Sətir 1: |
Sətir 1: |
− | [[Kateqoriya:Ş]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış jurnalistlər]] | + | [[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış jurnalistlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]] |
| {{Alim | | {{Alim |
− | |Adı = Şirməmməd Hüseynov | + | |Piktoqram = mətbuat |
− | |Piktoqram = mətbuat | + | |Adı = Şirməmməd Hüseynov |
− | |Orijinal adı = ''Hüseynov Şirməmməd Ağaməmməd oğlu'' | + | |Tam adı = Hüseynov Şirməmməd Ağaməmməd oğlu |
− | |Şəkil = Şirməmməd Hüseynov.jpg | + | |Şəkil = Şirməmməd Hüseynov.jpg |
− | |Şəkil miqyası = | + | |Şəklin ölçüsü = |
− | |Şəkil məlumat = Şirməmməd Hüseynov, 1991-cü il | + | |Şəklin izahı = Şirməmməd Hüseynov, 1991-cü il. |
− | |Doğum tarixi = {{doğum tarixi|1924|12|17}} | + | |Doğum tarixi = {{doğum tarixi|1924|12|17}} |
− | |Doğum yeri = Nuxa, Nuxa qəzası, {{AzSSR}}, {{ZSFSR}}, {{SSRİ}} | + | |Doğum yeri = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], {{AzSSR}}, {{ZSFSR}}, {{SSRİ}} |
− | |Vəfatı = {{vəfat tarixi və yaşı|2019|6|24|1924|12|17}} | + | |Vəfat tarixi = {{vəfat tarixi və yaşı|2019|6|24|1924|12|17}} |
− | |Vəfat yeri = Bakı, {{AZE}} | + | |Vəfat yeri = Bakı, {{AZE}} |
− | |Atası = | + | |Vəfat səbəbi = |
− | |Anası = | + | |Dəfn yeri = |
− | |Vətəndaşlıq = {{USSR}}→{{AZE}} | + | |Vətəndaşlığı = {{USSR}}→{{AZE}} |
− | |Elm sahəsi = mətbuat tarixi, publisistika | + | |Milliyyəti = |
− | |Alma mater = | + | |Həyat yoldaşı = |
− | |Təhsili = | + | |Uşağı = |
− | [[Nuxa İkiillik Müəllimlər İnstitutu]], fizika-riyaziyyat fakültəsi (1941 – 1943); | + | |Atası = |
| + | |Anası = |
| + | |Elm sahəsi = mətbuat tarixi, publisistika |
| + | |Elmi dərəcəsi = elmlər namizədi |
| + | |Elmi adı = professor |
| + | |İş yeri = Bakı Dövlət Universiteti, mətbuat tarixi kafedrası |
| + | |Alma-mater = <!--Qədim təhsil ocaqları--> |
| + | |Təhsili = [[Nuxa İkiillik Müəllimlər İnstitutu]], fizika-riyaziyyat fakültəsi (1941–1943); |
| | | |
− | Azərbaycan Dövlət Universiteti, filologiya-jurnalistika şöbəsi (1945 – 1950); | + | S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti, filologiya-jurnalistika şöbəsi (1945–1950); |
| | | |
− | Mixail Lomonosov adına Moskva Dövlət Universiteti, jurnalistika fakültəsinin aspirantura şöbəsi (1950 – 1954). | + | Mixail Lomonosov adına Moskva Dövlət Universiteti, jurnalistika fakültəsi, aspirantura şöbəsi (1950–1954). |
− | |İş yeri = Azərbaycan/Bakı Dövlət Universiteti (1954 – 2019) | + | |Elmi rəhbəri = A.Portyanski |
− | |Elmi dərəcəsi = elmlər namizədi (1954) | + | |Tanınmış yetirmələri = |
− | |Elmi vəzifəsi = professor | + | |Tanınır = <!--Alimə fəaliyyətinə görə verilən ləqəb--> |
− | |Elmi rəhbəri = A.Portyanski | + | |Mühüm layihələri = |
− | |Tanınmış yetirmələri = | + | |Üzvlüyü = |
− | |Tanınır = | + | |Mükafatları = {{Azərbaycan SSR əməkdar jurnalisti}} {{"Şərəf" ordeni}} |
− | |Mükafatları = {{Azərbaycan SSR əməkdar jurnalisti}} {{"Şərəf" ordeni}} | + | |İmzası = |
− | |İmzası = | + | |Sayt = |
− | |İmzanın eni = | + | |Commons = |
− | |Sayt = | |
| }} | | }} |
