Diqqət! 4 aprel 2024-cü il tarixdən saytın yeni versiyası sheki.org domenində fəaliyyət göstərir. Bu köhnə versiyadır və yenilənməsi məhdudlaşdırılıb. Lakin 6 yanvar 2025-ci il tarixədək bu vəziyyətdə internetdə qalacaqdır...
Bu məqalə Şəki Ensiklopediyasının yoxlanılmış məqalələrindən biridir və müəlliflik hüququ Şəki Ensiklopediyasının redaksiyasına məxsusdur.

"Əbdüləzəl Dəmirçizadə" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər

Şəki Ensiklopediyası səhifəsi
Jump to navigation Jump to search
(20 intermediate revisions by 2 users not shown)
Sətir 1: Sətir 1:
−
[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış jurnalistlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış şair və yazıçılar]]
+
[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış jurnalistlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış şair və yazıçılar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]]
 
{{Alim  
 
{{Alim  
 
  |Piktoqram            = yazar
 
  |Piktoqram            = yazar
Sətir 5: Sətir 5:
 
  |Tam adı              = Dəmirçizadə Əbdüləzəl Məmməd oğlu  
 
  |Tam adı              = Dəmirçizadə Əbdüləzəl Məmməd oğlu  
 
  |Şəkil                = Əbdüləzəl_Dəmirçizadə.jpg
 
  |Şəkil                = Əbdüləzəl_Dəmirçizadə.jpg
−
  |Şəklin ölçüsü        =  
+
  |Şəklin ölçüsü        = 140
 
  |Şəklin izahı          = Əbdüləzəl Dəmirçizadə.
 
  |Şəklin izahı          = Əbdüləzəl Dəmirçizadə.
 
  |Doğum tarixi          = {{Doğum tarixi|1909|7|8}}
 
  |Doğum tarixi          = {{Doğum tarixi|1909|7|8}}
−
  |Doğum yeri            = [[Nuxa]], [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{Rusİmp}}
+
  |Doğum yeri            = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{Rusİmp}}
 
  |Vəfat tarixi          = {{Vəfat tarixi və yaşı|1979|4|10|1909|7|7}}
 
  |Vəfat tarixi          = {{Vəfat tarixi və yaşı|1979|4|10|1909|7|7}}
 
  |Vəfat yeri            =  
 
  |Vəfat yeri            =  
Sətir 22: Sətir 22:
 
  |Elmi dərəcəsi        = filologiya elmləri doktoru
 
  |Elmi dərəcəsi        = filologiya elmləri doktoru
 
  |Elmi adı              = professor
 
  |Elmi adı              = professor
−
  |İş yeri              = V.İ.Lenin adına Azər­baycan Pedaqoji İnsti­tutu, azər­baycan dilçiliyi kafed­rası (müdir)
+
  |İş yeri              = V.İ.Lenin adına Azər­baycan Pedaqoji İnsti­tutu, Azər­baycan dilçiliyi kafed­rası (müdir)
 
  |Alma-mater            = <!--Qədim təhsil ocaqları-->
 
  |Alma-mater            = <!--Qədim təhsil ocaqları-->
−
  |Təhsili              = <!--Müasir təhsil ocaqları-->
+
  |Təhsili              = {{*}}Nuxa Müəllimlər Se­mi­nariyası (2-ci kursdan, 1925–1927)
 +
{{*}}S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti, peda­qoji fakültə­ (1929–1932)
 +
{{*}}V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutu, aspirantura (1933–1937)
 
  |Elmi rəhbəri          =  
 
  |Elmi rəhbəri          =  
 
  |Tanınmış yetirmələri  =  
 
  |Tanınmış yetirmələri  =  
Sətir 35: Sətir 37:
 
  |Commons              =  
 
  |Commons              =  
 
}}
 
}}
−
'''Əbdüləzəl Dəmirçizadə''' (1909–1979) — filologiya elmləri doktoru, professor, [[Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi]], [[Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı]] laureatı, Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üz­vü, Azərbaycan SSR EA Rəyasət Heyəti yanında Terminologiya Komitəsinin sədr müavini, V.İ.Lenin adına Azər­baycan Pedaqoji İnsti­tutunun azər­baycan dilçiliyi kafed­rasının müdiri.  
+
'''Əbdüləzəl Dəmirçizadə''' (1909–1979) — filologiya elmləri doktoru, professor, [[Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi]], [[Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı]] laureatı, Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üz­vü, V.İ.Lenin adına Azər­baycan Pedaqoji İnsti­tutunun Azər­baycan dilçiliyi kafed­rasının müdiri. Azərbaycan dilçiliyində azərbaycan dilinin tarixi sahəsinin banisi, ayrı-ayrı yazılı abidələrin və yazıçıların əsərlərinin tədqiqatçısı olub. Elmi kadrların hazırlanmasında xidmətləri var. Gəncliyində bədii yaradı­cılığa həvəs göstərmiş, şeir, heka­yə və oçerklər yazmışdır.
  
