39.598
edits
Changes
Jump to navigation
Jump to search
Sətir 19:
Sətir 19: − + Sətir 26:
Sətir 26: + + + + Sətir 189:
Sətir 193: + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
Nəzərə çarpan dəyişiklik yoxdur.
==Haqqında məlumatlar==
==Haqqında məlumatlar==
[[Fayl:Inscription of Khirsa2.jpg |thumb|300px|left| Xirsa monastırının divarındakı relyef xaçı; müasir erməni tarixçisi Hamlet Mkrtumyana görə relyef xaçının sol qanadında, iki sətrlik gürcü dilində yazının tərcüməsi belədir: “''Ya İsa, çar Qaqiki şöhrətləndir!''”{{sfn|Мкртумян Г.|1981|p=101}}.]]
[[Fayl:Inscription of Khirsa2.jpg |thumb|300px|left| Xirsa monastırının divarındakı relyef xaçı; müasir erməni tarixçisi Hamlet Mkrtumyana görə relyef xaçının sol qanadında, iki sətrlik gürcü dilində yazının tərcüməsi belədir: “''Ya İsa, çar Qaqiki şöhrətləndir!''”{{sfn|Мкртумян Г.|1981|p=101}}.]]
[[Fayl:Khirsa monastery.jpg|thumb|270px|right|[[Tibaani|Tibaani (Xirsa)]] kəndindəki [[Xirsa monastırı]]. {{Yer xəritəsi+|Gürcüstan Kaxeti|width=270|float=|caption=||places=
[[Fayl:Khirsa monastery.jpg|thumb|270px|right|Tibaani (Xirsa) kəndindəki [[Xirsa monastırı]]. {{Yer xəritəsi+|Gürcüstan Kaxeti|width=270|float=|caption=||places=
{{Yer xəritəsi~|Gürcüstan Kaxeti|lat_deg=41|lat_min=34|lon_deg=46|lon_min=00|mark =Set01-church1.svg|marksize=22||label_size=100|label=[[Xirsa monastırı|Xirsa <br />monastırı]] }}}} Müasir Kaxeti (Gürcüstan) xəritəsində Xirsa monastırının yeri ]]
{{Yer xəritəsi~|Gürcüstan Kaxeti|lat_deg=41|lat_min=34|lon_deg=46|lon_min=00|mark =Set01-church1.svg|marksize=22||label_size=100|label=[[Xirsa monastırı|Xirsa <br />monastırı]] }}}} Müasir Kaxeti (Gürcüstan) xəritəsində Xirsa monastırının yeri ]]
Böyük Kvirikenin övladı olmadığı üçün onun ölümündən sonra hakimiyyətə bacısı oğlu Qaqik keçdi. Böyük Kvirikenin başqa bacısının əri Aşot Marileli – Alazan çayının mənbəyi yaxınlığında yerləşən Marelisi qalasının sahibi də hakimiyyətə iddialı idi{{sfn|Мкртумян Г.|1981|p=96}}.
Böyük Kvirikenin övladı olmadığı üçün onun ölümündən sonra hakimiyyətə bacısı oğlu Qaqik keçdi. Böyük Kvirikenin başqa bacısının əri Aşot Marileli – Alazan çayının mənbəyi yaxınlığında yerləşən Marelisi qalasının sahibi də hakimiyyətə iddialı idi{{sfn|Мкртумян Г.|1981|p=96}}.
1046-cı ildə Tiflis əmiri Cəfər ibn Əlinin ölümündən sonra sağsahil Tiflis əhalisi şəhərin bu hissəsini IV Baqrata döyüşsüz təslim etdi. Sol sahildəki İsani qalası müdafiəçiləri isə Kür çayı üzərindəki körpünü dağıdaraq IV Baqratı şəhərin bu hissəsinə buraxmadılar. Bu zaman Qaqik İsani qalasının müdafiəçilərinin köməyinə gəldi və IV Baqratla danışıqlara gedərək qalanın onun əlinə keçməsinə imkan vermədi{{sfn|Əliyev Ş. H.|2007|p=106}}.
