Changes

[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]]

[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]]

[[Fayl:Şəki İpək kombinatı.jpg|300px|thumb|Şəki ipək kombinatının idarə binası.]]

[[Fayl:Şəki İpək kombinatı2.jpg|300px|thumb|Şəki ipək kombinatının idarə binası.]]

'''Şəki ipək kombinatı''' — Şəki şəhərində yerləşən və “Azərbaycan Sənaye Korporasiyası” ASC-nin törəmə müəssisəsinin – “Azəripək” MMC-nin, idarəçiliyində olan sənaye müəssisəsi. Kombinatda baramaaçan, boyaq-bəzək, burucu, toxucu, pambıqəyirici, xalça toxuma istehsal sahələri var; lakin 2020-ci ildə yalnız baramaaçan istehsalatı fəaliyyət göstərmişdir.  

'''Şəki ipək kombinatı''' — Şəki şəhərində 1931-ci ildə fəaliyyətə başlamış və 2018-ci ildən “Azərbaycan Sənaye Korporasiyası” ASC-nin törəmə müəssisəsinin – “Azəripək” MMC-nin, idarəçiliyində olan sənaye müəssisəsi. Kombinatda baramaaçan, boyaq-bəzək, burucu, toxucu, pambıqəyirici, xalçaçılıq istehsal sahələri var<ref name=Q1 group=qeyd/>.  

==Haqqında məlulatlar==

==Haqqında məlulatlar==

===Tarixi===

===Tarixi===

Kombinatın tikintisinə 1926-cı ildən başlanılıb. Tikinti üçün 1854-cü ildə Nuxada fəaliyyətə başlamış fransız ipək kompaniyasının yeri – “kompaniya” adlanan ərazi<ref name=Q1 group=qeyd/> seçilib. Tikinti vaxtı işçi çatışmamazlığı olduğu üçün mühəndis Kibizov Şimali Qafqaza ezam olunmuş və oradan kombinatın tikintisinə 360 nəfər yeni işçi gətirmişdir.

Kombinatın tikintisinə 1926-cı ildən başlanılıb. Tikinti üçün 1854-cü ildə Nuxada fəaliyyətə başlamış fransız ipək kompaniyasının yeri – “kompaniya” adlanan ərazi<ref name=Q2 group=qeyd/> seçilib. Tikinti vaxtı işçi çatışmazlığı olduğu üçün tikintiyə başçılıq edən mühəndis Kibizov Şimali Qafqaza ezam olunub və oradan kombinatın tikintisinə 360 nəfər yeni işçi gətirib.

   

   

Kombinat 5 noyabr 1931-ci il tarixdə – Böyük Oktyabr sosialist inqilabının 14-cü ildönümü ərəfəsində təntənəli şəkildə fəaliyyətə başlayıb. İstifadəyə verilərkən əyirici sexində 162 dəzgah olub. Bir il sonra işə düşmüş toxucu sexində isə 126 dəzgah olub və həmin sex gündə 6 min 400 metr parça toxumaq gücünə malik idi.

Kombinat 5 noyabr 1931-ci il tarixdə – Böyük Oktyabr sosialist inqilabının 14-cü ildönümü ərəfəsində təntənəli şəkildə fəaliyyətə başlayıb. İstifadəyə verilərkən əyirici sexində 162 dəzgah olub. Bir il sonra işə düşmüş toxucu sexində isə 126 dəzgah olub və həmin sex gündə 6 min 400 metr parça toxumaq gücünə malik idi.

1954-cü ildə kombinatda boyaq-bəzək istehsalatı,

 

1954-cü ildə boyaq-bəzək istehsalatı,

1968-ci ildə 754 dəzgahlı yeni toxucu istehsalatı istifadəyə verilib.

1968-ci ildə 754 dəzgahlı yeni toxucu istehsalatı istifadəyə verilib.

1975-ci ildə Şəki şəhərindəki ipək fabrikləri kombinatın tabeliyinə verilmiş və bundan sonra kombinat V.İ.Lenin adına Şəki İstehsal İpək Birliyi adlandırılmışdır.

1975-ci ildə Şəki şəhərindəki ipək fabrikləri kombinatın tabeliyinə verilərək İ.Lenin adına Şəki İpək İstehsalat Birliyi təsis olunub və bundan sonra kombinat baş müəssisə, əvvəlki fabriklər isə filial adlanıb.

 

 

1985-ci ildə V.İ.Lenin adına Şəki İstehsal İpək Birliyinin partiya komitəsi Azərbaycan {{KP}} Şəki şəhər partiya komitəsinin tabeliyindən çıxarılaraq birbaşa Azərbaycan {{KP}}-yə tabe edilib.

