Sətir 2: |
Sətir 2: |
| | adı = | | | adı = |
| | orijinal adı = Fətəli xan | | | orijinal adı = Fətəli xan |
| + | |piktoqram =xan |
| | Şəkil = Feteli khan.jpg | | | Şəkil = Feteli khan.jpg |
− | | şəklin izahı = [[Şəki şəhəri]], [[Xan qəbiristanlığı]], Fətəli xanın qəbri üstündəki başdaşı | + | | şəklin izahı = [[Xan qəbiristanlığı]] ([[Şəki]]), Fətəli xanın qəbri üstündəki başdaşı |
| | şəklin ölçüsü = | | | şəklin ölçüsü = |
| | titul = [[Şəki xanlığı|Şəki xanı]] | | | titul = [[Şəki xanlığı|Şəki xanı]] |
− | | dövr əvvəl = ən geci [[28 yanvar]] [[1805]]-ci il | + | | dövr əvvəl = ən geci 28 yanvar 1805-ci il |
− | | dövr son = ən geci [[25 fevral]] [[1805]]-ci il | + | | dövr son = ən geci 25 fevral 1805-ci il |
| | sələfi = [[Məhəmmədhəsən xan]] | | | sələfi = [[Məhəmmədhəsən xan]] |
− | | xələfi = [[Səlim xan (Şəki xanı)|Səlim xan]] | + | | xələfi = [[Səlim xan]] |
| | tacqoyma = | | | tacqoyma = |
| | varisi = | | | varisi = |
Sətir 25: |
Sətir 26: |
| | doğum yeri = | | | doğum yeri = |
| | vəfat tarixi = {{Vəfat tarixi|1815|05|12}} | | | vəfat tarixi = {{Vəfat tarixi|1815|05|12}} |
− | | vəfat yeri = [[Şəki (şəhər)|Nuxa]] | + | | vəfat yeri = [[Nuxa]] |
| | dəfn yeri = [[Xan qəbiristanlığı]] | | | dəfn yeri = [[Xan qəbiristanlığı]] |
| | sülalə = | | | sülalə = |
Sətir 55: |
Sətir 56: |
| Raportda təsvir edilən hadisələrin nə vaxt başlayıb nə vaxt bitdiyini bilmək üçün isə aidiyyatı olan digər məlumatlara da diqqət yetirilməsinə ehtiyac var. Məsələn, Fətəli xanın oğlu [[Kərim ağa Şəkixanov|Kərim ağa Şəkixanovun]] yazdığına görə onun atası ''“iki-üç ay”'' xanlıq etmiş, Səlim xan isə Nuxaya heç də təntənəli şəkildə yox, əslində gizlincə gəlmiş və gecə vaxtı [[Qala (Şəki)|qalanı]] qoruyan bəylərin Fətəli xana xəyanəti nəticəsində xəlvəti olaraq qalaya daxil olmuşdur{{sfnaz|Kərim ağa Fateh|1993|p=15}}. Pavel Sisianov isə Səlim xana yazdığı {{abbr|28 yanvar|Məktubda tarix Yuli təqvimi ilə göstərilir: 16 yanvar.|0}} 1805-ci il tarixli məktubunda Mustafa xanın Nuxaya öz naiblərini göndərməsi, Şəki xanlığını Səlim xana vermək istəməməsi, Fətəli xanın Nuxada xan olması barədə yayılan şayiələrdən təəssüfləndiyini və bu şayiələrin doğru olmaması üçün dua etdiyini{{sfn|AKAK, səh.: 642|1868|p=}}, növbəti – {{abbr|25 fevral|Məktubda tarix Yuli təqvimi ilə göstərilir: 13 fevral.|0}}, 1805-ci il tarixli məktubunda isə Səlim xanın yenidən Nuxada xan olmasına görə sevindiyini və bu münasibətlə onu təbrik etdiyini bildirmişdir{{sfn|AKAK, səh.: 642|1868|p=}}. Beləliklə, aydınlaşır ki bu hadisələr, o cümlədən Fətəli xanın xanlıq dövrü, raportda təsvir edildiyi kimi heç də bir-iki gün ərzində başlayıb sona çatmadığı kimi, Kərim ağa Şəkixanovun yazdığı kimi də heç də iki-üç ay davam etməmiş, təxminən, bir aya yaxın müddət ərzində baş vermişdir. | | Raportda təsvir edilən hadisələrin nə vaxt başlayıb nə vaxt bitdiyini bilmək üçün isə aidiyyatı olan digər məlumatlara da diqqət yetirilməsinə ehtiyac var. Məsələn, Fətəli xanın oğlu [[Kərim ağa Şəkixanov|Kərim ağa Şəkixanovun]] yazdığına görə onun atası ''“iki-üç ay”'' xanlıq etmiş, Səlim xan isə Nuxaya heç də təntənəli şəkildə yox, əslində gizlincə gəlmiş və gecə vaxtı [[Qala (Şəki)|qalanı]] qoruyan bəylərin Fətəli xana xəyanəti nəticəsində xəlvəti olaraq qalaya daxil olmuşdur{{sfnaz|Kərim ağa Fateh|1993|p=15}}. Pavel Sisianov isə Səlim xana yazdığı {{abbr|28 yanvar|Məktubda tarix Yuli təqvimi ilə göstərilir: 16 yanvar.