable" style="width: 1000px"
 
{| class="wikitable" style="width: 1000px"
 
|-
 
|-
Sətir 65: Sətir 65:
 
| colspan=5 class="imageMapHighlighter"|  
 
| colspan=5 class="imageMapHighlighter"|  
 
<imagemap>
 
<imagemap>
−
Şəkil:Sheki_khan_gebiristanligi,_umumi.jpg|1000px|Эпиграфические памятники на Ханском кладбище
+
Şəkil:Sheki_khan_gebiristanligi,_umumi.jpg|1000px|Şəki Xan qəbiristanlığındakı epiqrafik abidələr
  
 
rect 671 513 900 897  [[#Telli bəyimin başdaşı|Telli bəyimin başdaşı]]
 
rect 671 513 900 897  [[#Telli bəyimin başdaşı|Telli bəyimin başdaşı]]
Sətir 71: Sətir 71:
 
rect 1171 617 1251  741 [[#Tutu ağanın başdaşı|Tutu ağanın başdaşı]]
 
rect 1171 617 1251  741 [[#Tutu ağanın başdaşı|Tutu ağanın başdaşı]]
 
rect 1497 670 1543  717[[#Hacı Ağa Nigarın/Zeynəbin başdaşı|Hacı Ağa Nigarın/Zeynəbin başdaşı]]
 
rect 1497 670 1543  717[[#Hacı Ağa Nigarın/Zeynəbin başdaşı|Hacı Ağa Nigarın/Zeynəbin başdaşı]]
−
poly 1583 650 1583 713 1642 709 1642 650 [[#Bulaq kitabəsi|Bulaq kitabəsi]]
+
poly 1583 650 1583 713 1642 709 1642 650 [[#Qəbirüstü abidə|Qəbirüstü abidə]]
 
poly 2215 484 2215 712 2355 702 2351 474 [[#Cəmilə xanımın başdaşı|Cəmilə xanımın başdaşı]]
 
poly 2215 484 2215 712 2355 702 2351 474 [[#Cəmilə xanımın başdaşı|Cəmilə xanımın başdaşı]]
 
poly 2355 486 2359 695 2490 675 2486 475 [[#Kərim ağa Şəkixanovun başdaşı|Kərim ağa Şəkixanovun başdaşı]]
 
poly 2355 486 2359 695 2490 675 2486 475 [[#Kərim ağa Şəkixanovun başdaşı|Kərim ağa Şəkixanovun başdaşı]]
Sətir 96: Sətir 96:
 
| colspan=5 |{{görünən haşiyə|Mustafa ağanın başdaşı}}
 
| colspan=5 |{{görünən haşiyə|Mustafa ağanın başdaşı}}
 
|-style="background:#CFFF9F"
 
|-style="background:#CFFF9F"
−
| [[Şəkil:Mustafa aqa Shekikhanof.jpg|200px]] || [[Mustafa ağa Şuxi|Mustafa ağa]]<br>Kərim ağa oğlu<br>Şəkixanov|| ≈1831 || 1895, 5 noyabr <br> (Hicri 1313, cəmadiyəl-əvvəl ayının 17-si) ||
+
| [[Şəkil:Mustafa aqa Shekikhanof.jpg|200px]] || [[Mustafa ağa Şəkixanov|Mustafa ağa]]<br>Kərim ağa oğlu<br>Şəkixanov|| ≈1831 || 1895, 5 noyabr <br> (Hicri 1313, cəmadiyəl-əvvəl ayının 17-si) ||
 
|-
 
|-
 
| colspan=5 |
 
| colspan=5 |
Sətir 103: Sətir 103:
 
| colspan=5 |{{görünən haşiyə|Göyçək xanımın başdaşı}}
 
| colspan=5 |{{görünən haşiyə|Göyçək xanımın başdaşı}}
 
|-style="background:#D0F0C0"
 
