6.411
edits
Changes
Jump to navigation
Jump to search
Sətir 1:
Sətir 1: − + Sətir 8:
Sətir 8: − + − + Sətir 27:
Sətir 27: − + Sətir 33:
Sətir 33: − + Sətir 44:
Sətir 44: − + − + Sətir 67:
Sətir 67: − + Sətir 168:
Sətir 168: − + Sətir 186:
Sətir 186: + − #[[:az:Hacı Qara (film, 1929)|Hacı Qara (film, 1929)]] (tammetrajlı bədii film).+ − #[[:az:Dərviş Parisi partladır (film, 1976)|Dərviş Parisi partladır (film, 1976)]] (tammetrajlı bədii film).+ − #[[:az:Aldanmış ulduzlar (opera)|Aldanmış ulduzlar]] (opera, 1977).+ − #[[:az:Hacı Qara (film, 2002)|Hacı Qara (film, 2002)]] (tammetrajlı bədii film).+ − #[[:az:Mürafiə vəkillərinin hekayəti (film, 2011)|Mürafiə vəkillərinin hekayəti (film, 2011)]] (film-tamaşa).+ − #İksir (film, 2014) ("[[:az:Hekayəti Molla İbrahim-Xəlil Kimyagər|Hekayəti Molla İbrahim-Xəlil Kimyagər]]" əsəri əsasında).+ − #[[:az:Böyük yazıçı-maarifçi (film, 1938)|Böyük yazıçı-maarifçi (film, 1938)]] (qısametrajlı sənədli film).+ − #[[:az:Səbuhi (film, 1941)|Səbuhi (film, 1941)]] (tammetrajlı bədii film)<ref>Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 64-66.</ref>.+ − #[[:az:150 il. Mirzə Fətəli Axundov (film, 1962)|150 il. Mirzə Fətəli Axundov (film, 1962)]] (qısametrajlı sənədli film).+ − + − + − + − + − * {{cite web |url=http://anl.az/down/m.f.axundzade.pdf |title=Mirzə Fətəli Axundzadə – 200 |author= |date=2012 |website=anl.az |publisher= anl.az|language= az|accessdate= |archiveurl =https://web.archive.org/web/20191206185742/http://anl.az/down/m.f.axundzade.pdf |archivedate =9 Nov 2012 - 6 Dec 2019 }}+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
Nəzərə çarpan dəyişiklik yoxdur.
[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|Axundov Mirzə Fətəli]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış şair və yazıçılar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış hərbçilər]]
[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|Axundov Mirzə Fətəli]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış şair və yazıçılar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış hərbçilər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış teatr xadimləri]]
{{Yazıçı
{{Yazıçı
|Adı = Mirzə Fətəli Axundov
|Adı = Mirzə Fətəli Axundov
|İlk adı =
|İlk adı =
|Təxəllüsü = Səbuhi
|Təxəllüsü = Səbuhi
|Doğum tarixi = (30 iyun) {{Doğum tarixi|1812|7|12}}
|Doğum tarixi = ≈ (30 iyun) {{Doğum tarixi|1812|7|12}}<ref>Anadan olduğu tarix mübahisəlidir; AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun aparıcı elmi işçisi, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Şahbaz Şamıoğlu hesab edir ki, M.F.Axundov 1811-ci ildə anadan olub {{Harvnbru|Şamıoğlu Ş.| |pp= }}.</ref>
|Doğum yeri = [[Nuxa]], [[Şəki xanlığı]], {{Rusİmp}}
|Doğum yeri = [[Nuxa]] (indiki Şəki), {{Şəki xanlığı}}, {{Rusİmp}}
|Vəfatı = (26 fevral) {{Vəfat tarixi və yaşı|1878|3|10|1812|7|12}}
|Vəfatı = (26 fevral) {{Vəfat tarixi və yaşı|1878|3|10|1812|7|12}}
|Vəfat yeri = Tiflis, Tiflis quberniyası, {{Rusİmp}}
|Vəfat yeri = Tiflis, Tiflis quberniyası, {{Rusİmp}}
|İstiqamət =
|İstiqamət =
|Janr = lirika, dramaturgiya
|Janr = lirika, dramaturgiya
|İlk əsəri = “Zəmanədən şikayət”
|İlk əsəri = Zəmanədən şikayət
|Mükafatları = {{III dərəcəli Müqəddəs Anna ordeni}} {{II dərəcəli Müqəddəs Stanislav ordeni}} {{III dərəcəli Müqəddəs Stanislav ordeni}}{{Медаль В память войны 1853—1856 гг.|tip=из светлой бронзы на Георгиевской ленте}}{{Крест За службу на Кавказе}}{{II dərəcəli “Şiri-Xurşid” ordeni}}{{III dərəcəli “Şiri-Xurşid” ordeni}}{{4-cü dərəcəli “Məcidiyə” ordeni}}
