Məzmuna keçin

Bilqeys Həşimzadə: Redaktələr arasındakı fərq

1.958 bayt əlavə edildi ,  8 dekabr 2021
redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1: Sətir 1:
{{şəxs}}[[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]]
[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]]
{{Alim
|Piktoqram            = <!--yalnız riyaziyyat, fizika, kimya, biologiya, tibb, tarix, arxeologiya və musiqi variantlarından birini seçin-->
|Adı                  = Bilqeyis Həşimzadə
|Tam adı              = Həşimzadə Bilqeyis Əhməd qızı
|Şəkil                = Bilqeyis_Həşimzadə.jpg
|Şəklin ölçüsü        =
|Şəklin izahı          = Bilqeyis Həşimzadə.
|Doğum tarixi          = {{Doğum tarixi|1900| |}}
|Doğum yeri            = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{Rusİmp}}
|Vəfat tarixi          = {{Vəfat tarixi|1961| |}} (60 yaşında)
|Vəfat yeri            = Bakı, {{AzSSR}}, {{SSRİ}}
|Vəfat səbəbi          =
|Dəfn yeri            =
|Vətəndaşlığı          =
|Milliyyəti            =
|Həyat yoldaşı        =
|Uşağı                =
|Atası                =
|Anası                =
|Elm sahəsi            = hüquq
|Elmi dərəcəsi        = hüquq elmləri namizədi
|Elmi adı              = dosent
|İş yeri              =
|Alma-mater            = <!--Qədim təhsil ocaqları-->
|Təhsili              = {{*}}fəhlə fakültəsi (1923–1926)


'''Bilqeyis Əhməd qızı Həşimzadə''' — ilk azərbaycanlı hüquqşünas qadın.<ref>Ənvər Mete. O torpağın övladları. – Bakı, – “Nurlan”, – 2006. s. 391-392</ref>
{{*}}aspirantura
|Elmi rəhbəri          =
|Tanınmış yetirmələri  =
|Tanınır              = <!--Alimə fəaliyyətinə görə verilən ləqəb-->
|Mühüm layihələri      =
|Üzvlüyü              =
|Mükafatları          =
|İmzası                =
|Sayt                  =
|Commons              =
}}'''Bilqeyis Həşimzadə''' (1900–1961) hüquq elmləri namizədi, dosent, ilk azərbaycanlı hüquqşünas qadın, ilk azərbaycanlı qadın hüquq elmləri namizədi, ilk azərbaycanlı qadın institut rektoru və Azərbaycan Xalq Təsərrüfatı İnstitutunun (indiki Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti) sabiq rektoru.


== Həyatı ==
==Haqqında məlumatlar==
Bilqeyis Həşimzadə [[1900-cu il]]də Şəkidə, fəhlə ailəsində doğulub. Bilqeyis iki yaşında olarkən atası rəhmətə getmişdir. O, Şəki 2 №-li ipək fabrikində fəhlə işləyən əmisi Lüti Həsən oğlunun himayəsində qalmışdir. Ailədə maddi vəziyyətin ağır olması ilə əlaqədar əmisi 7 yaşlı Bilgeyisi Şəkinin tanınmış bəylərindən olan Rzaqulu bəyin evinə qulluqçu verir. O zaman Rzaqulu bəy evinin yuxari mərtəbəsində qizlar üçün məktəb təşkil etmişdi. Həmin məktəbdə Nəriman Nərimanovun bacisi qızı Nabat Nərimanova dərs deyirdi. Yeri gəlmişkən, qeyd etmək lazımdır ki, Nabat xanım inqilabdan qabaq Şəkidə, Bakıda qız məktəblərində dərs demişdir. "Dəbistan", "İşıq" və s. məcmuələrdə maarifə dair yazılarla çıxış etmişdir. Nabat xanim Rzaqulu bəyin qız məktəbində dərs deməklə bərabər, həm də onun evində yaşamışdir. Balaca Bilgeyis Nabat xanımla yaxınlaşır, onun otağını təmizləyir, su gətirir və başqa xırda işlərlə məşğul olur. Bunun müqabilində Nabat xanım Bilgeyisin tərbiyəsi ilə məşğul olur və onun dərs dediyi məktəbi qurtarmasına köməklik edir. O, sonra kənd müəllimi Şükür əfəndiyə ərə gedir. Həşimzadə Şükür Məmməd oğlu Şəkinin Qoxmux məktəbinin direktoru olmuş, "Azərbaycanın əməkdar müəllimi" fəxri adına layiq görülmüşdür.  
1900-cü ildə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub.  


== Təhsili ==
2 yaşında olarkən atası vəfat edib və o, Qışlaq kəndindəki ipək fabrikində fəhlə işləyən əmisi Lüti Həsən oğlunun himayəsində böyüyüb.
Bilqeyis xanım pedaqoji kurs qurtarmış və müəllim işləməyə başlamış, 1923-1926-cı illərdə fəhlə fakültəsində oxumuşdur.
 
