Mustafa Quliyev: Redaktələr arasındakı fərq

Şəki Ensiklopediyası səhifəsi
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
(Eyni redaktor tərəfindən edilmiş 18 ara dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 1: Sətir 1:
[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış dövlət xadimləri]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]]
[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış dövlət xadimləri]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış şair və yazıçılar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış jurnalistlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış teatr xadimləri]]
{{Dövlət xadimi
{{Dövlət xadimi
| azərbaycan dilində adı       = Mustafa Quliyev
|adı                   = Mustafa Quliyev
| orijinal adı                 = Quluyev Mustafa Zəkəriyyə oğlu  
|tam adı               = Quliyev Mustafa Zəkəriyyə oğlu
| portret                      =  Mustafa Guliyev.jpg
|piktoqram            =
| portretin ölçüsü             =  
  |şəkil                = Mustafa Guliyev.jpg
| Şəkil məlumat               = Mustafa Quliyev.
|şəklin ölçüsü         =
|şəklin izahı          = Mustafa Quliyev
|titul                =
|bayraq                =
|bayraq2              =
|dövr əvvəl            =
|dövr son              =
|sələfi                =
|xələfi                =
|doğum tarixi          = (18) {{Doğum_tarixi|1893|1|30}}
|doğum yeri            = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{RUSEMP}} 
|vəfat tarixi          = {{Vəfat_tarixi və yaşı|1938|7|3|1893|1|30}}
|vəfat yeri            =  Bakı, {{AzSSR}} {{SSRİ}}
|vətəndaşlığı          = {{SSRİ}}
|milliyyəti            =
|dini                  =
|sülalə               =  
|atası                = Zəkəriyyə Mustafa xəlfə oğlu
|anası                = Fatma Hacı Əbdürrəhman qızı Nəbiyeva
|həyat yoldaşı        = Yelizaveta İvanovna  və Mariya Vladimirovna
|uşağı                = {{*}}(Yelizaveta İvanovnadan:) Saləddin, Səltənət, Boris


| titul                        =   
{{*}}(Mariya Vladimirovnadan) Səltənət Quluyeva
| bayraq                        = COA Azerbaijan SSR.png
|təhsili              {{*}}Kiyev Müqəddəs Vladimir Universiteti (1913–1918)
| bayraq2                      = Flag of Azerbaijan SSR.svg
| dövr əvvəl                    =
| dövr son                      =
| sələfi                        =
| xələfi                        =


| titul_2                        =  
{{*}}Qırmızı Professorluq İnstitutu (1930–1933)
| bayraq _2                        = COA Azerbaijan SSR.png
  |elmi dərəcəsi        =  
| bayraq2_2                        = Flag of Azerbaijan SSR.svg
|elmi adı              =  
| dövr əvvəl_2                    =  
|imzası                =  
| dövr son_2                      =  
|mükafatları          =  
| sələfi_2                        =  
|Commons              =
| xələfi_2                        =
}}


'''Mustafa Quliyev''' (1893–1938) — Azərbaycanda sovet hakimiyyətinin qurulmasının ilk günlərindən məsul vəzifələr tutmuş partiya, dövlət və maarif xadimi. 7 ilə yaxın müddət ərzində Azərbaycan SSR-in xalq maarif komissarı vəzifəsində çalışmışdır. Öz dövründə ədəbiyyat tənqidçisi, teatrşünas və sənət nəzəriyyəçisi kimi də tanırdı. 1937-ci ildə Stalin repressiyasının qurbanı olmuş və güllələnmiş, 1957-ci ildə isə ona bəraət verilmişdir.