|0}} 1805-ci il tarixli məktubunda Mustafa xanın Nuxaya öz naiblərini göndərməsi, Şəki xanlığını Səlim xana vermək istəməməsi, Fətəli xanın Nuxada xan olması barədə yayılan şayiələrdən təəssüfləndiyini və bu şayiələrin doğru olmaması üçün dua etdiyini{{sfn|AKAK, səh.: 642|1868|p=}}, növbəti – {{abbr|25 fevral|Məktubda tarix Yuli təqvimi ilə göstərilir: 13 fevral.|0}}, 1805-ci il tarixli məktubunda isə Səlim xanın yenidən Nuxada xan olmasına görə sevindiyini və bu münasibətlə onu təbrik etdiyini bildirmişdir{{sfn|AKAK, səh.: 642|1868|p=}}. Beləliklə, aydınlaşır ki bu hadisələr, o cümlədən Fətəli xanın xanlıq dövrü, raportda təsvir edildiyi kimi heç də bir-iki gün ərzində başlayıb sona çatmadığı kimi, Kərim ağa Şəkixanovun yazdığı kimi də heç də iki-üç ay davam etməmiş, təxminən, bir aya yaxın müddət ərzində baş vermişdir. |
| | | |
− | Fətəli xan Şəki xanlığının siyasi həyatında bir daha 1806-cı ilin noyabrında əsas şəxslərdən biri olmuşdur. Belə ki 1806-cı ilin 4 noyabrında rus qoşunları Nuxanı tutduqdan sonra əhalinin xahişinə uyğun olaraq xanlığın idarəsi Fətəli xan ilə Məmməd adlı bir bəydən ibarət ikinəfərlik şuraya verilmişdir. Lakin Cənubi Qafqazdakı rus qoşunlarının Tiflisdə oturan baş komandanı İvan Qudoviç dekabr ayında keçmiş [[Xoy xanlığı|Xoy xanı]] [[Cəfərqulu xan Dünbili|Cəfərqulu xan]]ı – hansı ki [[Tiflis]]də elə öz yanında idi, məhz ona [[Şəki xanlığı|Şəki xanı]] olmağı təklif etmiş və onu Şəki xanı etmişdir<ref>[http://www.ipekchi.biz/dubrovin Дубровин Николай Федорович. История войны и владычества русских на Кавказе, том V, С.-Петербург, 1887, стр.: 90.]</ref>. | + | Fətəli xan Şəki xanlığının siyasi həyatında bir daha 1806-cı ilin noyabrında əsas şəxslərdən biri olmuşdur. Belə ki 1806-cı ilin 4 noyabrında rus qoşunları Nuxanı tutduqdan sonra əhalinin xahişinə uyğun olaraq xanlığın idarəsi Fətəli xan ilə Məmməd adlı bir bəydən ibarət ikinəfərlik şuraya verilmişdir. Lakin dekabr ayında Cənubi Qafqazdakı rus qoşunlarının Tiflisdə oturan baş komandanı İvan Qudoviç keçmiş Xoy xanı [[Cəfərqulu xan Xoyski|Cəfərqulu xan Xoyskini]] – hansı ki Tiflisdə elə öz yanında idi, məhz onu Şəki xanı təyin etdi<ref>[http://www.ipekchi.biz/dubrovin Дубровин Николай Федорович. История войны и владычества русских на Кавказе, том V, С.-Петербург, 1887, стр.: 90.]</ref>. |
| | | |
