Şəki Xan qəbiristanlığındakı epiqrafik abidələr

Şablon:Qəbiristanlıq Şəki Xan qəbiristanlığındakı epiqrafik abidələr hal-hazırda orada mövcud olan, yaxud vaxtilə orada mövcud olmuş yazılı başdaşılardan, yazılı başdaşı qəlpələrindən və bir yazılı qəbirüstü abidədən ibarətdir.

Ümumi məlumat

Şəki Xan məscidinın şərq tərəfində yerləşən Şəki Xan qəbiristanlığında vaxtilə 15-20-yə qədər yazılı başdaşı olmuşdur{{#if: | }}<ref name="{{#if: | | _{{#invoke:Hash|main|Nemətova M.S.—1961——19-37}} }}" group="{{#if: | }}">{{#invoke:Transclude|forall|str trim|separator=, }}{{#if:|, }}{{#if:19-37|, p. 19-37}}{{#if:|, pp. }}{{#if:|, ss. }}{{#if:|, сс. }}{{#if:|, S. }}{{#if:|, s. }}{{#if:|, с. }}{{#if:|, стб. }}{{#if:|: «»}}.</ref>{{#if: | }}. Hal-hazırda orada cəmi 10 yazılı başdaşı və bir yazılı qəbirüstü abidə var.

Qəbiristanlıqdakı 9 başdaşının kitabəsi haqqında Məşədixanım Nemət 1961-ci ildə elmi nəşrdə dərc olunmuş məqaləsində{{#if: | }}<ref name="{{#if: | | _{{#invoke:Hash|main|Nemətova M.S.—1961——19-37}} }}" group="{{#if: | }}">{{#invoke:Transclude|forall|str trim|separator=, }}{{#if:|, }}{{#if:19-37|, p. 19-37}}{{#if:|, pp. }}{{#if:|, ss. }}{{#if:|, сс. }}{{#if:|, S. }}{{#if:|, s. }}{{#if:|, с. }}{{#if:|, стб. }}{{#if:|: «»}}.</ref>{{#if: | }}, bir neçə başdaşı haqqında isə 1984-cü və 2001-ci ildə çap olunmuş kitablarında{{#if: | }}<ref name="{{#if: | | _{{#invoke:Hash|main|Нейматова М.С.—1981——}} }}" group="{{#if: | }}">{{#invoke:Transclude|forall|str trim|separator=, }}{{#if:|, }}{{#if:|, p. }}{{#if:|, pp. }}{{#if:|, ss. }}{{#if:|, сс. }}{{#if:|, S. }}{{#if:|, s. }}{{#if:|, с. }}{{#if:|, стб. }}{{#if:|: «»}}.</ref>{{#if: | }}{{#if: | }}<ref name="{{#if: | | _{{#invoke:Hash|main|Нейматова М.С.—2001——108}} }}" group="{{#if: | }}">{{#invoke:Transclude|forall|str trim|separator=, }}{{#if:|, }}{{#if:108|, p. 108}}{{#if:|, pp. }}{{#if:|, ss. }}{{#if:|, сс. }}{{#if:|, S. }}{{#if:|, s. }}{{#if:|, с. }}{{#if:|, стб. }}{{#if:|: «»}}.</ref>{{#if: | }} məlumat vermişdir. 2009-cu ildə Aydın Məmmədov bir başdaşı hissəsi üzərində göstərilən vəfat tarixinin İsmayıl xanın qızı Səadət bəyimin vəfat tarixi ilə üst-üstə düşməsini və həmin başdaşının Səadət bəyimin qızı Səltənət bəyimin başdaşı ilə eyni üslubda olmasını əsas götürərək onun Səadət bəyimə aid olması fikrini irəli sürmüşdür{{#if: | }}<ref name="{{#if: | | _{{#invoke:Hash|main|Məmmədov A.S.—2009——4}} }}" group="{{#if: | }}">{{#invoke:Transclude|forall|str trim|separator=, }}{{#if:|, }}{{#if:4|, p. 4}}{{#if:|, pp. }}{{#if:|, ss. }}{{#if:|, сс. }}{{#if:|, S. }}{{#if:|, s. }}{{#if:|, с. }}{{#if:|, стб. }}{{#if:|: «»}}.</ref>{{#if: | }}. 2025-ci ildə isə digər bir başdaşının Əhməd xan Yelusuyskiyə aid olduğunu müəyyənləşdirmişdir.

