"Xan məscidi" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər
| Sətir 1: | Sətir 1: | ||
| − | [[Kateqoriya: | + | [[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]]{{GY |
|Tip = məscid | |Tip = məscid | ||
|Azərbaycanca adı = Xan məscidi | |Azərbaycanca adı = Xan məscidi | ||
| Sətir 35: | Sətir 35: | ||
|Hündürlük = | |Hündürlük = | ||
|Material = çay daşı, kərpic | |Material = çay daşı, kərpic | ||
| − | |İlk xatırlanma = 1769/ | + | |İlk xatırlanma = 1769/1770 |
|Banisi = [[Məhəmmədhüseyn xan]] | |Banisi = [[Məhəmmədhüseyn xan]] | ||
|Təməlinin qoyulması = | |Təməlinin qoyulması = | ||
| Sətir 56: | Sətir 56: | ||
== Həmçinin bax == | == Həmçinin bax == | ||
| − | *[[Xan qəbiristanlığı]] | + | * [[Xan qəbiristanlığı]] |
== Ədəbiyyat == | == Ədəbiyyat == | ||
| − | # Məhəmmədhüseyn xan Müştaq | + | # {{kitab3 |
| − | # [ | + | | müəllif = |
| − | # | + | | hissə = |
| − | + | | hissənin linki = | |
| + | | başlıq = Məhəmmədhüseyn xan Müştaq | ||
| + | | orijinal = | ||
| + | | link = | ||
| + | | vikimənbə = | ||
| + | | cavabdeh = [[Salman Mümtaz]]ın redaktəsi ilə | ||
| + | | nəşr = Azərbaycanı tədqiq və təəbbö cəmiyyəti | ||
| + | | yer = Bakı | ||
| + | | nəşriyyat = | ||
| + | | il = 1925 | ||
| + | | том = | ||
| + | | страницы = | ||
| + | | столбцы = | ||
| + | | страниц = | ||
| + | | seriya = | ||
| + | | isbn = | ||
| + | | doi = | ||
| + | | тираж = | ||
| + | | ref = Salman Mümtaz | ||
| + | }} | ||
| + | # {{kitab3 | ||
| + | | müəllif = [[Ədalət Tahirzadə|Tahirzadə Ə.Ş.]] | ||
| + | | hissə = | ||
| + | | hissənin linki = | ||
| + | | başlıq = Şəkinin tarixi qaynaqlarda | ||
| + | | orijinal = | ||
| + | | link = https://tahirzade.shaki.info/arxiv/%C5%9F%C9%99kinin-tarixi-qaynaqlarda | ||
| + | | vikimənbə = | ||
| + | | cavabdeh = | ||
| + | | nəşr = | ||
| + | | yer = Bakı | ||
| + | | nəşriyyat = “Master” nəşriyyatı | ||
| + | | il = 2005 | ||
| + | | том = | ||
| + | | səhifə = | ||
| + | | столбцы = | ||
| + | | страниц = | ||
| + | | seriya = | ||
| + | | isbn = | ||
| + | | doi = | ||
| + | | тираж = | ||
| + | | archiveurl = https://web.archive.org/web/20210423074732/https://tahirzade.shaki.info/arxiv/%C5%9F%C9%99kinin-tarixi-qaynaqlarda | ||
| + | | archivedate = 23 Apr 2021 | ||
| + | | ref = Tahirzadə Ə.Ş. | ||
| + | }} | ||
| + | # {{cite web | last =|url=http://www.azadliq.org/content/article/24229524.html |title=«Xan məscidi» ətrafında çəkişmə |author=Esmira Cavadova |date= 09.06.2011|website= |publisher=Azadlıq Radiosu |language= az|accessdate= |archiveurl =https://web.archive.org/web/20110823234451/http://www.azadliq.org/content/article/24229524.html |archivedate = 12 Jun 2011 - 4 Mar 2016|ref = harv}} | ||
| + | # {{məqalə | ||
| + | |müəllif = [[Aydın Məmmədov (jurnalist)|Məmmədov A.S.]] | ||
| + | |başlıq = Ədalət Tahirzadənin “Şəkinin tarixi qaynaqlarda” kitabı | ||
| + | |link = https://sites.google.com/site/shekitarixi/77 | ||
| + | |dil = az | ||
| + | |nəşrin müəllifi = | ||
| + | |nəşr = | ||
| + | |tip = [[İpəkçi (qəzet)|“İpəkçi” qəzetinin]] saytı | ||
| + | |yer = | ||
| + | |nəşriyyat = | ||
| + | |il = 2006 | ||
| + | |nömrə = | ||
| + | |том = | ||
| + | |выпуск = | ||
| + | |страницы = | ||
| + | |isbn = | ||
| + | |issn = | ||
| + | |ref = Məmmədov A.S. | ||
| + | |bibcode = | ||
| + | |arxiv = | ||
| + | |pmid = | ||
| + | }} | ||
# {{məqalə | # {{məqalə | ||
|müəllif = [[Aydın Məmmədov (jurnalist)|Məmmədov A.S.]] | |müəllif = [[Aydın Məmmədov (jurnalist)|Məmmədov A.S.]] | ||
12:44, 10 iyul 2021 versiyası
| məscid | |||||
Xan məscidi
| |||||
 | |||||
| Ölkə | Azərbaycan | ||||
| Şəhər | Şəki | ||||
| Məzhəb | sünni | ||||
| Banisi | Məhəmmədhüseyn xan | ||||
| İlk xatırlanma | 1769/1770 | ||||
| Tikinti | ???—1769/1770 | ||||
| Material | çay daşı, kərpic | ||||
|
| |||||
| Koordinatlar | 41°12′09″N 47°11′30″E / 41.202529°N 47.191714°E  41°12′09″N 47°11′30″E / 41.202529°N 47.191714°E
| ||||
 Commonsda da Xan məscidi ilə əlaqəli mediafayllar var
| |||||
Xan məscidini hicri 1183 (1769/70)-ci ildə Şəki xanı Məhəmmədhüseyn xan tikdirib. Məscid əvvəlcə “I Cümə məscidi” adlanıb. Məscidin şərq tərəfindəki torpaq sahəsində Şəki Xan qəbristanlığı yerləşir. Salman Mümtazın şəhadətinə görə, Məhəmmədhüseyn xanın özü məscidin “mehrabı içində” dəfn edilib.
