14.457
edits
Changes
Jump to navigation
Jump to search
Məşədi Məmməd/İsgəndər xan (başlanğıc kodu nəzərdən keçir)
21:57, 20 mart 2020 versiyası
, 21:57, 20 mart 2020Səhifəni 'Kateqoriya:M{{Dövlət xadimi | azərbaycan dilində adı = Məşədi Məmməd/İsgəndər xan | adın orijinalı = Məmməd | portret...' ilə yarat
[[Kateqoriya:M]]{{Dövlət xadimi
| azərbaycan dilində adı = Məşədi Məmməd/İsgəndər xan
| adın orijinalı = Məmməd
| portret =
| izah =
| portretin ölçüsü =
| titul =
| dövr əvvəl =
| dövr son =
| sələfi =
| xələfi =
| tacqoyma =
| varisi =
| titul_2 =
| dövr əvvəl_2 =
| dövr son_2 =
| sələfi_2 =
| xələfi_2 =
| xələfi_3 =
| tacqoyma_2 =
| varisi_2 =
| milliyəti = [[azərbaycanlı]]
| dini = [[İslam]]
| doğum tarixi =
| doğum yeri =
| ölüm tarixi =
| ölüm yeri =
| dəfn yeri =
| sülalə =
| atası = [[Hüseyn xan (Səlim xanın oğlu) |Hüseyn xan]]
| anası =
| həyat yoldaşı =
| uşaqları =
}}
'''Məşədi Məmməd; İsgəndər xan; İsgəndər bəy''' — sonuncu [[Şəki xanlığı|Şəki xanı]] [[Hüseyn xan (Səlim xanın oğlu) |Hüseyn xanın]] oğludur. [[İran]]da yaşayırdı. 1837-ci ildə xəlvəti [[Nuxa]]ya gəlmişdi və [[Rusiya İmperiyası|Rüsiya]] əleyhinə üsyan hazırlamaq məqsədiylə başına adam toplayırdı. Çox keçmədən Nuxada ruslar tərəfindən həbs edilir və hərbi məhkəmənin mühakiməsinə verilir. Lakin [[20 avqust]]<ref>Mətndə [[Yuli təqvimi]] ilə göstərilirdi: 8 avqust.</ref> tarixində özü kimi iki başqa azərbaycanlı dustaq və iki sabiq əsgərlə birlikdə türmədən qaça bilir və [[Quba əyaləti|Quba]] mahallarının dağlarında gizlənir. 1838-ci ilin iyun ayında isə [[Rutul rayonu|rutullu]] Ağa bəylə [[Acınohur gölü]] ətrafına gəlir, burada başına çoxlu adam toplayır. O, əyalət əhalisinə xəbər göndərir ki, şəkililəri özü ilə həmməzhəb və özünə dost hesab edir, onlara heç bir pislik etmək fikrində deyil, amma əvəzində şəkililəri dinsiz hökumətin zülmündən qurtarmaq istəyir və bütün rusları, erməniləri məhv edəcəkdir.
Rus mənbələrində etiraf edildiyi kimi, həqiqətən də ləzgilər yerli əhalidən yeməkdən başqa heç nə istəmədilər. Nəticədə, Nuxanın müdafiəsinin təşkil edilməsi üçün bura bir gün əvvəl − [[12 sentyabr]]<ref>Mətndə [[Yuli təqvimi]] ilə göstərilirdi: 31 avqust.</ref> tarixində, ruslar tərəfindən xeyli əlavə hərbi qüvvələrinin gətirilməsinə baxmayaraq, ertəsi gün – [[13 sentyabr]]<ref>Mətndə [[Yuli təqvimi]] ilə göstərilirdi: 1 sentyabr.</ref> tarixində, əhalinin dəstəyini qazanmış İsgəndər xan ləzgi qoşunu ilə Nuxanı tutdu<ref>[http://www.runivers.ru/bookreader/book9495/#page/222/mode/1up Акты, собранные Кавказской археографической комиссией, том IX, Тифлис, 1884, стр.: 218.]</ref> və [[Nuxa qalası]]nı mühasirəyə aldı. Hansı ki cəmi bir rota əsgər tərəfindən müdafiə olunan bu qalada komendantın evi, əyalət idarəsi və xəzinə vardı. Həmçinin şəhər əhalisinin bir qismi - əsasən tacirlər və ermənilər də buraya sığınmışdı. Lakin elə həmin gün ruslar Nuxaya əlavə hərbi qüvvələr yeritdilər. İki günlük döyüşdən sonra - [[16 sentyabr]] tarixində, gecə vaxtı İsgəndər xan gətirdiyi ləzgi qoşunu ilə Nuxadan geri çəkilməyə məcbur oldu<ref>[http://www.runivers.ru/bookreader/book9495/#page/222/mode/1up Акты, собранные Кавказской археографической комиссией, том IX, Тифлис, 1884, стр.: 218.]</ref> <ref>[http://www.runivers.ru/bookreader/book9495/#page/287/mode/1up Акты, собранные Кавказской археографической комиссией, том IX, Тифлис, 1884, стр.: 283.]</ref>. Bundan sonra Məşədi Məmməd/İsgəndər xan yenidən İrana qayıtdı.