| titul_3                        =  
== Haqqında məlumatlar ==
| bayraq _3                        = COA Azerbaijan SSR.png
{{abbr|30 yanvar|Yuli təqvimi ilə 18 yanvar|0}}  1893-cü il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki), xırda alverçi ailəsində anadan olub.
| bayraq2_3                        = Flag of Azerbaijan SSR.svg
| dövr əvvəl_3                    =
| dövr son_3                      =
| sələfi_3                        =
| xələfi_3                        =


| titul_4                        =
===Təhsili===
| bayraq_4                        = COA Azerbaijan SSR.png
1907 – 1913-cü illərdə İmperator I Aleksandr gimnaziyasında (Tiflis),
| bayraq2_4                      = Flag of Azerbaijan SSR.svg
| dövr əvvəl_4                    =  
| dövr son_4                      =  
| sələfi_4                        =  
| xələfi_4                        =


| titul_5                        =  Azərbaycan SSR Xalq Maarifi Komissarı
1913 – 1918-ci illərdə Kiyev Müqəddəs Vladimir Universitetinin fizika-riyaziyyat fakültəsinin riyaziyyat bölməsində,
| bayraq_5                        = COA Azerbaijan SSR.png
| bayraq2_5                      = Flag of Azerbaijan SSR.svg
| dövr əvvəl_5                    = 1922
| dövr son_5                      = 1928
| sələfi_5                        = Dadaş Bünyadzadə
| xələfi_5                        = Ruhulla Axundov


| titul_6                        =  Azərbaycan SSR Xalq Maarifi Komissarının müavini
1930 – 1933-cü illərdə isə Qırmızı Professorluq İnstitutunda (Moskva) təhsil alıb.
| bayraq_6                        = COA Azerbaijan SSR.png
| bayraq2_6                      = Flag of Azerbaijan SSR.svg
| dövr əvvəl_6                    = 1922
| dövr son_6                      = 1926
| sələfi_6                        =
| xələfi_6                        =


===İctimai-siyasi aktivliyi===
1918-ci ilin yanvarında Kiyevdə bolşeviklər partiyasına üzv olub. Az sonra isə Rusiya {{K(b)P}} Kiyev Komitəsinin tatar (müsəlman) bölməsinin sədri seçilib və bu vəzifədə 1919-cu ilədək fəaliyyət göstərib.


| titul_7                        =AK(b)P Qaraşəhər Rayon Komitəsinin katibi
1919-cu ildən siyasi fəaliyyətini əvvəl Bakıda, sonra isə Lənkəranda davam etdirib.
| bayraq_7                        = COA Azerbaijan SSR.png
| bayraq2_7                      = Flag of Azerbaijan SSR.svg
| dövr əvvəl_7                    = 1921
| dövr son_7                      = 1922
| sələfi_7                        =
| xələfi_7                        =


| titul_8                        = Lənkəran qəza inqilab komitəsinin sədri
===Əmək fəaliyyəti===
| bayraq_8                        = COA Azerbaijan SSR.png
1920 – 1921-ci illərdə Lənkəran qəza inqilab komitəsinin sədri,
| bayraq2_8                      = Flag of Azerbaijan SSR.svg
| dövr əvvəl_8                    = 1920
| dövr son_8                      = 1920
| sələfi_8                        = vəzifə təsis olundu
| xələfi_8                        = Şirəli Axundov


| titul_9                        =
1921 – 1922-ci illərdə Azərbaycan {{K(b)P}} Qaraşəhər rayon komitəsinin katibi,
| bayraq_9                      = COA Azerbaijan SSR.png
| bayraq2_9                      = Flag of Azerbaijan SSR.svg
| dövr əvvəl_9                  =
| dövr son_9                    =
| sələfi_9                      =
| xələfi_9                      =


| doğum tarixi                =  {{Doğum_tarixi|1893|1|30}}
1922 – 1929-cu illərdə qısa fasilə ilə Azərbaycan SSR xalq maarifi komissarı (həmin dövrdə maarif komissarlığı təhsil məsələləri ilə yanaşı, həm də mədəniyyət, mətbuat, ədəbiyyat məsələləri ilə də məşğul olurdu),
| doğum yeri                  =  [[Nuxa]], [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{RUSEMP}} 
| ölüm tarixi                  =  {{Vəfat_tarixi və yaşı|1938|7|3|1893|1|30}}
| vətəndaşlıq                  =  {{SSRİ}}
| ölüm yeri                    =  Bakı, {{AzSSR}} {{SSRİ}}
| sülaləsi                    =
| atası                        =
| anası                        =
| həyat yoldaşı                =
| uşaqları                    =
| imzası                      =
| mükafatları                  =
| təhsili                  = Tiflis gimnaziyanı (1913)


