Sətir 28: |
Sətir 28: |
| |Commons = | | |Commons = |
| }} | | }} |
− | '''Varaz-Peroj''' ('''Varaz-Firuz''') – Aranşahi<ref name=Q1 group=q/> və Mehrani sülaləsinin davamçısı, knyaz<ref name=Q3 group=q/>, Qafqaz Albaniyası şahzadəsi; Albaniya hökmdarlarından Varaz-Qriqorun ({{h.o.}}628 – 652<ref name=Q4 group=q/>) böyük oğlu, Cavanşirin ({{h.o.}}652 – 681) böyük qardaşı, Varaz-Tiridatın ({{h.o.}}681 – 701) isə atasıdır. Adı heç yerdə Şəki knyazı kimi çəkilməsə də, mənbələrdə onun [[Şəki dövləti|Şəkinin]] knyazı olduğunu göstərən bəzi məlumatlar var və bu məlumatlar əsasında ehtimal etmək olur ki, 651/652-ci ildə, yaxud bundan az sonra<ref name=Q5 group=q/> Şəki ərazisinə daxil olmuş ərəblərlə sülh müqaviləsi bağlamış, ərəb mənbəsində adı çəkilmədən “Şəki hökmdarı” kimi təqdim olunmuş{{Sfnaz|əl-Bəlazuri|2005|p=113|loc=}} şəxs də odur. ''Laknar''<ref name=Q6 group=q/> titulu da daşımış və ailəsi ilə birlikdə [[Kiş]] kəndində yaşamışdır. | + | '''Varaz-Peroj''' ('''Varaz-Firuz''') — Aranşahi<ref name=Q1 group=q/> və Mehrani sülaləsinin davamçısı, knyaz<ref name=Q3 group=q/>, Qafqaz Albaniyası şahzadəsi; Albaniya hökmdarlarından Varaz-Qriqorun ({{h.o.}}628–652<ref name=Q4 group=q/>) böyük oğlu, Cavanşirin ({{h.o.}}652–681) böyük qardaşı, Varaz-Tiridatın ({{h.o.}}681–701) isə atasıdır. Adı heç yerdə Şəki knyazı kimi çəkilməsə də, mənbələrdə onun [[Şəki dövləti|Şəkinin]] knyazı olduğunu göstərən bəzi məlumatlar var və bu məlumatlar əsasında ehtimal etmək olur ki, 651/652-ci ildə, yaxud bundan az sonra<ref name=Q5 group=q/> Şəki ərazisinə daxil olmuş ərəblərlə sülh müqaviləsi bağlamış, ərəb mənbəsində adı çəkilmədən “Şəki hökmdarı” kimi təqdim olunmuş{{Sfnaz|əl-Bəlazuri|2005|p=113|loc=}} şəxs də, məhz, Varaz-Peroj olmuşdur. ''Laknar''<ref name=Q6 group=q/> titulu da daşımış və ailəsi ilə birlikdə [[Kiş]] kəndində yaşamışdır. |
| | | |
| ==Haqqında məlumatlar== | | ==Haqqında məlumatlar== |
− | 638-ci ildə{{Sfnaz|Moisey Kalankatuklu.|2006|p=360, haşiyə 134 və 135|loc=}} iranlıların Bərdədə girov götürdükləri Mehrani xanədanının nümayəndələri arasında{{Sfnaz|Moisey Kalankatuklu.|2006|p=200|loc=}} çox güman ki, Varaz-Peroj da olub. | + | 638-ci ildə{{Sfnaz|Moisey Kalankatuklu.|2006|p=360, haşiyə 134 və 135|loc=}} iranlıların Bərdədə girov götürdükləri Mehrani xanədanının nümayəndələri arasında{{Sfnaz|Moisey Kalankatuklu.|2006|p=200|loc=}} çox güman ki, Varaz-Peroj da olmuşdur. |
| | | |
| Bunun ardınca isə bir müddət sonra Varaz-Peroj və qardaşı Cavanşir, Bərdədə iranlılar tərəfindən yenidən girov götürülmüş ataları Varaz-Qriqorun azad edilməsi üçün Kürün sol sahilindən Bərdəyə müvəffəqiyyətli əks-hücum təşkil etmişdilər{{Sfnaz|Moisey Kalankatuklu.|2006|p=202|loc=}}. | | Bunun ardınca isə bir müddət sonra Varaz-Peroj və qardaşı Cavanşir, Bərdədə iranlılar tərəfindən yenidən girov götürülmüş ataları Varaz-Qriqorun azad edilməsi üçün Kürün sol sahilindən Bərdəyə müvəffəqiyyətli əks-hücum təşkil etmişdilər{{Sfnaz|Moisey Kalankatuklu.|2006|p=202|loc=}}. |
Sətir 42: |
Sətir 42: |
| | | |
| == Qeydlər == | | == Qeydlər == |
− | {{Siyahı sütunlarla|3|
| + | |
| {{İstinad siyahısı | | {{İstinad siyahısı |
| |group=q | | |group=q |
Sətir 61: |
Sətir 61: |
