"Rəşid Axundov" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər

Şəki Ensiklopediyası səhifəsi
Jump to navigation Jump to search
k (WikiSysop Rəşid bəy Axundov səhifəsinin adını Rəşid Axundov olaraq dəyişdi.)
Sətir 1: Sətir 1:
−
[[Kateqoriya:R]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]]
+
[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]]
 
{{Şəxs
 
{{Şəxs
−
|Şəkil         = Rəşid bəy Mirzə Fətəli oğlu.jpg
+
|Adı              = Rəşid Axundov
−
|Şəkil məlumat  =  
+
|Tam adı         = Axundov Rəşid Mirzə Fətəli oğlu  
−
|Şəkil miqyası  =
+
|Piktoqram        = bio <!--“bio” sözünü yazar, kitab, diplomat, filosof, newspaper, riyaziyyat, fizika, kimya, biologiya, tibb, tarix, arxeologiya və musiqi və s. variantlarından (bütün variantlar burada: [[Şəki Ensiklopediyası:Layihə/Piktoqramlar]]) hər hansı biri ilə əvəz edə bilərsiniz-->
−
|Adı           = Rəşid bəy Axundov
+
|Şəkil            = Rəşid bəy Mirzə Fətəli oğlu.jpg
−
|Tam adı        = Rəşid Mirzə Fətəli oğlu Axundov
+
|Şəklin ölçüsü    =  
−
|Digər adları  =  
+
|Şəklin izahı     =  
−
|Fəaliyyəti     =  
+
|Digər adı        =  
−
|Milliyəti      =  
+
|Doğum tarixi     = {{doğum tarixi|1854|1|29}} (10 fevral)
−
|Doğum tarixi   = {{doğum tarixi|1854|1|28}}
+
|Doğum yeri       = Tiflis, Tislis quberniyası, {{Rusİmp}}
−
|Doğum yeri     = [[Tiflis]]
+
|Vəfat tarixi    = yanvar {{vəfat tarixi|1909|1|}}
−
|Vəfatı        = {{vəfat tarixi|1909||}}
+
|Vəfat yeri       =  
−
|Vəfat yeri     =  
+
|Vəfat səbəbi     =  
−
|Vəfat səbəbi   =  
+
|Dəfn yeri       =
−
|Dəfn yeri     =  
+
|Vətəndaşlığı    =
−
|Atası         = [[Mirzə Fətəli Axundov]]
+
|Həyat yoldaşı    =
−
|Anası          =  
+
|Uşağı            =
−
|Həyat yoldaşı =  
+
|Partnyoru        =  
−
|Uşaqları      =  
+
|Atası           = [[Mirzə Fətəli Axundov]]
−
|Rəsmi vebsaytı =  
+
|Anası           = Tubu Axund Hacı Ələsgər qızı
−
|İmzası         =  
+
|Milliyəti        =
 +
|Dini            =
 +
|İxtisası        = yol mühəndisi
 +
|Təhsili         = Sankt-Peterburq Yol Mühəndisləri İnstitutu ( – 1884)
 +
|Fəaliyyəti      =
 +
  |Fəaliyyət illəri =  
 +
|Tanınır          =  
 +
|Mükafatları      =  
 +
|İmzası           =
 +
|Saytı            =
 +
|Commons          =  
 
}}
 
}}
 +
'''Rəşid Fətəli oğlu''' (1854 – 1909) — yol mühəndisi, poliqlot və tərcüməçi, [[Mirzə Fətəli Axundov|Mirzə Fətəli Axundovun]] oğlu.
  
−
'''Rəşid bəy Mirzə Fətəli oğlu'''  (1854-1909) - mühəndis, poliqlot, tərcüməçi
+
== Haqqında məlumatlar ==
 +
29 yanvar (10 fevral) 1854-cü ildə Tiflisdə anadan olub.
  
−
== Həyatı ==
+
=== Təhsili ===
−
Rəşid Mirzə Fətəli oğlu [[28 yanvar]] [[1854]]-cü ildə [[Tiflis]] şəhərində anadan olmuşdu.  
+
1863 – 1872-ci illərdə Tiflis 1-ci klassik gimnaziyasında təhsil alıb.
−
18 yaşındaykən "Şarl Mismerin Ali paşaya məktubu" fəlsəfi əsərini fransızcadan ruscaya çevirib; Alfred dö Breanın "Bir balaca parijlinin həyatı" romanınısa fransızcadan dilimizə çevirib; atasının irsini o qoruyaraq saxlayıb) (Tiflis klassik gimnaziyasını bitirib: 1863-72;
 
  
−
1874-də ali təhsil almaqçün [[Brüssel]]ə gedir; atasının [[1878]]-dəki vəfatı onu sarsıdır, xəstələnir, maddi durumu pisləşir;
+
1874-cü ildə Belçika Liberal Universitetinə daxil olub, lakin 1882-ci ildə təhsilini yarımçıq buraxaraq Tiflisə qayıdıb.
  