 
== Haqqında məlumatlar ==
 
== Haqqında məlumatlar ==
−
8 iyul 1909-cu il tarixdə Nuxada anadan olub.
+
8 iyul 1909-cu il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub.
  
 
=== Təhsili ===
 
=== Təhsili ===
−
Nuxada ibtidai və or­ta təh­sil alıb.
+
1917 – 1922-ci illərdə Nuxadakı “Həqiqətül-maarif” adlanan yeni tipli məktəbdə,
  
−
Nuxa Müəllimlər Se­mi­nariyasını bitirib.
+
1923 – 1924-cü illərdə Nuxa nümunə-zəhmət məktəbində,
  
−
1929-cu ildə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin peda­qoji fakültə­sinə,  
+
1925 – 1927-ci illərdə Nuxa Müəllimlər Se­mi­nariyasında (2-ci kursdan),
  
−
1933-cü ildə V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutun aspiranturasına daxil olub.
+
1929 – 1932-ci illərdə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin peda­qoji fakültə­sində,
 +
 
 +
1933 – 1937-ci illərdə isə V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun aspiranturasında təhsil alıb.
  
 
=== Əmək fəaliyyəti ===
 
=== Əmək fəaliyyəti ===
−
1925-ci ildən Nuxa şəhər 2 saylı mək­tə­bində müəl­lim işləyib.  
+
1925 – 1927-ci illərdə Nuxa şəhər 2 saylı orta mək­tə­bində müəl­lim işləyib.  
 +
 
 +
1940 – 1943-cü illərdə S.M.Kirov adına Azər­baycan Dövlət Universi­tetində,
  
−
=== Ədəb-publisistik fəaliyyəti===
+
1943 – 1979-cu illərdə isə V.İ.Lenin adına Azər­baycan Pedaqoji İnsti­tutunda Azər­baycan dilçiliyi kafed­rasının müdiri olub.
−
1925-ci ildə ilk məqaləsi «Yeni Məktəb» məc­muəsində dərc olunub.
 
  
−
Gəncliyində bədii yaradı­cılığa bö­yük həvəs göstərib, bir sıra şeirlər, heka­yə­lər və oçerklər yazıb.  
+
==== İkinci iş yerləri====
 +
1951 – 1960-cı illərdə Azərbaycan SSR EA Nizami adına Ədəbiyyat və Dil İnstitutunda azərbaycan dilinin tarixi şöbəsinin müdiri olub.
  
 +
=== Ədəbi-publisistik fəaliyyəti===
 +
1925-ci ildə ilk məqaləsi “Yeni Məktəb” məc­muəsində dərc olunub.
 +
 +
1927-ci ildən [[Şəki (qəzet)|“Şəki fəhləsi”]] qəzetinin müxbirlər dərnəyinə rəhbərlik edib.
 +
 +
1929-cu ildən “Dan ulduzu”, “Gənc bolşevik”, “Hücum”, “Şərq qadını” jurnallarında bədii əsərləri çap olunub.
 +
 
=== Elmi fəaliyyəti===
 
=== Elmi fəaliyyəti===
−
1936-cı ildə «Türk dili» adlı ilk elmi kitabı,  
+
1936-cı ildə “Türk dili” adlı ilk elmi kitabı,  
  
−
1938-ci ildə «Azər­bay­can ədəbi dili tarixinin xüla­sə­ləri» adlı ikinci kitabı çap olunub.  
+
1938-ci ildə “Azər­bay­can ədəbi dili tarixinin xüla­sə­ləri” adlı ikinci elmi kitabı çap olunub.  
  
 
1940-cı ildə filolo­giya elmləri nami­zə­di elmi dərəcəsini alıb.
 
1940-cı ildə filolo­giya elmləri nami­zə­di elmi dərəcəsini alıb.
  