− | Bəzi mənbələrə, o cümlədən, Fətəli xanın oğlu [[Kərim ağa Fateh|Kərim ağa Şəkixanov]] yazdığına görə, 1806-cı ilin 4 noyabrında [[Rusiya İmperiyası|rus]] qoşunları [[Nuxa]]nı tutduqdan sonra [[Cəfərqulu xan Dünbili|Cəfərqulu xan]]ın [[Şəki xanlığı|Şəki xanı]] təyin edilməsinədək olan müddətdə, guya Fətəli xan [[Şəki xanlığı|Şəki xanı]] olmuşdur<ref>[http://history.az/pdf.php?item_id=20100622041749649&ext=pdf Şəki xanlığının tarixindən; Kərim ağa Fateh. Şəki xanlarının müxtəsər tarixi, Bakı, 1993, səh. 15.]</ref>?! - amma yuxarıda qeyd edildiyi kimi, bu doğru deyil, Fətəli xan 1806-cı ilin noyabr ayından həmin il dekabrın ortalarına qədər olsa-olsa yalnız idarə şurasının iki üzvündən biri idi. Hətta o vaxt [[Cənubi Qafqaz]]dakı rus qoşunlarının Tiflisdə oturan baş komandanı Qraf [[İvan Qudovi]] [[Şəki xanlığı]]ndakı [[Rusiya İmperiyası|rus]] generalı [[:ru:Небольсин, Пётр Фёдорович|Nebolsin]]ə məsləhət görmüşdür ki, şuraya daha 2 bəyi əlavə etsin, lakin generalı [[:ru:Небольсин, Пётр Фёдорович|Nebolsin]] cavabında buna ehtiyac olmadığını bildirmiş və həm də qeyd etmişdir ki, aparıcı bəylərin hamısı [[Səlim xan (Şəki xanı)|Səlim xan]]ın qohumlarıdır, ona görə də onları şuraya yaxın buraxmaq olmaz. Fətəli xan isə həm Məhəmmədhəsən xanın və həm də Səlim xanın qardaşı olsa da, hər ikisindən zəhləsi gedir, - birincisi onu kor etdirmiş, ikincisi isə [[Şəki xanlığı|xan]] ola-ola onun gündəlik yeməyini belə könülsüz vermişdi, yəni heç vermək istəmirmiş<ref>[http://www.ipekchi.biz/dubrovin Дубровин Николай Федорович. История войны и владычества русских на Кавказе, том V, С.-Петербург, 1887, стр.: 88.]</ref>. | + | Bəzi mənbələrə, o cümlədən, Fətəli xanın oğlu Kərim ağa Şəkixanovun yazdığına görə, 1806-cı ilin 4 noyabrında rus qoşunları Nuxanı tutduqdan sonra Cəfərqulu xanın Şəki xanı təyin edilməsinədək olan müddətdə, guya Fətəli xan Şəki xanı olmuşdur<ref>[http://history.az/pdf.php?item_id=20100622041749649&ext=pdf Şəki xanlığının tarixindən; Kərim ağa Fateh. Şəki xanlarının müxtəsər tarixi, Bakı, 1993, səh. 15.]</ref>?! – amma yuxarıda qeyd edildiyi kimi, bu doğru deyil, Fətəli xan 1806-cı ilin noyabr ayından həmin il dekabrın ortalarına qədər olsa-olsa yalnız idarə şurasının iki üzvündən biri idi. Hətta o vaxt Cənubi Qafqazdakı rus qoşunlarının Tiflisdə oturan baş komandanı İvan Qudoviç Şəki xanlığı ərazisinə daxil olmuş rus generalı [[:ru:Небольсин, Пётр Фёдорович|Pyotr Nebolsinə]] məsləhət görmüşdür ki, şuraya daha 2 bəyi əlavə etsin, lakin Pyotr Nebolsin cavabında buna ehtiyac olmadığını bildirmiş və həm də qeyd etmişdir ki, aparıcı bəylərin hamısı Səlim xanın qohumlarıdır, ona görə də onları şuraya yaxın buraxmaq olmaz. Fətəli xan isə həm Məhəmmədhəsən xanın və həm də Səlim xanın qardaşı olsa da, hər ikisindən zəhləsi gedir, – birincisi onu kor etdirmiş, ikincisi isə xan ola-ola onun gündəlik yeməyini belə könülsüz vermişdi, yəni heç vermək istəmirmiş<ref>[http://www.ipekchi.biz/dubrovin Дубровин Николай Федорович. История войны и владычества русских на Кавказе, том V, С.-Петербург, 1887, стр.: 88.]</ref>. |
− | | |
− | "Möhnəti" təxəllüsü ilə şeirlər də yazıb.
| |
| | | |
| + | ===Digər=== |
| + | “Möhnəti” ədəbi təxəllüsü ilə şeirlər də yazıb. |
| | | |
| == İstinadlar == | | == İstinadlar == |
| {{İstinad siyahısı|2}} | | {{İstinad siyahısı|2}} |
| + | |
| + | == Ədəbiyyat == |