Sətir 3: |
Sətir 3: |
| |adı = Məmmədsadıq Əfəndiyev | | |adı = Məmmədsadıq Əfəndiyev |
| |tam adı = ''Əfəndiyev Məmmədsadıq Mirzə Əhməd oğlu'' | | |tam adı = ''Əfəndiyev Məmmədsadıq Mirzə Əhməd oğlu'' |
− | |şəkil = Məmmədsadıq Əfəndiyev.jpg | + | |şəkil = Məmmədsadıq_Əfəndiyev.png |
| |şəklin ölçüsü = | | |şəklin ölçüsü = |
| |şəklin izahı = Məmmədsadıq Əfəndiyev. | | |şəklin izahı = Məmmədsadıq Əfəndiyev. |
Sətir 15: |
Sətir 15: |
| |doğum tarixi = {{Doğum tarixi|1902|7|5}}{{Sfnaz|Teyyub Qurban|2012, 23 – 25 iyun|p=15}} | | |doğum tarixi = {{Doğum tarixi|1902|7|5}}{{Sfnaz|Teyyub Qurban|2012, 23 – 25 iyun|p=15}} |
| |doğum yeri = Aşqabad, Zakaspiyski vilayəti, {{Rusİmp}} | | |doğum yeri = Aşqabad, Zakaspiyski vilayəti, {{Rusİmp}} |
− | |vəfat tarixi = {{Vəfat tarixi|1943|5|}} (40 yaşında) | + | |vəfat tarixi = {{Vəfat tarixi|1942|5|}} (39 yaşında) |
| |vəfat yeri = Kerç, Krım MSSR, {{RSFSR}}, {{SSRİ}} | | |vəfat yeri = Kerç, Krım MSSR, {{RSFSR}}, {{SSRİ}} |
| |təhsili = | | |təhsili = |
Sətir 21: |
Sətir 21: |
| |elmi adı = | | |elmi adı = |
| |təhsili = Moskva Qırmızı Professura Ədəbiyyat İnstitutu (1931–1933) | | |təhsili = Moskva Qırmızı Professura Ədəbiyyat İnstitutu (1931–1933) |
− | |atası = Mirzə Əhməd Hacı Abdulla Əfəndiyev (1828–1919){{Sfnaz|İmruz Əfəndiyeva|2020|p=}} | + | |atası = Mirzə Əhməd Hacı Abdulla oğlu Əfəndiyev (1828–1919){{Sfnaz|İmruz Əfəndiyeva|2020|p=}} |
| |anası = Səltənət Hüseyn qızı (?–1914) | | |anası = Səltənət Hüseyn qızı (?–1914) |
− | |həyat yoldaşı = Musalət Quliyeva | + | |həyat yoldaşı = Musamət Məmmədsadıq qızı Quliyeva |
| |uşağı = [[İmruz Əfəndiyeva]] | | |uşağı = [[İmruz Əfəndiyeva]] |
| |imzası = | | |imzası = |
Sətir 29: |
Sətir 29: |
| |Commons = | | |Commons = |
| }} | | }} |
− | '''Məmmədsadıq Əfəndiyev''' (1902–1943) — Azərbaycan sovet dövlət xadimi, yazıçı, teatrşünas və pedaqoq; 1937 – 1938-ci illərdə Azərbaycan SSR xalq maarifi komissarı vəzifəsində çalışmışdır. Sovet milis polkovniki [[Məmmədəmin Şəkinski|Məmmədəmin Şəkinskinin]] qardaşı, Azərbaycan Respublikası Geologiya və Mineral Ehtiyatlar Komitəsinin sədri olmuş [[Əkrəm Şəkinski|Əkrəm Şəkinskinin]] isə əmisidir. | + | '''Məmmədsadıq Əfəndiyev''' (1902–1942) — Azərbaycan sovet dövlət xadimi, yazıçı, teatrşünas və pedaqoq; 1937 – 1938-ci illərdə Azərbaycan SSR xalq maarifi komissarı vəzifəsində çalışmışdır. Sovet milis polkovniki [[Məmmədəmin Şəkinski|Məmmədəmin Şəkinskinin]] qardaşı, Azərbaycan Respublikası Geologiya və Mineral Ehtiyatlar Komitəsinin sədri olmuş [[Əkrəm Şəkinski|Əkrəm Şəkinskinin]] isə əmisidir. |
| | | |
| ==Haqqında məlumatlar== | | ==Haqqında məlumatlar== |
