"Fuad Əbdürrəhmanov" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər

Fuad Əbdürrəhmanov
	Əbdürrəhmanov Fuad Həsən oğlu
	Fuad Əbdürrəhmanov.
Doğum tarixi	11 may 1915
Doğum yeri	Nuxa (indiki Şəki), Nuxa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi	15 iyun 1971 (56 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Təhsili	• Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Texnikumu (1929–1932) • İ.Y.Repin adına Leninqrad Boyakarlıq, Heykəltəraşlıq və Memarlıq İnstitutu (1935–1939)
Mükafatları	;
Commonsda da Fuad Əbdürrəhmanov ilə əlaqəli mediafayllar var

19:22, 26 may 2022 versiyası

Fuad Əbdürrəhmanov (1915–1971) — görkəmli heykəltəraş-monumentalist, Azərbaycan sovet heykəltəraşlığının banilərindən biri, ikiqat Stalin mükafatı laureatı, Azərbaycan SSR xalq rəssamı, SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının müxbir üzvü.

Haqqında məlumatlar

11 may 1915-ci il tarixdə Nuxada (indiki Şəki), dövlət məmurunun ailəsində anadan olub.

1929-cu ildə ailəvi olaraq əvvəlcə Yevlaxa, az sonra isə Bakıya köçüblər.

Təhsili

1929 – 1932-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Texnikumunda,

1935 – 1940-ci illərdə isə İ.Y.Repin adına Leninqrad Boyakarlıq, Heykəltəraşlıq və Memarlıq İnstitutunda təhsil alıb.

Əmək fəaliyyəti

1942 – 1948 illərdə Ə. Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbində dərs deyib.

Yaradıcılığı

Fuad Əbdürrəhmanovun xatirə lövhəsi (Bakı)

Yaradıcılığa portret janrı ilə başlayıb.

XX əsrin 30-cu illərdə Azərbaycan mədəniyyət xadimlərinin büst-portretlərini (Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev, Mirzə Fətəli Axundov, Üzeyir Hacıbəyov, Asəf Zeynallı və b.), həmçinin “Oxçu” (1934), “Gənc aşıq” (1939) və ilk monumental əsəri olan Füzulinin heykəlini (1939, Nizami adına Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin lociyasında) yaradıb. Sovet İttifaqı qəhrəmanları G.Əsədovun, İ.Məmmədovun, Q.Məmmədovun, Böyük Vətən müharibəsi qəhrəmanı H.Əliyevin portretləri, Cavanşir, Babək və Koroğlunun dərin psixologizmi və ifadəliliyi ilə seçilən barelyeflərini hazırlayıb.

Obrazların fərdi xüsusiyyəti, xarakterlərin dolğun həlli ilə səciyyələnən Səttar Bəhlulzadə (1947), R.Mustafayev (1947), Həzi Aslanov (qəbirüstü abidə, 1949), B.Bağırova (1951), Səməd Vurğun (1957), Kubalı Xesus (1962) və başqa portretlərin müəllifidir.

Yaradıcılığında monumental heykəltəraşlıq mühüm yer tutub; Nizaminin Gəncədə və Bakıdakı abidələri (hər ikisi tunc, qranit, 1946, 1949; memarlar S.Dadaşov və M.Hüseynov), Bakıda S.Vurğunun abidəsi (tunc, qranit, 1961, memar M.Hüseynov) və s. əsərləri Azərbaycan sovet monumental heykəltəraşlığının ən yaxşı nümunələrindən hesab olunur.

1950 – 1960-cı illərdə milli xüsusiyyətlərlə zəngin olan “Çoban” (gips, 1950, Azərbaycan İncəsənət Muzeyi; tunc , 1951, Tretyakov qalereyası, Moskva), “Azərbaycanlı qadın” (gips, 1951), “Azadlıq” (tunc, 1957; hər ikisi Azərbaycan İncəsənət Muzeyi), “Azad qadın” (tunc, qranit, 1960, memar M.Hüseynov) və s. əsərlərini yaradıb.

Monqolustanın görkəmli dövlət xadimləri Suxe-Bator və marşal X.Çoybalsanın büst-abidələri (hər ikisi mərmər, 1954, MXR, Ulan-Bator), Rudəki (tunc, 1963), S.Ayninin (tunc, 1964) portretləri, Düşənbədə Rüdəkinin (tunc, qranit, 1964, memar M.Hüseynov; SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının qızıl medalına layiq görülüb), Buxarada İbn Sinanın (tunc, qranit, açılışı 1975 ildə olmuşdur; memar H.Muxtarov) abidələri və s. monumental əsərləri Fuad Əbdürrəhmanova bütün dünyada şöhrət qazandırıb. Ömrünün son illərində Sovet İttifaqı qəhrəmanı Mehdi Hüseynzadənin monumental abidəsini (tunc, qranit, 1973 ildə Bakıda açılışı olmuşdur; memar M.Hüseynov) yaratmışdır.