| O ki qaldı eyni ərəb mənbəsində «''Kəmibəran''»la yanaşı qeyd olunan «''Şəkkən''» hökmdarının kim olmasına, biz “Albaniya tarixi”ndən bilirik ki, Uxtanesin katolikosluğu dövründə (671 – 680) Cavanşirin böyük qardaşı Varaz-Perojun ailəsi Kürün sol sahilindəki Həcəri nahiyəsində – Uti vilayətinin Kiş kəndində yaşayırdı {{Harvnbru|Мовсес Каланкатуаци (книга вторая)|1985|p=|loc=''...и на другом берегу реки Куры hЕджери, семья Вараз-Перожа, носящего патив лакнара в Гисе в гаваре Ути, [семья] Варажна из Аражакана и семья Туерака.''}}, bundan başqa, Varaz-Peroj şəxsən özü Kiş kilsəsini təmir etməyə çaışmışdır, həm də knyaz titulu daşıyırdı {{Harvnbru|Мовсес Каланкатуаци (книга первая)|1985|p=|loc=''Впоследствии, спустя длительное время, один из знатных людей – князь Вараз-Перож из рода Араншаhиков – решил обновить Старую Церковь, но не мог сломать кирпичную кладку вершины купола, ибо под ним покоились Крест Господен и мощи мучеников''}} və knyaz titulu daşıması isə onun həmin ərazinin hakimi olduğunu göstərir (bax: 3-cü qeydə). | | O ki qaldı eyni ərəb mənbəsində «''Kəmibəran''»la yanaşı qeyd olunan «''Şəkkən''» hökmdarının kim olmasına, biz “Albaniya tarixi”ndən bilirik ki, Uxtanesin katolikosluğu dövründə (671 – 680) Cavanşirin böyük qardaşı Varaz-Perojun ailəsi Kürün sol sahilindəki Həcəri nahiyəsində – Uti vilayətinin Kiş kəndində yaşayırdı {{Harvnbru|Мовсес Каланкатуаци (книга вторая)|1985|p=|loc=''...и на другом берегу реки Куры hЕджери, семья Вараз-Перожа, носящего патив лакнара в Гисе в гаваре Ути, [семья] Варажна из Аражакана и семья Туерака.''}}, bundan başqa, Varaz-Peroj şəxsən özü Kiş kilsəsini təmir etməyə çaışmışdır, həm də knyaz titulu daşıyırdı {{Harvnbru|Мовсес Каланкатуаци (книга первая)|1985|p=|loc=''Впоследствии, спустя длительное время, один из знатных людей – князь Вараз-Перож из рода Араншаhиков – решил обновить Старую Церковь, но не мог сломать кирпичную кладку вершины купола, ибо под ним покоились Крест Господен и мощи мучеников''}} və knyaz titulu daşıması isə onun həmin ərazinin hakimi olduğunu göstərir (bax: 3-cü qeydə). |
| </ref> | | </ref> |
− | }}
| |
| }} | | }} |
| | | |
Sətir 68: |
Sətir 67: |
| | | |
| ==Ədəbiyyat== | | ==Ədəbiyyat== |
− | #{{kitab3 | + | # {{kitab3 |
| | müəllif = Мовсес Каланкатуаци. | | | müəllif = Мовсес Каланкатуаци. |
| | hissə = Книга первая | | | hissə = Книга первая |
Sətir 114: |
Sətir 113: |
| | ref = Мовсес Каланкатуаци (книга вторая) | | | ref = Мовсес Каланкатуаци (книга вторая) |
| }} | | }} |
− | #{{kitab3 | + | # {{kitab3 |
| | müəllif = Мойсея Каганкатваци | | | müəllif = Мойсея Каганкатваци |
| | hissə = . | | | hissə = . |
Sətir 139: |
Sətir 138: |
| | ref = Мойсея Каганкатваци | | | ref = Мойсея Каганкатваци |
| }} | | }} |
− | #{{kitab3 | + | # {{kitab3 |
| | müəllif = Moisey Kalankatuklu | | | müəllif = Moisey Kalankatuklu |
| | hissə = | | | hissə = |
Sətir 162: |
Sətir 161: |
| | ref = Moisey Kalankatuklu. | | | ref = Moisey Kalankatuklu. |
| }} | | }} |
− | #{{kitab3 | + | # {{kitab3 |
| | müəllif = əl-Bəlazuri | | | müəllif = əl-Bəlazuri |
| | hissə = Kitəb futuhi-l-buldən; Ərməniyyənin fəthi | | | hissə = Kitəb futuhi-l-buldən; Ərməniyyənin fəthi |
Sətir 185: |
Sətir 184: |
| | ref = əl-Bəlazuri | | | ref = əl-Bəlazuri |
| }} | | }} |
| + | |
| {{Şəkidə hakimiyyətdə olmuş şəxslər}} | | {{Şəkidə hakimiyyətdə olmuş şəxslər}} |
− | {{Yaxşı məqalə}} | + | |
| + | {{Yoxlanılmış məqalə}} |
| + | |
| [[az:Varaz Peroz]] | | [[az:Varaz Peroz]] |