− | 5 iyul 1902-ci il tarixdə Aşqabadda anadan olub. Atası Mirzə Əhməd Hacı Abdulla Əfəndiyev Şəki bəylərinin nəslindən idi və o vaxt Aşqabad şəhərində kargüzar-tərcüməçi işləyirdi. | + | 5 iyul 1902-ci il tarixdə Aşqabadda anadan olub. Atası Mirzə Əhməd bəy Hacı Abdulla bəy oğlu<ref name=Q1 group=qeyd/> Əfəndiyev Şəki bəylərinin nəslindən idi və o vaxt Aşqabad şəhərində kargüzar-tərcüməçi işləyirdi. |
| | | |
− | 1909-cu ildə ailəvi olaraq [[Şəki|Nuxa]] şəhərinə qayıdıblar. | + | 1909-cu ildə ailəvi olaraq [[Nuxa|Nuxaya]] qayıdıblar. |
| | | |
| 1914-cü ildə anası – Səltənət Hüseyn qızı, | | 1914-cü ildə anası – Səltənət Hüseyn qızı, |
| | | |
− | 1919-cu ildə isə atası – Mirzə Əhməd vəfat edib. | + | 1919-cu ildə isə atası – Mirzə Əhməd bəy vəfat edib. |
| | | |
| ===Təhsili=== | | ===Təhsili=== |
Sətir 79: |
Sətir 79: |
| | | |
| ===Digər=== | | ===Digər=== |
− | 1938-ci ildə haqsız olaraq həbs edilib. Uzun sürən araşdırmalardan sonra 1940-cı ildə həbsdən azad olunub. | + | 1938-ci ildə həbs edilib və uzun sürən araşdırmalardan sonra 1940-cı ildə azad olunub. |
| | | |
| ===Mükafatları=== | | ===Mükafatları=== |
− | *Qızıl silah – Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinində xidmət edərkən (1920 – 1925) peşəkarlığına və nümunəvi fəaliyyətinə görə. | + | *Qızıl silah – Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsində xidmət edərkən (1920 – 1925) peşəkarlığına və nümunəvi fəaliyyətinə görə. |
| | | |
| ===Vəfatı=== | | ===Vəfatı=== |
− | 1942-ci ildə cəbhəyə göndərilib və həmin ilin may ayında Kerç ətrafında gedən döyüşlərdən birində həlak olub. | + | 1942-ci ildə cəbhəyə göndərilib və 396-cı atıcı diviziyada siyasi rəhbər ({{dil-ru|Полити́ческий руководи́тель (сокр. политрук)}})<ref name=Q2 group=qeyd/> rütbəsi ilə xidmət edib. Lakin həmin ilin may ayında – 39 yaşında, Kerç ətrafında gedən döyüşlərdən birində itkin düşüb. |
| | | |
| ===Xatirəsi=== | | ===Xatirəsi=== |
| 1983-cü ildə 80 illik yubileyi keçirilib. | | 1983-cü ildə 80 illik yubileyi keçirilib. |
| | | |
− | 4 avqust 1994-cü il tarixdə Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti Bakı şəhəri, İstiqlaliyyət küçəsi, 41 ünvanındakı binaya Mirzə Əhməd bəy oğlu Əfəndiyevlə bağlı memorial lövhənin vurulmasına qərar verib. | + | 4 avqust 1994-cü il tarixdə Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti Bakı şəhəri, İstiqlaliyyət küçəsi, 41 ünvanındakı binaya Məmmədsadıq Mirzə Əhməd bəy oğlu Əfəndiyevlə bağlı memorial lövhənin vurulmasına qərar verib. |
| | | |
| 19 dekabr 2008-ci il tarixdə barelyefin açılışı olub. | | 19 dekabr 2008-ci il tarixdə barelyefin açılışı olub. |
Sətir 102: |
Sətir 102: |
| Şəkil:Məmmədsadıq Əfəndiyev2.jpg|Məmmədsadıq Əfəndiyevin vaxilə Bakıda yaşamış olduğu binaya vurulmuş barelyef. | | Şəkil:Məmmədsadıq Əfəndiyev2.jpg|Məmmədsadıq Əfəndiyevin vaxilə Bakıda yaşamış olduğu binaya vurulmuş barelyef. |