−
1944-cü ildə «Azərbaycan di­linin ta­rixi (qədim dövr)» mövzusunda dok­tor­luq disser­ta­siyası müdafiə edib.  
+
1944-cü ildə “Azərbaycan di­linin ta­rixi (qədim dövr)” mövzusunda dok­tor­luq disser­ta­siyasını müdafiə edib.  
  
 
1945-ci il­də professor elmi adını alıb.  
 
1945-ci il­də professor elmi adını alıb.  
  
−
1955-ci il­də Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üz­vü seçil­ib.  
+
1955-ci il­də Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üz­vü seçil­ib.
  
−
Onun 20-dən çox ki­tabı, 200-dən artıq elmi və elmi-me­to­dik məqa­ləsi çap olun­ub.
+
1956 – 1976-cı illərdə Azərbaycan SSR EA Rəyasət Heyəti yanında Terminologiya Komitəsinin sədr müavini olub.
 +
 
 +
20-dən çox ki­tabın, 200-dən artıq elmi və elmi-me­to­dik məqa­lənin müəllifidir.
  
 
50-dən çox elmlər namizədi və elmlər doktorunun elmi rəhbəri olub.
 
50-dən çox elmlər namizədi və elmlər doktorunun elmi rəhbəri olub.
−
 
−
=== Əmək fəaliyyəti===
 
−
1940 – 1943-cü illərdə S.M.kirov adına Azər­baycan Dövlət Universi­tetində,
 
−
 
−
1943 – 1979-cu illərdə V.İ.Lenin adına Azər­baycan Pedaqoji İnsti­tutunda azər­baycan dilçiliyi kafed­rasının müdiri olub.
 
−
 
−
==== İkinci iş yerləri====
 
−
1951 – 1960-cı illərdə Azərbaycan SSR EA Nizami adına Ədəbiyyat və Dil İnstitutunda azərbaycan dilinin tarixi şöbəsinin müdiri olub.
 
  
 
=== Təltif və mükafatları ===
 
=== Təltif və mükafatları ===
Sətir 89: Sətir 96:
  
 
=== Vəfatı===
 
=== Vəfatı===
−
10 aprel 1979-cu il tarixdə – 69 yaşında, Bakıda vəfat edib.
+
10 aprel 1979-cu il tarixdə – 69 yaşında, Bakıda vəfat edib. Bakıda İkinci Fəxri xiyabanda dəfn olunub.
  
 
=== Xatirəsi ===
 
=== Xatirəsi ===
Sətir 96: Sətir 103:
 
Bakıda vaxtilə yaşadığı evin divarına memorial lövhə vurulub.  
 
Bakıda vaxtilə yaşadığı evin divarına memorial lövhə vurulub.  
 
<gallery mode=packed heights=190px style="text-align:center">
 
<gallery mode=packed heights=190px style="text-align:center">
−
Fayl:Могила Абдулазала Демирчизаде в Баку.jpg|Əbdüləzəl Dəmirçizadənin qəbri, İkinci Fəxri Xiyaban, Bakı.
+
Fayl:Могила Абдулазала Демирчизаде в Баку.jpg|Əbdüləzəl Dəmirçizadənin qəbri, İkinci Fəxri xiyaban, Bakı.
 
Fayl:Building on Nigar Rafibeyli Street 39.jpg|Əbdüləzəl Dəmirçizadənin Bakıda vaxtilə yaşadığı ev.
 
Fayl:Building on Nigar Rafibeyli Street 39.jpg|Əbdüləzəl Dəmirçizadənin Bakıda vaxtilə yaşadığı ev.
 
Fayl:Мемориальная доска Абдулазала Демирчизаде в Баку.jpg|Əbdüləzəl Dəmirçizadənin Bakıda vaxtilə yaşadığı evin divarına vurulmuş ona aid memorial lövhə.
 
Fayl:Мемориальная доска Абдулазала Демирчизаде в Баку.jpg|Əbdüləzəl Dəmirçizadənin Bakıda vaxtilə yaşadığı evin divarına vurulmuş ona aid memorial lövhə.
Sətir 103: Sətir 110:
 
==Ədəbiyyat==
 
==Ədəbiyyat==
 
# {{ASE|3|406|Dəmirçizadə Əbdüləzəl}}
 
# {{ASE|3|406|Dəmirçizadə Əbdüləzəl}}
−
# {{ŞAZ|1|103 – 106}}
+
# {{ŞAZ|1|103-106}}
−
# {{OTÖ|182 – 185|Ana dili başqa dillərin açarıdır, azərbaycan dilinin qüdrətli alimi}}
+
# {{OTÖ|182-185|Ana dili başqa dillərin açarıdır, azərbaycan dilinin qüdrətli alimi}}
−
# {{AME|6|557|Dəmirçizadə Əbdüləzəl|13821}}
+
# {{AME|6|557|Dəmirçizadə Əbdüləzəl}}
 