Əsərləri

Oxçu, 1934
Cavanşir
İskəndərin Nüşabə ilə görüşü
(İskəndərnamə)
Nuşirəvan və bayquşların söhbəti
(Sirlər Xəzinəsi)
Leyli və Məcnun mədrəsədə
(Leyli və Məcnun)
Fərhadın Bisitun dağını yarması
(Xosrov və Şirin)
Bəhram Gurun əjdahanı öldürməsi
(Yeddi Gözəl)
Nizami Gəncəvinin heykəli, Gəncə, 1946
Azad qadın heykəli, Bakı, 1960
Rudəki heykəli, Düşənbə, 1964

Təltif və mükafatları

“Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi” fəxri adı (1943);
“Azərbaycan SSR xalq rəssamı” fəxri adı (1956);
II dərəcəli Stalin mükafatı (1947) — Nizami Gəncəvinin 1946-cı ildə Kirovabadda ucaldılmış heykəlinə görə;
“Şərəf Nişanı” ordeni (09.06.1949);
III dərəcəli Stalin mükafatı (1951) — gips «Çoban» heykəlinə görə;
SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının qızıl medalı (1966);
“Şərəf Nişanı” ordeni (1960);
medallar.

Vəfatı

15 iyun 1971-ci il tarixdə – 56 yaşında, Bakıda vəfat edib. Bakıda – Birinci Fəxri Xiyabanda dəfn olunub.

Xatirəsi

25 may 2022-ci il tarixdə Nizami Kino Mərkəzində (Bakı) onun haqqında “Monumental həyat” sənədli filminin təqdimatı keçirilib.

Ədəbiyyat

ƏBDÜRRƏHMANOV Fuad Hәsәn oğlu // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası : [10 cilddə] = Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы / baş red. C.B.Quliyev. — Bakı: Qızıl Şərq, 1980. — IV cild. — Səhifələrin sayı: 616. — Səh.: 128-129. — 80.000 nüsx.
Məmmədov Ə., Xalıqov F. Əbdürrəhmanov Fuad // Şəki: Alim və ziyalılar. — Bakı: Bakı Universiteti Nəşriyyatı, 2002. — 2 cilddə. — I cild. — Səhifələrin sayı: 582. — Səh.: 111-112. — 1.000 nüsx.
ƏBDÜRRƏHMANOV Fuad Hәsәn oğlu // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası : ensiklopediya : [25 cilddə] (tiraj: 10 000; 600 s.). — Bakı: “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi, 2018. —VIII c. — Səh. 179-180. — ISBN 978-9952-441-13-0.
Nizami Kino Mərkəzində “Monumental həyat” sənədli filminin təqdimatı keçirilib : [arx. 26.05.2022] // AZƏRTAC. — 2022. — 25 may. — Müraciət tarixi: 26.05.2022.

Həmçinin, bax:

@@ Sətir 1: / Sətir 1: @@
-[[Kateqoriya: F]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış rəssam və heykəltəraşlar]]
+[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış rəssam və heykəltəraşlar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]]
 {{Rəssam
-|Şəkil           = Fuad Əbdürəhmanov2.jpg
+ |Adı              = Fuad Əbdürrəhmanov
-|Şəkil məlumat   = Fuad Əbdürəhmanov
+ |Orijinal adı     = Əbdürrəhmanov Fuad Həsən oğlu
-|Şəkil miqyası   =
+ |Şəkil            = Fuad Əbdürəhmanov2.jpg
-|Adı             = Fuad Əbdürrəhmanov
+ |Şəklin ölçüsü    = 160
-|Orijinal adı    = Əbdürrəhmanov Fuad Həsən oğlu
+ |Şəklin izahı     = Fuad Əbdürrəhmanov.
-|Fəxri ad        = {{Azərbaycan SSR xalq rəssamı}}
+ |İlk adı          =
-|Digər adları    =
+ |Doğum tarixi     = {{Doğum_tarixi|1915|5|11}}
-|Doğum tarixi    = {{Doğum_tarixi|1915|5|11}}
+ |Doğum yeri       = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{Rusİmp}}
-|Doğum yeri      = [[Nuxa]], [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{RUSEMP}}
+ |Vəfat tarixi     = {{Vəfat_tarixi_və_yaşı|1971|6|15|1915|5|11}}
-|Vəfatı          = {{Vəfat_tarixi_və_yaşı|1971|6|15|1915|5|11}}
+ |Vəfat yeri       = Bakı, {{AzSSR}},  {{SSRİ}}
-|Vəfat yeri      = Bakı, {{AzSSR}},  {{SSRİ}}
+ |Vəfat səbəbi     =
-|Mükafatları     = {{Azərbaycan SSR dövlət mükafatı}} {{Stalin mükafatı|1947}} {{Stalin mükafatı|1951}}<br>{{"Şərəf Nişanı" ordeni}} {{"Şərəf Nişanı" ordeni}} {{"1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı}}
+ |Dəfn yeri        =
-|Vəfat səbəbi    =
+ |Milliyyəti       =
-|Tanınır         =
+ |Vətəndaşlığı     =
-|Sayt            =
+ |Fəaliyyəti       =
-|Commons         = Faud Abdurakhmanov
+ |Təhsili          = {{*}}Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Texnikumu (1929–1932)
+{{*}}İ.Y.Repin adına Leninqrad Boyakarlıq, Heykəltəraşlıq və Memarlıq İnstitutu (1935–1939)
+ |Janrı            =
+ |Stili            =
+ |Tanınmış işləri  =
+ |Hamiləri         =
+ |Tələbəsi         =
+ |Təsirlənib       =
+ |Təsir edib       =
+ |Mükafatları      =  {{Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi|1943}}{{Azərbaycan SSR xalq rəssamı|1956}}{{Stalin mükafatı|1947}}{{Stalin mükafatı|1951}}<br>{{"Şərəf Nişanı" ordeni}}{{"Şərəf Nişanı" ordeni}}{{"1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı}}
+  |Sayt             =
+ |İmzası           =
+ |Commons          = Faud Abdurakhmanov
 }}
-'''Fuad Əbdürrəhmanov''' (''Əbdürrəhmanov Fuad Həsən oğlu''; {{d.}} 11 may 1915-cı il, [[Nuxa]], [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, Rusiya İmperiyası — {{ö.}} 15 iyun 1971-ci il, Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ)  — görkəmli azərbaycanlı sovet heykəltəraş-monumentalisti, rəssam, ikiqat Stalin mükafatı laureatı (1947, 1950), SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının müxbir üzvü (1949),  Azərbaycan SSR-in əməkdar incəsənət xadimi (1943) və xalq rəssamı (1956).
+'''Fuad Əbdürrəhmanov''' (1915–1971) — görkəmli heykəltəraş-monumentalist, Azərbaycan sovet heykəltəraşlığının banilərindən biri, ikiqat [[Stalin mükafatı]] laureatı, [[Azərbaycan SSR xalq rəssamı]], SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının müxbir üzvü.
-== Həyatı ==
+== Haqqında məlumatlar ==
-[[Fayl:Abdurahmanovs.jpg|thumb|300px|left|Fuad Əbdürəhmanov ailəsi ilə birlikdə (1923, Nuxa)]]
+may 1915-ci il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki), dövlət məmurunun ailəsində anadan olub.
--ci ildə Nuxada, dövlət məmurunun ailəsində anadan olub.