− | '''Şirməmməd Hüseynov''' (''Hüseynov Şirməmməd Ağaməmməd oğlu''; {{d.}}17 dekabr 1924-cü ildə, Nuxa, Nuxa qəzası, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ – {{ö.}}24 iyun 2019-cu ildə, Bakı, Azərbaycan Respublikası) — görkəmli Azərbaycan alimi və mətbuat tədqiqatçısı, Azərbaycan SSR-in əməkdar jurnalisti, Azərbaycan/Bakı Dövlət Universitetinin mətbuat tarixi kafedrasının professoru (1988 – 2019) və prezident təqaüdçüsü (2005 – 2019) olub. | + | '''Şirməmməd Hüseynov''' (1924–2019) — görkəmli Azərbaycan alimi və mətbuat tədqiqatçısı, [[Azərbaycan SSR-in əməkdar jurnalisti]], [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdü|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdçüsü]], Bakı Dövlət Universitetinin mətbuat tarixi kafedrasının professoru. |
| | | |
− | == Həyat və fəaliyyəti == | + | == Haqqında məlumatlar == |
− | 1924-cü ildə Nuxada anadan olmuşdur. Üç yaşı olarkən atası vəfat edib. 1940-cı ildə orta məktəbi bitirmiş, 1941 – 1943-cü illərdə [[Nuxa İkiillik Müəllimlər İnstitutu|Nuxa İkiillik Müəllimlər İnstitutunun]] fizika-riyaziyyat fakültəsində birinci ali təhsilini almışdır. Sonra – 1943-cü ilin mart ayından 1944-cü ilin iyun ayınadək Zaqatala rayonunun Varxian, Nuxa rayonunun [[Aşağı Göynük]] və [[Oxud]] kəndlərinin orta məktəblərində fizika-riyaziyyat müəllimi işləyib. 1944-cü ilin iyun ayından 1945-ci ilin avqustuna qədər [[Nuxa fəhləsi (qəzet)|“Nuxa fəhləsi”]] qəzetində ədəbi işçi olub. Bundan sonra, 1945 – 1950-ci illərdə, Azərbaycan Dövlət Universiteti filologiya-jurnalistika şöbəsində ikinci ali təhsil alıb. Eyni vaxtda – həm 1947-ci ilin aprel ayından 1950-ci ilin sentyabr ayına qədər universitetin “Lenin tərbiyəsi uğrunda” qəzetində redaktor müavini, həm də 1948 – 1950-ci illərdə “Azərbaycan müəllimi” qəzetində şöbə müdiri olub. 1950 – 1954-cü illərdə M.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin jurnalistika fakültəsinin aspirantura şöbəsində təhsilini artırır. Elə orada – 1954-cü ildə, namizədlik dissertasiyasını müvəffəqiyyətlə müdafiə edir. | + | 17 dekabr 1924-cü il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub. |
| | | |
− | Elmi fəaliyyətini, əsasən, Azərbaycan jurnalistikası tarixinin öyrənilməsinə həsr etmişdir; mətbuatşünaslığa dair 30-dan çox kitab və monoqrafiyanın, 800-dən artıq elmi və elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. Azərbaycan klassik jurnalistikasının görkəmli simaları olan Həsən bəy Zərdabi, Əli bəy Hüseynzadə, Məhəmməd Əmin Rəsulzadə, Üzeyir Hacıbəyli, Əhməd Ağaoğlu, Cəlil Məmmədquluzadə irsini hərtərəfli araşdıraraq yetişməkdə olan nəslə çatdırılmasında təqdirəlayiq xidmətlər göstərmişdir. Onun Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti qurucularının fəaliyyətinə dair araşdırmalarının Azərbaycan tarixinin öyrənilməsində xüsusi əhəmiyyəti vardır.
| + | Üç yaşı olarkən atası vəfat edib. |
| | | |
− | === Azərbaycan/Bakı Dövlət Universitetində tutduğu vəzifələr === | + | === Təhsili === |
− | * 1954 – 1961-ci illərdə filologiya fakültəsi jurnalistika kafedrasının müəllimi, dosent;
| + | 1940-cı ildə Nuxa şəhər 2 №-li orta məktəbini bitirib. |
− | * 1962 – 1969-cu illərdə filologiya fakültəsinin dekan müavini;
| |
− | * 1961 – 1971-ci illərdə jurnalistikanın nəzəriyyə və təcrübəsi kafedrasının dosenti;
| |
− | * 1971 – 1976-cı illərdə jurnalistika fakültəsinin dekanı;
| |
− | * 1971 – 1988-ci illərdə mətbuat tarixi kafedrasının dosenti;
| |
− | * 1976 – 1988-ci illərdə mətbuat tarixi kafedrasının müdiri;
| |
− | * 1988-ci ildən isə mətbuat tarixi kafedrasının professoru.
