Changes

[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|Axundov Mirzə Fətəli]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış şair və yazıçılar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış hərbçilər]]

[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|Axundov Mirzə Fətəli]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış şair və yazıçılar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış hərbçilər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış teatr xadimləri]]

{{Yazıçı

{{Yazıçı

|Adı              = Mirzə Fətəli Axundov

|Adı              = Mirzə Fətəli Axundov

|İlk adı          =  

|İlk adı          =  

|Təxəllüsü        = Səbuhi  

|Təxəllüsü        = Səbuhi  

|Doğum tarixi    = (30 iyun) {{Doğum tarixi|1812|7|12}}

|Doğum tarixi    = ≈ (30 iyun) {{Doğum tarixi|1812|7|12}}<ref>Anadan olduğu tarix mübahisəlidir; AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun aparıcı elmi işçisi, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Şahbaz Şamıoğlu hesab edir ki, M.F.Axundov 1811-ci ildə anadan olub {{Harvnbru|Şamıoğlu Ş.| |pp= }}.</ref>

|Doğum yeri      = [[Nuxa]], [[Şəki xanlığı]], {{Rusİmp}}

|Doğum yeri      = [[Nuxa]] (indiki Şəki), {{Şəki xanlığı}}, {{Rusİmp}}

|Vəfatı          = (26 fevral) {{Vəfat tarixi və yaşı|1878|3|10|1812|7|12}}

|Vəfatı          = (26 fevral) {{Vəfat tarixi və yaşı|1878|3|10|1812|7|12}}

|Vəfat yeri      = Tiflis, Tiflis quberniyası, {{Rusİmp}}

|Vəfat yeri      = Tiflis, Tiflis quberniyası, {{Rusİmp}}

|İstiqamət        =  

|İstiqamət        =  

|Janr            = lirika, dramaturgiya

|Janr            = lirika, dramaturgiya

|İlk əsəri        = “Zəmanədən şikayət”

|İlk əsəri        = Zəmanədən şikayət

|Mükafatları      = {{III dərəcəli Müqəddəs Anna ordeni}} {{II dərəcəli Müqəddəs Stanislav ordeni}} {{III dərəcəli Müqəddəs Stanislav ordeni}}{{Медаль В память войны 1853—1856 гг.|tip=из светлой бронзы на Георгиевской ленте}}{{Крест За службу на Кавказе}}{{II dərəcəli “Şiri-Xurşid” ordeni}}{{III dərəcəli “Şiri-Xurşid” ordeni}}{{4-cü dərəcəli “Məcidiyə” ordeni}}

|Mükafatları      = {{III dərəcəli Müqəddəs Anna ordeni}} {{II dərəcəli Müqəddəs Stanislav ordeni}} {{III dərəcəli Müqəddəs Stanislav ordeni}}{{Медаль В память войны 1853—1856 гг.|tip=из светлой бронзы на Георгиевской ленте}}{{Крест За службу на Кавказе}}{{II dərəcəli “Şiri-Xurşid” ordeni}}{{III dərəcəli “Şiri-Xurşid” ordeni}}{{4-cü dərəcəli “Məcidiyə” ordeni}}

|imdb_id          = 1597632

|imdb_id          = 1597632

|Commons          = Mirza_Fatali_Akhundov

|Commons          = Mirza_Fatali_Akhundov

}}

}}

'''Mirzə Fətəli Axundov''' (1812 – 1878) — azərbaycanlı mütəfəkkir, dramaturq, yazıçı, şair, maarifçi, materialist filosof, ictimai xadim, Rusiya İmperator Coğrafiya cəmiyyətinin üzvü, Azərbaycan dramaturgiyasının və Azərbaycan ədəbiyyatında ədəbi-tənqidin banisi; zəmanəsinin «müsəlman Molyer»i hesab olunub<ref>{{kitab3

'''Mirzə Fətəli Axundov''' (1812–1878) — azərbaycanlı mütəfəkkir, dramaturq, yazıçı, şair, maarifçi, materialist filosof, ictimai xadim, Rusiya İmperator Coğrafiya cəmiyyətinin üzvü, Azərbaycan dramaturgiyasının və Azərbaycan ədəbiyyatında ədəbi-tənqidin banisi; zəmanəsinin «müsəlman Molyer»i hesab olunub<ref>{{kitab3

|müəllif = Крымский А. Е.

|müəllif = Крымский А. Е.

|hissə =Тюркские литературы

|hissə =Тюркские литературы

}}</ref>.  