|-style="background:#D0F0C0"
−
|[[Şəkil:Sheki khan gebiristanligi.jpg|200px]]|| Göyçək xanım<br> [[Məhəmmədhüseyn xan Müştaq|Məhəmmədhüseyn]] xan qızı|| ||1849, may/iyun ayı<br>(Hicri 1265-ci il ilin rəcəb ayı)
+
|[[Şəkil:Sheki khan gebiristanligi.jpg|200px]]|| Göyçək xanım<br> [[Məhəmmədhüseyn xan|Məhəmmədhüseyn]] xan qızı|| ||1849, may/iyun ayı<br>(Hicri 1265-ci il ilin rəcəb ayı)
 
||
 
||
 
|-
 
|-
Sətir 111: Sətir 111:
 
| colspan=5 |{{görünən haşiyə|Güllü xanımın başdaşı}}
 
| colspan=5 |{{görünən haşiyə|Güllü xanımın başdaşı}}
 
|-style="background:#CFFF9F"
 
|-style="background:#CFFF9F"
−
|[[Şəkil:Gullu khanim.jpg|200px]]|| Güllü xanım <br> [[Kərim ağa Fateh|Kərim ağa]] qızı <br>Şəkixanova|| ||19.11.1858-ci il<br>(Hicri 12.04.1275-ci il)
+
|[[Şəkil:Gullu khanim.jpg|200px]]|| Güllü xanım <br> [[Kərim ağa Şəkixanov|Kərim ağa]] qızı <br>Şəkixanova|| ||19.11.1858-ci il<br>(Hicri 12.04.1275-ci il)
 
||
 
||
 
|-
 
|-
Sətir 127: Sətir 127:
 
| colspan=5 |{{görünən haşiyə|Kərim ağa Şəkixanovun başdaşı}}
 
| colspan=5 |{{görünən haşiyə|Kərim ağa Şəkixanovun başdaşı}}
 
|-style="background:#CFFF9F"
 
|-style="background:#CFFF9F"
−
|[[Şəkil:Kerim aga.jpg|200px]] || Kərim ağa<br>Fətəli xan oğlu Şəkixanov|| ≈1788 ||10.12.1858-ci il<br>(Hicri 14.05.1275-ci il)
+
|[[Şəkil:Kerim aga.jpg|200px]] || [[Kərim ağa Şəkixanov|Kərim ağa<br>Fətəli xan oğlu Şəkixanov]]|| ≈1788 ||10.12.1858-ci il<br>(Hicri 14.05.1275-ci il)
 
||
 
||
 
|-
 
|-
Sətir 152: Sətir 152:
 
|-style="background:#D0F0C0"
 
|-style="background:#D0F0C0"
 
|[[Şəkil:Abdulhemid aga.jpg|200px]]|| Əbdülhəmid ağa<br>Əbdülhəşım ağa oğlu|| ||1854/55-ci il<br>(Hicri 1271-ci il)
 
|[[Şəkil:Abdulhemid aga.jpg|200px]]|| Əbdülhəmid ağa<br>Əbdülhəşım ağa oğlu|| ||1854/55-ci il<br>(Hicri 1271-ci il)
−
||
+
||Baş daşı kitabəsində öz əcəli ilə ölmədiyi, öldürüldüyü qeyd olunub.
 
|-
 
|-
 
| colspan=5 |
 
| colspan=5 |
Sətir 175: Sətir 175:
 
| colspan=5 |{{görünən haşiyə|Səltənət bəyimin başdaşı}}
 
| colspan=5 |{{görünən haşiyə|Səltənət bəyimin başdaşı}}
 
|-style="background:#CFFF9F"
 
|-style="background:#CFFF9F"
−
|[[Şəkil:Seltenet beyim.jpg|200px]]|| Səltənət bəyim<br />[[İskəndər xan Xoyski|İskəndər xan]] qızı|| ||05.01.1869-cu il<br />(Hicri 22.09.1285-cı il)
+
|[[Şəkil:Seltenet beyim.jpg|200px]]|| [[Səltənət bəyim|Səltənət bəyim]]<br />[[İskəndər xan Xoyski|İskəndər xan]] qızı|| ||05.01.1869-cu il<br />(Hicri 22.09.1285-cı il)
 
|| 2010-cu ilin əvvəllərində salamat vəziyyətdə olan bu başdaşı bir neçə başdaşı hissəsi ilə birlikdə qəbristanlıqdan götürülərək R.b.əfəndiyev adına Şəki Tarix-Diyarşünaslıq muzeyinə aparılmış{{sfn|Məmmədov A.S.|2010|p=}} və indiyə qədər orada saxlanılmaqdadır. Səltənət bəyim Azərbaycanın görkəmli dövlət xadimi Fətəli xan Xoyskinin atabir bacısı idi.  
 