| |
| | | |
− | === Mükafatları === | + | 1941 – 1943-cü illərdə [[Nuxa İkiillik Müəllimlər İnstitutu|Nuxa İkiillik Müəllimlər İnstitutunun]] fizika-riyaziyyat fakültəsində, |
− | *1948 — “Nizami təqaüdü”;
| + | |
− | *1966 — “Qızıl qələm” mükafatı;
| + | 1945 – 1950-ci illərdə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya-jurnalistika şöbəsində, |
− | *1972 — “Qızıl qələm” mükafatı;
| + | |
− | *1988 — “Azərbaycan SSR Əməkdar jurnalisti” fəxri adı;
| + | 1950 – 1954-cü illərdə M.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin jurnalistika fakültəsinin aspirantura şöbəsində təhsil alıb. |
− | *1991 — Zərdabi adına mükafat;
| + | |
− | *1992 — Yusif Məmmədəliyev adına mükafat;
| + | === Əmək fəaliyyəti === |
− | *1998 — Məmmədəmin Rəsulzadə adına mükafat;
| + | 1943-cü ilin mart ayından 1944-cü ilin iyun ayınadək Zaqatala rayonunun Varxian, Nuxa rayonunun [[Aşağı Göynük]] və [[Oxud]] kəndlərinin orta məktəblərində fizika-riyaziyyat müəllimi, |
− | *2014 — [["Şərəf" ordeni|“Şərəf” ordeni]].
| + | |
| + | 1944-cü ilin iyun ayından 1945-ci ilin avqustuna qədər [[Nuxa fəhləsi (qəzet)|“Nuxa fəhləsi”]] qəzetində ədəbi, |
| + | |
| + | 1947-ci ilin aprel ayından 1950-ci ilin sentyabr ayına qədər S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin “Lenin tərbiyəsi uğrunda” qəzetində redaktor müavini, |
| + | |
| + | 1948 – 1950-ci illərdə “Azərbaycan müəllimi” qəzetində şöbə müdiri vəzifəsində çalışıb. |
| + | |
| + | 1954 – 2019-cu illərdə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetində/Bakı Dövlət Universitetində işləyib; o cümlədən, |
| + | |
| + | 1954 – 1961-ci illərdə filologiya fakültəsinin jurnalistika kafedrasında əvvəl müəllim, sonra dosent, |
| + | |
| + | 1962 – 1969-cu illərdə filologiya fakültəsinin dekan müavini, |
| + | |
| + | 1961 – 1971-ci illərdə jurnalistikanın nəzəriyyə və təcrübəsi kafedrasında dosent, |
| + | |
| + | 1971 – 1976-cı illərdə jurnalistika fakültəsinin dekanı, |
| + | |
| + | 1971 – 1988-ci illərdə mətbuat tarixi kafedrasında dosent, |
| + | |
| + | 1976 – 1988-ci illərdə mətbuat tarixi kafedrasının müdiri, |
| + | |
| + | 1988-ci ildən mətbuat tarixi kafedrasında professor vəzifəsini tutub. |
| + | |
| + | === Elmi fəaliyyəti === |
| + | 1954-cü ildə namizədlik dissertasiyasını müdafiə edib. |
| + | |
| + | Elmi fəaliyyətini əsasən Azərbaycan jurnalistikası tarixinin öyrənilməsinə həsr etmişdir; mətbuatşünaslığa dair çap olunmuş 30-dan çox kitab və monoqrafiyanın, 800-dən artıq elmi və elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. Azərbaycan klassik jurnalistikasının görkəmli simaları olan Həsən bəy Zərdabi, Əli bəy Hüseynzadə, Məhəmməd Əmin Rəsulzadə, Üzeyir Hacıbəyli, Əhməd Ağaoğlu, Cəlil Məmmədquluzadə irsini hərtərəfli araşdıraraq yetişməkdə olan nəslə çatdırılmasında təqdirəlayiq xidmətlər göstərmişdir. Onun Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti qurucularının fəaliyyətinə dair araşdırmalarının Azərbaycan tarixinin öyrənilməsində xüsusi yeri var. |
| + | {{Hidden begin |
| + | | titlestyle = background:#d5ebe3; |
| + | | border = 1px solid #83c98a |
| + | | title = Kitabları |
| + | }} |
| | | |
− | ==Kitabları==
| |
| # Milli haqq və ədalət axtarışında. Bakı, 2004; | | # Milli haqq və ədalət axtarışında. Bakı, 2004; |
| # Mənəvi irsimiz və gerçəklik. Adiloğlu. Bakı, 2004; | | # Mənəvi irsimiz və gerçəklik. Adiloğlu. Bakı, 2004; |
