Changes

[[Kateqoriya: F]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış dövlət xadimləri]]{{Dövlət xadimi

{{Dövlət xadimi

| azərbaycan dilində adı       = Fətəli xan Xoyski

| adı                         = Fətəli xan Xoyski

| adın orijinalı              = Fətəlixan İsgəndər oğlu Xoyski<br>{{dil-az|فتحعلی‌خان خویسکی}}

| orijinal adı                = Fətəlixan İsgəndər oğlu Xoyski<br>{{dil-az|فتحعلی‌خان خویسکی}}

| portret                      = Khoysky.jpeg

| şəkil                        = Khoysky.jpeg

| portretin ölçüsü             = 250px  

| şəklin ölçüsü               = 250px  

| izah                        = Ufa quberniyasından olan Birinci və Üçüncü Dövlət Dumasının deputatı Fətəli xan Xoyski, 1906-cı il

| şəklin izahı                = Ufa quberniyasından olan Birinci və Üçüncü Dövlət Dumasının deputatı Fətəli xan Xoyski, 1906-cı il

| titul                        = [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Xarici İşlər naziri]]

| titul                        = [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Xarici İşlər naziri]]

| doğum tarixi                = {{Doğum tarixi|1875|12|7}}

| doğum tarixi                = {{Doğum tarixi|1875|12|7}}

| doğum yeri                  = [[Nuxa]], [[Yelizavetpol quberniyası]], [[Rusiya İmperiyası]]

| doğum yeri                  = [[Nuxa]], [[Yelizavetpol quberniyası]], [[Rusiya İmperiyası]]

| ölüm tarixi                 = {{Vəfat tarixi və yaşı|1920|6|19|1875|12|7}}

| vəfat tarixi                 = {{Vəfat tarixi və yaşı|1920|6|19|1875|12|7}}

| ölüm yeri                   = [[Tiflis]], [[Gürcüstan Demokratik Respublikası]]

| vəfat yeri                   = [[Tiflis]], [[Gürcüstan Demokratik Respublikası]]

| sülaləsi                    =

| sülaləsi                    =

| atası                        = [[İskəndər xan Xoyski]]

| atası                        = [[İskəndər xan Xoyski]]

| anası                        =  

| anası                        =  

| həyat yoldaşı                =  

| həyat yoldaşı                =  

| uşaqları                    = [[Tamara xanım Xoyskaya]]

| uşağı                        = [[Tamara xanım Xoyskaya]]

| təhsili                      = [[Moskva Universiteti]] (1897) <ref>[http://www.muallim.edu.az/www.old/arxiv/2012/05/31.htm]</ref>  

| təhsili                      = [[Moskva Universiteti]] (1897) <ref>[http://www.muallim.edu.az/www.old/arxiv/2012/05/31.htm]</ref>  

| imzası                      =  

| imzası                      =  

}}

|vəfat səbəbi=qətlə yetirmişdı}}

'''Fətəlixan İsgəndər oğlu Xoyski''' və ya '''Fətəli xan Xoyski''' və ya '''Fətəli xan Xoylu'''<ref>{{cite web | url=http://www.azadliq.org/content/xoyski-feteli-isgal-olum/27398166.html| title=Fətəli xan Xoyskinin xoşbəxt anları varmış...| publisher=[[Azadlıq Radiosu]] |date=30 noyabr, 2015 |accessdate=15 dekabr, 2015}}</ref> (d. [[7 dekabr]] [[1875]], [[Nuxa]], [[Yelizavetpol quberniyası]], [[Rusiya İmperiyası]] – [[19 iyun]] [[1920]], [[Tiflis]], [[Gürcüstan Demokratik Respublikası]]) — Azərbaycanlı siyasi xadim, [[Rusiya imperiyası II Dövlət Duması]]<nowiki/>nın deputatı, [[Zaqafqaziya Komissarlığı]] ([[1917]]—[[1918]]) nəzdində xalq maarif komissarı, [[Zaqafqaziya Demokratik Federativ Respublikası]]<nowiki/>nın ([[1918]]) ədliyyə naziri. [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] elan edildikdən sonra ilk nazirlər şurası sədri ([[1918]]—[[1919]]) və daxili işlər naziri ([[1918]]) təyin edilmişdir, bundan başqa AXC-nin ədliyyə naziri ([[1918]]) və xarici işlər naziri ([[1918]]—[[1919]] və [[1919]]—[[1920]]) vəzifələrində çalışmışdır.