 

1986-cı ildə Şəki İstehsal İpək Birliyində 37,2 milyon metr parça istehsal edilib və SSRİ-də istehsal olunan ipək parçanın 19 %-ni bu müəssisə verib.  

1985-ci ildə Yaponiya istehsalı olan modern dəzgahlarla təmin olunmuş yeni boyaq-bəzək istehsalatı işə salınıb.

1990-cı illərin əvvəllərində Şəki İstehsal İpək Birliyində 7 min nəfərə yaxın, baş müəssisədə – ipək kombinatında, isə 3 min nəfərdən çox işçi çalışıb.  

1985-ci ildə V.İ.Lenin adına Şəki İstehsal İpək Birliyi partiya komitəsi Azərbaycan {{KP}} Şəki şəhər partiya komitəsinin tabeliyindən çıxarılaraq birbaşa Azərbaycan {{KP}}-yə tabe edilib.

1990-cı illərin sonunda keçmiş Şəki İstehsal İpək Birliyinin baş müəssisəsi və filiallar ayrı-ayrılıqda özəlləşyməyə çıxarılıb.  

1986-cı ildə Şəki İstehsal İpək Birliyində 37,2 milyon metr parça istehsal edilmişdir və SSRİ-də istehsal olunan ipək parkanın 19 %-ni bu müəssisə vermişdir.  

Özəlləşmədən sonra Şəki ipək kombinatı “Şəki-İpək” ASC adı ilə əvvəl Azərbaycan Beynəlxalq Bankının, sonra isə “Azəripək” MMC adı ilə “Azərbaycan Sənaye Korporasiyası” ASC-nin tabeliyinə keçib.  

1990-cı illərin əvvəllərində Şəki İstehsal İpək Birliyində 7 min nəfərə yaxın işçi çalışırdı. 1990-cı illərin sonunda keçmiş Şəki İstehsal İpək Birliyinin baş müəssisəsi və filiallar ayrı-ayrılıqda özəlləyməyə çıxarıldı. Şəki ipək kombinatı “Şəki-İpək” ASC adı ilə əvvəl Azərbaycan Beynəlxalq Bankının, sonra isə “Azəripək” MMC adı ilə “Azərbaycan Sənaye Korporasiyası” ASC-nin tabeliyinə keçdi. 2020-ci ildə Şəki İpək kombinatında əsasən xam ipək istehsal edilib və bütün işçilərin sayı 200 nəfərdən çox olmayıb.  

2020-ci ildə kombinatda əsasən xam ipək istehsal edilib və bütün işçilərin sayı 200 nəfərdən çox olmayıb.

===Rəsmi adları===

===Rəsmi adları===

# Nuxa Lenin adına İpək Kombinatı, yaxud, V.İ.Lenin adına Nuxa İpək Kombinatı (1931 – 1968);

# Nuxa Lenin adına İpək Kombinatı, yaxud, V.İ.Lenin adına Nuxa İpək Kombinatı (1931–1968);

# V.İ.Lenin adına Şəki İpək Kombinatı (1968 – 1975);

# V.İ.Lenin adına Şəki İpək Kombinatı (1968–1975);

# V.İ.Lenin adına Şəki İpək İstehsalat Birliyinin baş müəssisəsi (1975 – 1985);

# V.İ.Lenin adına Şəki İpək İstehsalat Birliyinin baş müəssisəsi (1975–1985);

# V.İ.Lenin adına Şəki İstehsal İpək Birliyinin baş müəssisəsi (1985 – 1991);

# V.İ.Lenin adına Şəki İstehsal İpək Birliyinin baş müəssisəsi (1985–1991);

# Şəki “İpək” şirkəti (1991 – 1999);

# Şəki “İpək” şirkətinin baş müəssisəsi (1991–1999);

# “Şəki-İpək” ASC (1999 – 2018);

# “Şəki-İpək” ASC (1999–2018);

# “Azəripək” MMC (2018-ci ildən).

# “Azəripək” MMC (2018-ci ildən).

===Rəhbərlik===

===Rəhbərlik===

Kombinatın ilk baş direktoru Labarkao olub. 1960–1981-ci illərdə [[Tacəddin Əfəndiyev]], 1981–1984-cü illərdə [[Yusif Abdurrahmanov]], 1984 –1989-cu illərdə [[İbrahim Mustafayev]] müəssisəyə rəhbərlik edib. 1989–1999-cu illər arasında, müxtəlif vaxtlarda [[Çingiz Əfəndiyev]], [[Xalid Əliyev]], [[İsmayıl Nəbiyev]] kombinatın baş direktoru olublar. Özəlləşmə illərində – 1999 – 2003-cü illərdə baş direktor [[Əlövsət Bəkirov]], sonra isə [[Sabiq İmanov]] baş direktor vəzifəsini icra edib. Özəlləşmədən sonra [[Elman Qarayev]] (2003), Marat Əkbərov (2003 – 2011), Azad Şıxəliyev (2011 – 2015), Nizami Qəribov (2014 – 2020) “Şəki-İpək” ASC İdarə Heyətinin sədri olmuşdur. 2020-ci ildən isə kombinata “Azəripək” MMC İdarə Heyətinin sədri Zaur Yaqubov rəhbərlik edir.  