Kiyev Müqəddəs Vladimir Universiteti
1927 – 1928-ci illərdə Azərbaycan {{K(b)P}} Bakı Şəhər Komitəsində təşviqat və təbliğat şöbəsinin müdiri,


Kommunist Akademiyası (Moskva)
1934-cü ildə Turbatda (Qazaxıstan MSSR) Maşın-Traktor Stansiyasının (MTS) siyasi şöbəsinin rəisi,
}}
'''Mustafa Quliyev''' (1893–1938) — Azərbaycanda sovetləşmənin ilk onilliklərində məsul vəzifələr tutmuş rəhbər kadr; Lənkəran qəza inqilab komitəsinin sədri, Azərbaycan SSR Xalq Maarif Komissarı və s. vəzifələrdə çalışıb. 1918-ci ildən Rusiya K(b)P-nın, 1934-cü ildən isə Azərbaycan SSR Yazıçılar Birliyinin üzvü olub. 1937-ci ildə Odessada (Ukrayna SSR) Vilayət partiya komitəsində məktəb və elmlər şöbəsinin müdiri vəzifəsində işləyərkən Azərbaycanla bağlı siyasi ittihamla – əks-inqilabi millətçi qruplaşmanın rəhbəri olması ittihamı ilə, həbs edilmiş və 3 iyul 1938-ci il tarixdə isə güllələnmişdir; 19 mart 1957-cı il tarixdə bəraət alıb.


== Haqqında məlumatlar ==
1935 – 1937-ci illərdə {{ÜK(b)P}} Çimkənd (Qazaxıstan MSSR/SSR) şəhər komitəsinin birinci katibi,
1893-cü ildə Nuxada, xırda alverçi ailəsində anadan olub.


1913-ildə Tiflis gimnaziyasını bitirdikdən sonra Kiyev universitetinin fizika-riyaziyyat fakültəsinə daxil olub.  
1937-ci ildə Ukrayna {{K(b)P}} Odessa Vilayət Komitəsində məktəb və elm şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışmışdır.


1918-ci ildə Kiyevdə bolşevik partiyasına üzv olub, çox keçmədən RK(b)P Kiyev Komitəsi müsəlman bölməsinin sədri seçilib.  
===Həbsi və güllələnməsi===
30 avqust 1937-ci il tarixdə – Odessada işləyərkən, Azərbaycanla bağlı əks-inqilabi millətçi qruplaşmanın rəhbəri olması ittihamı ilə həbs edilmiş, Azərbaycana gətirilmiş və Azərbaycan SSR CM-nin 64, 70 və 73-cü maddələri ilə təqsirli bilinərək 3 iyul 1938-ci il tarixdə güllələnmişdir.


1919-cu ildə Bakıya gəldikdən sonra gizli siyasi fəaliyyət göstərib. Lənkəran qəzasında yerli bolşeviklərin köməyi ilə qəzanın kəndlərində partiya özəkləri yaradıb.
===Bəraət alması===
19 avqust 1955-ci il tarixdə qızı Səltənət Quluyeva xüsusi işlər üzrə SSRİ hərbi prokurorun müavini Çesnokova ərizə ilə müraciət edərək atasına bəraət verilməsini xahiş etmişdir.  


1920-ci ildə Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra Lənkəran qəza inqilab komitəsinin sədri olub. Azərbaycan Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinə, Zaqafqaziya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinə, Azərbaycan K(b)P MK-ya, Bakı Komitəsinə üzv seçilib.
19 mart 1957-cı il tarixdə Mustafa Quliyevə bəraət verilib.


1921 – 1922-ci illərdə Azərbaycan Kommunist (bolşevik) Partiyası Qaraşəhər rayon komitəsinin katibi olub.
===Digər===
1922-ci ildə Rusiya {{K(b)P}}-nın XI qurultayında iştirak etmiş, Zaqafqaziya partiya təşkilatının bir qrup nümayəndəsi ilə birlikdə V.İ.Leninin qəbulunda olmuşdur.