−
[[1882]]-də kursu bitirmədən Tiflisə qayıdır, az sonra təhsilini bitirməkçün Peterburqa gedir və yol mühəndisi olur.
+
1884-cü ildə Sankt-Peterburq Yol Mühəndisləri İnstitutunu bitirib.
  
−
[[1883]]-[[1884]]; Tiflisə dönərək Qafqaz Dairəsi Yollar İdarəsində işləməyə başlayır.
+
=== Əmək fəaliyyəti ===
 +
1884-cü ildə Tiflisdə Qafqaz Dairəsi Yollar İdarəsində işləməyə başlayıb.  
  
−
[[1905]]-də həm də quberniya katibiydi.
+
1895-ci ildə Tiflisdə mühəndis işləyirdi.
  
−
Tiflis Müsəlman Xeyriyyə Cəmiyyəti təftiş komisyonunun üzvüydü, 1906-1908; ruhi sarsıntı içində [[1909]]-da özünü tapançayla öldürüb.
+
1905-ci ildə Qafqaz Dairəsi Yollar İdarəsinin sərəncamında olan 9-cu dərəcəli mühəndis vəzifəsinin icraçısı, quberniya katibi idi.
  
−
==Həmçinin bax==
+
=== Ədəbi yaradıcılığı ===
−
*[[Azərbaycan mühəndisləri]]
+
1872-ci ildə – 18 yaşında, “Şarl Mismerin Ali paşaya məktubu” fəlsəfi əsərini fransızcadan ruscaya çevirib. Atası bu haqda yazırdı: “Rusca tərcüməsi çox gözəl və düzgün çıxdı... Bu yaxınlarda “Qafqaz” qəzetində çap ediləcəkdir”.
  
−
[[Kateqoriya:Mühəndislər]]
+
Həmçinin, hələ Tiflisdə gimnaziyada oxuyarkən “Tarixin panteonu” adlı 407 səhifədən ibarət ensiklopedik lüğət də tərtib etmişdir. Qədim tarix, orta əsrlər tarixi, yeni dövr tarixi və Rusiya tarixi kimi 4 bölümdən ibarət bu əsər azərbaycan dilində tərtib olunmuş ilk ensiklopedik sözlüklərdəndir.
−
[[Kateqoriya:Tbilisidə doğulanlar]]
+
 
−
[[Kateqoriya:İntihar edən şəxslər]]
+
1899-cu ildə Mirzə Şərif Mirzəyevlə birgə M.F.Axunuvun “Puşkinin ölümünə Şərq poeması”nı əlavə qeydlə “Kavkaz” qəzetində dərc etdirib.
−
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı mühəndislər]]
+
 
 +
Həmçinin, Alfred dö Breanın “Bir balaca parijlinin həyatı” romanını fransızcadan azərbaycan dilinə çevirib<ref name=Q1 group=qeyd/>. Bu əsər fransız dilindən doğma türk dilimizə ilk birbaşa bədii tərcümə kimi dəyərlidir.
 +
 
 +
=== İctimai aktivliyi ===
 +
1906-cı ildən Tiflis Müsəlman Xeyriyyə Cəmiyyəti təftiş komisyonunun üzvü olub.
 +
 
 +
=== Vəfatı ===
 +
1909-cu ilin yanvar ayında – 55 yaşında, ruhi sarsıntı keçirərək tapanca ilə özünə qəsd edib.
 +
 
 +
=== Ailəsi ===
 +
Məlikcahan xanım Hacı Böyük bəy qızı Nurubəyova (1870 – 1927) ilə ailə qurmuşdu.
 +
 
 +
Fətəli adlı bir oğlu olub.
 +
 
 +
==Qeydlər==
 +
{{İstinad siyahısı
 +
|group=qeyd
 +
|refs=
 +
<ref name=Q1> M.F.Axunovun sənədləri arasında tapılan “Jan Blan və ya balaca skripkaçı” (yaxud “Balaca parijlinin həyatı”) romanı onun əsəri sayılaraq onun adı altında da nəşr edilib. Ancaq sonrakı araşdırmalar təsdiq edib ki, bu, fransız yazışısı Alfred dö Breanın eyni adlı romanının dilimizə tərcüməsindən başqa bir şey deyil, tərcüməçi isə Rəşid bəy Axundzadədir.</ref>}}
 +
 
 +
==Ədəbiyyat==
 +
*{{kitab3
 +
| müəllif        = Mərdanov M.C., Tahirzadə Ə.Ş.
 +
| hissə          =
 +
| hissənin linki  =
 +
| başlıq          = 1920-ci ilədək ali məktəblərdə oxumuş azərbaycanlılar (ensiklopedik soraq kitabı)
 +
| orijinal        =
 +
| link            =
 +
| vikimənbə      =
 +
| cavabdeh        =
 +
| nəşr            = F – İ hərfləri
 +
| yer            = Bakı
 +
| nəşriyyat      = Təhsil
 +
| il              = 2019
 +
| cild            = III
 +
| səhifə          = 386 – 391
 +
| sütunlar        =
 +
| səhifələr      =
 +
| seriya          =
 +
| isbn            =
 +
| doi            =
 +
| tiraj          =
 +
| archiveurl      =
 +
| archivedate    =
 +
| ref            =
 +
}}
 +
{{Yaxşı məqalə}}
 +
[[az:Rəşid Axundov]]