Sətir 75: |
Sətir 105: |
| # Ş.Hüseynov “Azərbaycan” qəzetində parlament hesabatları və şərhlər (noyabr 1918- aprel1920) II cild. "Qanun", Bakı, 560 səh., 35 ç/v., Bakı, 2016; | | # Ş.Hüseynov “Azərbaycan” qəzetində parlament hesabatları və şərhlər (noyabr 1918- aprel1920) II cild. "Qanun", Bakı, 560 səh., 35 ç/v., Bakı, 2016; |
| # Ş.Hüseynov “Azərbaycan” qəzetində parlament hesabatları və şərhlər (noyabr 1918- aprel1920) III cild. "Qanun", Bakı, 552 səh., 34 ç/v., Bakı, 2017; | | # Ş.Hüseynov “Azərbaycan” qəzetində parlament hesabatları və şərhlər (noyabr 1918- aprel1920) III cild. "Qanun", Bakı, 552 səh., 34 ç/v., Bakı, 2017; |
| + | {{Hidden end}} |
| | | |
− | == Vəfatı == | + | |
| + | === Təltif və mükafatları === |
| + | * 1948 — “Nizami təqaüdü”; |
| + | * 1966 — “Qızıl qələm” mükafatı; |
| + | * 1972 — “Qızıl qələm” mükafatı; |
| + | * 1988 — “[[Azərbaycan SSR əməkdar jurnalisti]]” fəxri adı; |
| + | * 1991 — Zərdabi adına mükafat; |
| + | * 1992 — Yusif Məmmədəliyev adına mükafat; |
| + | * 1998 — Məmmədəmin Rəsulzadə adına mükafat; |
| + | * 2014 — [["Şərəf" ordeni|“Şərəf” ordeni]]. |
| + | |
| + | === Vəfatı === |
| [[Şəkil:Şirməmməd Hüseynov, vida mərasimi.jpg|thumb|300px|Şirməmməd Hüseynovla vida mərasimi, - mərkəzdə: Azərbaycan Respublikası Prezidenti Administrasiyasının rəhbəri Ramiz Mehdiyev.]] | | [[Şəkil:Şirməmməd Hüseynov, vida mərasimi.jpg|thumb|300px|Şirməmməd Hüseynovla vida mərasimi, - mərkəzdə: Azərbaycan Respublikası Prezidenti Administrasiyasının rəhbəri Ramiz Mehdiyev.]] |
| 24 iyun 2019-cu il tarıxadə Bakıda dünyasını dəyişmiş, Bakıdakı İkinci Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur. Vəfatı ilə bağlı KİV-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin və Azərbaycan Respublikasının digər yüksək vəzifəli dövlət xadimlərinin imzaladıqları rəsmi nekroloq dərc olunmuş, Prezidenti İlham Əliyev və Azərbaycan Respublikasının digər yüksək vəzifəli dövlət xadimləri mərhumla vida mərasimində şəxsən iştirak etmişdirlər. | | 24 iyun 2019-cu il tarıxadə Bakıda dünyasını dəyişmiş, Bakıdakı İkinci Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur. Vəfatı ilə bağlı KİV-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin və Azərbaycan Respublikasının digər yüksək vəzifəli dövlət xadimlərinin imzaladıqları rəsmi nekroloq dərc olunmuş, Prezidenti İlham Əliyev və Azərbaycan Respublikasının digər yüksək vəzifəli dövlət xadimləri mərhumla vida mərasimində şəxsən iştirak etmişdirlər. |
| | | |
| == Ailəsi == | | == Ailəsi == |
− | Həyat yoldaşı: [[Ülkər Hüseynova]], 1966-cı ildən «Elm və həyat» jurnalında işləyir, 2013-cü ildən AMEA-nın Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunda baş mütəxəssisdir. | + | ''Həyat yoldaşı'': |
− | | + | :'''[[Ülkər Hüseynova]]''', 1966-cı ildən «Elm və həyat» jurnalında işləyir, 2013-cü ildən AMEA-nın Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunda baş mütəxəssisdir. |
− | Uşaqları: [[Fərəh Əliyeva]] Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin rektoru idi, daha sonra isə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyası<nowiki/>nın humanitar siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri təyin edilib.<ref>{{cite web
| |
− | |url = https://president.az/articles/28515/print
| |
− | |archiveurl =
| |
− | |archivedate =
| |