|Mükafatları = {{III dərəcəli Müqəddəs Anna ordeni}} {{II dərəcəli Müqəddəs Stanislav ordeni}} {{III dərəcəli Müqəddəs Stanislav ordeni}}{{Медаль В память войны 1853—1856 гг.|tip=из светлой бронзы на Георгиевской ленте}}{{Крест За службу на Кавказе}}{{II dərəcəli “Şiri-Xurşid” ordeni}}{{III dərəcəli “Şiri-Xurşid” ordeni}}{{4-cü dərəcəli “Məcidiyə” ordeni}}
|imdb_id = 1597632
|imdb_id = 1597632
|Commons = Mirza_Fatali_Akhundov
|Commons = Mirza_Fatali_Akhundov
}}
}}
'''Mirzə Fətəli Axundov''' (1812 – 1878) — azərbaycanlı mütəfəkkir, dramaturq, yazıçı, şair, maarifçi, materialist filosof, ictimai xadim, Rusiya İmperator Coğrafiya cəmiyyətinin üzvü, Azərbaycan dramaturgiyasının və Azərbaycan ədəbiyyatında ədəbi-tənqidin banisi; zəmanəsinin «müsəlman Molyer»i hesab olunub<ref>{{kitab3
'''Mirzə Fətəli Axundov''' (1812–1878) — azərbaycanlı mütəfəkkir, dramaturq, yazıçı, şair, maarifçi, materialist filosof, ictimai xadim, Rusiya İmperator Coğrafiya cəmiyyətinin üzvü, Azərbaycan dramaturgiyasının və Azərbaycan ədəbiyyatında ədəbi-tənqidin banisi; zəmanəsinin «müsəlman Molyer»i hesab olunub<ref>{{kitab3
|müəllif = Крымский А. Е.
|müəllif = Крымский А. Е.
|hissə =Тюркские литературы
|hissə =Тюркские литературы
}}</ref>.
}}</ref>.
[[Şəkil:Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrı.jpg|thumb|302x302px|Mirzə Fətəli Axundov adına Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrı <ref>''Opera in Azerbaijan by Azer Rezayev , Winter 1997 (5.4'') P. 70-71</ref>]]
[[Şəkil:Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrı.jpg|thumb|302x302px|Mirzə Fətəli Axundov adına Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrı <ref>''Opera in Azerbaijan by Azer Rezayev , Winter 1997 (5.4'') P. 70-71</ref>]]
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 7 may 2019-cu il tarixli, 211 nömrəli Qərarı ilə Mirzə Fətəli Axundovun adı [[:az:Azərbaycan Respublikasında əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin siyahısı|Azərbaycan Respublikasında əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin siyahısına]] daxil edilib<ref name="ARNK-2019-211">{{cite web|url=https://cabmin.gov.az/az/document/3685/ | title="“Əsərlərin dövlət varidatı elan edilməsi Qaydaları”nın və “Əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin və dövlət varidatı elan edilən filmlərin Siyahısı”nın təsdiq edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 7 may 2019-cu il tarixli, 211 nömrəli Qərarı |date=2019-05-11 |publisher=cabmin.gov.az |accessdate=2019-05-13 |language=az}}</ref>.
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 7 may 2019-cu il tarixli, 211 nömrəli Qərarı ilə Mirzə Fətəli Axundovun adı [[:az:Azərbaycan Respublikasında əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin siyahısı|Azərbaycan Respublikasında əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin siyahısına]] daxil edilib<ref name="ARNK-2019-211">{{cite web2 | last =|url=http://www.e-qanun.az/framework/42272 |title=“Əsərlərin dövlət varidatı elan edilməsi Qaydaları”nın və “Əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin və dövlət varidatı elan edilən filmlərin Siyahısı”nın təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin qərarı |author= |date= 7 may 2019-cu il|website=http://www.e-qanun.az/ |publisher=e-qanun.az |language=az |accessdate= |archiveurl =http://web.archive.org/web/20210711153917/http://www.e-qanun.az/framework/42272 |archivedate = 11 Jul 2021|ref = harv}}</ref>.