Qəbiristanlıqda Şəki xanlarından cəmi birinin — Fətəli xanın, qəbrinin üzərində başdaşı var. Onun 1831-ci ildə Həştərxanda vəfat etmiş qardaşı Məhəmmədhəsən xanın da bu qəbiristanlıqda dəfn edilməsi{{#if: | }}<ref name="{{#if: | | _{{#invoke:Hash|main|Tahirzadə Ə.Ş.—2005——277}} }}" group="{{#if: | }}">{{#invoke:Transclude|forall|str trim|separator=, }}{{#if:|, }}{{#if:277|, p. 277}}{{#if:|, pp. }}{{#if:|, ss. }}{{#if:|, сс. }}{{#if:|, S. }}{{#if:|, s. }}{{#if:|, с. }}{{#if:|, стб. }}{{#if:|: «»}}.</ref>{{#if: | }}, atası Məhəmmədhüseyn xanın isə Xan məscidinin mehrabı içində dəfn edilməsi{{#if: | }}<ref name="{{#if: | | _{{#invoke:Hash|main|Salman Mümtaz—1925——}} }}" group="{{#if: | }}">{{#invoke:Transclude|forall|str trim|separator=, }}{{#if:|, }}{{#if:|, p. }}{{#if:|, pp. }}{{#if:|, ss. }}{{#if:|, сс. }}{{#if:|, S. }}{{#if:|, s. }}{{#if:|, с. }}{{#if:|, стб. }}{{#if:|: «»}}.</ref>{{#if: | }} məlum olsa da başdaşıları aşkar edilməmişdir.

Heç bir şübhə yoxdur ki, Gəncə xanı Cavad xanın arvadının da qəbri buradadır; mənbədə göstərilir ki, Cavad xan ruslarla döyüşdə öldürüldükdən sonra onun arvadı Nuxaya qayıtmış (Məhəmmədhəsən xanın bacısı idi) və 1830-cu ildə burada vəfat etmişdir{{#if: | }}<ref name="{{#if: | | _{{#invoke:Hash|main|AKAK, səh.: 905—1875——}} }}" group="{{#if: | }}">{{#invoke:Transclude|forall|str trim|separator=, }}{{#if:|, }}{{#if:|, p. }}{{#if:|, pp. }}{{#if:|, ss. }}{{#if:|, сс. }}{{#if:|, S. }}{{#if:|, s. }}{{#if:|, с. }}{{#if:|, стб. }}{{#if:|: «»}}.</ref>{{#if: | }}.

2010-cu ilin əvvəllərində salamat vəziyyətdə olan bir bütöv başdaşı və bir neçə başdaşı hissəsi qəbristanlıqdan götürülərək R.B.Əfəndiyev adına Şəki Tarix-Diyarşünaslıq muzeyinə aparılmışdır{{#if: | }}<ref name="{{#if: | | _{{#invoke:Hash|main|Məmmədov A.S.—2010——}} }}" group="{{#if: | }}">{{#invoke:Transclude|forall|str trim|separator=, }}{{#if:|, }}{{#if:|, p. }}{{#if:|, pp. }}{{#if:|, ss. }}{{#if:|, сс. }}{{#if:|, S. }}{{#if:|, s. }}{{#if:|, с. }}{{#if:|, стб. }}{{#if:|: «»}}.</ref>{{#if: | }} və indiyə qədər orada saxlanılmaqdadır. Xan qəbristanlığından götürülmüş bütöv başdaşı Azərbaycanın görkəmli dövlət xadimi Fətəli xan Xoyskinin atabir bacısı Səltənət bəyimin qəbrinin üstündəki başdaşı idi.

Siyahı

Şəkil	Adı, atasının adı, və familiyası	Anadan olduğu il	Vəfat tarixi	Əlavə qeyd
<imagemap> Şəkil:Sheki_khan_gebiristanligi,_umumi.jpg\|1000px\|Şəki Xan qəbiristanlığındakı epiqrafik abidələr rect 671 513 900 897 Telli bəyimin başdaşı rect 933 608 1104 837 Əbdülhəmid ağanın başdaşı rect 1171 617 1251 741 Tutu ağanın başdaşı rect 1497 670 1543 717Hacı Ağa Nigarın/Zeynəbin başdaşı poly 1583 650 1583 713 1642 709 1642 650 Əhməd xanın başdaşı poly 2215 484 2215 712 2355 702 2351 474 Cəmilə xanımın başdaşı poly 2355 486 2359 695 2490 675 2486 475 Kərim ağa Şəkixanovun başdaşı poly 2510 455 2616 446 2625 646 2510 662 Fətəli xanın başdaşı poly 2675 407 2671 682 2806 663 2802 392Güllü xanımın başdaşı poly 2945 420 2945 630 3041 620 3045 410 Göyçək xanımın başdaşı poly 3242 382 3210 670 3300 649 3320 365 Mustafa ağanın başdaşı desc bottom-left </imagemap>