14 aprel 1853-cü il tarixdə (digər mənbələrdə – maddeyi-tarixlərdə, 1842/1843) Nuxa bazarı ilə birlikdə yanmışdır. Mustafa ağa Şəkixanovun yazdığına görə, o vaxt bazar və Cümə məscidi ilə yanaşı, məscid ətrafındakı evlər də yanğına məruz qalıb. Yanğından sonra Mustafa ağanın atası Kərim ağa Şəkixanov bu məscidi bərpa etdirməyə başlamış, lakin bəzi yerlərini, – minarənin başını, pilləkənlərini və yanğına məruz qalmış digər yerlərini bərpa və təmir etdirməyə onun ömrü çatmamışdır (hal-hazırda məscidin arxasına diqqətlə baxdıqda görmək olar ki, vaxtilə məscidin pəncərələri indikindən xeyli kiçik olubmuş, sonra onların yeri hörülərək, daha geniş pəncərələr açılmışdır. Mümkündür ki, bu iş, məhz yanğından sonra edilib).
XX əsrin 90-cı illərində məscid “Azəri” adlanan qeyri-leqal dini birliyinə verilmişdir. 30 ilə yaxın müddət ərzində onlar məscidi daima bağlı saxlamış, hətta Mədəniyyət şöbəsi tərəfindən məscidin divarına “Bura dövlət tərəfindən qorunur” lövhəsinin vurulmasına belə imkan verməmişdirlər. 2009-cu ildə Şəki Şəhər Mədəniyyət Şöbəsi məhkəməyə müraciət etsə də, məhkəmə məscidin qeyri-leqal “Azəri” dini icması tərəfindən boşaldılmasına qərar versə də bu qərarın icrası yalnız 2019-cu ildə mümkün olub.
Həmçinin bax
Ədəbiyyat
- Məhəmmədhüseyn xan Müştaq / Salman Mümtazın redaktəsi ilə. — Azərbaycanı tədqiq və təəbbö cəmiyyəti. — Bakı, 1925.
- Tahirzadə Ə.Ş. Şəkinin tarixi qaynaqlarda. — Bakı: “Master” nəşriyyatı, 2005. Arxivləşdirilib; arxivləşdirmə tarixi: 23 aprel 2021.
- Esmira Cavadova (09.06.2011). "«Xan məscidi» ətrafında çəkişmə" (azərb.). Azadlıq Radiosu. 12 Jun 2011 - 4 Mar 2016 tarixində arxivləşdirilib.
- Məmmədov A.S. Ədalət Tahirzadənin “Şəkinin tarixi qaynaqlarda” kitabı (azərb.) : “İpəkçi” qəzetinin saytı. — 2006.
- Məmmədov A.S. Ədalət Tahirzadənin “Şəkinin tarixi qaynaqlarda” kitabı (azərb.) : “İpəkçi” qəzetinin saytı. — 2006.
- Aydın Məmmədov. Məhəmmədhüseyn xan Müştaqinin aqibəti. http://www.tarix.shaki.info. Şəki tarixi. Arxivləşdirilib (12 may 2021).
- Məmmədov A.S. Heydər Əliyev Fondunun təşəbbüsü ilə Şəki Xan məscidində aparılan təmir-bərpa işləri zamanı 1759–1780-cı illərdə Şəki xanı olmuş Məhəmmədhüseyn xanın qəbri aşkar edildi. https://ipekchi.info. “İpəkçi” qəzetinin saytı (04 İyul 2021). Arxivləşdirilib (10 iyul 2021).
- Məmmədov A.S. Şəki Xan məscidində Məhəmmədhüseyn xanın qəbri aşkar edilib // Mədəniyyət : qəzet. — Bakı: Azərbaycan, 2021. — В. 9 iyul. — № 51 (1828). — Səh. 6. Arxivləşdirilib; arxivləşdirmə tarixi: 10 iyul 2021.
- Məmmədov A.S. Şəki Xan məscidində Məhəmmədhüseyn xanın qəbri aşkar edilib. https://medeniyyet.az. “Mədəniyyət” qəzetinin saytı (09-07-2021). Arxivləşdirilib (10 iyul 2021).
| “Yuxarı Baş” Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu | ||
|---|---|---|
| Qalalar | Qala |  |
| Saraylar | Şəki xan sarayı • Şəkixanovların evi | |
| Karvansaralar | Aşağı Karvansara • Yuxarı Karvansara | |
| Məscidlər | Xan məscidi• Cümə məscidi • Ömər Əfəndi məscidi • Hacı Çələbi xan – Hacı Şəmsəddin bəy məscidi • İmam Əli məscidi | |
| Hamamlar | Aqvanlar hamamı • Dərə hamamı • Yeraltı hamam | |
| Digər | Nuxa Üçmüqəddəs kilsəsi • Xan çinarı | |