Changes

[[Kateqoriya:M]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış dövlət xadimləri]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış şair və yazıçılar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış hərbçilər]]

[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış dövlət xadimləri]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış şair və yazıçılar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış hərbçilər]]

{{Alim  

{{Alim  

  |Piktoqram            = <!--yalnız riyaziyyat, fizika, kimya, biologiya, tibb, tarix, arxeologiya və musiqi variantlarından birini seçin-->

  |Piktoqram            = <!--yalnız riyaziyyat, fizika, kimya, biologiya, tibb, tarix, arxeologiya və musiqi variantlarından birini seçin-->

  |Adı                  = Məhəmmədəmin Darğazadə

  |Adı                  = Məhəmmədəmin Darğazadə

 

  |Tam adı              = Darğazadə Məhəmmədəmin Abdurrəhim əfəndi oğlu <br/>{{dil-tr|Mehmet Emin Bey, Darugazade}}

  |Tam adı              = {{dil-tr|Mehmet Emin Bey, Darugazade}}

  |Şəkil                = Məhəmmədəmin_Darğazadə.jpg

  |Şəkil                = Mabeyinci Mehmet Emin Bey.jpg

  |Şəklin ölçüsü        = 220

  |Şəklin ölçüsü        =  

  |Şəklin izahı          = Məhəmmədəmin Darğazadə.

  |Şəklin izahı          = Məhəmmədəmin Darğazadə

  |Doğum tarixi          =  {{Doğum tarixi|1854||}}

  |Doğum tarixi          =  {{Doğum tarixi|1854||}}

  |Doğum yeri            =  [[Nuxa]], [[Nuxa qəzası]], Yelazavetpol quberniyası, {{Rusİmp}}

  |Doğum yeri            =  [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], Yelazavetpol quberniyası, {{Rusİmp}}

  |Vəfat tarixi          =  {{Vəfat tarixi və yaşı|1925|9|16|1854|0|0}}

  |Vəfat tarixi          =  {{Vəfat tarixi və yaşı|1925|9|16|1854|0|0}}

  |Vəfat yeri            =  İstanbul, {{TUR}}

  |Vəfat yeri            =  İstanbul, {{TUR}}

  |Milliyyəti            =  

  |Milliyyəti            =  

  |Həyat yoldaşı        =  

  |Həyat yoldaşı        =  

  |Uşağı                =

  |Uşağı                = Əhməd Səid, Fatma Xeyriyə

  |Atası                =

  |Atası                = Abdurrəhim əfəndi Əhməd əfəndi oğlu

  |Anası                =

  |Anası                =

  |Elm sahəsi            =  

  |Elm sahəsi            =  

  |Commons              =  

  |Commons              =  

}}

}}

'''Məhəmmədəmin Darğazadə''' ({{dil-tr|Mehmet Emin Bey, Darugazade}}) – Osmanlı İmperiyasının görkəmli dövlət xadimi, alim və yazıçı, İstanbuldan orta Asiyaya doğru səyahət etmiş ilk türk səyyahı; Nuxada doğulmuş, 9 yaşından etibarən 6 il Fransada təhsil almış, sonralar uzun müddət Osmanlı Sarayında ikinci [[:tr:Mâbeyn-i Hümâyun|mabeynçi]], Özəl Padşahlıq xəzinəsinin rəhbəri kimi yüksək vəzifələr tutmuşdur.  

'''Məhəmmədəmin Darğazadə''' (1854–1925) — İstanbuldan Orta Asiyaya doğru səyahət etmiş ilk türk səyyahı, alim, yazıçı və dövlət xadimi. [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olmuş, 9 yaşından etibarən 6 il Fransada təhsil almış, sonralar uzun müddət Osmanlı Sarayında ikinci [[:tr:Mâbeyn-i Hümâyun|mabeynçi]], özəl padşahlıq xəzinəsinin rəhbəri kimi yüksək vəzifələr tutmuşdur.  

