"Fətəli xan Xoyski" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər
| (11 intermediate revisions by 2 users not shown) | |||
| Sətir 1: | Sətir 1: | ||
| − | [[Kateqoriya: | + | [[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|Xoyski Fətəli xan]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış dövlət xadimləri]] |
{{Dövlət xadimi | {{Dövlət xadimi | ||
| adı = Fətəli xan Xoyski | | adı = Fətəli xan Xoyski | ||
| − | | orijinal adı = Xoyski Fətəli xan İsgəndər oğlu | + | | orijinal adı = ''Xoyski Fətəli xan İsgəndər oğlu'' |
| − | | Şəkil = | + | | Şəkil = Fətəli xan Xoyski.png |
| şəklin ölçüsü = | | şəklin ölçüsü = | ||
| − | | Şəkil məlumat = Fətəli xan Xoyski, 1906-cı il | + | | Şəkil məlumat = Fətəli xan Xoyski, 1906-cı il. |
| titul = Azərbaycan Cümhuriyyətinin xarici işlər naziri | | titul = Azərbaycan Cümhuriyyətinin xarici işlər naziri | ||
| Sətir 44: | Sətir 44: | ||
| doğum tarixi = {{Doğum tarixi|1875|12|7}} | | doğum tarixi = {{Doğum tarixi|1875|12|7}} | ||
| − | | doğum yeri = [[Nuxa]], [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{Rusİmp}} | + | | doğum yeri = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{Rusİmp}} |
| vəfat tarixi = {{Vəfat tarixi və yaşı|1920|6|19|1875|12|7}} | | vəfat tarixi = {{Vəfat tarixi və yaşı|1920|6|19|1875|12|7}} | ||
| vəfat yeri = Tiflis, Gürcüstan Demokratik Respublikası | | vəfat yeri = Tiflis, Gürcüstan Demokratik Respublikası | ||
| Sətir 53: | Sətir 53: | ||
| uşağı = [[Tamara xanım Xoyskaya]] | | uşağı = [[Tamara xanım Xoyskaya]] | ||
| təhsili = Moskva Universiteti (1897) | | təhsili = Moskva Universiteti (1897) | ||
| − | | imzası = | + | | imzası = Fatali_Khan_Khoyski_signature.jpg |
| − | | Commons = | + | | Commons = Fatali Khan Khoyski |
| − | |||
| − | '''Fətəli xan Xoyski''' | + | |vəfat səbəbi = sui-qəsd |
| + | }} | ||
| + | '''Fətəli xan Xoyski''' (1875–1920) — görkəmli dövlət xadimi; 1918 – 2020-ci illərdə əvvəl Azərbaycan Cümhuriyyətinin nazirlər şurasının sədri və daxili işlər naziri, sonra isə xarici işlər naziri vəzifəsində çalışmışdır. | ||
== Haqqında məlumatlar == | == Haqqında məlumatlar == | ||
| − | 7 | + | 7 dekabr 1875-ci il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub. |
=== Təhsili === | === Təhsili === | ||
| Sətir 72: | Sətir 73: | ||
1917-ci ilin oktyabrından 1918-ci ilin aprelinədək Bakı şəhər Dumasına rəhbərlik edib. | 1917-ci ilin oktyabrından 1918-ci ilin aprelinədək Bakı şəhər Dumasına rəhbərlik edib. | ||
| − | 1917-ci ilin noyabr ayının 15-dən 1918-ci ilin fevral ayının 10- | + | 1917-ci ilin noyabr ayının 15-dən 1918-ci ilin fevral ayının 10-dək Zaqafqaziya komissarlığı nəzdində xalq maarif komissarı olub. |
1918-ci ilin aprel ayından Zaqafqaziya hökumətinin ədliyyə naziri təyin olunub. | 1918-ci ilin aprel ayından Zaqafqaziya hökumətinin ədliyyə naziri təyin olunub. | ||
| Sətir 80: | Sətir 81: | ||
1918-ci ilin dekabr ayının 26-dan 1919-cu ilin mart ayının 14-dək və | 1918-ci ilin dekabr ayının 26-dan 1919-cu ilin mart ayının 14-dək və | ||