1922 – 1928-ci illərdə Azərbaycanın xalq maarifi komissarı vəzifəsində çalışıb, eyni zamanda 1923 – 1926-cı illərdə “Maarif və mədəniyyət” jurnalının məsul redaktoru olub.
Müxtəlif illərdə Azərbaycan SSR Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinə, Zaqafqaziya SFSR Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinə, Azərbaycan {{K(b)P}} {{MK}}ya, Azərbaycan {{K(b)P}} Bakı Komitəsinə üzv seçilib.


1922-ci ildə RK(b)P XI qurultayında iştirak edib, Zaqafqaziya partiya təşkilatının bir qrup nümayəndəsi ilə V.İ.Leninin qəbulunda iştirak edib.
1923 – 1926-cı illərdə “Maarif və mədəniyyət” jurnalının,


1929 – 1932-ci illərdə “İnqilab və mədəniyyət”  jurnalının (“Maarif və mədəniyyət” jurnalının xələfi) məsul redaktoru olub.  
1929 – 1932-ci illərdə isə “İnqilab və mədəniyyət”  jurnalının (“Maarif və mədəniyyət” jurnalının xələfi) məsul redaktoru olub.  


Moskvada Kommunist Akademiyasını bitirdikdən sonra Qarayazı MTS siyasi şöbəsinin rəisi vəzifəsinə təyin edilib. Sonralar Qazaxıstanın Çimkənd Şəhər Partiya Komitəsinin katibi, Odessa Vilayət Partiya Komitəsində məktəb elmlər şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışıb.
Klassik və müasir Azərbaycan ədəbiyyatına dair məqalələri, “Oktyabr və türk ədəbiyyatı” (1930) kitabı mədəni irsə münasibətdə, sovet ədəbiyyatının nəzəri məsələlərində vulqar sosiologizm meyllərinə baxmayaraq, Azərbaycan sovet ədəbi tənqid və ədəbiyyatşünaslığının ilk nümunələri kimi qiymətlidir. Bunlar Azərbaycanda marksist estetika və ədəbi tənqidin yaranmasında inkişafında faydalı olmuşdur.


30 avqust 1937-ci il tarixdə – Odessada işləyərkən, Azərbaycanla bağlı əks-inqilabi millətçi qruplaşmanın rəhbəri olması ittihamı ilə həbs edilmiş və Azərbaycan SSR CM-nin 64, 70 və 73-cü maddələri ilə təqsirli bilinərək güllələnmişdir.
==Ədəbiyyat==
 
===Elmi-publisistik fəaliyyəti===
* “Ə.Əbdülhəsənin “Dünya qopur” romanı haqqında”;
* “S.Vurğun yaradıcılığı yüksəliş yolunda”;
* “Sabir füqəra  şairidir”;
* “Yoldaş Nərimanov haqqında”;
* “Azərbaycanda teatro və teatr məsələləri”;
* “Hazırkı Azərbaycan ədəbiyyatı haqqında”;
* “M.F.Axundovun yaradıcılığı”;
* “Simurğun bədii yaradıcılığı”;
* “Hüseyn Cavidin “Uçurum”u”;
* “Zaqafqaziya xalqlarının mədəni birliyi”;
* “Ədəbiyyat cəbhəsində mübarizə”
 
və s. klassik və müasir Azərbaycan ədəbiyyatına dair məqalələri, “Oktyabr və türk ədəbiyyatı” (1930) kitabı mədəni irsə münasibətdə, sovet ədəbiyyatının nəzəri məsələlərində vulqar sosiologizm meyllərinə baxmayaraq, Azərbaycan sovet ədəbi tənqid və ədəbiyyatşünaslığının ilk nümunələri kimi qiymətlidir. Bunlar Azərbaycanda marksist estetika və ədəbi tənqidin yaranmasında və inkişafında faydalı olmuşdur.
 
