Məhəmməd Zahid
Məhəmməd Zahid (türk.: Kotku Mehmed Zahid d. 1897-ci ildə, Bursa, Osmanlı dövləti – ö. 13 noyabr 1980-cı ildə, İstanbul, Türkiyə Cümhuriyyəti), İslam alimi, yazıçı, din xadimi, vaiz, Nəqşibəndiyyə şeyxi.
| Məhəmməd Zahid | |
|---|---|
| türk.: Kotku Mehmed Zahid | |
| Məhəmməd Zahid | |
| Mehmed Zahid Kotku | |
| Doğum tarixi | 1897 |
| Doğum yeri | Bursa, Osmanlı dövləti |
| Vəfat tarixi | 13 noyabr 1980 (83 yaşında) |
| Vəfat yeri | İstanbul, Türkiyə |
| Vətəndaşlıq |
 Türkiyə |
Haqqında məlumatlar
1897-ci ildə Busrsada anadan olub.
Təhsili
Bursada ibtidai və orta təhsil alıb.
Əsgərlikdən geri döndükdən sonra İstanbulda dini toplantılara qatılmağa başlamış, Gümüşxanəvi dergahında Ömər Ziyaüddin əd-Dağıstaninin tələbəsi olub. Müxtəlif yerlerdə imamlık ve xatiblik edib. 1925-ci ildə Türkiyədə təkkə, zaviyə və türbələrin dövlət tərəfindən qapadılmasından sonra Bursaya qayıtmış və 1952-ci ilə qədər orada qalmışdır.
Təhsili
I. Dünya Savaşı sırasında on sekiz yaşlarında askere alınarak Suriye cephesine gönderildi. Ordunun Suriye’den çekilmesinin ardından İstanbul’a döndü. Temmuz 1919’dan itibaren askerlik şubesinde yazıcı olarak askerlik görevine devam etti. Hâtıra defterindeki kayıtlardan 1922 Martında bu görevi sürdürdüğü anlaşılmaktadır.
İstanbul’da cami derslerine ve vaazlara devam eden Mehmet Zahit 1920’de, Cağaloğlu’nda bulunan Fatma Sultan Camii yanındaki Gümüşhânevî Tekkesi’ne giderek Şeyh Dağıstanlı Ömer Ziyâeddin Efendi’ye intisap etti. Seyrüsülûkünü onun vefatı üzerine postnişin olan Tekirdağlı Mustafa Feyzi Efendi’nin yanında sürdürdü. Yirmi yedi yaşında hilâfet aldı. Beyazıt, Fâtih ve Ayasofya cami ve medreselerindeki derslere devam ettiği bu yıllarda bir yandan da hâfızlığını tamamladı. Mustafa Feyzi Efendi’nin isteğiyle çeşitli kasaba ve köylerde dinî hizmetlerde bulundu.
İlk ve orta öğretimini Bursa'da tamamladı. I. Dünya Savaşı sebebiyle 18 yaşında askere çağrılmış, Suriye cephesinde uzun yıllar askerlik yapmıştır. Ağabeyi Ahmet Şakir Efendi de Kudüs ve Çanakkale cephelerinde savaştıktan sonra 28 yaşında cephede hastalanarak şehit olmuştur.[1] Askerden döndükten sonra İstanbul'da dini toplantılara katılmaya başladı. Gümüşhanevi Dergahında Ömer Ziyaüddin ed-Dağıstanî'nin öğrencisi oldu. Çeşitli yerlerde imamlık ve hatiplik yaptı. Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılmasından sonra Bursa'ya döndü ve 1952 yılına kadar orada kaldı.
Ailəsi
Valideynləri 1880-cı ildə Nuxadan Anadoluya köçərək Bursada məskunlaşmışdırlar. M
Atası: İbrahim əfəndi– Nuxadan Bursaya köçərkən 16 yaşı vardı, müxtəlif məscidlərdə imamlıq etmiş 1929-cu ildə Bursa düzənliyindəki İzvat kəndində vəfat etmişdir.
Anası: Sabirə– 1900-cu ildə, Məhəmməd Zahid 3 yaşında olarkən, vəfat edib.