− | |title = F.Ş.Əliyevanın Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyasının humanitar siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri təyin edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
| |
− | |author =
| |
− | |date = 11 may 2018
| |
− | |work =
| |
− | |publisher = president.az
| |
− | |accessdate =
| |
− | |language =
| |
− | }}</ref> [[Lalə Hüseynova]], Azərbaycan Milli Konservatoriyasının Elmi İşlər üzrə prorektorudur.<ref>{{cite web
| |
− | |url = http://konservatoriya.az/?p=537
| |
− | |archiveurl =
| |
− | |archivedate =
| |
− | |title = Hüseynova Lalə
| |
− | |author =
| |
− | |date =
| |
− | |work =
| |
− | |publisher = konservatoriya.az
| |
− | |accessdate =
| |
− | |language =
| |
− | }}</ref>
| |
| | | |
− | == İstinadlar ==
| + | ''Uşaqları'': |
− | {{İstinad siyahısı}}
| + | :'''[[Fərəh Əliyeva]]''' – sənətşünaslıq elmləri doktoru, [[Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi]], Azərbaycan Respublikası Prezident Administrasiyası humanitar siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri. |
| + | :'''[[Lalə Hüseynova]]''' – tanınmış musiqişünas-pedaqoq, sənətşünaslıq elmləri namizədi, professor, [[Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi]], Azərbaycan Milli Konservatoriyasının elmi işlər üzrə prorektoru. |
| | | |
− | == İstifadə edilmiş əsas mənbələr == | + | == Ədəbiyyat == |
− | * [https://web.archive.org/web/20190525142811/http://zim.az/humanitar/4399-mtbuatmzn-patriarx-rmmmd-hseynov-95.html ''Vüqar Əhməd''. Mətbuatımızın patriarxı (Şirməmməd Hüseynov-95) ];
| + | # {{ŞAZ|2|173 – 174}} |
− | * [https://web.archive.org/web/20190122093356/http://journalism.bsu.edu.az/az/content/hseynov_irmmmd_aammmd_olu_384 Bakı Dövlət Universiteti//Jurnalistika fəkültəsi//Hüseynov Şirməmməd Ağaməmməd oğlu ].
| + | # [https://web.archive.org/web/20190525142811/http://zim.az/humanitar/4399-mtbuatmzn-patriarx-rmmmd-hseynov-95.html ''Vüqar Əhməd''. Mətbuatımızın patriarxı (Şirməmməd Hüseynov-95) ]; |
− | * [https://web.archive.org/web/20190809080651/https://baku.ws/page/2/ ''Lalə Ramizqızı.'' Prezident İlham Əliyev Şirməmməd Hüseynovla vida mərasiminə gəldi (baku.ws) ].
| + | # [https://web.archive.org/web/20190122093356/http://journalism.bsu.edu.az/az/content/hseynov_irmmmd_aammmd_olu_384 Bakı Dövlət Universiteti//Jurnalistika fəkültəsi//Hüseynov Şirməmməd Ağaməmməd oğlu ]. |
− | * [https://report.az/siyasi-xeberler/daxili-siyaset/prezident-i-lham-eliyev-sirmemmed-huseynovun-vefati-ile-bagli-nekroloq/ Prezident İlham Əliyev Şirməmməd Hüseynovun vəfatı ilə bağlı nekroloq imzalayıb (report.az) ].
| + | # [https://web.archive.org/web/20190809080651/https://baku.ws/page/2/ ''Lalə Ramizqızı.'' Prezident İlham Əliyev Şirməmməd Hüseynovla vida mərasiminə gəldi (baku.ws) ]. |
| + | # [https://report.az/siyasi-xeberler/daxili-siyaset/prezident-i-lham-eliyev-sirmemmed-huseynovun-vefati-ile-bagli-nekroloq/ Prezident İlham Əliyev Şirməmməd Hüseynovun vəfatı ilə bağlı nekroloq imzalayıb (report.az) ]. |
| | | |
| == Həmçinin, bax: == | | == Həmçinin, bax: == |
Sətir 122: |
Sətir 143: |
| <youtube width="200" height="120">DPmBz5u7clM</youtube> | | <youtube width="200" height="120">DPmBz5u7clM</youtube> |
| <youtube width="200" height="120">XLkra8BbiX0</youtube> | | <youtube width="200" height="120">XLkra8BbiX0</youtube> |
| + | |
| [[az:Şirməmməd Hüseynov]] | | [[az:Şirməmməd Hüseynov]] |