|| 2010-cu ilin əvvəllərində salamat vəziyyətdə olan bu başdaşı bir neçə başdaşı hissəsi ilə birlikdə qəbristanlıqdan götürülərək R.b.əfəndiyev adına Şəki Tarix-Diyarşünaslıq muzeyinə aparılmış{{sfn|Məmmədov A.S.|2010|p=}} və indiyə qədər orada saxlanılmaqdadır. Səltənət bəyim Azərbaycanın görkəmli dövlət xadimi Fətəli xan Xoyskinin atabir bacısı idi.  
 
|-
 
|-
Sətir 183: Sətir 183:
 
| colspan=5 |{{görünən haşiyə|Səadət xanımın başdaşı}}
 
| colspan=5 |{{görünən haşiyə|Səadət xanımın başdaşı}}
 
|-style="background:#D0F0C0"
 
|-style="background:#D0F0C0"
−
|[[Şəkil:Saadet beyim.jpg|200px]]|| Səadət xanım <br />[[İsmayıl xan Xoyski|İsmayıl xan]] qızı||1819||24.07.1892-cu il<br />(Hicri 28.12.1309 -cu il)
+
|[[Şəkil:Saadet beyim.jpg|200px]]|| Səadət xanım <br />[[İsmayıl xan Xoyski|İsmayıl xan]] qızı||1819||24.07.1892<br />(Hicri 28.12.1309 -cu il)
 
|| 2010-cu ilin əvvəllərində qəbristanlıqdan götürülərək R.b.əfəndiyev adına Şəki Tarix-Diyarşünaslıq muzeyinə aparılmış və indiyə qədər orada saxlanılmaqdadır. Səadət xanımın anası Tuti ağa idi.
 
|| 2010-cu ilin əvvəllərində qəbristanlıqdan götürülərək R.b.əfəndiyev adına Şəki Tarix-Diyarşünaslıq muzeyinə aparılmış və indiyə qədər orada saxlanılmaqdadır. Səadət xanımın anası Tuti ağa idi.
 
|-
 
|-
Sətir 189: Sətir 189:
 
|-
 
|-
 
|-style="background:#98CF99" align="center"
 
|-style="background:#98CF99" align="center"
−
| colspan=5 |{{görünən haşiyə|Bulaq kitabəsi}}
+
| colspan=5 |{{görünən haşiyə|Qəbirüstü abidə}}
 
|-style="background:#D0F0C0"
 
|-style="background:#D0F0C0"
 
|[[Şəkil:Bulaq 1275.jpg|200px]]||Məhəmməd paşa <br />Əhməd xan oğlu||20 may <br />1859<br />(Hicri 17 şəvval 1275-ci il) ||5 oktyabr 1920-ci il<br />(Hicri 21 məhərrəm 1339-cu il)
 
|[[Şəkil:Bulaq 1275.jpg|200px]]||Məhəmməd paşa <br />Əhməd xan oğlu||20 may <br />1859<br />(Hicri 17 şəvval 1275-ci il) ||5 oktyabr 1920-ci il<br />(Hicri 21 məhərrəm 1339-cu il)
−
|| Bulaq daşı üzərinə həkk olunmuş kitabə.
+
|| Qəbirüstü abidə üzərinə həkk olunmuş kitabə.
−
|}
+
|}</div>
  
 
== İstinadlar ==
 
== İstinadlar ==
Sətir 199: Sətir 199:
  
 
== İstifadə edilmiş mənbələr ==
 
== İstifadə edilmiş mənbələr ==
−
*{{məqalə
+
# {{məqalə
 
  |müəllif        = [[Məşədixanım Nemətova|Nemətova M.S.]]
 