| </gallery> | | </gallery> |
| + | |
| + | == Qeydlər == |
| + | {{İstinad siyahısı |
| + | |group=qeyd |
| + | |refs= |
| + | <ref name=Q1>Məmmədsadıq Əfəndiyev qardaşı [[Məmmədəmin Şəkinski|Məmmədəmin Şəkinskinin]] çap olunmuş tərcümeyi-halında atasının adı ''“Mirzə Əhməd Hacı Abdulla Əfəndiyev”'' kimi göstərilir {{Harv|Teyyub Qurban|2012, 2 – 4 iyun|p=}}. Çox güman ki, mətndə ''“oğlu”'' sözü buraxılıb və Hacı Abdulla, Mirzə Əhmədin özünün yox, atasının adıdır.</ref> |
| + | <ref name=Q2>'''Syasi rəhbər''' ({{dil-ru|Полити́ческий руководи́тель (сокр. политрук)}}) hərbi rütbəsi SSRİ Silahlı Qüvvələrində yalnız 1943-cü ilədək mövcud olub.</ref> |
| + | }} |
| | | |
| == İstinadlar == | | == İstinadlar == |
Sətir 107: |
Sətir 115: |
| | | |
| == Ədəbiyyat == | | == Ədəbiyyat == |
| + | # {{Sayta istinad2|url=https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_kartoteka_memorial1914054450/ |author = |authorlink= |title=Эфендиев Мамед Садых Ахмедович |subtitle= |deadlink= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20240705160221/https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_kartoteka_memorial1914054450/ |archivedate=05 Jul 2024 |lang=ru |showlang=yes|responsible= |website=Память народа |websiteurl=https://pamyat-naroda.ru/ |type= |date= |accessdate= 05.07.2024|quote= |quoteup= |description= |ref= }} |
| # {{ASE|4|245|Əfəndiyev Məmmədsadıq}} | | # {{ASE|4|245|Əfəndiyev Məmmədsadıq}} |
| # {{ŞAZ|1|155-157}} | | # {{ŞAZ|1|155-157}} |
Sətir 137: |
Sətir 146: |
| | ref = Teyyub Qurban | | | ref = Teyyub Qurban |
| | archiveurl = https://web.archive.org/web/20201201110011/http://www.anl.az/down/meqale/express/2012/iyun/ex6.htm | | | archiveurl = https://web.archive.org/web/20201201110011/http://www.anl.az/down/meqale/express/2012/iyun/ex6.htm |
| + | | archivedate = 1 Dec 2020 |
| + | }} |
| + | # {{məqalə |
| + | | müəllif = Teyyub Qurban |
| + | | başlıq = Mir Cəfərin məhkəməsi necə hazırlanmışdır?/Bağırov və Şəkinski |
| + | | orijinal = |
| + | | link = http://www.anl.az/down/meqale/express/2012/iyun/2.htm |
| + | | dil = az |
| + | | cavabdeh = |
| + | | nəşrin müəllifi = |
| + | | nəşr = Ekspress |
| + | | tip = qəzet |
| + | | yer = Bakı |
| + | | nəşriyyat = |
| + | | il = 2012, 2 – 4 iyun |
| + | | cild = |
| + | | buraxılış = |
| + | | nömrə = |
| + | | səhifələr = 15 |
| + | | isbn = |
| + | | issn = |
| + | | doi = |
| + | | bibcode = |
| + | | arxiv = |
| + | | pmid = |
| + | | ref = Teyyub Qurban |
| + | | archiveurl = https://web.archive.org/web/20201201092707/http://www.anl.az/down/meqale/express/2012/iyun/2.htm |
| | archivedate = 1 Dec 2020 | | | archivedate = 1 Dec 2020 |
| }} | | }} |