39.561
edits
Changes
Jump to navigation
Jump to search
Sətir 1:
Sətir 1: − + − + − + − + Sətir 14:
Sətir 14: − + − + − + − + − + + + + + + Sətir 33:
Sətir 38: − [[Kateqoriya:XVIII əsr tarixi]]
Məhəmmədhüseyn xan (başlanğıc kodu nəzərdən keçir)
19:53, 3 iyul 2021 versiyası
, 19:53, 3 iyul 2021Nəzərə çarpan dəyişiklik yoxdur.
[[Kateqoriya:M]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]]{{İş gedir}}
[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:1826-cı ilədək Şəki hakimləri, xanları və s.]]
{{Dövlət xadimi
{{Dövlət xadimi
| azərbaycan dilində adı = Məhəmmədhüseyn xan
| azərbaycan dilində adı = Məhəmmədhüseyn xan
| adın orijinalı =
| adın orijinalı = Məhəmmədhüseyn xan Həsən ağa oğlu
| portret =
| piktoqram =xan
| izah =
| şəkil = Şəki xanları və xanzadələri.jpg
| portretin ölçüsü =
| portretin ölçüsü =
| titul = III [[Şəki xanlığı|Şəki]] xanı
| titul = III [[Şəki xanlığı|Şəki]] xanı
| varisi =
| varisi =
| milliyəti =
| milliyəti =
| dini = [[İslam]]
| dini = [[islam]]
| doğum tarixi =
| doğum tarixi =
| doğum yeri =
| doğum yeri =
| ölüm tarixi = {{Vəfat_tarixi|1780|8|}}
| ölüm tarixi = {{Vəfat_tarixi|1780|8|}} (avqust)
| ölüm yeri = [[Nuxa]], [[Şəki xanlğı]]
| ölüm yeri = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Şəki xanlğı]]
| dəfn yeri = [[Şəki xan qəbiristanlığı]], (özü tərəfindən tikilmiş 1-ci Cümə məscidinin mehrabının altında)
| dəfn yeri = [[Şəki xan qəbiristanlığı]], (özü tərəfindən tikilmiş [[Xan məscidi|1-ci Cümə məscidinin mehrabının altında]])
| sülalə =
| sülalə =
| atası = [[Həsən ağa (xanzadə)]]
| atası = [[Həsən ağa]]
| anası =
| anası =
| həyat yoldaşı =
| həyat yoldaşı =
| uşaqları = [[Məhəmmədhəsən xan]], [[Fətəli xan (Şəki xanı)|Fətəli xan]], [[Səlim xan]]
| uşaqları = [[Məhəmmədhəsən xan]], [[Fətəli xan (Şəki xanı)|Fətəli xan]], [[Səlim xan]]
}}
}}
'''Məhəmmədhüseyn xan''' (?–1780) — Hacı Çələbi xanın nəvəsi, 1759–1780-cı illərdə Şəki xanı olmuşdur. Atası Həsən ağa Hacı Çələbi xanın sağlığında, bir döyüşdə öldürülmüşdür. “Müşaqi” ədəbi təxəllüsü ilə şeirlər yazmış, o dövrün ən məşhur şairləri ilə məktublaşmışdır. Onun sifarişi ilə 1765/1966-сı ildə (hicri 1179) indiki [[Şəkixanovların evi]], 1769/70-ci ildə (hicri 1183) indiki Xan məscidi tikilib. 1780-cı ilin avqustunda əmisi [[Hacı Əbdülqadir xan]] tərəfindən hakimiyyətdən devrilərək boğdurmaq yolu ilə edam edilib.
==Haqqında məlumatlar==
1955-ci ildə Hacı Çələbi xanın vəfatından sonra onun oğlu Ağakişi bəy Şəki xanı olur. 4 il sonra Ağakişi bəy Qazıqumuxlu Məhəmməd xan tərəfindən öldürülür. Məhəmməd xan Nuxanı tutur, 40 gün burada hakimiyyətdə olur. 40 gündən sonra, Hacı Çələbi xanın nəvəsi Məhəmmədhüseyn ağa qonşu xanların köməyi ilə Məhəmməd xanı Nuxadan qovur və özünü Şəki xanı elan edir. Çələbi xanın iki oğlu sağ ola-ola nəvəsinin xan olması, Məhəmmədhüseyn xanın əmilərinin öz qardaş oğulları ilə ədavətə başlamasına gətirib çıxarır. Məhəmmədhüseyn xan əmilərindən birini – Cəfər ağanı, öldütdürür. İkinci əmisi [[Hacı Əbdülqadir xan|Hacı Əbdülqadir ağa]] isə Dardoqqaza sığınır (Qanıx çayının Kürə töküldüyü yerdə yarımada). Orada Hacı Əbdülqadiri Qarabağ xanı İbrahim xan, Gürcüstan çarı İrakli dəstəkləməyə başlayır. Məhəmmədhüseyn xan dəfələrlə ora hücum etsə də Dardoqqaza daxil ola bilmir. Oğlu [[Məhəmmədhəsən xan|Məhəmmədhəsən ağanı]] barışıq üçün əmisinin yanına əmanət göndərir. Lakin Hacı Əbdülqadir ağa Məhəmmədhəsən xanı İbarahim xana göndərir ki, edam etdirsin. 1780-cı ilin avqust ayında Hacı Əbdülqadirin Dardoqqazdan göndərdiyi 60 nəfər gecəliklə gəlib Nuxa ətrafındakı dağlarda gizlənirlər. Günorta saatlarında qəflətən dağdan aşağı düşüb Məhəmmədhəsən xanın iqamətgahını – Qurğuşunlu otağı (indiki [[Şəkixanovların evi]] olmalıdır) hücum ediblər. Məhəmmədhüseyn xan yanındakı oğlu [[Fətəli xan|Fətəli ağa]] ilə birlikdə basqınçılarla atışır. Oğlu tüfəngi doldurub verir, bu isə atır. Sonda yaralanaraq təslim olur. Onu bir həftə saxlayıb, hansısa müqaviləyə qol çəkdirdikdən sonra boğdurmaq yolu ilə edam edirlər. Bundan sonra hakimiyyət Məhəmmədhüseyn xanın əmisi Hacı Əbdülqadir xana keçir.
2021-ci il iyun ayının 3-də Şəki xan məscidinin mehrabının içində Məhəmmədhüseyn xanın qəbri açılmış, sümükləri və yaralandığı güllə aşkar edilmişdir.
[[Kateqoriya:Şəki xanları]]
[[Kateqoriya:Şəki xanları]]
[[Kateqoriya:Şəki xan qəbiristanlığında dəfn olunanlar]]
[[Kateqoriya:Şəki xan qəbiristanlığında dəfn olunanlar]]