Diqqət! 4 aprel 2024-cü il tarixdən saytın yeni versiyası sheki.org domenində fəaliyyət göstərir. Bu köhnə versiyadır və yenilənməsi məhdudlaşdırılıb. Lakin 6 yanvar 2025-ci il tarixədək bu vəziyyətdə internetdə qalacaqdır...
Bu məqalə Şəki Ensiklopediyasının yoxlanılmış məqalələrindən biridir və müəlliflik hüququ Şəki Ensiklopediyasının redaksiyasına məxsusdur.

"Mustafa Quliyev" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər

Şəki Ensiklopediyası səhifəsi
Jump to navigation Jump to search
 
(Eyni redaktor tərəfindən edilmiş 38 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 1: Sətir 1:
−
[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış dövlət xadimləri]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış şair və yazıçılar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış jurnalistlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış teatr xadimi]]
+
[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış dövlət xadimləri]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış şair və yazıçılar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış jurnalistlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış teatr xadimləri]]
 
{{Dövlət xadimi
 
{{Dövlət xadimi
 
  |adı                  = Mustafa Quliyev
 
  |adı                  = Mustafa Quliyev
 
  |tam adı              = Quliyev Mustafa Zəkəriyyə oğlu
 
  |tam adı              = Quliyev Mustafa Zəkəriyyə oğlu
 
  |piktoqram            =
 
  |piktoqram            =
−
  |şəkil                = Mustafa Guliyev.jpg
+
  |şəkil                = Mustafa Quliyev.png
 
  |şəklin ölçüsü        =  
 
  |şəklin ölçüsü        =  
−
  |şəklin izahı          = Mustafa Quliyev
+
  |şəklin izahı          = Mustafa Quliyev.
 
  |titul                =  
 
  |titul                =  
 
  |bayraq                =  
 
  |bayraq                =  
Sətir 14: Sətir 14:
 
  |sələfi                =  
 
  |sələfi                =  
 
  |xələfi                =  
 
  |xələfi                =  
−
  |doğum tarixi          = (18) {{Doğum_tarixi|1893|1|30}}
+
  |doğum tarixi          = ({{abbr|18|Yuli təqvimi ilə|0}}) {{Doğum_tarixi|1893|1|30}}
 
  |doğum yeri            = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{RUSEMP}}   
 
  |doğum yeri            = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{RUSEMP}}   
 
  |vəfat tarixi          = {{Vəfat_tarixi və yaşı|1938|7|3|1893|1|30}}
 
  |vəfat tarixi          = {{Vəfat_tarixi və yaşı|1938|7|3|1893|1|30}}
Sətir 30: Sətir 30:
 
  |təhsili              =  {{*}}Kiyev Müqəddəs Vladimir Universiteti (1913–1918)
 
  |təhsili              =  {{*}}Kiyev Müqəddəs Vladimir Universiteti (1913–1918)
  
−
{{*}}Kommunist Akademiyası (Moskva)
+
{{*}}Qırmızı Professorluq İnstitutu (1930–1933)
 
  |elmi dərəcəsi        =  
 
  |elmi dərəcəsi        =  
 
  |elmi adı              =  
 
  |elmi adı              =  
Sətir 37: Sətir 37:
 
  |Commons              =
 
  |Commons              =
 
}}
 
}}
−
 
+
'''Mustafa Quliyev''' (1893–1938) — Azərbaycanda sovet hakimiyyətinin qurulmasının ilk günlərindən məsul vəzifələr tutmuş partiya, dövlət və maarif xadimi. 7 ilə yaxın müddət ərzində Azərbaycan SSR-in xalq maarif komissarı vəzifəsində çalışmış, öz dövründə ədəbiyyat tənqidçisi, teatrşünas və sənət nəzəriyyəçisi kimi də tanınmışdır. 1937-ci ildə Stalin repressiyasının qurbanı olmuş və güllələnmişdir (1957-ci ildə bəraət alıb).
−
'''Mustafa Quliyev''' (1893–1938) — Azərbaycanda sovet hakimiyyətinin qurulmasının ilk günlərindən məsul vəzifələr tutmuş partiya, dövlət və maarif xadimi. Bir müddət Azərbaycan SSR-in xalq maarif komissarı, bir müddət Qazaxıstan MSSR-in xalq maarif komissarı vəzifəsində çalışmışdır. Öz dövründə ədəbiyyat tənqidçisi, teatrşünas və sənət nəzəriyyəçisi kimi də tanırdı. 1937-ci ildə Stalin repressiyasının qurbanı olmuş və güllələnmişdir. 1957-ci ildə ona bəraət verilib.
 