--cu ildə ailəsi ilə birlikdə əvvəlcə Yevlaxa, az sonra isə Bakıya köçüb.
+-cu ildə ailəvi olaraq əvvəlcə Yevlaxa, az sonra isə Bakıya köçüblər.
+=== Təhsili ===
 – 1932-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Texnikumunda,
 – 1940-ci illərdə isə İ.Y.Repin adına Leninqrad Boyakarlıq, Heykəltəraşlıq və Memarlıq İnstitutunda təhsil alıb.
+=== Əmək fəaliyyəti ===
 – 1948  illərdə Ə. Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbində dərs deyib.
-== Yaradıcılığı ==
+=== Yaradıcılığı ===
+[[Şəkil:Fuad Əbdürəhmanov barelyef.jpg|thumb|200px|right|Fuad Əbdürrəhmanovun xatirə lövhəsi (Bakı)]]
 Yaradıcılığa portret janrı ilə başlayıb.
@@ Sətir 39: / Sətir 53: @@
 Obrazların fərdi xüsusiyyəti, xarakterlərin dolğun həlli ilə səciyyələnən Səttar Bəhlulzadə (1947), R.Mustafayev (1947), Həzi Aslanov (qəbirüstü abidə, 1949), B.Bağırova (1951), Səməd Vurğun (1957), Kubalı Xesus (1962) və başqa portretlərin müəllifidir.
-[[Şəkil:Fuad Əbdürəhmanov barelyef.jpg|thumb|200px|right|Fuad Əbdürrəhmanovun xatirə lövhəsi (Bakı)]]
 Yaradıcılığında monumental heykəltəraşlıq mühüm yer tutub; Nizaminin Gəncədə və Bakıdakı abidələri (hər ikisi tunc, qranit, 1946, 1949; memarlar S.Dadaşov və M.Hüseynov), Bakıda S.Vurğunun abidəsi (tunc, qranit, 1961, memar M.Hüseynov) və s. əsərləri Azərbaycan sovet monumental heykəltəraşlığının ən yaxşı nümunələrindən hesab olunur.
@@ Sətir 47: / Sətir 60: @@
 Monqolustanın görkəmli dövlət xadimləri Suxe-Bator və marşal X.Çoybalsanın büst-abidələri (hər ikisi mərmər, 1954, MXR, Ulan-Bator), Rudəki (tunc, 1963), S.Ayninin (tunc, 1964) portretləri, Düşənbədə Rüdəkinin (tunc, qranit, 1964, memar M.Hüseynov; SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının qızıl medalına layiq görülüb), Buxarada İbn Sinanın (tunc, qranit, açılışı 1975 ildə olmuşdur; memar H.Muxtarov) abidələri və s. monumental əsərləri Fuad Əbdürrəhmanova bütün dünyada şöhrət qazandırıb. Ömrünün son illərində Sovet İttifaqı qəhrəmanı Mehdi Hüseynzadənin monumental abidəsini (tunc, qranit, 1973 ildə Bakıda açılışı olmuşdur; memar M.Hüseynov) yaratmışdır.
-===  Əsərləri ===
+====  Əsərləri ====
 <gallery mode="packed-hover">
 Şəkil:Абдурахманов Стрелок .jpg|Oxçu, 1934
@@ Sətir 58: / Sətir 71: @@
 Şəkil:Nizami barelyef 6.jpg|Fərhadın Bisitun dağını yarması<br/>(Xosrov və Şirin)
 Şəkil:Nizami barelyef 7.jpg|Bəhram Gurun əjdahanı öldürməsi<br/>(Yeddi Gözəl)
-Şəkil:Nizami Gəncəvinin Bakıdakı heykəli (1).JPG|Nizami Gəncəvinin heykəli, Bakı, 1949
 Şəkil:Nizaminin Gəncədəki heykəli.jpg|Nizami Gəncəvinin heykəli, Gəncə, 1946
 Şəkil:Azad qadın heykəli.jpeg|Azad qadın heykəli, Bakı, 1960
@@ Sətir 64: / Sətir 76: @@
 </gallery>
-==Mükafatları==
+===Təltif və mükafatları===
+* “[[Azərbaycan SSR  əməkdar incəsənət xadimi]]” fəxri adı (1943);
+* “[[Azərbaycan SSR xalq rəssamı]]” fəxri adı (1956);
+* II dərəcəli [[Stalin mükafatı]] (1947) — Nizami Gəncəvinin 1946-cı ildə Kirovabadda ucaldılmış heykəlinə görə;
+* [["Şərəf Nişanı" ordeni|“Şərəf Nişanı” ordeni]] (09.06.1949);
+* III dərəcəli [[Stalin mükafatı]] (1951) — gips «Çoban» heykəlinə görə;
+* SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının qızıl medalı (1966);
+* [["Şərəf Nişanı" ordeni|“Şərəf Nişanı” ordeni]] (1960);
+* medallar.
+===Vəfatı===
+iyun 1971-ci il tarixdə – 56 yaşında, Bakıda vəfat edib. Bakıda – Birinci Fəxri Xiyabanda dəfn olunub.
-* “Azərbaycan SSR-in Əməkdar İncəsənət Xadimi” (1943);
+===Xatirəsi===
-* “Azərbaycan SSR-in Xalq Rəssamı” 1955);