  |müəllif        = [[Məşədixanım Nemətova|Nemətova M.S.]]
 
  |başlıq          = Nuxa “Xan qəbiristanlığı”ndakı başdaşıların kitabələri haqqında
 
  |başlıq          = Nuxa “Xan qəbiristanlığı”ndakı başdaşıların kitabələri haqqında
Sətir 221: Sətir 221:
 
  |pmid            =  
 
  |pmid            =  
 
}}
 
}}
−
*{{kitab3
+
# {{kitab3
 
  | müəllif        = [[Ədalət Tahirzadə|Tahirzadə Ə.Ş.]]
 
  | müəllif        = [[Ədalət Tahirzadə|Tahirzadə Ə.Ş.]]
 
  | hissə          =  
 
  | hissə          =  
Sətir 244: Sətir 244:
 
  | ref            = Tahirzadə Ə.Ş.
 
  | ref            = Tahirzadə Ə.Ş.
 
}}
 
}}
−
 
+
# {{kitab3
−
*{{kitab3
 
 
  | müəllif        = Нейматова М.С.
 
  | müəllif        = Нейматова М.С.
 
  | hissə          =  
 
  | hissə          =  
Sətir 268: Sətir 267:
 
  | ref            = Нейматова М.С.
 
  | ref            = Нейматова М.С.
 
}}
 
}}
−
*{{kitab3
+
# {{kitab3
 
  | müəllif        = Неймат М.С.
 
  | müəllif        = Неймат М.С.
 
  | hissə          =  
 
  | hissə          =  
Sətir 291: Sətir 290:
 
  | ref            = Нейматова М.С.
 
  | ref            = Нейматова М.С.
 
}}
 
}}
−
*{{AKAK+|62|905|910}}
+
# {{AKAK+|62|905|910}}
−
*{{məqalə
+
# {{məqalə
 
  |müəllif        = [[Aydın Məmmədov (jurnalist)|Məmmədov A.S.]]
 
  |müəllif        = [[Aydın Məmmədov (jurnalist)|Məmmədov A.S.]]
 
  |başlıq          = F. x. Xoyskinin bacısının baş daşı Şəki Xan qəbristanlığından “yığışdırılmış”dır!  
 
  |başlıq          = F. x. Xoyskinin bacısının baş daşı Şəki Xan qəbristanlığından “yığışdırılmış”dır!  
Sətir 314: Sətir 313:
 
  |pmid            =  
 
  |pmid            =  
 
}}
 
}}
−
*{{məqalə
+
# {{məqalə
 
  |müəllif        = Məmmədov A.S.
 
  |müəllif        = Məmmədov A.S.
 
  |başlıq          = Ədalət Tahirzadənin “Şəkinin tarixi qaynaqlarda” kitabı
 
  |başlıq          = Ədalət Tahirzadənin “Şəkinin tarixi qaynaqlarda” kitabı
−
  |link            = https://sites.google.com/a/sheki.ws/tarix1/77
+
  |link            = https://sites.google.com/site/shekitarixi/77
 
  |dil            = az
 
  |dil            = az
 
  |nəşrin müəllifi =  
 
  |nəşrin müəllifi =  
 
  |nəşr            =  
 
  |nəşr            =  
−
  |tip            = [[İpəkçi (qəzet)|“İpəkçi” qəzeti]]nin saytı
+
  |tip            = [[İpəkçi (qəzet)|“İpəkçi” qəzetinin]] saytı
 
  |yer            =  
 
  |yer            =  
 
  |nəşriyyat      =  
 
  |nəşriyyat      =  
Sətir 336: Sətir 335:
 
  |pmid            =  
 
  |pmid            =  
 
}}
 
}}
−
*{{məqalə
+
# {{məqalə
 
  |müəllif        = Məmmədov A.S.
 
  |müəllif        = Məmmədov A.S.
 
  |başlıq          = Şəki Xan qəbiristanlığı
 
  |başlıq          = Şəki Xan qəbiristanlığı
Sətir 358: Sətir 357:
 
  |pmid            =  
 
  |pmid            =  
 
}}
 
}}
−
*{{kitab3
+
# {{kitab3
 
  | müəllif        =  
 
  | müəllif        =  
 
  | hissə          =  
 
  | hissə          =  
Sətir 382: Sətir 381:
 