  
 
== Haqqında məlumatlar ==
 
== Haqqında məlumatlar ==
−
{{abbr|30 yanvar|Yuli təqvimi ilə 18 yanvar|0}} 1893-cü il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki), xırda alverçi ailəsində anadan olub.
+
30 ({{abbr|18|Yuli təqvimi ilə|0}}) yanvar 1893-cü il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki), xırda alverçi ailəsində anadan olub.
  
 
===Təhsili===
 
===Təhsili===
 
1907 – 1913-cü illərdə İmperator I Aleksandr gimnaziyasında (Tiflis),
 
1907 – 1913-cü illərdə İmperator I Aleksandr gimnaziyasında (Tiflis),
  
−
1913 – 1918-ci illərdə Kiyev Müqəddəs Vladimir Universitetinin fizika-riyaziyyat fakültəsinin riyaziyyat bölməsində,
+
1913 – 1918-ci illərdə Kiyev Müqəddəs Vladimir Universitetinin fizika-riyaziyyat fakültəsinin riyaziyyat bölməsində,  
  
−
1930-cu illərdə isə Qırmızı Professorluq İnstitutunda (Moskva) təhsil alıb.
+
1930 – 1933-cü illərdə isə Qırmızı Professorluq İnstitutunda (Moskva) təhsil alıb.
  
 
===İctimai-siyasi aktivliyi===
 
===İctimai-siyasi aktivliyi===
Sətir 60: Sətir 59:
 
1921 – 1922-ci illərdə Azərbaycan {{K(b)P}} Qaraşəhər rayon komitəsinin katibi,
 
1921 – 1922-ci illərdə Azərbaycan {{K(b)P}} Qaraşəhər rayon komitəsinin katibi,
  
−
1922 – 1929-cu illərdə fasilələrlə Azərbaycan SSR xalq maarifi komissarı (həmin dövrdə maarif komissarlığı təhsil məsələləri ilə yanaşı, həm də mədəniyyət, mətbuat, ədəbiyyat məsələləri ilə də məşğul olurdu),
+
1922 – 1929-cu illərdə qısa fasilə ilə Azərbaycan SSR xalq maarifi komissarı (həmin dövrdə maarif komissarlığı təhsil məsələləri ilə yanaşı, həm də mədəniyyət, mətbuat, ədəbiyyat məsələləri ilə də məşğul olurdu),
 +
 
 +
1927 – 1928-ci illərdə Azərbaycan {{K(b)P}} Bakı Şəhər Komitəsində təşviqat və təbliğat şöbəsinin müdiri,
 +
 
 +
1934-cü ildə Turbatda (Qazaxıstan MSSR) Maşın-Traktor Stansiyasının (MTS) siyasi şöbəsinin rəisi,
  
−
1927 – 1928-ci illərdə Azərbaycan {{K(b)P}} Bakı Komitəsində təşviqat və təbliğat şöbəsinin müdiri,
+
1935 – 1937-ci illərdə {{ÜK(b)P}} Çimkənd (Qazaxıstan MSSR/SSR) şəhər komitəsinin birinci katibi,
  
−
1929 – 1937-ci illərdə əvvəl bir müddət Qazaxıstan MSSR-in xalq maarif komissarı, sonra {{ÜK(b)P}} Çimkənd şəhər komitəsinin katibi, daha sonra Qarayazı Maşın-Traktor Stansiyası siyasi şöbəsinin rəisi vəzifəsində çalışıb. 1937-ci ildə Ukrayna {{K(b)P}} Odessa Vilayət Komitəsində məktəb və elm şöbəsinin müdiri idi.  
+
1937-ci ildə Ukrayna {{K(b)P}} Odessa Vilayət Komitəsində məktəb və elm şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışmışdır.
  