====Kitabları====
# Azərbaycanda Oktyabr düşmənləri, 1927, 30 səh., 3000 nüs.
# Mədəni inqilab və islam, B., Azərnəşr, 1928, 52 səh.,  2000 nüs.
# Türk qadınının yolu, B., Azərnəşr, 1930, 46 səh., 5000 nüs.
# Cinayət nədir və haradan baş verir,  İctimai-iqtisadi İnstitutun nəşri, 1935, 32 səh., 1500 nüs.
 
==İstifadə edilmiş mənbələr==
# {{ASE|3|268|QLUYEV Mustafa Zəkəriyyə oğlu}}
# {{ASE|3|268|QLUYEV Mustafa Zəkəriyyə oğlu}}
# {{cite web |url=http://www.azyb.az/index.php/repression/post/24 |title=Mustafa Quliyev |author=Azərbaycan Yazıçılar Birliyi |date= |website=http://www.azyb.az/ |publisher=www.azyb.az |language=az |accessdate= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190812021357/http://www.azyb.az/index.php/repression/post/24 |archivedate =8 Nov 2016 - 16 Sep 2019 }}
# {{cite web |url=http://www.azyb.az/index.php/repression/post/24 |title=Mustafa Quliyev |author=Azərbaycan Yazıçılar Birliyi |date= |website=http://www.azyb.az/ |publisher=www.azyb.az |language=az |accessdate= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190812021357/http://www.azyb.az/index.php/repression/post/24 |archivedate =8 Nov 2016 - 16 Sep 2019 }}
# {{cite web |url=https://ru.openlist.wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BB%D0%B8%D0%B5%D0%B2_%D0%9C%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%84%D0%B0_%D0%97%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%8C%D1%8F_%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D1%8B_(1893) |title=Кулиев Мустафа Закарья оглы (1893) |author="Открытый список" |date= |website=ru.openlist.wiki |publisher=ru.openlist.wiki |language=ru |accessdate= |archiveurl =https://web.archive.org/web/20190408065955/https://ru.openlist.wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BB%D0%B8%D0%B5%D0%B2_%D0%9C%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%84%D0%B0_%D0%97%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%8C%D1%8F_%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D1%8B_(1893) |archivedate =8 Apr 2019 - 8 Apr 2019 }}
# {{cite web |url=https://ru.openlist.wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BB%D0%B8%D0%B5%D0%B2_%D0%9C%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%84%D0%B0_%D0%97%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%8C%D1%8F_%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D1%8B_(1893) |title=Кулиев Мустафа Закарья оглы (1893) |author="Открытый список" |date= |website=ru.openlist.wiki |publisher=ru.openlist.wiki |language=ru |accessdate= |archiveurl =https://web.archive.org/web/20190408065955/https://ru.openlist.wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BB%D0%B8%D0%B5%D0%B2_%D0%9C%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%84%D0%B0_%D0%97%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%8C%D1%8F_%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D1%8B_(1893) |archivedate =8 Apr 2019 - 8 Apr 2019 }}
# {{ŞAZ|1|340-341}}
# {{ŞAZ|1|340-341}}
# {{kitab3
| müəllif        = [[:az:Misir Mərdanov|Mərdanov M.C.]], [[Ədalət Tahirzadə|Tahirzadə Ə.Ş.]]
| hissə          = QULUYEV Mustafa Zəkəriyyə oğlu
| hissənin linki  = https://tahirzade.shaki.info/arxiv/mustafa-quluyev
| başlıq          = 1920-ci ilədək ali məktəblərdə oxumuş azərbaycanlılar (ensiklopedik soraq kitabı)
| orijinal        =
| link            =
| vikimənbə      =
| cavabdeh        =
| nəşr            = F – İ hərfləri
| yer            = Bakı
| nəşriyyat      = Təhsil
| il              = 2019
| cild            = III
| səhifə          = 486-493
| sütunlar        =
| səhifələr      =
| seriya          =
| isbn            =
| doi            =
| tiraj          =
| archiveurl      = https://web.archive.org/web/20210828160439/https://tahirzade.shaki.info/arxiv/mustafa-quluyev
| archivedate    = 23 Apr 2021 - 28 Aug 2021
| ref            =
}}
# {{ŞGS|174-176}}


