Sətir 1: |
Sətir 1: |
− | [[Kateqoriya:Q]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]] | + | [[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]] |
− | {{Alim | + | {{Alim |
− | |Şəkil = Qərib Calalov.jpg | + | |Piktoqram = texnologiya |
− | |Şəkil məlumat =
| + | |Adı = Qərib Calalov |
− | |Şəkil miqyası =
| + | |Tam adı = Calalov Qərib İsaq oğlu |
− | |Adı = Qərib Cəlalov | + | |Şəkil = Qərib Calalov.jpg |
− | |Tam adı = Calalov Qərib İsaq oğlu | + | |Şəklin ölçüsü = 140 |
− | |Digər adları = | + | |Şəklin izahı = Qərib Calalov |
− | |Doğum tarixi = [[28 noyabr]], [[1937]] | + | |Doğum tarixi = {{Doğum tarixi və yaşı|1937|11|28}} |
− | |Doğum yeri = [[Baş Göynük]], [[Şəki rayonu]], [[Azərbaycan]] | + | |Doğum yeri = [[Baş Göynük]], [[Nuxa rayonu|Nuxa (indiki Şəki) rayonu]], {{AzSSR}}, {{SSRİ}} |
− | |Elmi dərəcəsi = texnika elmləri doktoru | + | |Vəfat yeri = |
| + | |Vəfat səbəbi = |
| + | |Dəfn yeri = |
| + | |Vətəndaşlığı = {{SSRİ}}→{{AZE}} |
| + | |Milliyyəti = |
| + | |Həyat yoldaşı = |
| + | |Uşağı = |
| + | |Atası = |
| + | |Anası = |
| + | |Elm sahəsi = |
| + | |Elmi dərəcəsi = texnika elmləri doktoru |
| + | |Elmi adı = professor |
| + | |İş yeri = AMEA Neft və Qaz İnstitutu, quyu-lay sistemlərinin hidrodinamikasının nəzəri problemləri şöbəsi (şöbənin rəhbəri) |
| + | |Alma-mater = <!--Qədim təhsil ocaqları--> |
| + | |Təhsili = {{*}}S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti, mexanika-riyaziyyat fakültəsi (–1960) |
| + | |
| + | {{*}}Azərbaycan SSR EA Neft-Kimya Prosesləri İnstitutu, aspirantura (1964–) |
| + | |Elmi rəhbəri = |
| + | |Tanınmış yetirmələri = |
| + | |Tanınır = <!--Alimə fəaliyyətinə görə verilən ləqəb--> |
| + | |Mühüm layihələri = |
| + | |Üzvlüyü = AMEA, müxbir üzv |
| + | |Mükafatları = {{"Şöhrət" ordeni|2005}} |
| + | |İmzası = |
| + | |Sayt = |
| + | |Commons = |
| }} | | }} |
− | '''Qərib Calalov''' - texnika elmlər doktoru, professor, [[AMEA]]-nın müxbir üzvü, AMEA-nın [[Geologiya və Geofizika İnstitutu]]nun şöbə müdiri. | + | '''Qərib Calalov''' — yeraltı hidroqaz dinamikası və neft-qaz yataqlarının işlənməsi sahəsində tanınmış alim, texnika elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, AMEA Neft və Qaz İnstitutunun quyu-lay sistemlərinin hidrodinamikasının nəzəri problemləri şöbəsinin rəhbəri. |
| + | |
| + | == Haqqında məlumatlar == |
| + | 28 noyabr 1937-ci il tarixdə [[Nuxa rayonu|Nuxa (indiki Şəki) rayonunun]] [[Baş Göynük|Baş Göynük kəndində]] anadan olub. |
| + | |
| + | ===Təhsili === |
| + | 1955-ci ildə Baş Göynük kənd orta məktəbini, |
| + | |
| + | 1960-cı ildə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin mexanika-riyaziyyat fakültəsini bitirib. |
| + | |
| + | 1964-cü ildə Azərbaycan SSR EA Neft-Kimya Prosesləri İnstitutunun aspiranturasına daxil olub. |
| + | |
| + | ===Əmək fəaliyyəti=== |
| + | 1960-cı ildə Azərbaycan SSR EA Neft-Kimya Prosesləri İnstitutunda kiçik elmi işçi vəzifəsinə qəbul olunub; daha sonra bu institutda kiçik elmi işçi, mühəndis, böyük mühəndis, böyük elmi işçi, aparıcı elmi işçi, baş elmi işçi və laboratoriya müdiri, |