{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:Mustafa ağanın başdaşı\|Mustafa ağanın başdaşı}}{{#if:\|Şablon:Anchor): bağlantıların sayı maksimum 10 ola bilər.}}
Fayl:Mustafa aqa Shekikhanof.jpg	Mustafa ağa Kərim ağa oğlu Şəkixanov	≈1831	1895, 5 noyabr (Hicri 1313, cəmadiyəl-əvvəl ayının 17-si)

{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:Göyçək xanımın başdaşı\|Göyçək xanımın başdaşı}}{{#if:\|Şablon:Anchor): bağlantıların sayı maksimum 10 ola bilər.}}
Fayl:Sheki khan gebiristanligi.jpg	Göyçək xanım Məhəmmədhüseyn xan qızı		1849, may/iyun ayı (Hicri 1265-ci il ilin rəcəb ayı)

{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:Güllü xanımın başdaşı\|Güllü xanımın başdaşı}}{{#if:\|Şablon:Anchor): bağlantıların sayı maksimum 10 ola bilər.}}
Fayl:Gullu khanim.jpg	Güllü xanım Kərim ağa qızı Şəkixanova		19.11.1858-ci il (Hicri 12.04.1275-ci il)

{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:Fətəli xanın başdaşı\|Fətəli xanın başdaşı}}{{#if:\|Şablon:Anchor): bağlantıların sayı maksimum 10 ola bilər.}}
Fayl:Feteli khan.jpg	Fətəli xan Məhəmmədhüseyn xan oğlu		11.05.1815-ci il (Hicri 02.05.1230-cu il)

{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:Kərim ağa Şəkixanovun başdaşı\|Kərim ağa Şəkixanovun başdaşı}}{{#if:\|Şablon:Anchor): bağlantıların sayı maksimum 10 ola bilər.}}
Fayl:Kerim aga.jpg	Kərim ağa Fətəli xan oğlu Şəkixanov	≈1788	10.12.1858-ci il (Hicri 14.05.1275-ci il)

{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:Cəmilə xanımın başdaşı\|Cəmilə xanımın başdaşı}}{{#if:\|Şablon:Anchor): bağlantıların sayı maksimum 10 ola bilər.}}
Fayl:Camile khanim.jpg	Cəmilə xanım Məhəmmədhüseyn xan qızı		26.07.1835-ci il (Hicri 02.01.1251-ci il)

{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:Telli bəyimin başdaşı\|Telli bəyimin başdaşı}}{{#if:\|Şablon:Anchor): bağlantıların sayı maksimum 10 ola bilər.}}
Fayl:Telli beyim.jpg	Telli bəyim Əbdülhəmid ağa qızı		1899/1900-ci il (Hicri 1317-ci il)

{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:Əbdülhəmid ağanın başdaşı\|Əbdülhəmid ağanın başdaşı}}{{#if:\|Şablon:Anchor): bağlantıların sayı maksimum 10 ola bilər.}}
Fayl:Abdulhemid aga.jpg	Əbdülhəmid ağa Əbdülhəşım ağa oğlu		1854/55-ci il (Hicri 1271-ci il)	Baş daşı kitabəsində öz əcəli ilə ölmədiyi, öldürüldüyü qeyd olunub.

{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:Tutu ağanın başdaşı\|Tutu ağanın başdaşı}}{{#if:\|Şablon:Anchor): bağlantıların sayı maksimum 10 ola bilər.}}
Fayl:Tuti aga.jpg	Tutu ağa Məhəmmədhəsən xan qızı		23.11.1859-ci il (Hicri 23.04. 1276-cı il)

{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:Hacı Ağa Nigarın/Zeynəbin başdaşı\|Hacı Ağa Nigarın/Zeynəbin başdaşı}}{{#if:\|Şablon:Anchor): bağlantıların sayı maksimum 10 ola bilər.}}
Fayl:Sheki KQ-namelum.jpg	Hacı Ağa Nigarın/ Zeynəbin başdaşı		1817/1818 (Hicri 1233)	Meşədixanım Neymət 2001-ci ildə çap olunmuş kitabında başdaşı üzərindəki adı "şəkili Hacı Ağa bəyin qızı Zeynəb" {{#if: \| }}<ref name="{{#if: \| \| _{{#invoke:Hash\|main\|Нейматова М.С.—2001——108}} }}" group="{{#if: \| }}">{{#invoke:Transclude\|forall\|str trim\|separator=, }}{{#if:\|, }}{{#if:108\|, p. 108}}{{#if:\|, pp. }}{{#if:\|, ss. }}{{#if:\|, сс. }}{{#if:\|, S. }}{{#if:\|, s. }}{{#if:\|, с. }}{{#if:\|, стб. }}{{#if:\|: «»}}.</ref>{{#if: \| }} kimi göstərsə də, 1981-ci ildə çap olunan kitabında bu adı "Hacı Ağa Nigar Hacı qızı"{{#if: \| }}<ref name="{{#if: \| \| _{{#invoke:Hash\|main\|Нейматова М.С.—1981——27}} }}" group="{{#if: \| }}">{{#invoke:Transclude\|forall\|str trim\|separator=, }}{{#if:\|, }}{{#if:27\|, p. 27}}{{#if:\|, pp. }}{{#if:\|, ss. }}{{#if:\|, сс. }}{{#if:\|, S. }}{{#if:\|, s. }}{{#if:\|, с. }}{{#if:\|, стб. }}{{#if:\|: «»}}.</ref>{{#if: \| }} kimi təqdim edib.