# {{cite web | last =|url=http://science.gov.az/forms/skanchavshiesya-chlenyikorrespondentyi/3351 |title=Vəfat etmiş müxbir üzvlər/Dəmirçizadə Əbdüləzəl Məmməd oğlu |author= |date= |website=http://science.gov.az/ |publisher=  Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyas|language=az |accessdate= |archiveurl = https://web.archive.org/web/20210117151229/http://science.gov.az/forms/skanchavshiesya-chlenyikorrespondentyi/3351|archivedate =18 Sep 2018 - 17 Jan 2021 |ref = harv}}
 
# {{cite web | last =|url=http://science.gov.az/forms/skanchavshiesya-chlenyikorrespondentyi/3351 |title=Vəfat etmiş müxbir üzvlər/Dəmirçizadə Əbdüləzəl Məmməd oğlu |author= |date= |website=http://science.gov.az/ |publisher=  Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyas|language=az |accessdate= |archiveurl = https://web.archive.org/web/20210117151229/http://science.gov.az/forms/skanchavshiesya-chlenyikorrespondentyi/3351|archivedate =18 Sep 2018 - 17 Jan 2021 |ref = harv}}
 +
 +
{{Yoxlanılmış məqalə}}
  
 
[[az:Əbdüləzəl Dəmirçizadə]][[ru:Демирчизаде, Абдулазал Мамед оглы]]
 
[[az:Əbdüləzəl Dəmirçizadə]][[ru:Демирчизаде, Абдулазал Мамед оглы]]

21:41, 9 aprel 2023 versiyası

Əbdüləzəl Dəmirçizadə
Dəmirçizadə Əbdüləzəl Məmməd oğlu
Əbdüləzəl Dəmirçizadə
Əbdüləzəl Dəmirçizadə.
Doğum tarixi 8 iyul 1909(1909-07-08)
Doğum yeri Nuxa (indiki Şəki), Nuxa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Flag of Russia.svg Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi 10 aprel 1979 (69 yaşında)
İş yeri V.İ.Lenin adına Azər­baycan Pedaqoji İnsti­tutu, Azər­baycan dilçiliyi kafed­rası (müdir)
Elmi dərəcəsi filologiya elmləri doktoru
Elmi adı professor
Təhsili

 • Nuxa Müəllimlər Se­mi­nariyası (2-ci kursdan, 1925–1927)  • S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti, peda­qoji fakültə­ (1929–1932)

 • V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutu, aspirantura (1933–1937)
Uşağı Rövzət Dəmirçizadə
Üzvlüyü Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üz­vü
Mükafatları “Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi” fəxri adı — 1973Azərbaycan SSR dövlət mükafatı — 1974
"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni

Əbdüləzəl Dəmirçizadə (1909–1979) — filologiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi, Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı, Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üz­vü, V.İ.Lenin adına Azər­baycan Pedaqoji İnsti­tutunun Azər­baycan dilçiliyi kafed­rasının müdiri. Azərbaycan dilçiliyində azərbaycan dilinin tarixi sahəsinin banisi, ayrı-ayrı yazılı abidələrin və yazıçıların əsərlərinin tədqiqatçısı olub. Elmi kadrların hazırlanmasında xidmətləri var. Gəncliyində bədii yaradı­cılığa həvəs göstərmiş, şeir, heka­yə və oçerklər yazmışdır.

Haqqında məlumatlar

8 iyul 1909-cu il tarixdə Nuxada (indiki Şəki) anadan olub.

Təhsili

1917 – 1922-ci illərdə Nuxadakı “Həqiqətül-maarif” adlanan yeni tipli məktəbdə,

1923 – 1924-cü illərdə Nuxa nümunə-zəhmət məktəbində,

1925 – 1927-ci illərdə Nuxa Müəllimlər Se­mi­nariyasında (2-ci kursdan),

1929 – 1932-ci illərdə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin peda­qoji fakültə­sində,

1933 – 1937-ci illərdə isə V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun aspiranturasında təhsil alıb.

Əmək fəaliyyəti

1925 – 1927-ci illərdə Nuxa şəhər 2 saylı orta mək­tə­bində müəl­lim işləyib.