}}</ref>.  

[[Şəkil:Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrı.jpg|thumb|302x302px|Mirzə Fətəli Axundov adına Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrı <ref>''Opera in Azerbaijan by Azer Rezayev , Winter 1997 (5.4'') P. 70-71</ref>]]

[[Şəkil:Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrı.jpg|thumb|302x302px|Mirzə Fətəli Axundov adına Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrı <ref>''Opera in Azerbaijan by Azer Rezayev , Winter 1997 (5.4'') P. 70-71</ref>]]

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 7 may 2019-cu il tarixli, 211 nömrəli Qərarı ilə Mirzə Fətəli Axundovun adı [[:az:Azərbaycan Respublikasında əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin siyahısı|Azərbaycan Respublikasında əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin siyahısına]] daxil edilib<ref name="ARNK-2019-211">{{cite web|url=https://cabmin.gov.az/az/document/3685/ | title="“Əsərlərin dövlət varidatı elan edilməsi Qaydaları”nın və “Əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin və dövlət varidatı elan edilən filmlərin Siyahısı”nın təsdiq edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 7 may 2019-cu il tarixli, 211 nömrəli Qərarı |date=2019-05-11 |publisher=cabmin.gov.az |accessdate=2019-05-13 |language=az}}</ref>.

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 7 may 2019-cu il tarixli, 211 nömrəli Qərarı ilə Mirzə Fətəli Axundovun adı [[:az:Azərbaycan Respublikasında əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin siyahısı|Azərbaycan Respublikasında əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin siyahısına]] daxil edilib<ref name="ARNK-2019-211">{{cite web2 | last =|url=http://www.e-qanun.az/framework/42272 |title=“Əsərlərin dövlət varidatı elan edilməsi Qaydaları”nın və “Əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin və dövlət varidatı elan edilən filmlərin Siyahısı”nın təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin qərarı |author= |date= 7 may 2019-cu il|website=http://www.e-qanun.az/ |publisher=e-qanun.az |language=az |accessdate= |archiveurl =http://web.archive.org/web/20210711153917/http://www.e-qanun.az/framework/42272 |archivedate = 11 Jul 2021|ref = harv}}</ref>.

== Haqqında məlumatlar ==

== Haqqında məlumatlar ==

12 iyul (30 iyun) 1812-ci il tarixdə Nuxada anadan olub.

12 iyul (30 iyun) 1812-ci il tarixdə<ref>Anadan olduğu tarix mübahisəlidir; AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun aparıcı elmi işçisi, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Şahbaz Şamıoğlu hesab edir ki, M.F.Axundov 1811-ci ildə anadan olub {{Harvnbru|Şamıoğlu Ş.| |pp= }}.</ref> [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub.

=== Miqrasiya ===

=== Miqrasiya ===

1833-cü ildə, 21 yaşında ikən, Nuxada açılan rus-tatar məktəbinə daxil olub və cəmi bir il həmin məktəbdə təhsil alıb.

1833-cü ildə, 21 yaşında ikən, Nuxada açılan rus-tatar məktəbinə daxil olub və cəmi bir il həmin məktəbdə təhsil alıb.

=== İş yerləri və vəzifəsi ===

=== Əmək fəaliyyəti ===

1834-cü ildə Tiflisə gedib, Qafqaz canişininin baş dəftərxanasında mülki işlər sahəsində Şərq dilləri üzrə mütərcim təyin olunub və ömrünün sonuna qədər bu vəzifədə çalışıb.

