"Hacı Çələbi xan – Hacı Şəmsəddin bəy məscidi" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər
Jump to navigation
Jump to search
(Səhifəni 'Kateqoriya: H{{Görməli yerlər |status = Məscid |azərbaycan dilində adı = Hacı Çələbi xan – Hacı...' ilə yarat) |
|||
| (5 intermediate revisions by 2 users not shown) | |||
| Sətir 1: | Sətir 1: | ||
| − | [[Kateqoriya: | + | [[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]]{{Tarixi abidə |
| − | | | + | |Azərbaycanca adı = Hacı Çələbi xan – Hacı Şəmsəddin bəy məscidi |
| − | + | |Orijinal adı = | |
| − | | | + | |Şəkil = Gilehli_minaresi.jpg |
| − | | | + | |Şəkilaltı mətn = Giləhli məscidinin minarəsi. |
| − | | | + | |Şəklin eni = |
| − | | | + | |Status = Məscid |
| − | | | + | |Ölkə = Azərbaycan |
| − | | | + | |Ölkə2 = |
| − | + | |Yerləşdiyi yerin adı = məhəllə | |
| − | + | |Yerləşdiyi yer = Giləhli ([[Yuxarı Baş]]) | |
| − | + | |lat_deg =41.203353|lat_min = |lat_sec = |lat_dir =N | |
| − | + | |lon_deg =47.204012 |lon_min = |lon_sec = |lon_dir = E | |
| − | |lon_deg =47.204012 |lon_min = |lon_sec = |lon_dir = E | + | |region = |
| − | + | |CoordScale = | |
| − | + | |Yer xəritəsi = Azərbaycan Şəki Yuxarı Baş | |
| − | | | + | |Yer xəritəsi 2 = |
| − | | | + | |Yer xəritəsi 3 = |
| − | | | + | |Xəritənin ölçüsü = <!-- Yalnız 1 xəritədən istifadə etdikdə ölçü verilməlidir. 2-ci və 3 xəritədə istifadə |
| − | + | edildikdə buna ölçü verilə bilməz! --> | |
| − | + | |Xəritənin ölçüsü 2 = | |
| − | + | |Xəritənin ölçüsü 3 = | |
| − | + | |Marker = <!-- Bura “yaşıl”, “sarı”, “göy”, “qırmızı” sözlərindən biri yazılarsa, marker həmin rəngdə olacaq. --> | |
| − | + | |Marker 2 = <!-- Bura “yaşıl”, “sarı”, “göy”, “qırmızı” sözlərindən biri yazılarsa, marker həmin rəngdə olacaq. --> | |
| − | + | |Marker 3 = <!-- Bura “yaşıl”, “sarı”, “göy”, “qırmızı” sözlərindən biri yazılarsa, marker həmin rəngdə olacaq. --> | |
| − | + | |Markerin ölçüsü = <!-- 2, yaxud 3 xəritədən istifadə edildikdə markerə ölçü vermək olar, 1 xəritədən istifadə edildikdə isə bu xana aktiv olmur --> | |
| − | + | |Markerin ölçüsü 2 = | |
| − | + | |Markerin ölçüsü 3 = | |
| + | |Məzhəb = | ||
| + | |Yeparxiya = | ||
| + | |Blaqoçini dairəsi = | ||
| + | |Orden mənsubiyyəti = | ||
| + | |Monastır tipi = | ||
| + | |Bina tipi = | ||
| + | |Arxitektura stili = | ||
| + | |Layihə müəllifi = | ||
| + | |Memar = | ||
| + | |Heykəltəraş = | ||
| + | |İnşa edən = | ||
| + | |Banisi = | ||
| + | |İlk xatırlanma = 1749 | ||
| + | |Təməlinin qoyulması = | ||
| + | |Xronologiya = | ||
| + | |Ləğv edilib = | ||
| + | |Tikintinin başlanması = 1749 | ||
| + | |Tikintinin qurtarması = 1805 | ||
| + | |Aidiyyatı = [[Yuxarı Baş]] | ||
| + | |sifarişçi = [[Hacı Çələbi xan]] | ||
| + | |sifarişçi-2 = [[Hacı Şəmsəddin bəy]] | ||
| + | |Bina = | ||
| + | |Pridellər = | ||
| + | |Görkəmli sakinləri = | ||
| + | |Tanınmış keşişləri = | ||
| + | |Müqəddəs əşyaları = | ||