{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:Səltənət bəyimin başdaşı\|Səltənət bəyimin başdaşı}}{{#if:\|Şablon:Anchor): bağlantıların sayı maksimum 10 ola bilər.}}
Fayl:Seltenet beyim.jpg	Səltənət bəyim İskəndər xan qızı		06.01.1869-cu il (Hicri 22.09.1285-cı il)	2010-cu ilin əvvəllərində salamat vəziyyətdə olan bu başdaşı bir neçə başdaşı hissəsi ilə birlikdə qəbristanlıqdan götürülərək R.b.əfəndiyev adına Şəki Tarix-Diyarşünaslıq muzeyinə aparılmış{{#if: \| }}<ref name="{{#if: \| \| _{{#invoke:Hash\|main\|Məmmədov A.S.—2010——}} }}" group="{{#if: \| }}">{{#invoke:Transclude\|forall\|str trim\|separator=, }}{{#if:\|, }}{{#if:\|, p. }}{{#if:\|, pp. }}{{#if:\|, ss. }}{{#if:\|, сс. }}{{#if:\|, S. }}{{#if:\|, s. }}{{#if:\|, с. }}{{#if:\|, стб. }}{{#if:\|: «»}}.</ref>{{#if: \| }} və indiyə qədər orada saxlanılmaqdadır. Səltənət bəyim Azərbaycanın görkəmli dövlət xadimi Fətəli xan Xoyskinin atabir bacısı idi.

{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:Səadət xanımın aid edilən başdaşı\|Səadət xanımın aid edilən başdaşı}}{{#if:\|Şablon:Anchor): bağlantıların sayı maksimum 10 ola bilər.}}
Fayl:Saadet beyim.jpg	Səadət xanım İsmayıl xan qızı?	1819	24.07.1892 (Hicri 28.12.1309 -cu il)	2009-cu ildə Aydın Məmmədov bu başdaşı hissəsi üzərində göstərilən vəfat ilinin İsmayıl xanın qızı Saadət bəyimin vəfat ili ilə üst-üstə düşməsinə və həmin başdaşının Saadət bəyimin qızı Səltənət bəyimin başdaşı ilə eyni üslubda olmasına görə bu başdaşının Saadət bəyimə aid olması fikrini irəli sürmüşdür{{#if: \| }}<ref name="{{#if: \| \| _{{#invoke:Hash\|main\|Məmmədov A.S.—2009——4}} }}" group="{{#if: \| }}">{{#invoke:Transclude\|forall\|str trim\|separator=, }}{{#if:\|, }}{{#if:4\|, p. 4}}{{#if:\|, pp. }}{{#if:\|, ss. }}{{#if:\|, сс. }}{{#if:\|, S. }}{{#if:\|, s. }}{{#if:\|, с. }}{{#if:\|, стб. }}{{#if:\|: «»}}.</ref>{{#if: \| }}. 2010-cu ilin əvvəllərində isə bu başdaşı hissəsi qəbristanlıqdan götürülərək R.b.əfəndiyev adına Şəki Tarix-Diyarşünaslıq muzeyinə aparılmışdır və indiyə qədər orada saxlanılmaqdadır. Səadət xanımın anası Hacı Tuti ağa idi.

{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:\|}}{{#if:Əhməd xanın başdaşı\|Əhməd xanın başdaşı}}{{#if:\|Şablon:Anchor): bağlantıların sayı maksimum 10 ola bilər.}}
Fayl:Bulaq 1275.jpg	Əhməd xan Məhəmmədmüxlis (paşa) oğlu	20 may 1859 (Hicri 17 şəvval 1275-ci il)	27 avqust 1891 (Hicri 21 məhərrəm 1309-cu il)

İstinadlar

Şablon:İstinad siyahısı

İstifadə edilmiş mənbələr

Həmçinin, bax:

Xan məscidi (Şəki)

Şablon:Yoxlanılmış siyahı

Şablon:Yoxlanılmış məqalə