Diqqət! 4 aprel 2024-cü il tarixdən saytın yeni versiyası sheki.org domenində fəaliyyət göstərir. Bu köhnə versiyadır və yenilənməsi məhdudlaşdırılıb.

Changes

Jump to navigation Jump to search
[[Kateqoriya:M]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|Kotku Mehmed Zahid ]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış din xadimləri]]
{{Alim
|Piktoqram = islam
|Adı = Məhəmməd Zahid
|Tam adı = {{dil-tr|Kotku Mehmed Zahid}}
|Şəkil = Mehmet_Zahit_Kotku.jpg
|Şəklin ölçüsü =
|Şəklin izahı = Mehmed Zahid Kotku
|Doğum tarixi = {{Doğum tarixi|1897||}}
|Doğum yeri = Bursa, Osmanlı dövləti
|Vəfat tarixi = {{Vəfat tarixi və yaşı|1980|11|13|1897|0|0}}
|Vəfat yeri = İstanbul, Türkiyə
|Vəfat səbəbi =
|Dəfn yeri =
|Vətəndaşlığı = {{TUR}}
|Milliyyəti =
|Həyat yoldaşı =
|Uşağı =
|Atası =
|Anası =
|Elm sahəsi =
|Elmi dərəcəsi =
|Elmi adı =
|İş yeri =
|Alma-mater = <!--Qədim təhsil ocaqları-->
|Təhsili = <!--Müasir təhsil ocaqları-->
|Elmi rəhbəri =
|Tanınmış yetirmələri =
|Tanınır = <!--Alimə fəaliyyətinə görə verilən ləqəb-->
|Mühüm layihələri =
|Üzvlüyü =
|Mükafatları =
|İmzası =
|Saytı =
|Commons =
}}

'''Məhəmməd Zahid''' ({{dil-tr|Kotku Mehmed Zahid}} {{d.}}1897-ci ildə, Bursa, Osmanlı dövləti – {{ö.}}13 noyabr 1980-cı ildə, İstanbul, Türkiyə Cümhuriyyəti), İslam alimi, yazıçı, din xadimi, vaiz, Nəqşibəndiyyə şeyxi.

== Haqqında məlumatlar ==
1897-ci ildə Busrsada anadan olub.

=== Təhsili ===
Bursada ibtidai və orta təhsil alıb.

Əsgərlikdən geri döndükdən sonra İstanbulda dini toplantılara qatılmağa başlamış, Gümüşxanəvi dergahında Ömər Ziyaüddin əd-Dağıstaninin tələbəsi olub. Müxtəlif yerlerdə imamlık ve xatiblik edib. 1925-ci ildə Türkiyədə təkkə, zaviyə və türbələrin dövlət tərəfindən qapadılmasından sonra Bursaya qayıtmış və 1952-ci ilə qədər orada qalmışdır.

=== Təhsili ===
I. Dünya Savaşı sırasında on sekiz yaşlarında askere alınarak Suriye cephesine gönderildi. Ordunun Suriye’den çekilmesinin ardından İstanbul’a döndü. Temmuz 1919’dan itibaren askerlik şubesinde yazıcı olarak askerlik görevine devam etti. Hâtıra defterindeki kayıtlardan 1922 Martında bu görevi sürdürdüğü anlaşılmaktadır.

İstanbul’da cami derslerine ve vaazlara devam eden Mehmet Zahit 1920’de, Cağaloğlu’nda bulunan Fatma Sultan Camii yanındaki Gümüşhânevî Tekkesi’ne giderek Şeyh Dağıstanlı Ömer Ziyâeddin Efendi’ye intisap etti. Seyrüsülûkünü onun vefatı üzerine postnişin olan Tekirdağlı Mustafa Feyzi Efendi’nin yanında sürdürdü. Yirmi yedi yaşında hilâfet aldı. Beyazıt, Fâtih ve Ayasofya cami ve medreselerindeki derslere devam ettiği bu yıllarda bir yandan da hâfızlığını tamamladı. Mustafa Feyzi Efendi’nin isteğiyle çeşitli kasaba ve köylerde dinî hizmetlerde bulundu.



İlk ve orta öğretimini [[Bursa]]'da tamamladı. [[I. Dünya Savaşı]] sebebiyle 18 yaşında askere çağrılmış, Suriye cephesinde uzun yıllar askerlik yapmıştır. Ağabeyi Ahmet Şakir Efendi de [[Kudüs]] ve [[Çanakkale]] cephelerinde savaştıktan sonra 28 yaşında cephede hastalanarak şehit olmuştur.<ref name=harunyahya /> Askerden döndükten sonra [[İstanbul]]'da dini toplantılara katılmaya başladı. [[Gümüşhanevi Dergahı]]nda [[Ömer Ziyaüddin ed-Dağıstanî]]'nin öğrencisi oldu. Çeşitli yerlerde imamlık ve hatiplik yaptı. [[Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması]]ndan sonra Bursa'ya döndü ve 1952 yılına kadar orada kaldı.

