Sətir 1: |
Sətir 1: |
− | [[Kateqoriya:Z]]{{Dövlət xadimi | + | [[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış dövlət xadimləri]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış hərbçilər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]] |
− | | azərbaycan dilində adı = Ziya Yusifzadə | + | {{Dövlət xadimi |
− | | adın originalı = Ziya Məmmədiyyə oğlu Yusifzadə | + | |adı = Ziya Yusifzadə |
− | | portret = Ziya Yusifzadə.jpg | + | |tam adı = Yusifzadə Ziya Məmmədiyyə oğlu |
− | | portretin ölçüsü = | + | |şəkil = Ziya Yusifzadə.png |
− | | izah = | + | |şəklin ölçüsü = |
− | | titul = [[Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi|Azərbaycan SSR Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin sədri]] | + | |şəklin izahı = Ziya Yusifzadə. |
− | | bayraq = COA_Azerbaijan_SSR.png | + | |titul = Azərbaycan SSR Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin sədri |
− | | bayraq2 = Flag_of_Azerbaijan_SSR.svg | + | |bayraq = COA_Azerbaijan_SSR.png |
− | | dövr əvvəl = [[18 iyun]] [[1980]] | + | | bayraq2 = Flag_of_Azerbaijan_SSR.svg |
− | | dövr son = [[11 avqust]] [[1988]] | + | |dövr əvvəl = 18 iyun 1980 |
− | | sələfi = [[Vitali Krasilnikov]] | + | |dövr son = 11 avqust 1988 |
− | | xələfi = [[İvan Qorelovski]] | + | |sələfi = [[:az:Vitali Krasilnikov|Vitali Krasilnikov]] |
− | | doğum tarixi = {{doğum tarixi|1929|2|15}} | + | |xələfi = [[:az:İvan Qorelovski|İvan Qorelovski]] |
− | | doğum yeri = [[Nuxa]], [[Azərbaycan SSR]], [[ZSFSR]], [[SSRİ]] | + | |doğum tarixi = {{doğum tarixi|1929|2|15}} |
− | | ölüm tarixi = {{vəfat tarixi və yaşı|2015|9|29|1929|2|15}} | + | |doğum yeri = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Şəki qəzası]], {{AzSSR}}, {{ZSFSR}}, {{SSRİ}} |
− | | ölüm yeri = [[Bakı]], [[Azərbaycan]] | + | |vəfat tarixi = {{vəfat tarixi və yaşı|2015|9|29|1929|2|15}} |
− | | təhsili = Moskva Dövlət Pedaqoji Xarici Dillər İnstitutu | + | |vəfat yeri = Bakı, {{AZE}} |
− | | atası = Məmmədiyyə | + | | dəfn yeri = İkinci Fəxri Xiyaban, Bakı |
− | | anası = | + | |təhsili = Moris Torez adına Moskva Dövlət Pedaqoji Xarici Dillər İnstitutunu, ingilis dili ixtisası (–1952) |
− | | həyat yoldaşı = | + | |elmi dərəcəsi = |
− | | uşaqları = | + | |elmi adı = |
− | | mükafatları = {{"Azərbaycan Bayrağı" ordeni}} {{"Şöhrət" ordeni (Azərbaycan)}} | + | |sülalə = |
| + | |atası = [[Məmmədiyyə Yusifzadə]] |
| + | |anası = |
| + | |həyat yoldaşı = |
| + | |uşağı = |
| + | |imzası = |
| + | |mükafatları = {{"Şərəf Nişanı" ordeni}}<br>{{"Azərbaycan Bayrağı" ordeni}}{{"Şöhrət" ordeni (Azərbaycan)}} |
| + | |Commons = |
| }} | | }} |
| + | '''Ziya Yusifzadə''' (1929–2015) — Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin Heydər Əliyev adına Akademiyasının rəisi, general-leytenant. |
| | | |
− | '''Ziya Məmmədiyyə oğlu Yusifzadə''' (d. [[15 fevral]] [[1929]], [[Nuxa]], [[Azərbaycan SSR]], [[ZSFSR]], [[SSRİ]] – ö. [[29 sentyabr]] [[2015]], [[Bakı]], [[Azərbaycan]]) — [[Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin Heydər Əliyev adına Akademiyası|Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin Heydər Əliyev adına Akademiyası]]nın rəisi, [[Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi|Azərbaycan SSR Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi]]nin 7-ci sədri ([[1980]]–[[1988]]).