| − | 1919-cu ilin dekabr ayının 24-dən 1920-ci ilin aprel ayının 1-dək Azərbaycan Cümhuriyyətinin xarici işlər naziri vəzifəsində çalışıb. | + | 1919-cu ilin dekabr ayının 24-dən 1920-ci ilin aprel ayının 1-dək isə Azərbaycan Cümhuriyyətinin xarici işlər naziri vəzifəsində çalışıb. |
=== İctimai-siyasi aktivliyi === | === İctimai-siyasi aktivliyi === | ||
| Sətir 86: | Sətir 87: | ||
[[Şəkil:Группа депутатов Второй Государственной думы.jpeg|left|thumb|Xoyski (sol tərəfdə oturub) İkinci Dövlət dumasının bir qrup deputatı ilə birlikdə.]] | [[Şəkil:Группа депутатов Второй Государственной думы.jpeg|left|thumb|Xoyski (sol tərəfdə oturub) İkinci Dövlət dumasının bir qrup deputatı ilə birlikdə.]] | ||
| − | Zaqafqaziya Seyminin (10 | + | Zaqafqaziya Seyminin (10 fevral—26 may 1918) üzvü idi; Müsavat və demokratik bitərəf qrupun fraksiyasına daxil olmuşdur. Müvəqqəti Azərbaycan Milli Şurasının (27 may—7 dekabr) üzvü. Mayın 27-dən Milli Şuranın icraiyyə komitəsinin sədri olmuşdur. |
[[Şəkil:Radiogramma of Fatali Khan Khoyski.jpg|thumb|Xoyskinin Azərbaycanın müstəqilliyinin elan edilməsi barədə bir sıra dövlətlərin xarici işlər nazirlərinə göndərdiyi radioqramın surəti. 30 may 1918-ci il.]] | [[Şəkil:Radiogramma of Fatali Khan Khoyski.jpg|thumb|Xoyskinin Azərbaycanın müstəqilliyinin elan edilməsi barədə bir sıra dövlətlərin xarici işlər nazirlərinə göndərdiyi radioqramın surəti. 30 may 1918-ci il.]] | ||
| − | Azərbaycan Parlamentinin (7 dekabr | + | Azərbaycan Parlamentinin (7 dekabr 1918—27 aprel 1920) üzvü. Zaqafqaziya respublikalarının nümayəndələri konfransında Azərbaycan nümayəndə heyətinin üzvü idi (25 aprel—30 may 1919, Tiflis). |
| − | === | + | === Vəfatı === |
Bakıda Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra Tiflisə köçmüş, orada 19 iyun 1920-ci il tarixdə erməni-qatil tərəfindən qətlə yetirilmişdir. Dəfn mərasimini Tiflisdəki İran konsulluğu təşkil edib. | Bakıda Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra Tiflisə köçmüş, orada 19 iyun 1920-ci il tarixdə erməni-qatil tərəfindən qətlə yetirilmişdir. Dəfn mərasimini Tiflisdəki İran konsulluğu təşkil edib. | ||
| Sətir 104: | Sətir 105: | ||
Oğlu: Murad Bakıda nəqliyyat idarəsində çalışıb. | Oğlu: Murad Bakıda nəqliyyat idarəsində çalışıb. | ||
| − | Kiçik oğlu: Ənvər Moskvada əməliyyat olunduqdan sonra diabet xəstəliyi | + | Kiçik oğlu: Ənvər Moskvada əməliyyat olunduqdan sonra diabet xəstəliyi səbəbindən narkozdan sonra oyanmayıb və vəfat edib. |
=== Xatirəsi === | === Xatirəsi === | ||
| Sətir 114: | Sətir 115: | ||
* Şəkidə əvvəllər Karl Marks adını daşımış küçəyə onun adı verilib. | * Şəkidə əvvəllər Karl Marks adını daşımış küçəyə onun adı verilib. | ||
| − | == | + | == Ədəbiyyat == |
| − | + | # {{kitab3 | |
| + | | müəllif = Mərdanov M, [[Ədalət Tahirzadə|Tahirzadə Ə.]] | ||
| + | | hissə = XOYSKİ Fətəli xan İsgəndər xan oğlu | ||