'''Fətəlixan İsgəndər oğlu Xoyski''' və ya '''Fətəli xan Xoyski''' və ya '''Fətəli xan Xoylu'''<ref>{{cite web | url=http://www.azadliq.org/content/xoyski-feteli-isgal-olum/27398166.html| title=Fətəli xan Xoyskinin xoşbəxt anları varmış...| publisher=[[Azadlıq Radiosu]] |date=30 noyabr, 2015 |accessdate=15 dekabr, 2015}}</ref> (d. [[7 dekabr]] [[1875]], [[Nuxa]], [[Yelizavetpol quberniyası]], [[Rusiya İmperiyası]] – [[19 iyun]] [[1920]], [[Tiflis]], [[Gürcüstan Demokratik Respublikası]]) — Azərbaycanlı siyasi xadim, [[Rusiya imperiyası II Dövlət Duması]]nın deputatı, [[Zaqafqaziya Komissarlığı]] ([[1917]]—[[1918]]) nəzdində xalq maarif komissarı, [[Zaqafqaziya Demokratik Federativ Respublikası]]nın ([[1918]]) ədliyyə naziri. [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] elan edildikdən sonra ilk nazirlər şurası sədri ([[1918]]—[[1919]]) və daxili işlər naziri ([[1918]]) təyin edilmişdir, bundan başqa AXC-nin ədliyyə naziri ([[1918]]) və xarici işlər naziri ([[1918]]—[[1919]] və [[1919]]—[[1920]]) vəzifələrində çalışmışdır.

== Həyatı ==

== Həyatı ==

=== İlk illəri ===

=== İlk illəri ===

Fətəli xan Xoyski [[1875]]-ci il [[7 dekabr|dekabrın 7]]-də [[Nuxa]] şəhərində anadan olub. Atası [[İskəndər xan Xoyski]] Rusiya İmperiyasının [[Kazak leyb-qvardiya alayı]]<nowiki/>nın general leytenantı idi, anası isə Şərəbanı-xanım Hacı Molla Zeynal qızı idi.<ref>Метрическое свидетельство Фатали-хана Хойского // Известия Азербайджанского историко-родословного общества. Вып. 5. — Баку, 2004. — səh. 77. (''rus)''</ref> [[Xoy xanlığı|Xoy]] və [[Şəki xanlığı|Şəki]] sahibkar xanların nəslindəndir.<ref name=":0">Fətəli Xan Xoyski: həyat və fəaliyyəti: sənəd və materiallar. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetini yanında Baş Arxiv İdarəsi.—  Bakı: Azərbaycan nəşriyyatı, 1998.– 152 s.</ref> Xoy xanı olan ulu babası [[Cəfərqulu xan Dünbili|Cəfərqulu]] İran şahı [[Fətəli şah Qacar|Fətəli]] ilə müharibədə məğlub olduğundan 20000 nəfərlik qoşunu ilə Üç kilsəyə – Eçmiədzinə sığınmışdı. Təhsilini [[Kişi gimnaziyası (Gəncə)|Yelizavetpol (Gəncə) gimnaziyası]]<nowiki/>nda başa çatdırdıqdan sonra, Fətəli Xan [[M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universiteti|Moskva Dövlət Universiteti]]<nowiki/>nin hüquq fakültəsinə daxil olmuşdur. O, 1897-ci ildə 1-ci dərəcəli diplom ilə universiteti bitirdi və həmin ilin avqustunda Tiflis məhkəmə palatasının böyük sədrinin əmri ilə Yelizavetpol dairə məhkəməsi yanında məhkəmə vəzifələri üçün kiçik namizəd təyin olundu.<ref name=":0" />