| + | == Haqqında məlumatlar == |
| + | 15 fevral 1929-cu il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) ziyalı ailəsində anadan olub. |
| | | |
− | == Həyatı == | + | ===Təhsili === |
− | Ziya Yusifzadə [[15 fevral]] [[1929]]-cu ildə [[Nuxa]]da (indiki [[Şəki]]) ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. [[1945]]-ci ildə [[Zaqatala]]da orta məktəbi qızıl medalla bitirmişdir. 1952-ci ildə Moskva Dövlət Pedaqoji Xarici Dillər İnstitutunu ingilis dili ixtisası üzrə bitirmişdir. 1952-1956-cı illərdə Azərbaycan SSR Maarif Nazirliyində və Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetində məsul vəzifələrdə işləmişdir.<ref>{{cite web |url=http://www.xalqqazeti.com/az/news/interview/42090 |title=Ziya Yusifzadə – 85. Dövlətçiliyimizin və milli təhlükəsizliyimizin keşiyində sədaqətli xidmət nümunəsi (müsahibə) |author=Tahir Aydınoğlu |date=15.02.2014 |work=[[Xalq qəzeti]] |publisher=xalqqazeti.com |accessdate=2015-09-30 |language=az}}</ref>
| + | 1945-ci ildə Zaqatalada orta məktəbi (qızıl medalla), |
| + | |
| + | 1952-ci ildə isə Moris Torez adına Moskva Dövlət Pedaqoji Xarici Dillər İnstitutunu (ingilis dili ixtisası üzrə) bitirib. |
| + | |
| + | ===Əmək fəaliyyəti === |
| + | 1952 – 1956-cı illərdə Azərbaycan SSR Maarif Nazirliyində və Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetində məsul vəzifələrdə işləyib. |
| + | |
| + | 1956-cı ildə Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti yanında Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinə həqiqi hərbi xidmətə qəbul olunub; o cümlədən, |
| + | |
| + | 1972 – 1976-cı illərdə əks-kəşfiyyat şöbəsinin rəisi, |
| + | |
| + | 1976 – 1980-cı illərdə sədrin birinci müavini, |
| + | |
| + | 1980 – 1988-ci il illərdə sədr olub. |
| + | |
| + | 1988 – 1992-ci illərdə Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetində Millətlərarası münasibətlər şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışıb. |
| + | |
| + | 1992-ci ilin avqust ayında öz xahişi ilə təqaüdə çıxıb. |
| + | |
| + | 1999-cu ildə hərbi qulluğa bərpa olunub; o cümlədən, |
| + | |
| + | 1999 – 2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin Akademiyasının rəisi vəzifəsində çalışıb. |
| + | |
| + | ===Hərbi rütbələri === |
| + | 1977-ci ildə general-mayor, |
| + | |
| + | 1984-cü ildə isə general-leytenant hərbi rütbəsi alıb. |
| | | |
− | [[1956]]-cı ildə Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti yanında Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinə həqiqi hərbi xidmətə qəbul olunmuşdur. 1972-1976-cı illərdə DTK-nın əks-kəşfiyyat şöbəsinin rəisi, 1976-cı ildən DTK sədrinin I müavini vəzifəsində çalışmışdır. [[18 iyun]] [[1980]] - [[11 avqust]] [[1988]]-ci il tarixlərində Azərbaycan SSR Dövlət Təhlükəsizliyi Komitəsinin sədri vəzifəsində çalışmışdır. [[1977]]-ci ildə general-mayor, [[1984]]-cü ildə general-leytenant hərbi rütbəsi almışdır.
| + | ===İctimai-siyasi aktivliyi === |
− |
| + | 1955-ci ildən {{Sov.İKP}} üzvü olub. |
− | [[1988]]-[[1992]]-ci illərdə Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetində Millətlərarası münasibətlər şöbəsinin müdiri vəzifəsində işləmiş, [[1992]]-ci ilin avqust ayında öz xahişi ilə təqaüdə çıxmışdır.
| + | |
− |
| + | Bir neçə çağırış Bakı Sovetinin, |
− | Böyük həyat və əməliyyat təcrübəsi nəzərə alınaraq, [[1999]]-cu il [[28 iyun|iyunun 28]]-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti [[Heydər Əliyev]]in Sərəncamı ilə hərbi qulluğa bərpa olunaraq [[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin Heydər Əliyev adına Akademiyası|Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin Akademiyasına]] rəis təyin edilmişdi.
| + | |
− |
| + | 9-cu və 10-cu çağırış Azərbaycan SSR Ali Sovetinin deputatı seçilib. |
− | Bir neçə çağırış Bakı Sovetinin, Azərbaycan SSR Ali Sovetinin və SSRİ Ali Sovetinin deputatı seçilmişdir. 1970-1988-ci illərdə Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin (MK) üzvlüyünə namizəd, MK üzvü, MK-nın büro üzvlüyünə namizəd, 1980-1988-ci illərdə MK-nın büro üzvü olmuşdur.<ref>{{cite web |url=http://www.adam.az/index.php?option=com_sobi2&sobi2Task=sobi2Details&sobi2Id=2015&Itemid=53 |title=Ziya Yusifzadə |author= |date=2015 |work= |publisher=[[adam.az]] |accessdate=2015-09-30 |language=az}}</ref>
| + | |
− |
| + | Azərbaycan {{KP}}-nin XXVIII və XXIX qurultaylarında Azərbaycan {{KP MK}} üzvlüyünə namizəd seçilib, |
− | Dörd xarici dil bilirdi.
| + | |
− |
| + | 1980-cı ildən Azərbaycan {{KP MK}} üzvü və Azərbaycan {{KP MK}} Bürosu üzvlüyünə namizəd olub. |
− | SSRİ Dövlət təhlükəsizlik orqanlarının və [[Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi]]nin fəxri əməkdaşı idi.