== İstinadlar və qeydlər ==
{{istinad siyahısı}}
== Həmçinin bax ==
*[[Şəki xanlığı]]
*[[Şəki (tarixi ərazi)]]
{{Yaxşı məqalə}}
[[Kateqoriya:Şəki xanları]]
[[Kateqoriya:XVIII əsr tarixi]]
[[Kateqoriya:Şəki]]
| azərbaycan dilində adı = Məşədi Məmməd/İsgəndər xan
| adın orijinalı = Məmməd
| portret =
| izah =
| portretin ölçüsü =
| titul =
| dövr əvvəl =
| dövr son =
| sələfi =
| xələfi =
| tacqoyma =
| varisi =
| titul_2 =
| dövr əvvəl_2 =
| dövr son_2 =
| sələfi_2 =
| xələfi_2 =
| xələfi_3 =
| tacqoyma_2 =
| varisi_2 =
| milliyəti = [[azərbaycanlı]]
| dini = [[İslam]]
| doğum tarixi =
| doğum yeri =
| ölüm tarixi =
| ölüm yeri =
| dəfn yeri =
| sülalə =
| atası = [[Hüseyn xan (Səlim xanın oğlu) |Hüseyn xan]]
| anası =
| həyat yoldaşı =
| uşaqları =
}}
'''Məşədi Məmməd; İsgəndər xan; İsgəndər bəy''' — sonuncu [[Şəki xanlığı|Şəki xanı]] [[Hüseyn xan (Səlim xanın oğlu) |Hüseyn xanın]] oğludur. [[İran]]da yaşayırdı. 1837-ci ildə xəlvəti [[Nuxa]]ya gəlmişdi və [[Rusiya İmperiyası|Rüsiya]] əleyhinə üsyan hazırlamaq məqsədiylə başına adam toplayırdı. Çox keçmədən Nuxada ruslar tərəfindən həbs edilir və hərbi məhkəmənin mühakiməsinə verilir. Lakin [[20 avqust]]<ref>Mətndə [[Yuli təqvimi]] ilə göstərilirdi: 8 avqust.</ref> tarixində özü kimi iki başqa azərbaycanlı dustaq və iki sabiq əsgərlə birlikdə türmədən qaça bilir və [[Quba əyaləti|Quba]] mahallarının dağlarında gizlənir. 1838-ci ilin iyun ayında isə [[Rutul rayonu|rutullu]] Ağa bəylə [[Acınohur gölü]] ətrafına gəlir, burada başına çoxlu adam toplayır. O, əyalət əhalisinə xəbər göndərir ki, şəkililəri özü ilə həmməzhəb və özünə dost hesab edir, onlara heç bir pislik etmək fikrində deyil, amma əvəzində şəkililəri dinsiz hökumətin zülmündən qurtarmaq istəyir və bütün rusları, erməniləri məhv edəcəkdir.
Rus mənbələrində etiraf edildiyi kimi, həqiqətən də ləzgilər yerli əhalidən yeməkdən başqa heç nə istəmədilər. Nəticədə, Nuxanın müdafiəsinin təşkil edilməsi üçün bura bir gün əvvəl − [[12 sentyabr]]<ref>Mətndə [[Yuli təqvimi]] ilə göstərilirdi: 31 avqust.</ref> tarixində, ruslar tərəfindən xeyli əlavə hərbi qüvvələrinin gətirilməsinə baxmayaraq, ertəsi gün – [[13 sentyabr]]<ref>Mətndə [[Yuli təqvimi]] ilə göstərilirdi: 1 sentyabr.</ref> tarixində, əhalinin dəstəyini qazanmış İsgəndər xan ləzgi qoşunu ilə Nuxanı tutdu<ref>[http://www.runivers.ru/bookreader/book9495/#page/222/mode/1up Акты, собранные Кавказской археографической комиссией, том IX, Тифлис, 1884, стр.: 218.]</ref> və [[Nuxa qalası]]nı mühasirəyə aldı. Hansı ki cəmi bir rota əsgər tərəfindən müdafiə olunan bu qalada komendantın evi, əyalət idarəsi və xəzinə vardı. Həmçinin şəhər əhalisinin bir qismi - əsasən tacirlər və ermənilər də buraya sığınmışdı. Lakin elə həmin gün ruslar Nuxaya əlavə hərbi qüvvələr yeritdilər. İki günlük döyüşdən sonra - [[16 sentyabr]] tarixində, gecə vaxtı İsgəndər xan gətirdiyi ləzgi qoşunu ilə Nuxadan geri çəkilməyə məcbur oldu<ref>[http://www.runivers.ru/bookreader/book9495/#page/222/mode/1up Акты, собранные Кавказской археографической комиссией, том IX, Тифлис, 1884, стр.: 218.]</ref> <ref>[http://www.runivers.ru/bookreader/book9495/#page/287/mode/1up Акты, собранные Кавказской археографической комиссией, том IX, Тифлис, 1884, стр.: 283.]</ref>. Bundan sonra Məşədi Məmməd/İsgəndər xan yenidən İrana qayıtdı.
== İstinadlar və qeydlər ==
{{istinad siyahısı}}
== Həmçinin bax ==
*[[Şəki xanlığı]]
*[[Şəki (tarixi ərazi)]]
{{Yaxşı məqalə}}
[[Kateqoriya:Şəki xanları]]
[[Kateqoriya:XVIII əsr tarixi]]
[[Kateqoriya:Şəki]]