1046-cı ildə Tiflis əmiri Cəfər ibn Əlinin ölümündən sonra sağsahil Tiflis əhalisi şəhərin bu hissəsini IV Baqrata döyüşsüz təslim etdi. Sol sahildəki İsani qalası müdafiəçiləri isə Kür çayı üzərindəki körpünü dağıdaraq IV Baqratı şəhərin bu hissəsinə buraxmadılar. Bu zaman Qaqik İsani qalasının müdafiəçilərinin köməyinə gəldi və IV Baqratla danışıqlara gedərək qalanın onun əlinə keçməsinə imkan vermədi{{sfn|Əliyev Ş. H.|2007|p=106}}.
“Tarix-i əl-Bab”da 1049-cu il hadisələrindən bəhs edilərkən Şəddadilər dövləti ərazisində “kafirlərə” qarşı tikilmiş sərhəd qalalarının adları bir-bir sadalanır və onlardan üçünün – Tatiyan, Muckank və al-Baydau qalasının təyinatının məhz Şəki hakimlərindən gözlənilən təhlükənin qarşını almaq olduğu qeyd olunur. Daha sonra göstərilir ki, 1053-cü ildə Şəddadi hakimi Əbüləsvar Şavur (1022–1067) gürcülərin hansısa “Bəsrə” adlanan qalasını tutmuş, qalanı “adamlarla, ərzaqla və silahla gücləndirmişdir”{{sfn|Мунадджим-Баши|1957|p=}}. Eyni ildə Şirvanşah [[Salar ibn Yezid|Sallar ibn Yəzid]] (1050 — 1063) isə Şəki ilə Şirvan arasına yerləşən “Maluq”, yaxud “Baluq” adlı qalanı silah gücünə tutmuş, orada qarnizon, silah və ərzaq yerləşdirərək qalanın müdafiə qabiliyyətini gücləndirmiş, əlavə olaraq qalanın yaxınlığında qala kimi bir şəhər də saldırmış və həmin şəhəri məskunlaşdıraraq orada Cümə məscidi tikdirmişdir{{sfn|Минорский В. Ф. (2)|1963|p=}}. Maluq qalası kimi Bəsrə qalasının da Şəki ərazisində olması ehtimal edilir və bu nöqteyi-nəzərdən 1053-cü ildə Şirvanşah Sallar ibn Yəzid ilə Şəddadi Əbüləsvar Şavurun eyni vaxtda Şəkiyə hücum etmələri inandırıcı görünür.
Nümuzmatikada Qaqiqik adı olan sikkələr məlumdur. Bu sikkələrinin bir üzündə ad və titullar gürcü əlifbası ilə, o biri üzündə isə ərəb əlifbası ilə həkk olunmuşdur{{sfn|Акопян А.В.|2016|p=10}}.
Müasir tədqiqatçılardan Şirinbəy Hacıəli hesab edir ki:
Müasir tədqiqatçılardan Şirinbəy Hacıəli hesab edir ki:
|issn = 0320-8117
|issn = 0320-8117
|ref = Мкртумян Г.
|ref = Мкртумян Г.
|bibcode =
|arxiv =
|pmid =
}}
#{{məqalə
|müəllif = Акопян А.В.
|başlıq = Язык и письмо монет христианско-мусульманского пограничья Кавказа IX-XIII вв.
|link = https://www.academia.edu/26127611/%D0%AF%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%B8_%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C%D0%BC%D0%BE_%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%82_%D1%85%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE-%D0%BC%D1%83%D1%81%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%BF%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%87%D1%8C%D1%8F_%D0%9A%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0_IX-XIII_%D0%B2%D0%B2._Language_and_Script_of_the_Coins_From_the_Christian-Islamic_Frontiers_of_Caucasus_in_9th-13th_cc._in_Russian_
|dil = ru
|nəşrin müəllifi =
|nəşr =
|tip = Материалы конференции
|yer = Москва
|nəşriyyat =
|il = 2016
|том =
|nömdə =
|выпуск =
|страницы =
|isbn =
|issn =
|ref = Акопян А.В.
|bibcode =
|bibcode =
|arxiv =
|arxiv =