1940 – 1943-cü illərdə S.M.Kirov adına Azər­baycan Dövlət Universi­tetində,

1943 – 1979-cu illərdə isə V.İ.Lenin adına Azər­baycan Pedaqoji İnsti­tutunda Azər­baycan dilçiliyi kafed­rasının müdiri olub.

İkinci iş yerləri

1951 – 1960-cı illərdə Azərbaycan SSR EA Nizami adına Ədəbiyyat və Dil İnstitutunda azərbaycan dilinin tarixi şöbəsinin müdiri olub.

Ədəbi-publisistik fəaliyyəti

1925-ci ildə ilk məqaləsi “Yeni Məktəb” məc­muəsində dərc olunub.

1927-ci ildən “Şəki fəhləsi” qəzetinin müxbirlər dərnəyinə rəhbərlik edib.

1929-cu ildən “Dan ulduzu”, “Gənc bolşevik”, “Hücum”, “Şərq qadını” jurnallarında bədii əsərləri çap olunub.

Elmi fəaliyyəti

1936-cı ildə “Türk dili” adlı ilk elmi kitabı,

1938-ci ildə “Azər­bay­can ədəbi dili tarixinin xüla­sə­ləri” adlı ikinci elmi kitabı çap olunub.

1940-cı ildə filolo­giya elmləri nami­zə­di elmi dərəcəsini alıb.

1944-cü ildə “Azərbaycan di­linin ta­rixi (qədim dövr)” mövzusunda dok­tor­luq disser­ta­siyasını müdafiə edib.

1945-ci il­də professor elmi adını alıb.

1955-ci il­də Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üz­vü seçil­ib.

1956 – 1976-cı illərdə Azərbaycan SSR EA Rəyasət Heyəti yanında Terminologiya Komitəsinin sədr müavini olub.

20-dən çox ki­tabın, 200-dən artıq elmi və elmi-me­to­dik məqa­lənin müəllifidir.

50-dən çox elmlər namizədi və elmlər doktorunun elmi rəhbəri olub.

Təltif və mükafatları

Vəfatı

10 aprel 1979-cu il tarixdə – 69 yaşında, Bakıda vəfat edib. Bakıda İkinci Fəxri xiyabanda dəfn olunub.

Xatirəsi

Bakıda bir küçəyə adı verilib.

Bakıda vaxtilə yaşadığı evin divarına memorial lövhə vurulub.

  • Əbdüləzəl Dəmirçizadənin qəbri, İkinci Fəxri xiyaban, Bakı.

  • Əbdüləzəl Dəmirçizadənin Bakıda vaxtilə yaşadığı ev.

  • Əbdüləzəl Dəmirçizadənin Bakıda vaxtilə yaşadığı evin divarına vurulmuş ona aid memorial lövhə.

Ədəbiyyat

  1. Dəmirçizadə Əbdüləzəl // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası  : [10 cilddə] = Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы / baş red. C.B.Quliyev. — Bakı: Qızıl Şərq, 1979. — III  cild. — Səhifələrin sayı:  628. — Səh.: 406. — 80.000 nüsx.
  2. Məmmədov Ə., Xalıqov F. Dəmirçizadə Əbdüləzəl // Şəki: Alim və ziyalılar. — Bakı: Bakı Universiteti Nəşriyyatı, 2002. — 2 cilddə. — I  cild. — Səhifələrin sayı:  582. — Səh.: 103-106. — 1.000 nüsx.
  3. Mete Ə. Ana dili başqa dillərin açarıdır, azərbaycan dilinin qüdrətli alimi // O torpağın övladları. — Bakı: Nurlan, 2006. — Səhifələrin sayı:  608. — Səh.: 182-185. — 500 nüsx.
  4. Dəmirçizadə Əbdüləzəl // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası : ensiklopediya  : [25 cilddə] (tiraj: 25 000; 608 s.). — Bakı: “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi, 2015. —VI  c. — Səh. 557. — ISBN 978-9952-441-11-6.
  5. "Vəfat etmiş müxbir üzvlər/Dəmirçizadə Əbdüləzəl Məmməd oğlu". http://science.gov.az/ (azərb.). Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyas. 18 Sep 2018 – 17 Jan 2021 tarixində arxivləşdirilib.
Mənbə — "https://shaki.info/wiki/index.php?title=Əbdüləzəl_Dəmirçizadə&oldid=49917"