17:47, 27 yanvar 2021 versiyası

Rəşid Axundov
Axundov Rəşid Mirzə Fətəli oğlu
Rəşid Axundov
Anadan olub 29 yanvar 1854(1854-01-29) (10 fevral)
Anadan olduğu yer Tiflis, Tislis quberniyası, Flag of Russia.svg Rusiya İmperiyası
Vəfat edib yanvar yanvar 1909(1909-01-00)
Atası Mirzə Fətəli Axundov
Anası Tubu Axund Hacı Ələsgər qızı
İxtisası yol mühəndisi
Təhsili Sankt-Peterburq Yol Mühəndisləri İnstitutu ( – 1884)

Rəşid Fətəli oğlu (1854 – 1909) — yol mühəndisi, poliqlot və tərcüməçi, Mirzə Fətəli Axundovun oğlu.

Haqqında məlumatlar

29 yanvar (10 fevral) 1854-cü ildə Tiflisdə anadan olub.

Təhsili

1863 – 1872-ci illərdə Tiflis 1-ci klassik gimnaziyasında təhsil alıb.

1874-cü ildə Belçika Liberal Universitetinə daxil olub, lakin 1882-ci ildə təhsilini yarımçıq buraxaraq Tiflisə qayıdıb.

1884-cü ildə Sankt-Peterburq Yol Mühəndisləri İnstitutunu bitirib.

Əmək fəaliyyəti

1884-cü ildə Tiflisdə Qafqaz Dairəsi Yollar İdarəsində işləməyə başlayıb.

1895-ci ildə Tiflisdə mühəndis işləyirdi.

1905-ci ildə Qafqaz Dairəsi Yollar İdarəsinin sərəncamında olan 9-cu dərəcəli mühəndis vəzifəsinin icraçısı, quberniya katibi idi.

Ədəbi yaradıcılığı

1872-ci ildə – 18 yaşında, “Şarl Mismerin Ali paşaya məktubu” fəlsəfi əsərini fransızcadan ruscaya çevirib. Atası bu haqda yazırdı: “Rusca tərcüməsi çox gözəl və düzgün çıxdı... Bu yaxınlarda “Qafqaz” qəzetində çap ediləcəkdir”.

Həmçinin, hələ Tiflisdə gimnaziyada oxuyarkən “Tarixin panteonu” adlı 407 səhifədən ibarət ensiklopedik lüğət də tərtib etmişdir. Qədim tarix, orta əsrlər tarixi, yeni dövr tarixi və Rusiya tarixi kimi 4 bölümdən ibarət bu əsər azərbaycan dilində tərtib olunmuş ilk ensiklopedik sözlüklərdəndir.

1899-cu ildə Mirzə Şərif Mirzəyevlə birgə M.F.Axunuvun “Puşkinin ölümünə Şərq poeması”nı əlavə qeydlə “Kavkaz” qəzetində dərc etdirib.

Həmçinin, Alfred dö Breanın “Bir balaca parijlinin həyatı” romanını fransızcadan azərbaycan dilinə çevirib[qeyd 1]. Bu əsər fransız dilindən doğma türk dilimizə ilk birbaşa bədii tərcümə kimi dəyərlidir.

İctimai aktivliyi

1906-cı ildən Tiflis Müsəlman Xeyriyyə Cəmiyyəti təftiş komisyonunun üzvü olub.

Vəfatı

1909-cu ilin yanvar ayında – 55 yaşında, ruhi sarsıntı keçirərək tapanca ilə özünə qəsd edib.

Ailəsi

Məlikcahan xanım Hacı Böyük bəy qızı Nurubəyova (1870 – 1927) ilə ailə qurmuşdu.

Fətəli adlı bir oğlu olub.

Qeydlər

  1. ↑ M.F.Axunovun sənədləri arasında tapılan “Jan Blan və ya balaca skripkaçı” (yaxud “Balaca parijlinin həyatı”) romanı onun əsəri sayılaraq onun adı altında da nəşr edilib. Ancaq sonrakı araşdırmalar təsdiq edib ki, bu, fransız yazışısı Alfred dö Breanın eyni adlı romanının dilimizə tərcüməsindən başqa bir şey deyil, tərcüməçi isə Rəşid bəy Axundzadədir.

Ədəbiyyat

  • Mərdanov M.C., Tahirzadə Ə.Ş. 1920-ci ilədək ali məktəblərdə oxumuş azərbaycanlılar (ensiklopedik soraq kitabı). — F – İ hərfləri. — Bakı: Təhsil, 2019. — III  cild. — Səh.: 386 – 391.

Şablon:Yaxşı məqalə

Mənbə — "https://shaki.info/wiki/index.php?title=Rəşid_Axundov&oldid=18129"