 
===Təhsili===
== Fəaliyyətləri ==
Əvvəl Nuxa şəhərində Rzaqulu bəyin evində fəaliyyət göstərən qız məktəbində<ref name=Q1 group=qeyd/>, sonra pedaqoji kursda,
Müəllim işlədiyi və oxuduğu dövrdə o, müxtəlif ictimai vəzifələrdə fəal çalışmışdir. 1925-1928-ci illərdə Şəki Qəza Komitəsinin şöbə müdiri işləyir. 1928-ci ildə Bakıya rəhbər işə dəvət edilir. O, 1928-1938-ci illərdə keçmiş Azərbaycan SSR Prokurorunun müavini, Azarbaycan Xalq Təsərrüfatı İnstitutunun rektoru (1938-1941), Azərbaycan SSR Vəkillər Kollegiyası Rəyasət Heyətinin sədri (1941-1945) işləmisdir. [[1945]]-ci ildə hüquq üzrə namizədlik dissertasiyasi müdafiə edən B.Ə. Həşimzadə 1945-1951-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin hüquq kafedrasinin dosenti olmuşdur. İlk azərbaycanlı hüquqsünas qadın, ilk azərbaycanlı qadın - hüquq elmləri namizədi, ilk azərbaycanlı qadın institut rektoru Bilgeyis Əhməd qızı müxtəlif vaxtlarda məsul ictimai işlərdə çalışmışdır. Dosent B.Ə. Həşimzadə bir çox elmi tədqiqat və publisistik əsərin müəllifidir.
 
 
1923 1926-cı illərdə fəhlə fakültəsində, daha sonra isə aspiranturada təhsil alıb.
Xalqımızın qeyrətli, zəhmətkeş qızı Bilqeyis xanım 1961-ci ildə Bakıda vəfat etmişdir.
 
===Əmək fəaliyyəti===
7 yaşından Nuxanın tanınmış bəylərindən biri olan Rzaqulu bəyin evinə qulluqçu,
 
Pedaqoji kursu bitirdikdən sonra isə müəllim,
 
1925 1928-ci illərdə [[Şəki qəzası|Şəki qəza]] Komitəsində şöbə müdiri işləyib.  
 
1928 – 1938-ci illərdə Azərbaycan SSR prokurorunun müavini,  
 
1938 – 1941-ci illərdə Azərbaycan Xalq Təsərrüfatı İnstitutunun rektoru,
 
1941 – 1945-ci illərdə Azərbaycan SSR Vəkillər Kollegiyası Rəyasət Heyətinin sədri olub.  
 
1945 – 1951-ci illərdə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin cinayət hüququ kafedrasında dosent işləyib.  
 
===Elmi fəaliyyəti===
1946-ci ildə hüquq elmləri üzrə namizədlik dissertasiyasını müdafiə edib.
 
1950-ci ildə dosent elmi adını alıb.
 
Bir sıra elmi-tədqiqat və publisistik əsərlərin müəllifidir.
 
===Vəfatı===
1961-ci ildə – 60 yaşında, Bakıda vəfat edib.
 
===Ailəsi===
Həyat yoldaşı Həşimzadə Şükür Məmməd oğlu [[Qoxmux]] kənd məktəbinin direktoru olmuş, [[Azərbaycan SSR əməkdar müəllimi]] fəxri adına layiq görülmüşdür.
 
===Xatirəsi===
Şəki şəhərindəki bir küçəyə adı verilib.
 
== Qeydlər ==
{{İstinad siyahısı
|group=qeyd
|refs=
<ref name=Q1>Həmin məktəbdə gələcəyin tanınmış dövlət xadimi – Nəriman Nərimanovun, bacısı qızı Nabat Nərimanova dərs deyirdi. Nabat Nərimanova Rzaqulu bəyin qız məktəbində dərs deməklə bərabər, həm də onun evində yaşamışdır. Balaca Bilqeyis Nabat xanımla yaxınlaşır, onun otağını təmizləyir, su gətirir və başqa xırda işlərlə məşğul olur. Bunun müqabilində Nabat xanım Bilqeyisin tərbiyəsi ilə məşğul olur və özünün dərs dediyi məktəbi qurtarmasına köməklik edir.</ref>
}}


== Ədəbiyyat ==
== Ədəbiyyat ==
# {{OTÖ|391-392|İlk azərbaycanlı hüquqşünas qadın}}
# {{OTÖ|391-392|İlk azərbaycanlı hüquqşünas qadın}}
# {{Sayta istinad|url=https://unec.edu.az/unec-in-ilk-qadin-rektoru-bilqeyis-hasimzade/ |author = |authorlink= |title='''Xanım rektorumuz – Bilqeyis Haşımzadə'''|subtitle= |deadlink= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180123194448/https://unec.edu.az/unec-in-ilk-qadin-rektoru-bilqeyis-hasimzade/ |archivedate=8 Mar 2017 - 23 Jan 2018 |lang=az |showlang=|responsible=  |website=Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti|websiteurl=https://unec.edu.az/ |type= |date=07.03.2017  |accessdate= 08.12.2021|quote= |quoteup= |description= |ref= }}
[[az:Bilqeyis Həşimzadə]]