{{Yoxlanılmış məqalə}}  
{{Yoxlanılmış məqalə}}  


[[az:Mustafa Quliyev]]
[[az:Mustafa Quliyev]] [[ru:Кулиев, Мустафа Закария оглы]]

06:08, 23 yanvar 2022 versiyası

Mustafa Quliyev
Quliyev Mustafa Zəkəriyyə oğlu
Mustafa Quliyev
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi (18) 30 yanvar 1893(1893-01-30)
Doğum yeri Nuxa (indiki Şəki), Nuxa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi 3 iyul 1938 (45 yaşında)
Vəfat yeri Bakı, Azərbaycan SSR SSRİ
Vətəndaşlığı SSRİ
Atası Zəkəriyyə Mustafa xəlfə oğlu
Anası Fatma Hacı Əbdürrəhman qızı Nəbiyeva
Həyat yoldaşları Yelizaveta İvanovna və Mariya Vladimirovna
Uşaqları

 • (Yelizaveta İvanovnadan:) Saləddin, Səltənət, Boris

 • (Mariya Vladimirovnadan) Səltənət Quluyeva
Təhsili

 • Kiyev Müqəddəs Vladimir Universiteti (1913–1918)

 • Qırmızı Professorluq İnstitutu (1930–1933)

Mustafa Quliyev (1893–1938) — Azərbaycanda sovet hakimiyyətinin qurulmasının ilk günlərindən məsul vəzifələr tutmuş partiya, dövlət və maarif xadimi. 7 ilə yaxın müddət ərzində Azərbaycan SSR-in xalq maarif komissarı vəzifəsində çalışmışdır. Öz dövründə ədəbiyyat tənqidçisi, teatrşünas və sənət nəzəriyyəçisi kimi də tanırdı. 1937-ci ildə Stalin repressiyasının qurbanı olmuş və güllələnmiş, 1957-ci ildə isə ona bəraət verilmişdir.

Haqqında məlumatlar

30 yanvar 1893-cü il tarixdə Nuxada (indiki Şəki), xırda alverçi ailəsində anadan olub.

Təhsili

1907 – 1913-cü illərdə İmperator I Aleksandr gimnaziyasında (Tiflis),

1913 – 1918-ci illərdə Kiyev Müqəddəs Vladimir Universitetinin fizika-riyaziyyat fakültəsinin riyaziyyat bölməsində,

1930 – 1933-cü illərdə isə Qırmızı Professorluq İnstitutunda (Moskva) təhsil alıb.

İctimai-siyasi aktivliyi

1918-ci ilin yanvarında Kiyevdə bolşeviklər partiyasına üzv olub. Az sonra isə Rusiya K(b)P Kiyev Komitəsinin tatar (müsəlman) bölməsinin sədri seçilib və bu vəzifədə 1919-cu ilədək fəaliyyət göstərib.

1919-cu ildən siyasi fəaliyyətini əvvəl Bakıda, sonra isə Lənkəranda davam etdirib.

Əmək fəaliyyəti

1920 – 1921-ci illərdə Lənkəran qəza inqilab komitəsinin sədri,

1921 – 1922-ci illərdə Azərbaycan K(b)P Qaraşəhər rayon komitəsinin katibi,

1922 – 1929-cu illərdə qısa fasilə ilə Azərbaycan SSR xalq maarifi komissarı (həmin dövrdə maarif komissarlığı təhsil məsələləri ilə yanaşı, həm də mədəniyyət, mətbuat, ədəbiyyat məsələləri ilə də məşğul olurdu),

1927 – 1928-ci illərdə Azərbaycan K(b)P Bakı Şəhər Komitəsində təşviqat və təbliğat şöbəsinin müdiri,

1934-cü ildə Turbatda (Qazaxıstan MSSR) Maşın-Traktor Stansiyasının (MTS) siyasi şöbəsinin rəisi,

1935 – 1937-ci illərdə ÜK(b)P Çimkənd (Qazaxıstan MSSR/SSR) şəhər komitəsinin birinci katibi,

1937-ci ildə Ukrayna K(b)P Odessa Vilayət Komitəsində məktəb və elm şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışmışdır.