| + | |
| + | 2003-cü ildən quyu-lay sistemlərinin hidrodinamikasının nəzəri problemləri şöbəsinin rəhbəri vəzifəsini tutub. |
| + | |
| + | ====Pedaqoji fəaliyyəti==== |
| + | Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin professor-müəllimidir. |
| + | |
| + | ===Elmi fəaliyyəti=== |
| + | 1967-ci ildə “Quyuların debitləri müxtəlifliyinin və layın qeyri-bircinsliyinin sulaşma prosesinə təsiri məsələləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyasını, |
| | | |
− | == Həyatı ==
| + | 1991-ci ildə “Deformasiya olunan kollektorlarda neft və qaz yataqlarının işlənməsinin hidroqazodinamikası” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib. |
| | | |
− | Qərib Calalov [[28 noyabr]] [[1937]]-ci ildə [[Şəki]] rayonunun [[Baş Göynük]] kəndində ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. [[1955]]-ci ildə Baş Göynük kənd orta məktəbini bitirmişdir. Elə həmin ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin mexanika-riyaziyyat fakültəsinə daxil olmuş, [[1960]]-cı ildə maye və qaz mexanikası ixtisası üzrə təhsilini başa vurduqdan sonra təyinatla Azərbaycan EA NKPİ-na göndərilmiş və orada kiçik elmi işçi işləmişdir. 1960-2003-cü illərdə Azərbaycan EA DNQYPİ-nun "Neft qatının elektrik modelləşdirilməsi və lay və quyuların tədqiqi" şöbəsində kiçik elmi işçi, böyük elmi işçi, şöbə rəhbəri olmuşdur.
| + | 1992-ci ildə professor elmi adını alıb. |
| | | |
− | [[1967]]-ci ildə "Quyuların debitləri müxtəlifliyinin və layın qeyri-bircinsliyinin sulaşma prosesinə təsiri məsələləri" mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmiş və fizika-riyaziyyat elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almışdır.
| + | 2001-ci ildə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü seçilib. |
| | | |
− | [[1990]]-ci ildə "Deformasiya olunan kollektorlarda neft və qaz yataqlarının işlənməsinin hidroqazodinamikası" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmiş və texnika elmləri doktoru alimlik dərəcəsi almışdır. [[1990]]-ci ildən o ADNA-da "Neft mədən geologiyası" kafedrasının professoru vəzifəsini tutaraq, eyni zamanda elmi və pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olurdu.
| + | 42-si xaricdə və 20-si beynəlxalq bazalarda referatlaşdırılan və indeksləşdirilən jurnallarda dərc olunmaqla çap olunmuş 250 elmi əsərin müəllifidir. |
| | | |
− | [[2001]]-ci ildə neft və qaz yataqlarının işlənməsi ixtisası üzrə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü seçilmişdir. [[2003]]-cü ildən indiyə qədər Azərbaycan MEA Geologiya və Geofizika institutunda "Layın hidroqazdinamikası" şöbəsinin rəhbəri işləyir.
| + | 12 elmlər namizədinin, 1 elmlər doktorunun elmi rəhbəri olub. |
− |
| |
− | Onun əsas elmi fəaliyyəti deformasiya olunan böyük yatma dərinlikli məsaməli, çatlı və çatlı-məsaməli neft və qaz yataqlarının kollektorlarında baş verən süzülmə proseslərinin hidro-qazdinamik modelləşdirmə üsullarının yaradılması üzrə kompleks tədqiqatlar aparılması və bu tədqiqatlar əsasında işlənmənin texnoloji göstəricilərini təyin etməyə imkan verən yeni effektiv hesabat sxemlərinin işlənməsi ilə bağlıdır.