==Haqqında məlumatlar==

==Haqqında məlumatlar==

1854-cü ildə Nuxada anadan olub. İlk adı Məhəmmədəli idi. İpək və barama taciri olan atası dünyanın bir çox ölkələri ilə ticarət edirdi.

1854-cü ildə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub. İlk adı Məhəmmədəli idi. İpək və barama taciri olan atası dünyanın bir çox ölkələri ilə ticarət edirdi.

===Təhsili===

===Təhsili===

1863 – 1869-cu illərdə Fransanın Marsel şəhərindəki fransız liseyində,

1863 – 1869-cu illərdə Fransanın Marsel şəhərindəki fransız liseyində,

1869 – 1875-ci illərdə İstanbulldakı Qalatasaray Sultanisində,

1869 – 1875-ci illərdə İstanbuldakı Qalatasaray Sultanisində,

1876 – 1877-cı illərdə isə İstanbuldakı Hüquqi-Şahanə Məktəbində  təhsil alıb.  

1876 – 1877-cı illərdə isə İstanbuldakı Hüquqi-Şahanə Məktəbində  təhsil alıb.  

===Hindistan səyahəti===

===Hindistan səyahəti===

Əsəblərinin pozulması səbəbindən həkimlər ona səyahətə çıxmasını tövsiyə ediblər. O da 1877-nin aprelində İstanbuldan yola çıxaraq Potiyə, oradan Tiflis və Yelizavetpoldan keçərək Nuxaya gəlir. Nuxada biləndə ki, atası Hindistandadır, atasının dalınca Hindistana yola düşür; əvvəlcə Nuxadan Bakıya, Bakıdan isə gəmi ilə Orta Asiyaya gedir, Xivə, Daşkənd, Kokand, Qaşğar və Əfqanıstandan keçərək Hindistana yetişir. Oradan İstanbula geri döndükdən sonra  öz səyahəti barədə yazılarını “Asiyayi-Vüstəyə Səyahət” adı ilə hisssə-hissə İstanbulda çıxan “Tərcümani-həqiqət” qəzetində çap etdirir. Bu 1878-ci ildə kitab şəklində çap edildikdən sonra isə Osmanlı sultanı II Əbdülhəmidin diqqətini çəkib.

Əsəblərinin pozulması səbəbindən həkimlər ona səyahətə çıxmasını tövsiyə ediblər. O, da 1877-nin aprelində İstanbuldan yola çıxaraq Potiyə, oradan Tiflis və Yelizavetpoldan keçərək Nuxaya gəlir. Nuxada biləndə ki, atası Hindistandadır, atasının dalınca Hindistana yola düşür; əvvəlcə Nuxadan Bakıya, Bakıdan isə gəmi ilə Orta Asiyaya gedir, Xivə, Daşkənd, Kokand, Qaşğar və Əfqanıstandan keçərək Hindistana yetişir. Oradan İstanbula geri döndükdən sonra  öz səyahəti barədə yazılarını “Asiyayi-Vüstəyə Səyahət” adı ilə hisssə-hissə İstanbulda çıxan “Tərcümani-həqiqət” qəzetində çap etdirir. Bu 1878-ci ildə kitab şəklində çıxdıqdan sonra isə Osmanlı sultanı II Əbdülhəmidin diqqətini çəkir.

===Əmək fəaliyyəti===

===Əmək fəaliyyəti===

1920-ci ilin 17 aprelindən  –  1922-ci ilin 25 fevralınadək isə Xəzineyi-xasseyi-şahanənin ümumi müdiri və eyni zamanda onun idarə heyətinin sədri vəzifəsində çalışıb.  

1920-ci ilin 17 aprelindən  –  1922-ci ilin 25 fevralınadək isə Xəzineyi-xasseyi-şahanənin ümumi müdiri və eyni zamanda onun idarə heyətinin sədri vəzifəsində çalışıb.  

===Kitabları===

===Kitabları===

#'''Sığır Beslemek Usûlü''', ''İstanbul, 1306, 72 s.'' – 8 bölümdən ibarət, şəkillərlə bəzədilmiş 72 səhifəlik bu kitabda inək bəsləməklə bağlı hərtərəfli məlumatlar var.  