}}
 
}}
  
 +
== Həmçinin bax ==
 +
*[[Xan məscidi (Şəki)]]
  
 +
{{Yoxlanılmış siyahı}}
  
 +
{{Yoxlanılmış məqalə}}
  
−
== Həmçinin bax ==
 
−
 
−
*[[Xan məscidi (Şəki)]]
 
−
{{Yaxşı siyahı}}
 
−
[[Kateqoriya:Şəki xan qəbiristanlığı| ]]
 
−
[[Kateqoriya:Azərbaycan qəbiristanlıqları]]
 
 
[[az:Şəki Xan qəbiristanlığındakı epiqrafik abidələr]]
 
[[az:Şəki Xan qəbiristanlığındakı epiqrafik abidələr]]
 
[[ru:Эпиграфические памятники на Ханском кладбище (Шеки)]]
 
[[ru:Эпиграфические памятники на Ханском кладбище (Шеки)]]

14:21, 2 avqust 2021 versiyası

Qəbiristanlıq
Xan qəbiristanlığı
Şəki şəhərindəki Xan məscidi və Xan qəbiristanlığı
Şəki şəhərindəki Xan məscidi və Xan qəbiristanlığı
Ölkə Azərbaycan
Şəhər Şəki
Ən köhnə və ən yeni yazılı başdaşılarda tarixlər 1815—1920 
Koordinatlar 41°12′09″N 47°11′30″E / 41.202529°N 47.191714°E / 41.202529; 47.191714 Map marker.svg41°12′09″N 47°11′30″E / 41.202529°N 47.191714°E / 41.202529; 47.191714

Şəki Xan qəbiristanlığındakı epiqrafik abidələr hal-hazırda orada mövcud olan, yaxud vaxtilə orada mövcud olmuş yazılı başdaşılardan, yazılı başdaşı qəlpələrindən və bir yazılı qəbirüstü abidədən ibarətdir.

Ümumi məlumat

Şəki Xan məscidinın şərq tərəfində yerləşən Şəki Xan qəbiristanlığında vaxtilə 15-20-yə qədər yazılı başdaşı olmuşdur[1]. Hal-hazırda orada cəmi 10 yazılı başdaşı və bir yazılı qəbirüstü abidə var.

Qəbiristanlıqdakı 9 başdaşının kitabəsi haqqında Məşədixanım Nemət 1961-ci ildə elmi nəşrdə dərc olunmuş məqaləsində[1], bir neçə başdaşı haqqında isə 1984-cü və 2001-ci ildə çap olunmuş kitablarında[2][3] məlumat vermişdir. Bir başdaşı hissəsi üzərindəki kitabəni 2009-cu ildə Aydın Məmmədov oxumuş və həmin başdaşının İsmayıl xanın qızı Saadət bəyimə aid olduğunu ilk dəfə müəyyənləşdirmişdir[4]. 2018-ci ilin sonlarında isə AMEA Şəki Regional Elmi Mərkəzi qəbristanlıqdakı epiqrafik abidələrin kompleks tədqiqinə başlayıb.

Qəbiristanlıqda Şəki xanlarından cəmi birinin — Fətəli xanın, qəbrinin üzərində başdaşı var. Onun 1831-ci ildə Həştərxanda vəfat etmiş qardaşı Məhəmmədhəsən xanın da bu qəbiristanlıqda dəfn edilməsi[5], atası Məhəmmədhüseyn xanın isə Xan məscidinin mehrabı içində dəfn edilməsi[6] məlum olsa da başdaşıları aşkar edilməmişdir.

Heç bir şübhə yoxdur ki, gəncəli Cavad xanın arvadının da qəbri buradadır; mənbədə göstərilir ki, Cavad xan ruslarla döyüşdə öldürüldükdən sonra onun arvadı Nuxaya qayıtmış (Məhəmmədhəsən xanın bacısı idi) və 1830-cu ildə burada vəfat etmişdir[7].