Həbsi və güllələnməsi

30 avqust 1937-ci il tarixdə – Odessada işləyərkən, Azərbaycanla bağlı əks-inqilabi millətçi qruplaşmanın rəhbəri olması ittihamı ilə həbs edilmiş, Azərbaycana gətirilmiş və Azərbaycan SSR CM-nin 64, 70 və 73-cü maddələri ilə təqsirli bilinərək 3 iyul 1938-ci il tarixdə güllələnmişdir.

Bəraət alması

19 avqust 1955-ci il tarixdə qızı Səltənət Quluyeva xüsusi işlər üzrə SSRİ hərbi prokurorun müavini Çesnokova ərizə ilə müraciət edərək atasına bəraət verilməsini xahiş etmişdir.

19 mart 1957-cı il tarixdə Mustafa Quliyevə bəraət verilib.

Digər

1922-ci ildə Rusiya K(b)P-nın XI qurultayında iştirak etmiş, Zaqafqaziya partiya təşkilatının bir qrup nümayəndəsi ilə birlikdə V.İ.Leninin qəbulunda olmuşdur.

Müxtəlif illərdə Azərbaycan SSR Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinə, Zaqafqaziya SFSR Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinə, Azərbaycan K(b)P MKya, Azərbaycan K(b)P Bakı Komitəsinə üzv seçilib.

1923 – 1926-cı illərdə “Maarif və mədəniyyət” jurnalının,

1929 – 1932-ci illərdə isə “İnqilab və mədəniyyət” jurnalının (“Maarif və mədəniyyət” jurnalının xələfi) məsul redaktoru olub.

Klassik və müasir Azərbaycan ədəbiyyatına dair məqalələri, “Oktyabr və türk ədəbiyyatı” (1930) kitabı mədəni irsə münasibətdə, sovet ədəbiyyatının nəzəri məsələlərində vulqar sosiologizm meyllərinə baxmayaraq, Azərbaycan sovet ədəbi tənqid və ədəbiyyatşünaslığının ilk nümunələri kimi qiymətlidir. Bunlar Azərbaycanda marksist estetika və ədəbi tənqidin yaranmasında və inkişafında faydalı olmuşdur.

Ədəbiyyat

  1. QLUYEV Mustafa Zəkəriyyə oğlu // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası  : [10 cilddə] = Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы / baş red. C.B.Quliyev. — Bakı: Qızıl Şərq, 1979. — III  cild. — Səhifələrin sayı:  628. — Səh.: 268. — 80.000 nüsx.
  2. Azərbaycan Yazıçılar Birliyi. "Mustafa Quliyev". http://www.azyb.az/ (azərb.). www.azyb.az. 8 Nov 2016 – 16 Sep 2019 tarixində arxivləşdirilib.
  3. "Открытый список". "Кулиев Мустафа Закарья оглы (1893)". ru.openlist.wiki (русский). ru.openlist.wiki. 8 Apr 2019 - 8 Apr 2019 tarixində arxivləşdirilib.
  4. Məmmədov Ə., Xalıqov F. Quliyev Mustafa // Şəki: Alim və ziyalılar. — Bakı: Bakı Universiteti Nəşriyyatı, 2002. — 2 cilddə. — I  cild. — Səhifələrin sayı:  582. — Səh.: 340-341. — 1.000 nüsx.
  5. Mərdanov M.C., Tahirzadə Ə.Ş. QULUYEV Mustafa Zəkəriyyə oğlu // 1920-ci ilədək ali məktəblərdə oxumuş azərbaycanlılar (ensiklopedik soraq kitabı). — F – İ hərfləri. — Bakı: Təhsil, 2019. — III  cild. — Səh.: 486-493. Arxivləşdirilib; arxivləşdirmə tarixi: 23 Apr 2021 - 28 Aug 2021.
  6. Orsər R. Mustafa Quliyev // Şəkidən gələn səslər. — Bakı: Elm və təhsil, 2018. — I  cild. — Səhifələrin sayı:  856. — Səh.: 174-176. — 500 nüsx. — ISBN 978-9952-8176-5-2.