== Haqqında məlumatlar ==
== Haqqında məlumatlar ==
12 iyul (30 iyun) 1812-ci il tarixdə Nuxada anadan olub.
12 iyul (30 iyun) 1812-ci il tarixdə<ref>Anadan olduğu tarix mübahisəlidir; AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun aparıcı elmi işçisi, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Şahbaz Şamıoğlu hesab edir ki, M.F.Axundov 1811-ci ildə anadan olub {{Harvnbru|Şamıoğlu Ş.| |pp= }}.</ref> [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub.
=== Miqrasiya ===
=== Miqrasiya ===
1833-cü ildə, 21 yaşında ikən, Nuxada açılan rus-tatar məktəbinə daxil olub və cəmi bir il həmin məktəbdə təhsil alıb.
1833-cü ildə, 21 yaşında ikən, Nuxada açılan rus-tatar məktəbinə daxil olub və cəmi bir il həmin məktəbdə təhsil alıb.
=== İş yerləri və vəzifəsi ===
=== Əmək fəaliyyəti ===
1834-cü ildə Tiflisə gedib, Qafqaz canişininin baş dəftərxanasında mülki işlər sahəsində Şərq dilləri üzrə mütərcim təyin olunub və ömrünün sonuna qədər bu vəzifədə çalışıb.
1834-cü ildə Tiflisə gedib, Qafqaz canişininin baş dəftərxanasında mülki işlər sahəsində Şərq dilləri üzrə mütərcim təyin olunub və ömrünün sonuna qədər bu vəzifədə çalışıb.
2012-ci ildə Azərbaycan Respublikasının müxtəlif yerlərində, o cümlədən, anadan olduğu Şəki şəhərində, M.F.Axundovun 200 illik yubileyi təntənəli şəkildə qeyd olunub, haqqında [[:az:Sübhün səfiri (film, 2012)|“Sübhün səfiri”]] adlı yeni film çəkilib. Həmçinin, Moskvada {{link-interwiki|az=M.İ.Rudomino adına Ümumrusiya Dövlət Xarici Ədəbiyyat Kitabxanası|az_mətn=M.İ.Rudomino adına Ümumrusiya Dövlət Xarici Ədəbiyyat Kitabxanası |başqa_dil=ru|başqa_dildə_başlıq=Всероссийская государственная библиотека иностранной литературы имени М. И. Рудомино}} qarşısında heykəli qoyulub.
2012-ci ildə Azərbaycan Respublikasının müxtəlif yerlərində, o cümlədən, anadan olduğu Şəki şəhərində, M.F.Axundovun 200 illik yubileyi təntənəli şəkildə qeyd olunub, haqqında [[:az:Sübhün səfiri (film, 2012)|“Sübhün səfiri”]] adlı yeni film çəkilib. Həmçinin, Moskvada {{link-interwiki|az=M.İ.Rudomino adına Ümumrusiya Dövlət Xarici Ədəbiyyat Kitabxanası|az_mətn=M.İ.Rudomino adına Ümumrusiya Dövlət Xarici Ədəbiyyat Kitabxanası |başqa_dil=ru|başqa_dildə_başlıq=Всероссийская государственная библиотека иностранной литературы имени М. И. Рудомино}} qarşısında heykəli qoyulub.
== Əsərləri ==
=== Əsərləri ===
'''''Poema''':''
'''''Poema''':''
* [[:az:Puşkinin ölümünə Şərq poeması|Şərq poeması]] (1837).
* [[:az:Puşkinin ölümünə Şərq poeması|Şərq poeması]] (1837).
* [[:az:Kəmalüddövlə məktubları|Kəmalüddövlə məktubları]] (1865).
* [[:az:Kəmalüddövlə məktubları|Kəmalüddövlə məktubları]] (1865).
==== Filmoqrafiya ====
'''''Əsər müəllifi kimi'''''
'''''Əsər müəllifi kimi'''''
* [[:az:Hacı Qara (film, 1929)|Hacı Qara (film, 1929)]] (tammetrajlı bədii film).
* [[:az:Dərviş Parisi partladır (film, 1976)|Dərviş Parisi partladır (film, 1976)]] (tammetrajlı bədii film).