 
===Həbsi və güllələnməsi===
 
===Həbsi və güllələnməsi===
Sətir 70: Sətir 73:
  
 
===Bəraət alması===
 
===Bəraət alması===
−
19 avqust 1955-ci il tarixdə qızı Səltənət Quluyeva xüsusi işlər üzrə SSRİ hərbi prokurorun müavini Çesnokova ərizə ilə müraciət edərək atasına bəraət verilməsini xahiş edib.  
+
19 avqust 1955-ci il tarixdə qızı Səltənət Quluyeva xüsusi işlər üzrə SSRİ hərbi prokurorun müavini Çesnokova ərizə ilə müraciət edərək atasına bəraət verilməsini xahiş etmişdir.  
  
 
19 mart 1957-cı il tarixdə Mustafa Quliyevə bəraət verilib.
 
19 mart 1957-cı il tarixdə Mustafa Quliyevə bəraət verilib.
Sətir 86: Sətir 89:
  
 
==Ədəbiyyat==
 
==Ədəbiyyat==
 +
# {{kitab3
 +
| müəllif        =
 +
| hissə          = M.Z.Quliyev
 +
| hissənin linki  = http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=247760&pno=126
 +
| başlıq          = Azərbaycanda Sovet hakimiyyəti uğrunda fəal mübarizlər
 +
| orijinal        =
 +
| link            = http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=247760
 +
| vikimənbə      =
 +
| cavabdeh        =
 +
| nəşr            = Azərb. KP MK yanında Partiya Tarixi İn-tu, Sov. İKP MK yanında Marksizm-Leninizm İn-tunun Filialı.
 +
| yer            = Bakı
 +
| nəşriyyat      = Azərnəşr
 +
| il              = 1958
 +
| cild            =
 +
| səhifə          = 245-246
 +
| sütunlar        =
 +
| səhifələr      = 419
 +
| seriya          =
 +
| isbn            =
 +
| doi            =
 +
| tiraj          =
 +
| archiveurl      = https://web.archive.org/web/20230423081353/http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=247760&pno=126
 +
| archivedate    = 23 Apr 2023
 +
| ref            =
 +
}}
 
# {{ASE|3|268|QLUYEV Mustafa Zəkəriyyə oğlu}}
 
# {{ASE|3|268|QLUYEV Mustafa Zəkəriyyə oğlu}}
 
# {{cite web |url=http://www.azyb.az/index.php/repression/post/24 |title=Mustafa Quliyev |author=Azərbaycan Yazıçılar Birliyi |date= |website=http://www.azyb.az/ |publisher=www.azyb.az |language=az |accessdate= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190812021357/http://www.azyb.az/index.php/repression/post/24 |archivedate =8 Nov 2016 - 16 Sep 2019 }}
 
# {{cite web |url=http://www.azyb.az/index.php/repression/post/24 |title=Mustafa Quliyev |author=Azərbaycan Yazıçılar Birliyi |date= |website=http://www.azyb.az/ |publisher=www.azyb.az |language=az |accessdate= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190812021357/http://www.azyb.az/index.php/repression/post/24 |archivedate =8 Nov 2016 - 16 Sep 2019 }}

Səhifəsinin 21:05, 30 yanvar 2024 tarixinə olan son halı

Mustafa Quliyev
Quliyev Mustafa Zəkəriyyə oğlu
Mustafa Quliyev.png
Mustafa Quliyev.
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi (18) 30 yanvar 1893(1893-01-30)
Doğum yeri Nuxa (indiki Şəki), Nuxa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Flag of Russia.svg Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi 3 iyul 1938 (45 yaşında)
Vəfat yeri Bakı, Flag of the Azerbaijan Soviet Socialist Republic (1956–1991).svg Azərbaycan SSR Flag of the Soviet Union.svg SSRİ
Vətəndaşlığı Flag of the Soviet Union.svg SSRİ
Atası Zəkəriyyə Mustafa xəlfə oğlu
Anası Fatma Hacı Əbdürrəhman qızı Nəbiyeva
Həyat yoldaşları Yelizaveta İvanovna və Mariya Vladimirovna
Uşaqları