2010-cu ilin əvvəllərində salamat vəziyyətdə olan bir bütöv başdaşı və bir neçə başdaşı hissəsi qəbristanlıqdan götürülərək R.B.Əfəndiyev adına Şəki Tarix-Diyarşünaslıq muzeyinə aparılmışdır[8] və indiyə qədər orada saxlanılmaqdadır. Xan qəbristanlığından götürülmüş bütöv başdaşı Azərbaycanın görkəmli dövlət xadimi Fətəli xan Xoyskinin atabir bacısı Səltənət bəyimə, başdaşı qəlpələrindən biri isə Səltənət bəyimin anası Səadət bəyimə (İsmayıl xan Xoyskinin qızı) aid idi.

Siyahı

Telli bəyimin başdaşıƏbdülhəmid ağanın başdaşıTutu ağanın başdaşıHacı Ağa Nigarın/Zeynəbin başdaşıQəbirüstü abidəCəmilə xanımın başdaşıKərim ağa Şəkixanovun başdaşıFətəli xanın başdaşıGüllü xanımın başdaşıGöyçək xanımın başdaşıMustafa ağanın başdaşıŞəki Xan qəbiristanlığındakı epiqrafik abidələr
About this image
Şəkil Adı,
atasının adı,
və familiyası 		Anadan
olduğu
il 		Vəfat
tarixi 		Əlavə qeyd
Mustafa ağanın başdaşı
Mustafa aqa Shekikhanof.jpg Mustafa ağa
Kərim ağa oğlu
Şəkixanov		 ≈1831 1895, 5 noyabr
(Hicri 1313, cəmadiyəl-əvvəl ayının 17-si)
Göyçək xanımın başdaşı
Sheki khan gebiristanligi.jpg Göyçək xanım
Məhəmmədhüseyn xan qızı		 1849, may/iyun ayı
(Hicri 1265-ci il ilin rəcəb ayı)
Güllü xanımın başdaşı
Gullu khanim.jpg Güllü xanım
Kərim ağa qızı
Şəkixanova		 19.11.1858-ci il
(Hicri 12.04.1275-ci il)
Fətəli xanın başdaşı
Feteli khan.jpg Fətəli xan
Məhəmmədhüseyn xan oğlu		 11.05.1815-ci il
(Hicri 02.05.1230-cu il)
Kərim ağa Şəkixanovun başdaşı
Kerim aga.jpg Kərim ağa
Fətəli xan oğlu Şəkixanov		 ≈1788 10.12.1858-ci il
(Hicri 14.05.1275-ci il)
Cəmilə xanımın başdaşı
Camile khanim.jpg Cəmilə xanım
Məhəmmədhüseyn xan qızı		 26.07.1835-ci il
(Hicri 02.01.1251-ci il)
Telli bəyimin başdaşı
Telli beyim.jpg Telli bəyim
Əbdülhəmid ağa qızı		 1899/1900-ci il
(Hicri 1317-ci il)
Əbdülhəmid ağanın başdaşı
Abdulhemid aga.jpg Əbdülhəmid ağa
Əbdülhəşım ağa oğlu		 1854/55-ci il
(Hicri 1271-ci il) 		Baş daşı kitabəsində öz əcəli ilə ölmədiyi, öldürüldüyü qeyd olunub.
Tutu ağanın başdaşı
Tuti aga.jpg Tutu ağa
Məhəmmədhəsən xan qızı		 23.11.1859-ci il
(Hicri 23.04. 1276-cı il)
Hacı Ağa Nigarın/Zeynəbin başdaşı
Sheki KQ-namelum.jpg Hacı Ağa Nigarın/
Zeynəbin başdaşı		 1817/1818
(Hicri 1233) 		Meşədixanım Neymət 2001-ci ildə çap olunmuş kitabında başdaşı üzərindəki adı "şəkili Hacı Ağa bəyin qızı Zeynəb" [3] kimi göstərsə də, 1981-ci ildə çap olunan kitabında bu adı "Hacı Ağa Nigar Hacı qızı"[9] kimi təqdim edib.
Səltənət bəyimin başdaşı
Seltenet beyim.jpg Səltənət bəyim
İskəndər xan qızı		 05.01.1869-cu il
(Hicri 22.09.1285-cı il) 		2010-cu ilin əvvəllərində salamat vəziyyətdə olan bu başdaşı bir neçə başdaşı hissəsi ilə birlikdə qəbristanlıqdan götürülərək R.b.əfəndiyev adına Şəki Tarix-Diyarşünaslıq muzeyinə aparılmış[8] və indiyə qədər orada saxlanılmaqdadır. Səltənət bəyim Azərbaycanın görkəmli dövlət xadimi Fətəli xan Xoyskinin atabir bacısı idi.
Səadət xanımın başdaşı
Saadet beyim.jpg Səadət xanım
İsmayıl xan qızı		 1819 24.07.1892
(Hicri 28.12.1309 -cu il) 		2010-cu ilin əvvəllərində qəbristanlıqdan götürülərək R.b.əfəndiyev adına Şəki Tarix-Diyarşünaslıq muzeyinə aparılmış və indiyə qədər orada saxlanılmaqdadır. Səadət xanımın anası Tuti ağa idi.
Qəbirüstü abidə
Bulaq 1275.jpg Məhəmməd paşa
Əhməd xan oğlu		 20 may
1859
(Hicri 17 şəvval 1275-ci il)		 5 oktyabr 1920-ci il
(Hicri 21 məhərrəm 1339-cu il) 		Qəbirüstü abidə üzərinə həkk olunmuş kitabə.