Böyük qardaşı: Əhməd Şakir əfəndi Birinci Dünya müharibəsi dövründə Osmanlı ordusuna çağırılmış, Qüds və çanaqqala cəphələrində vuruşmuş, 28 yaşında cəphədə xəstələnərək vəfat etmişdir.
Mehmet Zahit, Oruç Bey Mahalle Mektebi’nde başladığı öğrenimini Maksem’deki idâdîde ve Bursa Sanat Mektebi’nde sürdürdü. I. Dünya Savaşı sırasında on sekiz yaşlarında askere alınarak Suriye cephesine gönderildi. Ordunun Suriye’den çekilmesinin ardından İstanbul’a döndü. Temmuz 1919’dan itibaren askerlik şubesinde yazıcı olarak askerlik görevine devam etti. Hâtıra defterindeki kayıtlardan 1922 Martında bu görevi sürdürdüğü anlaşılmaktadır.
İstanbul’da cami derslerine ve vaazlara devam eden Mehmet Zahit 1920’de, Cağaloğlu’nda bulunan Fatma Sultan Camii yanındaki Gümüşhânevî Tekkesi’ne giderek Şeyh Dağıstanlı Ömer Ziyâeddin Efendi’ye intisap etti. Seyrüsülûkünü onun vefatı üzerine postnişin olan Tekirdağlı Mustafa Feyzi Efendi’nin yanında sürdürdü. Yirmi yedi yaşında hilâfet aldı. Beyazıt, Fâtih ve Ayasofya cami ve medreselerindeki derslere devam ettiği bu yıllarda bir yandan da hâfızlığını tamamladı. Mustafa Feyzi Efendi’nin isteğiyle çeşitli kasaba ve köylerde dinî hizmetlerde bulundu.
İskenderpaşa Cemaati
İstanbul'a döndükten sonra çeşitli camilerde ve son olarak İskenderpaşa Camii'nde imamlık ve hatiplik yapmaya başladı.
Çevresince çok sevilen ve vaazları ilgiyle izlenen Kotku'nun tebliğ misyonu cemaati mensuplarınca benimsenerek cemaate dönüştü. Böylece başlayan İskenderpaşa Cemaati adını vaazların başladığı İskenderpaşa Camii'nden aldı.
Ölümü
Mehmed Zahid Kotku kalmak üzere 1979 yılında gittiği, Hicaz'dan 1980 yılında ağır hastalıkları sebebiyle geri dönmüş, 13 Kasım 1980'de vefat etmiştir. 14 Kasım 1980 günü Süleymaniye Camii'nde çok kalabalık bir topluluğun eşliğinde kılınan cenaze namazının ardından Süleymaniye Camii haziresine defnedilmiştir.[1]
Eserleri
Kitapları Server Yayınları tarafından yeniden düzenlenerek basılmaktadır.[2]
Kitapları
- Tasavvufî Ahlâk (5 Cild)
- Cennet Yolları
- Mü'minlere Vaazlar (2 Cild)
- Ehl-i Sünnet Akaidi
- Ana Baba Hakları
- Hadislerle Nasihatler (2 Cild)
- Nefsin Terbiyesi
- Tezkiretü'l-Evliyâ Tercümesi
- Risâle-i Hàlidiyye Tercümesi
- Cihad
- Evrâd-ı Şerif
- Faydalı Dualar ve 32 Farz Mecmuası
- Yemek Âdâbı[3]
Konuşmalarından Hazırlanan Kitaplar
- Zikrullah'ın Faydaları
- Özel Sohbetler
- Peygamber Efendimiz
- Tenbihler
- Ölüm
- Zulüm
- Tevbe
- İlim
Kaynakça
Kategori:Türk din bilginleri Kategori:1897 doğumlular Kategori:1980 yılında ölenler Kategori:Türk vaizler Kategori:Bursa doğumlular Kategori:Nakşibendi Kategori:Şeyhler
- ↑ 1,0 1,1 Sitat səhvi: Yanlış
<ref>teqi;harunyahyaadlı istinad üçün mətn göstərilməyib - ↑ https://www.serveryayinlari.com/mehmed-zahid-kotku/
- ↑ İskenderpaşa