* [[:az:Aldanmış ulduzlar (opera)|Aldanmış ulduzlar]] (opera, 1977).
* [[:az:Hacı Qara (film, 2002)|Hacı Qara (film, 2002)]] (tammetrajlı bədii film).
* [[:az:Mürafiə vəkillərinin hekayəti (film, 2011)|Mürafiə vəkillərinin hekayəti (film, 2011)]] (film-tamaşa).
* İksir (film, 2014) ("[[:az:Hekayəti Molla İbrahim-Xəlil Kimyagər|Hekayəti Molla İbrahim-Xəlil Kimyagər]]" əsəri əsasında).
'''''Haqqında çəkilən filmlər'''''
'''''Haqqında çəkilən filmlər'''''
* [[:az:Böyük yazıçı-maarifçi (film, 1938)|Böyük yazıçı-maarifçi (qısametrajlı sənədli film, 1938)]].
* [[:az:Səbuhi (film, 1941)|Səbuhi (tammetrajlı bədii film, 1941)]]<ref>Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına “Azərbaycanfilm” kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim “Azərbaycanfilm”. 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 64-66.</ref>.
* [[:az:150 il. Mirzə Fətəli Axundov (film, 1962)|150 il. Mirzə Fətəli Axundov (qısametrajlı sənədli film, 1962)]].
#[[:az:Mirzə Fətəli Axundov (film, 1972)|Mirzə Fətəli Axundov (film, 1972)]] (qısametrajlı sənədli film).
#[[:az:Mirzə Fətəli Axundov (film, 1972)|Mirzə Fətəli Axundov (qısametrajlı sənədli film, 1972)]].
#[[:az:Mirzə Fətəli Axundov (film, 1982)|Mirzə Fətəli Axundov (film, 1982)]] (qısametrajlı sənədli film).
#[[:az:Mirzə Fətəli Axundov (film, 1982)|Mirzə Fətəli Axundov (qısametrajlı sənədli film, 1982)]].
#[[:az:Sübhün səfiri (film, 2012)|Sübhün səfiri (film, 2012)]] (tammetrajlı bədii film).
#[[:az:Sübhün səfiri (film, 2012)|Sübhün səfiri (tammetrajlı bədii film, 2012)]].
== İstinadlar ==
== İstinadlar və qeydlər ==
<references/>
<references/>
== Ədəbiyyat ==
== Ədəbiyyat ==
# {{ASE|1|496-499}}
# {{ŞAZ|1|47 – 50}}
# {{kitab3
| müəllif =
| hissə =
| hissənin linki =
| başlıq = Mirzə Fətəli Axundzadə – 200
| orijinal =
| link = http://anl.az/down/m.f.axundzade.pdf
| vikimənbə =
| cavabdeh = Kərim Tahirov
| nəşr =
| yer = Bakı
| nəşriyyat =
| il = 2012
| cild =
| səhifə =
| sütunlar =
| səhifələr = 360
| seriya =
| isbn = 978-9952-460-09-4
| doi =
| tiraj =
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20191206185742/http://anl.az/down/m.f.axundzade.pdf
| archivedate = 9 Nov 2012 - 6 Dec 2019
| ref =
}}
#{{məqalə
| müəllif = Şamıoğlu Ş.
| başlıq = Bir daha M.F.Axundzadənin doğum və ölüm tarixləri barədə
| orijinal =
| link = http://zim.az/elmi-meqaleler/2400-bir-daha-mfaxundzadnin-doum-v-lm-tarixlri-bard.html
| dil =
| cavabdeh =
| nəşrin müəllifi =
| nəşr = Şərqin səsi
| tip = qəzet
| yer =
| nəşriyyat =
| il =2014
| cild =
| buraxılış = oktyabr
| nömrə = 68 (298)
| səhifələr =
| isbn =
| issn =
| doi =
| bibcode =
| arxiv =
| pmid =
| ref = Şamıoğlu Ş.
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20200920163450/http://zim.az/elmi-meqaleler/2400-bir-daha-mfaxundzadnin-doum-v-lm-tarixlri-bard.html
| archivedate = 1 Feb 2017 - 20 Sep 2020
}}
# {{ŞGS|83 – 87|Mirzə Fətəli Axundzadə}}
== Xarici keçidlər ==
== Xarici keçidlər ==