 • (Yelizaveta İvanovnadan:) Saləddin, Səltənət, Boris

 • (Mariya Vladimirovnadan) Səltənət Quluyeva
Təhsili

 • Kiyev Müqəddəs Vladimir Universiteti (1913–1918)

 • Qırmızı Professorluq İnstitutu (1930–1933)

Mustafa Quliyev (1893–1938) — Azərbaycanda sovet hakimiyyətinin qurulmasının ilk günlərindən məsul vəzifələr tutmuş partiya, dövlət və maarif xadimi. 7 ilə yaxın müddət ərzində Azərbaycan SSR-in xalq maarif komissarı vəzifəsində çalışmış, öz dövründə ədəbiyyat tənqidçisi, teatrşünas və sənət nəzəriyyəçisi kimi də tanınmışdır. 1937-ci ildə Stalin repressiyasının qurbanı olmuş və güllələnmişdir (1957-ci ildə bəraət alıb).

Haqqında məlumatlar

30 (18) yanvar 1893-cü il tarixdə Nuxada (indiki Şəki), xırda alverçi ailəsində anadan olub.

Təhsili

1907 – 1913-cü illərdə İmperator I Aleksandr gimnaziyasında (Tiflis),

1913 – 1918-ci illərdə Kiyev Müqəddəs Vladimir Universitetinin fizika-riyaziyyat fakültəsinin riyaziyyat bölməsində,

1930 – 1933-cü illərdə isə Qırmızı Professorluq İnstitutunda (Moskva) təhsil alıb.

İctimai-siyasi aktivliyi

1918-ci ilin yanvarında Kiyevdə bolşeviklər partiyasına üzv olub. Az sonra isə Rusiya K(b)P Kiyev Komitəsinin tatar (müsəlman) bölməsinin sədri seçilib və bu vəzifədə 1919-cu ilədək fəaliyyət göstərib.

1919-cu ildən siyasi fəaliyyətini əvvəl Bakıda, sonra isə Lənkəranda davam etdirib.

Əmək fəaliyyəti

1920 – 1921-ci illərdə Lənkəran qəza inqilab komitəsinin sədri,

1921 – 1922-ci illərdə Azərbaycan K(b)P Qaraşəhər rayon komitəsinin katibi,

1922 – 1929-cu illərdə qısa fasilə ilə Azərbaycan SSR xalq maarifi komissarı (həmin dövrdə maarif komissarlığı təhsil məsələləri ilə yanaşı, həm də mədəniyyət, mətbuat, ədəbiyyat məsələləri ilə də məşğul olurdu),

1927 – 1928-ci illərdə Azərbaycan K(b)P Bakı Şəhər Komitəsində təşviqat və təbliğat şöbəsinin müdiri,

1934-cü ildə Turbatda (Qazaxıstan MSSR) Maşın-Traktor Stansiyasının (MTS) siyasi şöbəsinin rəisi,

1935 – 1937-ci illərdə ÜK(b)P Çimkənd (Qazaxıstan MSSR/SSR) şəhər komitəsinin birinci katibi,

1937-ci ildə Ukrayna K(b)P Odessa Vilayət Komitəsində məktəb və elm şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışmışdır.

Həbsi və güllələnməsi

30 avqust 1937-ci il tarixdə – Odessada işləyərkən, Azərbaycanla bağlı əks-inqilabi millətçi qruplaşmanın rəhbəri olması ittihamı ilə həbs edilmiş, Azərbaycana gətirilmiş və Azərbaycan SSR CM-nin 64, 70 və 73-cü maddələri ilə təqsirli bilinərək 3 iyul 1938-ci il tarixdə güllələnmişdir.