| + | | hissənin linki = https://tahirzade.shaki.info/arxiv/abdulla-b%C9%99y-%C9%99f%C9%99ndizad%C9%99 | ||
| + | | başlıq = 1920-ci ilədək ali məktəblərdə oxumuş azərbaycanlılar (ensiklopedik soraq kitabı) | ||
| + | | orijinal = | ||
| + | | link = | ||
| + | | vikimənbə = | ||
| + | | cavabdeh = | ||
| + | | nəşr = F-İ hərflər | ||
| + | | yer = Bakı | ||
| + | | nəşriyyat = Təhsil | ||
| + | | il = 2019 | ||
| + | | cild = III | ||
| + | | səhifə = 368–381 | ||
| + | | sütunlar = | ||
| + | | səhifələr = | ||
| + | | seriya = | ||
| + | | isbn = | ||
| + | | doi = | ||
| + | | tiraj = | ||
| + | | archiveurl = https://web.archive.org/web/20210422132317/https://tahirzade.shaki.info/arxiv/f%C9%99t%C9%99li-xan-xoyski | ||
| + | | archivedate = 22 Apr 2021 | ||
| + | | ref = | ||
| + | }} | ||
| − | + | == Video == | |
<youtube width="300" height="180">W8ySO-cZFBo</youtube> | <youtube width="300" height="180">W8ySO-cZFBo</youtube> | ||
| − | [[azb:فتحعلی خان خویسکی]][[az:Fətəli xan Xoyski]][[ca:Fatali Khan Khoyski]][[cs:Fatali khan Khoyski]][[de:Fətəli Xan Xoyski]][[en:Fatali Khan Khoyski]][[es: Fətəli xan Xoyski]][[fa:فتحعلیخان خویسکی]][[fr:Fatali Khan Khoyski]][[hy:Ֆաթալի խան Խոյսկի]][[id:Fatali Khan Khoyski]][[it:Fatali Khan Khoyski]][[ka: ფათალი ხან ხოისკი]][[kk:Фатали Хан Искендер оглы Хойски]][[pl:Fətəli xan Xoyski]][[pnb:فتح علی خان خوئیسکی]][[ro:Fatali Khan Khoyski]][[ru:Хойский, Фатали Хан Искендер оглы]][[tr:Fetali Han Hoyski]][[uk:Фаталі Хан Хойський]][[ur:فتح علی خان خوئیسکی]] | + | {{Yoxlanılmış məqalə}} |
| + | |||
| + | [[azb:فتحعلی خان خویسکی]][[az:Fətəli xan Xoyski]][[ca:Fatali Khan Khoyski]][[cs:Fatali khan Khoyski]][[de:Fətəli Xan Xoyski]][[en:Fatali Khan Khoyski]][[es:Fətəli xan Xoyski]][[fa:فتحعلیخان خویسکی]][[fr:Fatali Khan Khoyski]][[hy:Ֆաթալի խան Խոյսկի]][[id:Fatali Khan Khoyski]][[it:Fatali Khan Khoyski]][[ka:ფათალი ხან ხოისკი]][[kk:Фатали Хан Искендер оглы Хойски]][[pl:Fətəli xan Xoyski]][[pnb:فتح علی خان خوئیسکی]][[ro:Fatali Khan Khoyski]][[ru:Хойский, Фатали Хан Искендер оглы]][[tr:Fetali Han Hoyski]][[uk:Фаталі Хан Хойський]][[ur:فتح علی خان خوئیسکی]] | ||
Səhifəsinin 17:32, 19 iyun 2024 tarixinə olan son halı
| Fətəli xan Xoyski | |
|---|---|
| Xoyski Fətəli xan İsgəndər oğlu | |
 | |
| Fətəli xan Xoyski, 1906-cı il. |
Fətəli xan Xoyski (1875–1920) — görkəmli dövlət xadimi; 1918 – 2020-ci illərdə əvvəl Azərbaycan Cümhuriyyətinin nazirlər şurasının sədri və daxili işlər naziri, sonra isə xarici işlər naziri vəzifəsində çalışmışdır.
Haqqında məlumatlar[redaktə | HTML redaktə]
7 dekabr 1875-ci il tarixdə Nuxada (indiki Şəki) anadan olub.
Təhsili[redaktə | HTML redaktə]
Yelizavetpol gimnaziyasını bitirib.
1897-cı ildə Moskva Universitetinin hüquq fakültəsini bitirib.
Əmək fəaliyyəti[redaktə | HTML redaktə]
1897 – 1907-ci illərdə əvvəl Yelizavetpol dairə məhkəməsi yanında məhkəmə vəzifələri üçün kiçik namizəd təyin olunub; sonra Kutaisi, Zuqdidi və Suxumidə bir neçə il məhkəmə-hüquq sahəsində vəzifələr tutub.