1834-cü ildə Tiflisə gedib, Qafqaz canişininin baş dəftərxanasında mülki işlər sahəsində Şərq dilləri üzrə mütərcim təyin olunub və ömrünün sonuna qədər bu vəzifədə çalışıb.

2012-ci ildə Azərbaycan Respublikasının müxtəlif yerlərində, o cümlədən, anadan olduğu Şəki şəhərində, M.F.Axundovun 200 illik yubileyi təntənəli şəkildə qeyd olunub, haqqında [[:az:Sübhün səfiri (film, 2012)|“Sübhün səfiri”]] adlı yeni film çəkilib. Həmçinin, Moskvada {{link-interwiki|az=M.İ.Rudomino adına Ümumrusiya Dövlət Xarici Ədəbiyyat Kitabxanası|az_mətn=M.İ.Rudomino adına Ümumrusiya Dövlət Xarici Ədəbiyyat Kitabxanası |başqa_dil=ru|başqa_dildə_başlıq=Всероссийская государственная библиотека иностранной литературы имени М. И. Рудомино}} qarşısında heykəli qoyulub.

2012-ci ildə Azərbaycan Respublikasının müxtəlif yerlərində, o cümlədən, anadan olduğu Şəki şəhərində, M.F.Axundovun 200 illik yubileyi təntənəli şəkildə qeyd olunub, haqqında [[:az:Sübhün səfiri (film, 2012)|“Sübhün səfiri”]] adlı yeni film çəkilib. Həmçinin, Moskvada {{link-interwiki|az=M.İ.Rudomino adına Ümumrusiya Dövlət Xarici Ədəbiyyat Kitabxanası|az_mətn=M.İ.Rudomino adına Ümumrusiya Dövlət Xarici Ədəbiyyat Kitabxanası |başqa_dil=ru|başqa_dildə_başlıq=Всероссийская государственная библиотека иностранной литературы имени М. И. Рудомино}} qarşısında heykəli qoyulub.

== Əsərləri ==

=== Əsərləri ===

'''''Poema''':''

'''''Poema''':''

* [[:az:Puşkinin ölümünə Şərq poeması|Şərq poeması]] (1837).

* [[:az:Puşkinin ölümünə Şərq poeması|Şərq poeması]] (1837).

* [[:az:Kəmalüddövlə məktubları|Kəmalüddövlə məktubları]] (1865).

* [[:az:Kəmalüddövlə məktubları|Kəmalüddövlə məktubları]] (1865).

'''''Əsər müəllifi kimi'''''

'''''Əsər müəllifi kimi'''''

#[[:az:Hacı Qara (film, 1929)|Hacı Qara (film, 1929)]] (tammetrajlı bədii film).

* [[:az:Hacı Qara (film, 1929)|Hacı Qara (film, 1929)]] (tammetrajlı bədii film).

#[[:az:Dərviş Parisi partladır (film, 1976)|Dərviş Parisi partladır (film, 1976)]] (tammetrajlı bədii film).

* [[:az:Dərviş Parisi partladır (film, 1976)|Dərviş Parisi partladır (film, 1976)]] (tammetrajlı bədii film).

#[[:az:Aldanmış ulduzlar (opera)|Aldanmış ulduzlar]] (opera, 1977).

* [[:az:Aldanmış ulduzlar (opera)|Aldanmış ulduzlar]] (opera, 1977).

#[[:az:Hacı Qara (film, 2002)|Hacı Qara (film, 2002)]] (tammetrajlı bədii film).

* [[:az:Hacı Qara (film, 2002)|Hacı Qara (film, 2002)]] (tammetrajlı bədii film).

#[[:az:Mürafiə vəkillərinin hekayəti (film, 2011)|Mürafiə vəkillərinin hekayəti (film, 2011)]] (film-tamaşa).