| |
| | | |
− | Keçiriciliyə nəzərən qeyri-bircins layların modelləşdirilməsinin yeni üsulu təklif edilmiş və süzülmənin qazhidrodinamik məsələlərinin dəqiq və təqribi analitik həlləri alınmışdır. Maye və qazın qərarlaşmamış süzülməsi şəraitində deformasiya olunan layların süzülmə-tutum parametrlərinin identifikasiyası üsulu yaradılmışdır.
| + | ===Təltif və mükafatları=== |
− | 180-dən elmi məqalənin (bunlardan 30-u xaricdə çap olunmuşdur), 2 monoqrafiyanın müəllifidir. İndiyədək onun rəhbərliyi ilə 8 nəfər elmlər namizədi alimlik dərəcəsinə yiyələnmişdir.
| + | * Qubkin adına mükafat (1985); |
| + | * [["Şöhrət" ordeni|“Şöhrət” ordeni]] (2005). |
| | | |
− | Amerika Beynəlxalq mühəndis neftçilər cəmiyyətinin üzvüdür. [[1985]]-ci ildə "Əmək veteranı" medalı, [[1985]]-ci ildə bir qrup alimlə birgə "Mürəkkəb dağ-geoloji şəraitlərdə çoxsaylı neft və qaz yataqlarının öyrənilməsinin dağ-geofiziki və hidrodinamiki üsulları kompleksinin yaradılması və tətbiqi" işinə görə akad. İ.M.Qubkin adına mükafata layiq görülüb. Azərbaycan Respublikasının "Şöhrət" ordeni ilə mükafatlanıb.
| + | == Ədəbiyyat == |
| + | # {{ŞAZ|1|80-83}} |
| + | # {{AME|5|172}} |
| + | # {{Sayta istinad|url=https://web.archive.org/web/20210912131259/https://science.gov.az/az/forms/chlenyikorrespondentyi/37 |author = |authorlink= |title='''Müxbir üzvlər''' |subtitle='''Calalov Qərib İsaq oğlu''' |deadlink= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210912131259/https://science.gov.az/az/forms/chlenyikorrespondentyi/37 |archivedate=12 Sep 2021 |lang=az |showlang=|responsible= |website=Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası|websiteurl= https://science.gov.az/|type= |date= |accessdate= 12.09.2021|quote= |quoteup= |description= |ref= }} |
| | | |
− | == Əsas elmi əsərlərin adları ==
| + | {{Yoxlanılmış məqalə}} |
− | # Birgə istismar olunan çoxtəbəqəli yataqlarda quyuların tədqiqi məlumatlarının analizi (ingilis dilində) Project report İDOGD/UNOCAL, USA.
| |
− | # Neft və qaz yataqlarının işlənməsi prosesində terrigen kollektor süxurlarının süzülmə-tutum xassələrinə lay təzyiqinin təsiri (rus dilində) Геология нефти и газа, №5, 1997.
| |
− | # Karbohidrogen yataqlarının işlənmə tarixi məlumatları əsasında hidrodinamik modellərin sazlanması haqqında (rus dilində). Известия НАНА, серия науки о земле, №2, 2000.
| |
− | # Çatlı kollektorların hidroqazdinamikası (rus dilində).<nowiki></nowiki> Баку, Элм, 1988
| |
− | # Flüyüdlərin qərarlaşmış süzülməsi şəraitində deformasiya olunan layların süzülmə-tutum parametrlərinin identifikasiyası metodikası(rus dilində). Баку, Элм, 1989
| |
| | | |
− | == Mənbə ==
| + | [[:az:Qərib Calalov]] |
− | * http://www.science.az saytı, struktur bölməsində AMEA-nın müxbir üzvləri
| |
− | * Alim və ziyalılar. "Bakı Universiteti Nəşriyyatı", Bakı, 2002, 582 səh.
| |