Bəraət alması

19 avqust 1955-ci il tarixdə qızı Səltənət Quluyeva xüsusi işlər üzrə SSRİ hərbi prokurorun müavini Çesnokova ərizə ilə müraciət edərək atasına bəraət verilməsini xahiş etmişdir.

19 mart 1957-cı il tarixdə Mustafa Quliyevə bəraət verilib.

Digər

1922-ci ildə Rusiya K(b)P-nın XI qurultayında iştirak etmiş, Zaqafqaziya partiya təşkilatının bir qrup nümayəndəsi ilə birlikdə V.İ.Leninin qəbulunda olmuşdur.

Müxtəlif illərdə Azərbaycan SSR Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinə, Zaqafqaziya SFSR Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinə, Azərbaycan K(b)P MKya, Azərbaycan K(b)P Bakı Komitəsinə üzv seçilib.

1923 – 1926-cı illərdə “Maarif və mədəniyyət” jurnalının,

1929 – 1932-ci illərdə isə “İnqilab və mədəniyyət” jurnalının (“Maarif və mədəniyyət” jurnalının xələfi) məsul redaktoru olub.

Klassik və müasir Azərbaycan ədəbiyyatına dair məqalələri, “Oktyabr və türk ədəbiyyatı” (1930) kitabı mədəni irsə münasibətdə, sovet ədəbiyyatının nəzəri məsələlərində vulqar sosiologizm meyllərinə baxmayaraq, Azərbaycan sovet ədəbi tənqid və ədəbiyyatşünaslığının ilk nümunələri kimi qiymətlidir. Bunlar Azərbaycanda marksist estetika və ədəbi tənqidin yaranmasında və inkişafında faydalı olmuşdur.

Ədəbiyyat

  1. M.Z.Quliyev // Azərbaycanda Sovet hakimiyyəti uğrunda fəal mübarizlər. — Azərb. KP MK yanında Partiya Tarixi İn-tu, Sov. İKP MK yanında Marksizm-Leninizm İn-tunun Filialı.. — Bakı: Azərnəşr, 1958. — Səhifələrin sayı:  419. — Səh.: 245-246. Arxivləşdirilib; arxivləşdirmə tarixi: 23 aprel 2023.
  2. QLUYEV Mustafa Zəkəriyyə oğlu // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası  : [10 cilddə] = Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы / baş red. C.B.Quliyev. — Bakı: Qızıl Şərq, 1979. — III  cild. — Səhifələrin sayı:  628. — Səh.: 268. — 80.000 nüsx.
  3. Azərbaycan Yazıçılar Birliyi. "Mustafa Quliyev". http://www.azyb.az/ (azərb.). www.azyb.az. 8 Nov 2016 – 16 Sep 2019 tarixində arxivləşdirilib.
  4. "Открытый список". "Кулиев Мустафа Закарья оглы (1893)". ru.openlist.wiki (русский). ru.openlist.wiki. 8 Apr 2019 - 8 Apr 2019 tarixində arxivləşdirilib.
  5. Məmmədov Ə., Xalıqov F. Quliyev Mustafa // Şəki: Alim və ziyalılar. — Bakı: Bakı Universiteti Nəşriyyatı, 2002. — 2 cilddə. — I  cild. — Səhifələrin sayı:  582. — Səh.: 340-341. — 1.000 nüsx.
  6. Mərdanov M.C., Tahirzadə Ə.Ş. QULUYEV Mustafa Zəkəriyyə oğlu // 1920-ci ilədək ali məktəblərdə oxumuş azərbaycanlılar (ensiklopedik soraq kitabı). — F – İ hərfləri. — Bakı: Təhsil, 2019. — III  cild. — Səh.: 486-493. Arxivləşdirilib; arxivləşdirmə tarixi: 23 Apr 2021 - 28 Aug 2021.
  7. Orsər R. Mustafa Quliyev // Şəkidən gələn səslər. — Bakı: Elm və təhsil, 2018. — I  cild. — Səhifələrin sayı:  856. — Səh.: 174-176. — 500 nüsx. — ISBN 978-9952-8176-5-2.
Mənbə — "https://shaki.info/wiki/index.php?title=Mustafa_Quliyev&oldid=61236"