| + | |Baş keşiş = | ||
| + | |Canişin = | ||
| + | |Vəziyyəti = | ||
| + | |Hündürlük = | ||
| + | |Material = | ||
| + | |Sayt = | ||
| + | |Plan = | ||
| + | |Planın izahı = | ||
| + | |Planın eni = | ||
| + | |Commons = | ||
}} | }} | ||
| − | '''Hacı Çələbi xan – Hacı Şəmsəddin bəy məscidi''' — 1749-cu ildə Şəki xanı [[Hacı Çələbi xan|Hacı Çələbi xanın]] Nuxa şəhərində tikdirdiyi, 1805-ci ildə isə | + | '''Hacı Çələbi xan – Hacı Şəmsəddin bəy məscidi''' — 1749-cu ildə Şəki xanı [[Hacı Çələbi xan|Hacı Çələbi xanın]] Nuxa şəhərində tikdirdiyi, 1805-ci ildə isə Hacı Şəmsəddin bəyin bərpa etdirdiyi məscid. Hal-hazırda yerləşdiyi məhəllənin adına uyğun olaraq '''Giləhli məscidi''', yaxud '''Güləhli məscidi''' adlanmaqdadır. |
==Tarixi== | ==Tarixi== | ||
| − | |||
[[Şəkil:Hacı Çələbi xan (Məscidin kitabəsi).jpg|300px|left|thumb|'''Hacı Çələbi xanın 1749-cu ildə Nuxada tikdirdiyi məscidin kitabəsi'''<ref>Kitabə 20-ci əsrin əvvəllərində Gilək məscidinin yaxınlığında, torpaq altından tapılmış və həmin məscidin yaxınlığında bulağın üstünə pərçim edilmişdir. 1936-cı ildə Əjdər Ələsgərzadə ({{{dil-ru|А.А.Алескерзаде}}}) onu görmüş və foto-şəklini çəkdirmişdir və daha sonra bu kitabə barədə elmi xəbər yaymışdır (Изв.АзФАН.№1.1943, с.67). Sonralar da həmin xəbər və fotoşəkil bir neçə dəfə elmi nəşrlərdə dərc olunub. Burada isə Meşədixanım Nemətin 2001-ci ildə nəşr olunmuş kitabına istinad edilir (М.С.Неймат. Корпус эпиграфических памятников Aзербайджана, т.2, 295, Баку, 2001). Onu da əlavə edək ki kitabənin sonrakı taleyi məlum deyil və hal-hazırda itmiş hesab oluna bilər; belə ki o 1936-cı ildəki yerində deyil və hansısa muzeydə saxlanılması da qeyri-məlumdur. | [[Şəkil:Hacı Çələbi xan (Məscidin kitabəsi).jpg|300px|left|thumb|'''Hacı Çələbi xanın 1749-cu ildə Nuxada tikdirdiyi məscidin kitabəsi'''<ref>Kitabə 20-ci əsrin əvvəllərində Gilək məscidinin yaxınlığında, torpaq altından tapılmış və həmin məscidin yaxınlığında bulağın üstünə pərçim edilmişdir. 1936-cı ildə Əjdər Ələsgərzadə ({{{dil-ru|А.А.Алескерзаде}}}) onu görmüş və foto-şəklini çəkdirmişdir və daha sonra bu kitabə barədə elmi xəbər yaymışdır (Изв.АзФАН.№1.1943, с.67). Sonralar da həmin xəbər və fotoşəkil bir neçə dəfə elmi nəşrlərdə dərc olunub. Burada isə Meşədixanım Nemətin 2001-ci ildə nəşr olunmuş kitabına istinad edilir (М.С.Неймат. Корпус эпиграфических памятников Aзербайджана, т.2, 295, Баку, 2001). Onu da əlavə edək ki kitabənin sonrakı taleyi məlum deyil və hal-hazırda itmiş hesab oluna bilər; belə ki o 1936-cı ildəki yerində deyil və hansısa muzeydə saxlanılması da qeyri-məlumdur. | ||
</ref>: ''"Bu şərəfli məscidi '''Hacı Çələpi sultan ibn Qurban''', Şəki hakimi, Şirvan əmiri, 1162-ci il Allahın mübarək ramazan ayı tarixində tikdirdi"''<ref>Hicri 1162-ci ilin ramazan ayının 1-i miladi 1749-cu ilin 15 avqustuna təsadüf edir.</ref>]] | </ref>: ''"Bu şərəfli məscidi '''Hacı Çələpi sultan ibn Qurban''', Şəki hakimi, Şirvan əmiri, 1162-ci il Allahın mübarək ramazan ayı tarixində tikdirdi"''<ref>Hicri 1162-ci ilin ramazan ayının 1-i miladi 1749-cu ilin 15 avqustuna təsadüf edir.</ref>]] | ||
