Cövdət Hacıyev

Cövdət Hacıyev
Hacıyev Əhmədcövdət İsmayıl oğlu
Cövdət Hacıyev.

Cövdət Hacıyev (1917–2002) — görkəmli sovet və Azərbaycan bəstəkarı, ikiqat Stalin mükafatı laureatı, Azərbaycan SSR xalq artisti, Azərbaycan musiqi simfoniyasının banilərindən biri, professor. 1957 – 1969-ci illərdə Üzeyir Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının rektoru olmuşdur.

Haqqında məlumatlar

18 iyun 1917-ci il tarixdə Nuxada (indiki Şəki) anadan olub.

Təhsili

1935 – 1938-ci illərdə L.M.Rudolf adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında,

1938 – 1941-ci və 1946 – 1947-ci illərdə isə P.İ.Çaykovski adına Moskva Dövlət Konservatoriyasında təhsil alıb.

Əmək fəaliyyəti

1947-ci ildən ömrünün sonuna qədər Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında işləyib, o cümlədən,

1957 – 1969-cu illərdə isə konservatoriyanın rektoru olub.

Yaradıcılığı

Tələbəlik illərində ilk böyük əsəri olan bir hissəli “Simfoniya”nı, iki simfonik poemasını, “Azərbaycan süitası”nı simli kvartet və sair əsərlərini bəstələyib.

Səkkiz simfoniyanın müəllifidir; “Sülh uğrunda” simfonik poemasında öz dövrünün ən mühüm problemlərinə toxunaraq onları lirik-dramatik tərzdə əks etdirmişdir. “Zirvələrə” adlanan altıncı və “Şəhidlər” adlı yeddinci simfoniyaları sənətkarın vətəndaşlıq mövqeyinin parlaq ifadəsidir. “Şəhidlər” simfoniyası Azərbaycanın müstəqilliyi uğrunda canlarını qurban vermiş şəhidlərin xatirəsinə həsr olunub. “Onu zaman seçib” adlı səkkizinci simfoniyası isə Azərbaycanın prezidenti Heydər Əliyevə həsr olunub.

Bir sıra simfoniyetta, oratoriya, ballada, sonata, skerso və kvartet poemanın, xor üçün əsərlərin də müəllifidir. Onun simfonik musiqisini qəhrəmanlıq motivləri, humanizm, insanın mənəvi gözəlliyinin tərənnümü səciyyələndirir. Bəstəkar bu simfoniyalarda Azərbaycan xalq musiqisinin müxtəlif janrlarının bədii ifadə vasitələrindən, inkişaf prinsiplərindən məharətlə istifadə etmişdir.

Təltif və mükafatları

• İkinci dərəcəli Stalin mükafatı (1946) — 1945-ci ildə Qara Qarayevlə birlikdə yazdığı «Vətən» operasına görə (1945);
• Üçüncü dərəcəli Stalin mükafatı (1952) — «Sülh uğrunda!» simfonik poemasına görə (1951);
• “Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət cadimi” fəxri adı (1958);
• “Qırmızı Əmək Bayrağı” ordeni (1959);
• “Azərbaycan SSR Xalq Artisti” fəxri adı (1960);
• “Şərəf nişanı” ordeni (1961);
• Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri Fərmanı (1972) – uzun illər səmərəli işlədiyinə görə və Üzeyir Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının yaradılmasının 50 illiyi ilə əlaqədar olaraq;
• Lenin ordeni (1986);
• medallar;
• Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdü (1997) – Azərbaycan xalqı qarşısında böyük xidmətlərinə görə.

Vəfatı

18 yanvar 2002-ci il tarixdə – 84 yaşında, Bakıda vəfat edib.

Ailəsi

• Həyat yoldaşı: Əminə Dilbazi, məşhur azərbaycanlı rəqqasə, baletmeyster və pedaqoq, Azərbaycan SSR xalq artisti;
• Oğlu: İsmayıl Hacıyev, Azərbaycanın əməkdar incəsənət xadimi, bəstəkar və dirijor;
• Qızı: Pərvin Muradova-Dilbazi, pianoçu, ABŞ Musiqiçiləri Gildiyasının üzvü, Florida Universitetində fortepiano professoru.

Xatirəsi

ABŞ-ın Vivian Fang Liu (Kolumbiya Universitetinin magistri – pianoçu ), Həqiqət Məhərrəmova (Atatürk Universitetinin Gözəl sənətlər fakültəsinin professor-doktoru), Pərvin Muradova-Dilbazi, Azərbaycan Respublikasının xalq artisti, Azərbaycan Dövlət Akademik Rus Dram Teatrının aktyoru Məbud Məhərrəmov və digər şəxslər Şəki Pedaqoji Kollecində tələbələrlə və Şəkinin media təmsilçiləri ilə görüşdə, 11 iyul 2018.

2017-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Cövdət Hacıyevin 100 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında sərəncam imzalamışdır.

Ədəbiyyat

1. /mode/2up Hacıyev Əhməd Cövdət İsmayıl oğlu // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası  : [10 cilddə] = Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы / baş red. C.B.Quliyev. — Bakı: Qızıl Şərq, 1987. — X  cild. — Səhifələrin sayı:  610. — Səh.: 152-153. — 80.000 nüsx.
2. Məmmədov Ə., Xalıqov F. Hacıyev Əhməd Cövdət İsmayıl oğlu // Şəki: Alim və ziyalılar. — Bakı: Bakı Universiteti Nəşriyyatı, 2002. — 2 cilddə. — I  cild. — Səhifələrin sayı:  582. — Səh.: 212-215. — 1.000 nüsx.

Filmoqrafiya

• Ordenli Azərbaycan (film, 1938)