* [[:az:Mürafiə vəkillərinin hekayəti (film, 2011)|Mürafiə vəkillərinin hekayəti (film, 2011)]] (film-tamaşa).

#İksir (film, 2014) ("[[:az:Hekayəti Molla İbrahim-Xəlil Kimyagər|Hekayəti Molla İbrahim-Xəlil Kimyagər]]" əsəri əsasında).

* İksir (film, 2014) ("[[:az:Hekayəti Molla İbrahim-Xəlil Kimyagər|Hekayəti Molla İbrahim-Xəlil Kimyagər]]" əsəri əsasında).

'''''Haqqında çəkilən filmlər'''''

'''''Haqqında çəkilən filmlər'''''

#[[:az:Böyük yazıçı-maarifçi (film, 1938)|Böyük yazıçı-maarifçi (film, 1938)]] (qısametrajlı sənədli film).

* [[:az:Böyük yazıçı-maarifçi (film, 1938)|Böyük yazıçı-maarifçi (qısametrajlı sənədli film, 1938)]].

#[[:az:Səbuhi (film, 1941)|Səbuhi (film, 1941)]] (tammetrajlı bədii film)<ref>Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 64-66.</ref>.

* [[:az:Səbuhi (film, 1941)|Səbuhi (tammetrajlı bədii film, 1941)]]<ref>Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına “Azərbaycanfilm” kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim “Azərbaycanfilm”. 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 64-66.</ref>.

#[[:az:150 il. Mirzə Fətəli Axundov (film, 1962)|150 il. Mirzə Fətəli Axundov (film, 1962)]] (qısametrajlı sənədli film).

* [[:az:150 il. Mirzə Fətəli Axundov (film, 1962)|150 il. Mirzə Fətəli Axundov (qısametrajlı sənədli film, 1962)]].

#[[:az:Mirzə Fətəli Axundov (film, 1972)|Mirzə Fətəli Axundov (film, 1972)]] (qısametrajlı sənədli film).

#[[:az:Mirzə Fətəli Axundov (film, 1972)|Mirzə Fətəli Axundov (qısametrajlı sənədli film, 1972)]].

#[[:az:Mirzə Fətəli Axundov (film, 1982)|Mirzə Fətəli Axundov (film, 1982)]] (qısametrajlı sənədli film).

#[[:az:Mirzə Fətəli Axundov (film, 1982)|Mirzə Fətəli Axundov (qısametrajlı sənədli film, 1982)]].

#[[:az:Sübhün səfiri (film, 2012)|Sübhün səfiri (film, 2012)]] (tammetrajlı bədii film).

#[[:az:Sübhün səfiri (film, 2012)|Sübhün səfiri (tammetrajlı bədii film, 2012)]].

== İstinadlar ==

== İstinadlar və qeydlər ==

<references/>

<references/>

== Ədəbiyyat ==

== Ədəbiyyat ==

* {{cite web |url=http://anl.az/down/m.f.axundzade.pdf |title=Mirzə Fətəli Axundzadə – 200 |author= |date=2012 |website=anl.az |publisher= anl.az|language= az|accessdate= |archiveurl =https://web.archive.org/web/20191206185742/http://anl.az/down/m.f.axundzade.pdf |archivedate =9 Nov 2012 - 6 Dec 2019 }}

# {{ASE|1|496-499}}

| link            = http://anl.az/down/m.f.axundzade.pdf

| vikimənbə      =  

| nəşriyyat      =  

| il              = 2012

| cild            =

| isbn            = 978-9952-460-09-4

| doi            =  

| tiraj          =  

| archiveurl     = https://web.archive.org/web/20191206185742/http://anl.az/down/m.f.axundzade.pdf

| archivedate     = 9 Nov 2012 - 6 Dec 2019

# {{ŞGS|83 – 87|Mirzə Fətəli Axundzadə}}

== Xarici keçidlər ==

== Xarici keçidlər ==