+may 2022-ci il tarixdə Nizami Kino Mərkəzində (Bakı) onun haqqında “Monumental həyat” sənədli filminin təqdimatı keçirilib.
-* II dərəcəli “Stalın mükafatı” (1947) — Nizami Gəncəvinin 1946-cı ildə Kirovabadda ucaldılmış heykəlinə görə;
-* “Şərəf nişanı” ordeni (09.06.1949);
+==Ədəbiyyat==
-* III dərəcəli “Stalın mükafatı” (1950) — gips «Çoban» heykəlinə görə;
+# {{ASE|4|128-129|ƏBDÜRRƏHMANOV Fuad Hәsәn oğlu}}
-* SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının qızıl medalı (1966);
+# {{ŞAZ|1|111-112}}
-* “Şərəf nişanı” ordeni (1960);
+# {{AME|8|179-180|ƏBDÜRRƏHMANOV Fuad Hәsәn oğlu}}
-* medallar
+# {{Sayta istinad|url=https://azertag.az/xeber/Nizami_Kino_Merkezinde_Monumental_heyat_senedli_filminin_teqdimati_kechirilib-2150951 |author = |authorlink= |title=Nizami Kino Mərkəzində “Monumental həyat” sənədli filminin təqdimatı keçirilib |subtitle= |deadlink= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220526143515/https://azertag.az/xeber/Nizami_Kino_Merkezinde_Monumental_heyat_senedli_filminin_teqdimati_kechirilib-2150951 |archivedate=26 May 2022 |lang= az|showlang=|responsible=  |website=AZƏRTAC |websiteurl=https://azertag.az/ |type= |date= 25.05.2022|accessdate= 26.05.2022|quote= |quoteup= |description= |ref= }}
 ==Həmçinin, bax:==
@@ Sətir 82: / Sətir 105: @@
 <youtube width="200" height="150">cC3ScF8zb2k</youtube>
-==Mənbələr==
+{{Yoxlanılmış məqalə}}
-*{{AME|6|?|ƏBDÜRRƏHMANOV Fuad Hәsәn|16693}}
-*{{ŞAZ|1|111-112}}
+[[az:Fuad Əbdürəhmanov]][[be-x-old:Фуад Абдурахманаў]][[be:Фуад Абдурахманаў]][[cs:Fuad Abdurahmanov]][[de:Fuad Abdurachmanow]][[en:Fuad Abdurahmanov]][[eo:Fuad Abdurahmanov]][[es:Fuad Abdurajmánov]][[et:Fuad Əbdürəhmanov]][[fr:Fuad Abdurahmanov]][[gl:Fuad Abdurahmanov]][[hy:Ֆուադ Աբդուռահմանով]][[ka:ფუად აბდურაჰმანოვი]][[kk:Фуад Гасан оглы Абдурахманов]][[pl:Fuad Abdurahmanov]][[pt:Fuad Abdurahmanov]][[ru:Абдурахманов, Фуад Гасан оглы]][[tg:Фуод Абдураҳмонов]][[tr:Fuad Abdurrahmanov]][[tt:Фуат Габдерахманов]][[uk:Абдурахманов Фуад Гасан-огли]]
-*{{Cite news
-| title = Абдурахманов Фуад Гасан оглы - скульптор
-| url=http://www.ourbaku.com/index.php5/%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%85%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2_%D0%A4%D1%83%D0%B0%D0%B4_%D0%93%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%BD_%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D1%8B_-_%D1%81%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BF%D1%82%D0%BE%D1%80
-| publisher=
-| date=
-| accessdate =  }}
-*{{Cite news
-| title = Абдурахманов Фуад Гасан Оглы
-| url=http://art-drawing.ru/index.php?option=com_content&view=article&id=10:abdurakhmanov-fedro-hasan-oglu&catid=2:biography&Itemid=167
-| publisher=
-| date=
-| accessdate =  }}
-*{{Cite news
-| title=АБДУРАХМАНОВ ФУАД ГАСАН ОГЛЫ
-| url=http://www.azerbaijanworld.com/2010-08-29-18-44-45/10-2010-08-30-10-20-42/229-2010-09-02-08-38-58.html
-| publisher=azerbaijanworld.com
-| date=
-| accessdate=
-| archive-url=https://web.archive.org/web/20120426075259/http://www.azerbaijanworld.com/2010-08-29-18-44-45/10-2010-08-30-10-20-42/229-2010-09-02-08-38-58.html
-| archive-date=2012-04-26
-| url-status=dead
-}}
-* ''Наджафов М.'' Ф. Абдурахманов. — М., 1955.
-* ''Новрузова Дж. Фуад Абдурахманов. — Баку, 2004.
-* Большая советская энциклопедия. — М., 1977.
-* Большой энциклопедический словарь (БЭС). — М., 1979.
-* Большая художественная энциклопедия. — М., 2009.
-*  Культура Советского Азербайджана. — Баку: Азербайджанское гос. изд-во, 1980. — С. 89. — 180 с.
-{{Yaxşı məqalə}}