İstinadlar

  1. ↑ 1,0 1,1 Nemətova M.S., 1961, p. 18-37.
  2. ↑ Нейматова М.С., 1981.
  3. ↑ 3,0 3,1 Нейматова М.С., 2001, p. 108.
  4. ↑ Məmmədov A.S., 2009, p. 4.
  5. ↑ Tahirzadə Ə.Ş., 2005, p. 277.
  6. ↑ Salman Mümtaz, 1925.
  7. ↑ AKAK, səh.: 905, 1875.
  8. ↑ 8,0 8,1 Məmmədov A.S., 2010.
  9. ↑ Нейматова М.С., 1981, p. 27.

İstifadə edilmiş mənbələr

  1. Nemətova M.S. Nuxa “Xan qəbiristanlığı”ndakı başdaşıların kitabələri haqqında (azərb.) // Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının Xəbərləri : İctimai elmlər seriyası. — Bakı, 1961. — № 6.
  2. Tahirzadə Ə.Ş. Şəkinin tarixi qaynaqlarda. — Bakı: “Master” nəşriyyatı, 2005.
  3. Нейматова М.С. Мемориальные памятники Азербайджана: XII-XIX века. — Элм, 1981.
  4. Неймат М.С. Корпус эпиграфических памятников Азербайджана / ред. З. М. Буниятов. — Баку: XXI-YNE, 2001. — Т. II : Арабо-персо-тюркоязычные надписи Шеки-Закатальской зоны : ХIV век. — 1.000 экз.
  5. Mətnin linki // Акты, собранные Кавказской археографической комиссией / под редакцией: А. П. Берже. — Тифлис, 1875. — Т. VI, часть вторая. — С. 905.
  6. Məmmədov A.S. F. x. Xoyskinin bacısının baş daşı Şəki Xan qəbristanlığından “yığışdırılmış”dır! (azərb.) : “İpəkçi” qəzetinin saytı. — 2010.
  7. Məmmədov A.S. Ədalət Tahirzadənin “Şəkinin tarixi qaynaqlarda” kitabı (azərb.) : “İpəkçi” qəzetinin saytı. — 2006.
  8. Məmmədov A.S. Şəki Xan qəbiristanlığı (azərb.) : “Şəkinin səsi” qəzeti. — 2009. — № 3 (436).
  9. Məhəmmədhüseyn xan Müştaq / Salman Mümtazın redaktəsi ilə. — Azərbaycanı tədqiq və təəbbö cəmiyyəti. — Bakı, 1925.

Həmçinin bax

Mənbə — "https://shaki.info/wiki/index.php?title=Şəki_Xan_qəbiristanlığındakı_epiqrafik_abidələr&oldid=26450"