| + | Hacı Şəmsəddin bəy bərpa zamanı məscidin kitabəsində göstərib ki, bu məscidi köhnə bir məscidin yerində inşa etdirib<ref>[https://books.google.az/books?hl=ru&id=Tjc2AAAAMAAJ&dq=%D0%93%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D0%B8+%D0%A8%D0%B0%D0%BC%D1%81%D0%B0%D0%B4%D0%B4%D0%B8%D0%BD+%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D0%B0&focus=searchwithinvolume&q=%D0%93%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D0%BA-%D0%BC%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B3%D1%8C М. С. Нейматова. Корпус епиграфических памâтников Азербайджана, Том 2. «Элм», 1 янв. 1991 г.]</ref></blockquote>. XX əsrin əvvəllərində məscidin yaxınlığından tapılmış daş kitabədən isə aydınlaşır ki, bu məscid 1749-cu ildə [[Hacı Çələbi xan|Hacı Çələbi xanın]] tikdirdiyi məscidin yerində inşa edilib. | ||
| + | [[Fayl:Giləh_Məscidinin_interyeri.jpg|300px|thumb|left|İnteryer (1948-ci ildə çap olunmuş kitabda).]] | ||
Vaxtilə, məscidin qarşısında qəbiristanlıq da olmuşdu. Lakin Qurcana çayı həmin qəbiristanlığı tamamilə yuyub yox edib. Həmin qəbiristanlıqda mövcud olmuş bəzi baş daşıları hal-hazırda muzeylərdə saxlanılmaqdadır. Məscidi bərpa etdirmiş Hacı Şəmsəddin bəyin özünün baş daşı isə Şəki Tarix Diyarşünaslıq muzeyində saxlanılır. Hacı Şəmsəddin bəy 1815-ci ildə vəfat etmiş və bu məscidin qarşısındakı qəbiristanlıqda dəfn edilmişdi. | Vaxtilə, məscidin qarşısında qəbiristanlıq da olmuşdu. Lakin Qurcana çayı həmin qəbiristanlığı tamamilə yuyub yox edib. Həmin qəbiristanlıqda mövcud olmuş bəzi baş daşıları hal-hazırda muzeylərdə saxlanılmaqdadır. Məscidi bərpa etdirmiş Hacı Şəmsəddin bəyin özünün baş daşı isə Şəki Tarix Diyarşünaslıq muzeyində saxlanılır. Hacı Şəmsəddin bəy 1815-ci ildə vəfat etmiş və bu məscidin qarşısındakı qəbiristanlıqda dəfn edilmişdi. | ||
| Sətir 41: | Sətir 78: | ||
== İstinadlar == | == İstinadlar == | ||
{{İstinad siyahısı}} | {{İstinad siyahısı}} | ||
| + | {{Yaxşı məqalə}} | ||
| + | |||
| + | [[az:Giləhli məscidi]][[en:Gilahli Mosque in Sheki]][[ka:გილეილის მეჩეთის მინარეთი]][[ru:Минарет мечети Гилейли]] | ||
05:34, 22 aprel 2021 versiyası
| Tarixi abidə | ||
Hacı Çələbi xan – Hacı Şəmsəddin bəy məscidi
| ||
 | ||
| Ölkə | Azərbaycan | |
| Məhəllə | Giləhli (Yuxarı Baş) | |
| İlk xatırlanma | 1749 | |
| Tikinti | 1749—1805 | |
| Status | Məscid | |
|
| ||
| Koordinatlar | 41°12′12″N 47°12′14″E / 41.203353°N 47.204012°E  41°12′12″N 47°12′14″E / 41.203353°N 47.204012°E
| |
Hacı Çələbi xan – Hacı Şəmsəddin bəy məscidi — 1749-cu ildə Şəki xanı Hacı Çələbi xanın Nuxa şəhərində tikdirdiyi, 1805-ci ildə isə Hacı Şəmsəddin bəyin bərpa etdirdiyi məscid. Hal-hazırda yerləşdiyi məhəllənin adına uyğun olaraq Giləhli məscidi, yaxud Güləhli məscidi adlanmaqdadır.