1917-ci ilin oktyabrından 1918-ci ilin aprelinədək Bakı şəhər Dumasına rəhbərlik edib.
1917-ci ilin noyabr ayının 15-dən 1918-ci ilin fevral ayının 10-dək Zaqafqaziya komissarlığı nəzdində xalq maarif komissarı olub.
1918-ci ilin aprel ayından Zaqafqaziya hökumətinin ədliyyə naziri təyin olunub.
1918-ci ilin may ayının 28-dən iyun ayının 17-dək Azərbaycan Cümhuriyyətinin Nazirlər Şurasının sədri, eyni vaxtda daxili işlər naziri,
1918-ci ilin dekabr ayının 26-dan 1919-cu ilin mart ayının 14-dək və
1919-cu ilin dekabr ayının 24-dən 1920-ci ilin aprel ayının 1-dək isə Azərbaycan Cümhuriyyətinin xarici işlər naziri vəzifəsində çalışıb.
İctimai-siyasi aktivliyi[redaktə | HTML redaktə]
1907-ci ildə Rusiya imperiyasının II Dövlət dumasına deputat seçilib.
Zaqafqaziya Seyminin (10 fevral—26 may 1918) üzvü idi; Müsavat və demokratik bitərəf qrupun fraksiyasına daxil olmuşdur. Müvəqqəti Azərbaycan Milli Şurasının (27 may—7 dekabr) üzvü. Mayın 27-dən Milli Şuranın icraiyyə komitəsinin sədri olmuşdur.
Azərbaycan Parlamentinin (7 dekabr 1918—27 aprel 1920) üzvü. Zaqafqaziya respublikalarının nümayəndələri konfransında Azərbaycan nümayəndə heyətinin üzvü idi (25 aprel—30 may 1919, Tiflis).
Vəfatı[redaktə | HTML redaktə]
Bakıda Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra Tiflisə köçmüş, orada 19 iyun 1920-ci il tarixdə erməni-qatil tərəfindən qətlə yetirilmişdir. Dəfn mərasimini Tiflisdəki İran konsulluğu təşkil edib.
Ailəsi[redaktə | HTML redaktə]
İslamı qəbul edərək Ceyran xanım adını almış Yevqeniya Vasilevna ilə evli olub.
Üç uşağı vardı: qızı Tamara (1902-1990) və iki oğlu Murad (1910-1973) və Ənvər (1914-1935).
Qızı Tamara xanım Azərbaycan SSR KP MK-nın sədri, Azərbaycan SSR maliyyə xalq komissarı və Tacikistan SSR Kommunist Partiyası MK-nın birinci katibi vəzifəsində işləmiş Mirzə Davud Hüseynova ərə getmişdir.
Oğlu: Murad Bakıda nəqliyyat idarəsində çalışıb.
Kiçik oğlu: Ənvər Moskvada əməliyyat olunduqdan sonra diabet xəstəliyi səbəbindən narkozdan sonra oyanmayıb və vəfat edib.
Xatirəsi[redaktə | HTML redaktə]
- Bakı şəhərin prospektlərindən biri Fətəli xan Xoyskinin adını daşıyır.
- 1997-ci ildə Azərbaycanda Xoyskiyə həsr olunmuş poçt markası buraxılıb
- Dəfn olduğu yerdə yəni Tbilisi nəbatat bağının ərazisində qəbirüstü abidəsi ucaldılıb.
- Bakıda (İstiqlaliyyət küçəsində) Fətəli xan Xoyskinin 1918-ci ildən 1920-ci ilədək yaşamış olduğu evin divarında, barelyef vurulub.
- Şəkidə əvvəllər Karl Marks adını daşımış küçəyə onun adı verilib.
Ədəbiyyat[redaktə | HTML redaktə]
- Mərdanov M, Tahirzadə Ə. XOYSKİ Fətəli xan İsgəndər xan oğlu // 1920-ci ilədək ali məktəblərdə oxumuş azərbaycanlılar (ensiklopedik soraq kitabı). — F-İ hərflər. — Bakı: Təhsil, 2019. — III cild. — Səh.: 368–381. Arxivləşdirilib; arxivləşdirmə tarixi: 22 aprel 2021.
Video[redaktə | HTML redaktə]
.