=== Ailəsi ===

Valideynləri 1880-cı ildə Nuxadan Anadoluya köçərək Bursada məskunlaşmışdırlar. M

''Atası'': '''İbrahim əfəndi'''– Nuxadan Bursaya köçərkən 16 yaşı vardı, müxtəlif məscidlərdə imamlıq etmiş 1929-cu ildə Bursa düzənliyindəki İzvat kəndində vəfat etmişdir.

''Anası'': '''Sabirə'''– 1900-cu ildə, Məhəmməd Zahid 3 yaşında olarkən, vəfat edib.

''Böyük qardaşı:'' Əhməd Şakir əfəndi Birinci Dünya müharibəsi dövründə Osmanlı ordusuna çağırılmış, Qüds və çanaqqala cəphələrində vuruşmuş, 28 yaşında cəphədə xəstələnərək vəfat etmişdir.



Mehmet Zahit, Oruç Bey Mahalle Mektebi’nde başladığı öğrenimini Maksem’deki idâdîde ve Bursa Sanat Mektebi’nde sürdürdü. I. Dünya Savaşı sırasında on sekiz yaşlarında askere alınarak Suriye cephesine gönderildi. Ordunun Suriye’den çekilmesinin ardından İstanbul’a döndü. Temmuz 1919’dan itibaren askerlik şubesinde yazıcı olarak askerlik görevine devam etti. Hâtıra defterindeki kayıtlardan 1922 Martında bu görevi sürdürdüğü anlaşılmaktadır.

İstanbul’da cami derslerine ve vaazlara devam eden Mehmet Zahit 1920’de, Cağaloğlu’nda bulunan Fatma Sultan Camii yanındaki Gümüşhânevî Tekkesi’ne giderek Şeyh Dağıstanlı Ömer Ziyâeddin Efendi’ye intisap etti. Seyrüsülûkünü onun vefatı üzerine postnişin olan Tekirdağlı Mustafa Feyzi Efendi’nin yanında sürdürdü. Yirmi yedi yaşında hilâfet aldı. Beyazıt, Fâtih ve Ayasofya cami ve medreselerindeki derslere devam ettiği bu yıllarda bir yandan da hâfızlığını tamamladı. Mustafa Feyzi Efendi’nin isteğiyle çeşitli kasaba ve köylerde dinî hizmetlerde bulundu.

== İskenderpaşa Cemaati ==

İstanbul'a döndükten sonra çeşitli camilerde ve son olarak [[İskenderpaşa Camii, İstanbul-Fatih|İskenderpaşa Camii]]'nde imamlık ve hatiplik yapmaya başladı.

Çevresince çok sevilen ve [[vaaz]]ları ilgiyle izlenen Kotku'nun [[tebliğ]] misyonu cemaati mensuplarınca benimsenerek cemaate dönüştü. Böylece başlayan [[İskenderpaşa Cemaati]] adını vaazların başladığı [[İskenderpaşa Camii, İstanbul-Fatih|İskenderpaşa Camii]]'nden aldı.

== Ölümü ==
Mehmed Zahid Kotku kalmak üzere 1979 yılında gittiği, [[Hicaz]]'dan 1980 yılında ağır hastalıkları sebebiyle geri dönmüş, 13 Kasım 1980'de vefat etmiştir. 14 Kasım 1980 günü [[Süleymaniye Camii]]'nde çok kalabalık bir topluluğun eşliğinde kılınan cenaze namazının ardından [[Süleymaniye Camii]] haziresine defnedilmiştir.<ref name=harunyahya />

== Eserleri ==
Kitapları Server Yayınları tarafından yeniden düzenlenerek basılmaktadır.<ref>https://www.serveryayinlari.com/mehmed-zahid-kotku/</ref>

'''Kitapları'''
* Tasavvufî Ahlâk (5 Cild)
* Cennet Yolları
* Mü'minlere Vaazlar (2 Cild)
* Ehl-i Sünnet Akaidi
* Ana Baba Hakları
* Hadislerle Nasihatler (2 Cild)
* Nefsin Terbiyesi
* Tezkiretü'l-Evliyâ Tercümesi
* Risâle-i Hàlidiyye Tercümesi
* Cihad
* Evrâd-ı Şerif
* Faydalı Dualar ve 32 Farz Mecmuası
* Yemek Âdâbı<ref name=iskenderpasa>[http://www.iskenderpasa.com/C34D6150-A379-446E-9625-46B1C2E48887.aspx İskenderpaşa]</ref>

'''Konuşmalarından Hazırlanan Kitaplar'''

* Zikrullah'ın Faydaları
* Özel Sohbetler
* Peygamber Efendimiz
* Tenbihler
* Ölüm
* Zulüm
* Tevbe
* İlim

== Kaynakça ==
{{kaynakça}}

{{sufism}}

[[Kategori:Türk din bilginleri]]
[[Kategori:1897 doğumlular]]
[[Kategori:1980 yılında ölenler]]
[[Kategori:Türk vaizler]]
[[Kategori:Bursa doğumlular]]
[[Kategori:Nakşibendi]]
[[Kategori:Şeyhler]]

Naviqasiya menyusu