Tarixi
.jpg)
Hacı Şəmsəddin bəy bərpa zamanı məscidin kitabəsində göstərib ki, bu məscidi köhnə bir məscidin yerində inşa etdirib[3]. XX əsrin əvvəllərində məscidin yaxınlığından tapılmış daş kitabədən isə aydınlaşır ki, bu məscid 1749-cu ildə Hacı Çələbi xanın tikdirdiyi məscidin yerində inşa edilib.
Vaxtilə, məscidin qarşısında qəbiristanlıq da olmuşdu. Lakin Qurcana çayı həmin qəbiristanlığı tamamilə yuyub yox edib. Həmin qəbiristanlıqda mövcud olmuş bəzi baş daşıları hal-hazırda muzeylərdə saxlanılmaqdadır. Məscidi bərpa etdirmiş Hacı Şəmsəddin bəyin özünün baş daşı isə Şəki Tarix Diyarşünaslıq muzeyində saxlanılır. Hacı Şəmsəddin bəy 1815-ci ildə vəfat etmiş və bu məscidin qarşısındakı qəbiristanlıqda dəfn edilmişdi.
XX əsrin 30-cu illərində isə evləri qəzalı vəziyətə düşmüş bir ailə hökumət tərəfindən daimi yaşamaq üçün bu məscidə yerləşdirilmiş və bununla da məscid binasının təyinatı dəyişdirilmişdir. Amma məscidin minarəsi tarixi abidə kimi qorunub saxlanılıb və hal-hazırda normal vəziyyətdədir.
İstinadlar
- ↑ Kitabə 20-ci əsrin əvvəllərində Gilək məscidinin yaxınlığında, torpaq altından tapılmış və həmin məscidin yaxınlığında bulağın üstünə pərçim edilmişdir. 1936-cı ildə Əjdər Ələsgərzadə (А.А.Алескерзаде) onu görmüş və foto-şəklini çəkdirmişdir və daha sonra bu kitabə barədə elmi xəbər yaymışdır (Изв.АзФАН.№1.1943, с.67). Sonralar da həmin xəbər və fotoşəkil bir neçə dəfə elmi nəşrlərdə dərc olunub. Burada isə Meşədixanım Nemətin 2001-ci ildə nəşr olunmuş kitabına istinad edilir (М.С.Неймат. Корпус эпиграфических памятников Aзербайджана, т.2, 295, Баку, 2001). Onu da əlavə edək ki kitabənin sonrakı taleyi məlum deyil və hal-hazırda itmiş hesab oluna bilər; belə ki o 1936-cı ildəki yerində deyil və hansısa muzeydə saxlanılması da qeyri-məlumdur.
- ↑ Hicri 1162-ci ilin ramazan ayının 1-i miladi 1749-cu ilin 15 avqustuna təsadüf edir.
- ↑ М. С. Нейматова. Корпус епиграфических памâтников Азербайджана, Том 2. «Элм», 1 янв. 1991 г.