1931-ci ildə kombinatın ilk direktoru Labarkao olub. 1933-cü ildə Labarkao kombinatda işləyirdi, lakin direktor F.Məhəmmədov idi. 1937-ci ilin əvvəllərində isə direktor [[Ələşrəf Kərimov]] olub, lakin o, həmin ilin ortalarında həbs edilib. 1940-cı illərin sonu 1950-ci illərdə F.Məmmədov və Əjdərov, 1955 – 1957-ci illərdə [[Mustafa Qədimov]], 1957 – 1960-cı illərdə Mehdi Hacıyev, 1960 – 1981-ci illərdə [[Tacəddin Əfəndiyev]], 1981 – 1984-cü illərdə [[Yusif Abdurrahmanov]], 1984 – 1989-cu illərdə [[İbrahim Mustafayev]] müəssisəyə rəhbərlik ediblər. 1990 – 1999-cu illər arasında, müxtəlif vaxtlarda [[Çingiz Əfəndiyev]], [[Xalid Əliyev]], [[İsmayıl Nəbiyev]] baş direktor vəzifəsini tutub. Özəlləşmə illərində — 1999 – 2003-cü illərdə, idarə heyəti sədri vəzifəsini əvvəl [[Teymurxan Şamilov]], sonra [[Əlövsət Bəkirov]], daha sonra [[Sabiq İmanov]] icra edib. Özəlləşmədən sonra [[Elman Qarayev]] (2003), Marat Əkbərov (2003 – 2011), Azad Şıxəliyev (2011–2015), Nizami Qəribov (2014–2018) “Şəki-İpək” ASC İdarə Heyətinin sədri olublar. 2018 – 2020-ci illərdə Nizami Qəribov, 2020 – 2022-ci illərdə isə [[Zaur Yaqubov]] “Azəripək” MMC-nin direktoru olaraq kombinata rəhbərlik edib. 2022-ci ilin may ayından [[Səməd Nəbiyev]] “Azəripək” MMC-nin direktor əvəzi kimi kombinata rəhbərlik edir.

== Qeydlər ==

== Qeydlər ==

|group=qeyd

|group=qeyd

|refs=

|refs=

<ref name=Q1> Münkündür ki, həmin ərazi, əslində, 1841-ci ildə Nuxa şəhəri yaxınlığında salınmış və rus koloniyasının məskunlaşdırıldığı ipəkçilər məhəllələsinin – [[Çarabad|Çarabadın]] yeridir.</ref>}}

<ref name=Q1>2020-ci ildə yalnız baramaaçan istehsalatı fəaliyyət göstərmişdir.</ref>

<ref name=Q2> Münkündür ki, həmin ərazi, əslində, 1841-ci ildə Nuxa şəhəri yaxınlığında salınmış və rus koloniyasının məskunlaşdırıldığı ipəkçilər məhəllələsinin – [[Çarabad|Çarabadın]] yeri olsun.</ref>}}

 

==Ədəbiyyat==

==Ədəbiyyat==

# {{məqalə

# {{məqalə

  | müəllif        = Kərimov Ə.

  | müəllif        = [[Ələşrəf Kərimov|Kərimov Ə.]]

  | başlıq          = İpək kombinatı necə yarandı (xatirələrim)

  | başlıq          = İpək kombinatı necə yarandı (xatirələrim)

  | orijinal        =  

  | orijinal        =  

  | cavabdeh        = [[Məhyəddin Abbasov|Abbasov M.]]

  | cavabdeh        = [[Məhyəddin Abbasov|Abbasov M.]]

  | nəşrin müəllifi =  

  | nəşrin müəllifi =  

  | nəşr            = [[Nuxa fəhləsi (qəzet)|“Şəki fəhləsi”]]

  | nəşr            = [[Nuxa fəhləsi (qəzet)|Nuxa fəhləsi]]

  | tip            = qəzet

  | tip            = qəzet

  | yer            = [[Şəki]]

  | yer            = [[Şəki]]

  | archivedate    =  

  | archivedate    =  

}}

}}

{{Yaxşı məqalə}}

# {{ASE|10|501|Şəki İpək İstehsal Birliyi}}

 

{{Yoxlanılmış məqalə}}