| + | |
− |
| + | 1981-ci ildə – Azərbaycan {{KP}}-nin XXX qurultayında isə Azərbaycan {{KP MK}} Bürosunun üzvü seçilib. |
− | [[29 sentyabr]] [[2015]]-ci ildə [[Bakı]] şəhərində vəfat etmişdir. [[30 sentyabr]] [[2015]]-ci ildə MTN-nin Mədəniyyət Mərkəzində vida mərasimi keçirildikdən sonra, mərhum II Fəxri xiyabanda dəfn olunmuş, yas mərasimi [[Təzəpir məscidi]]ndə keçirilmişdir.<ref>{{cite web |url=http://az.apa.az/news/398804 |title=MTN-nin Akademiyasının rəisi Ziya Yusif-zadə vəfat edib |author= |date=30 Sentyabr 2015 |work= |publisher=az.apa.az |accessdate=2015-09-30 |language=az}}</ref> | + | |
| + | {{Sov.İKP}}nın 26-cı qurultayının nümayəndəsi olub. |
| + | |
| + | === Təltif mükafatları === |
| + | Xüsusi xidmət orqanlarında xidmət etdiyi 45 ilə yaxın bir müddətdə SSRİ-nin, Azərbaycan Respublikasının və xarici dövlətlərin 40-dan çox orden və medalı, o cümlədən, Azərbaycan Respublikasının [["Azərbaycan Bayrağı" ordeni|“Azərbaycan Bayrağı” ordeni]] (2004) və [["Şöhrət" ordeni (Azərbaycan)|“Şöhrət”]] (2009) ordenləri ilə təltif olunub. |
| | | |
− | == Ailəsi == | + | ===Vəfatı === |
− | Ziya Yusifzadə yazıçı, dramaturq [[Məmmədiyyə Yusifzadə]]nin oğludur.
| + | 29 sentyabr 2015-ci il tarixdə – 86 yaşında, Bakıda vəfat edib. |
| | | |
− | == Mükafatları ==
| + | 30 sentyabr 2015-ci il tarixdə Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin Mədəniyyət Mərkəzində keçirilən vida mərasimindən sonra İkinci Fəxri xiyabanda dəfn olunub. |
− | Xüsusi xidmət orqanlarında xidmət etdiyi 45 ilə yaxın bir müddətdə Azərbaycan Respublikasının, SSRİ-nin və xarici dövlətlərin 40-dan yuxarı orden və medalları, o cümlədən Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı ilə "Azərbaycan Bayrağı" ([[2004]]) və "Şöhrət" ordenləri ([[2009]]) ilə təltif edilmişdir.
| |
| | | |
− | == İstinadlar == | + | ==Ədəbiyyat== |
− | <references/>
| + | # {{ASE|5|183-184|Yusifzadə Ziya Məmmədiyyə oğlu}} |
| + | # {{ŞAZ|1|558-559}} |
| + | # {{cite web | last =|url=https://report.az/hadise/general-leytenant-ziya-yusifzade-ii-fexri-xiyabanda-defn-olunub/ |title=General-leytenant Ziya Yusifzadə II Fəxri Xiyabanda dəfn olunub - FOTO |author= |date=30 Sentyabr , 2015 |website=https://report.az/ |publisher=Report|language=az |accessdate= |archiveurl =https://web.archive.org/web/20210215213732/http://report.az/hadise/general-leytenant-ziya-yusifzade-ii-fexri-xiyabanda-defn-olunub/ |archivedate =15 Feb 2021|ref = harv}} |
| | | |
− | == Xarici keçidlər ==
| + | {{Yoxlanılmış məqalə}} |
− | * [https://www.youtube.com/watch?v=GbMeH0tGfag Təmiz söhbət - Ziya Yusifzadə (26.03.1999)] — [[YouTube]] saytı.
| |
− | *'''[https://www.az24saat.org/ziya-yusifzad%C9%99nin-ucuncu-ildonumudur-157210.html Ziya Yusifzadənin üçüncü ildönümüdür] - az24saat.org saytı'''
| |
| | | |
− | [[Kateqoriya:Azərbaycanın milli təhlükəsizlik nazirləri]] | + | [[az:Ziya Yusifzadə]][[hy:Զիա Յուսիֆզադե]][[pl:Ziya Yusifzadə]][[ru:Юсифзаде, Зия Мамедия оглы]] |
− | [[Kateqoriya:Azərbaycan SSR Ali Sovetinin deputatları]] | |
− | [[Kateqoriya:SSRİ Ali Sovetinin deputatları]] | |
− | [[Kateqoriya:Şəkidə doğulanlar]] | |
− | [[Kateqoriya:Bakıda vəfat edənlər]]
| |
− | [[Kateqoriya:İkinci Fəxri xiyabanda dəfn olunanlar]]
| |
− | [[Kateqoriya:Azərbaycan SSR Ali Sovetinin IX çağırış deputatları]]
| |