#'''Sığır Beslemek Usûlü''', ''İstanbul, 1306, 72 s.'' – 8 bölümdən ibarət, şəkillərlə bəzədilmiş 72 səhifəlik bu kitabda inək bəsləməklə bağlı hərtərəfli məlumatlar var.  

#'''Musavver Tarif-i Hayvanat'''. ''İstanbul, 1310 71 s. Matbaa-i Osmaniye'' – İstanbulda ilk dəfə 1889-cu ildə Mətbəeyi-Amirədə, ikinci dəfə 1893-cü ildə Mətbəeyi-Osmaniyyədə basılıb. Əsasən uşaqlar üçün hazırlanmış bu əsərdə heyvanlar aləmindən danışılır, heyvan növləri tanıdılır.  

#'''Musavver Tarif-i Hayvanat'''. ''İstanbul, 1310 71 s. Matbaa-i Osmaniye'' – İstanbulda ilk dəfə 1889-cu ildə Mətbəeyi-Amirədə, ikinci dəfə 1893-cü ildə Mətbəeyi-Osmaniyyədə basılıb. Əsasən uşaqlar üçün hazırlanmış bu əsərdə heyvanlar aləmindən danışılır, heyvan növləri tanıdılır.  

# '''Merkez-i Arza Seyahat, İstanbul''', ''1302 416 s.'' – məşhur fransız yazıçısı Jül Vernin romanının türcəyə tərcüməsi.

# '''Merkez-i Arza Seyahat, İstanbul''', ''1302 416 s.'' – məşhur fransız yazıçısı Jül Vernin romanının türkcəyə tərcüməsi.

# '''Beş Hafta Balon ile Seyahat''', ''İstanbul, 1305, 351 s.'' – məşhur fransız yazıçısı Jül Vernin romanının türcəyə tərcüməsi.

# '''Beş Hafta Balon ile Seyahat''', ''İstanbul, 1305, 351 s.'' – məşhur fransız yazıçısı Jül Vernin romanının türkcəyə tərcüməsi.

 

16 sentyabr 1925-ci il tarixdə – 71 yaşında, İstanbulda vəfat edib. İstanbuldakı Qaracaəhməd qəbiristanlığında dəfn olunub.

===Xatirəsi===

===Xatirəsi===

===Həmçinin, bax:===

===Həmçinin, bax:===

<youtube width="300" height="180">ac823Ju-eFg</youtube>

==Ədəbiyyat==

# {{Sayta istinad|url=https://report.az/sosial-mudafie/ll-ebdulhemidin-osmanli-sarayinda-vezife-verdiyi-sekilinin-neticesi/ |author =Abbasova V. |authorlink= |title=ll Əbdülhəmidin sarayda vəzifə verdiyi azərbaycanlının nəticəsi: "Maddi imkanım zəif olduğundan Şəkiyə gedə bilmirəm" - MÜSAHİBƏ - VİDEO |subtitle= |deadlink= |archiveurl= https://web.archive.org/web/20211031082958/https://report.az/sosial-mudafie/ll-ebdulhemidin-osmanli-sarayinda-vezife-verdiyi-sekilinin-neticesi/|archivedate= 31 Oct 2021|lang=az |showlang=|responsible=  |website=Report.az|websiteurl=https://report.az/ |type= |date= 10.08.2019|accessdate= 31.10.2021|quote= |quoteup= |description= |ref= }}

{{Yoxlanılmış məqalə}}

* {{cite web |url= https://www.turkyurdu.com.tr/yazar-yazi.php?id=3961|title=ASYA-YI VUSTA SEYYAHI KURENA MEHMET EMİN BEYİN HİKÂYESİ |author=Ali BİRİNCİ |date=Mart 2006 |website=https://www.turkyurdu.com.tr/ |publisher=Türk Ocakları Basın, Yayın ve Eğitim Hizmetleri İşletmesi Türk Yurdu Dergisi 2020 |language=tr |accessdate= |archiveurl = |archivedate = }}

{{Yaxşı məqalə}}