Fətəli xan Xoyski [[1875]]-ci il [[7 dekabr|dekabrın 7]]-də [[Nuxa]] şəhərində anadan olub. Atası [[İskəndər xan Xoyski]] Rusiya İmperiyasının [[Kazak leyb-qvardiya alayı]]nın general leytenantı idi, anası isə Şərəbanı-xanım Hacı Molla Zeynal qızı idi.<ref>Метрическое свидетельство Фатали-хана Хойского // Известия Азербайджанского историко-родословного общества. Вып. 5. — Баку, 2004. — səh. 77. (''rus)''</ref> [[Xoy xanlığı|Xoy]] və [[Şəki xanlığı|Şəki]] sahibkar xanların nəslindəndir.<ref name=":0">Fətəli Xan Xoyski: həyat və fəaliyyəti: sənəd və materiallar. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetini yanında Baş Arxiv İdarəsi.—  Bakı: Azərbaycan nəşriyyatı, 1998.– 152 s.</ref> Xoy xanı olan ulu babası [[Cəfərqulu xan Dünbili|Cəfərqulu]] İran şahı [[Fətəli şah Qacar|Fətəli]] ilə müharibədə məğlub olduğundan 20000 nəfərlik qoşunu ilə Üç kilsəyə – Eçmiədzinə sığınmışdı. Təhsilini [[Kişi gimnaziyası (Gəncə)|Yelizavetpol (Gəncə) gimnaziyası]]nda başa çatdırdıqdan sonra, Fətəli Xan [[M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universiteti|Moskva Dövlət Universiteti]]nin hüquq fakültəsinə daxil olmuşdur. O, 1897-ci ildə 1-ci dərəcəli diplom ilə universiteti bitirdi və həmin ilin avqustunda Tiflis məhkəmə palatasının böyük sədrinin əmri ilə Yelizavetpol dairə məhkəməsi yanında məhkəmə vəzifələri üçün kiçik namizəd təyin olundu.<ref name=":0" />

[[Kutaisi]], [[Zuqdidi]] və [[Suxumi]]<nowiki/>də bir neçə il hüquq vəzifələrində çalışdıqdan sonra Fətəli-xan Yelizavetpol quberniyasından [[Rusiya imperiyası II Dövlət Duması|Rusiya imperiyasının II Dövlət duması]]<nowiki/>nın müstəqil millət vəkili seçildi.<ref>''Seyidzadə Dilarə Bağır qızı''. Azərbaycan deputatları Rusiya Dövlət Dumasında — Bakı, 1991, s.53</ref> Müxtəlif məqsədli komisiyalara seçilmişdir, habelə: maliyyə, şəxsiyyət toxunulmazlığına aid, ədliyyə nazirliyinin yoxlanışı üçün təqdim olunan Dövlət dumasının 55 üzvünün cinayət məsuliyyətinə cəlb edilməsinə aid (katib vəzifəsində) və amnistiya haqqında qanun layihəsini Dövlət dumasının müzakirəsinə qəbul edilənliyi məsələsinə baxılması üçün yaradılan komisiyalarda.<ref>Fətəli Xan Xoyski: həyat və fəaliyyəti: sənəd və materiallar. — Bakı: Azərbaycan nəşriyyatı, 1998 s.145</ref>

[[Kutaisi]], [[Zuqdidi]] və [[Suxumi]]də bir neçə il hüquq vəzifələrində çalışdıqdan sonra Fətəli-xan Yelizavetpol quberniyasından [[Rusiya imperiyası II Dövlət Duması|Rusiya imperiyasının II Dövlət duması]]nın müstəqil millət vəkili seçildi.<ref>''Seyidzadə Dilarə Bağır qızı''. Azərbaycan deputatları Rusiya Dövlət Dumasında — Bakı, 1991, s.53</ref> Müxtəlif məqsədli komisiyalara seçilmişdir, habelə: maliyyə, şəxsiyyət toxunulmazlığına aid, ədliyyə nazirliyinin yoxlanışı üçün təqdim olunan Dövlət dumasının 55 üzvünün cinayət məsuliyyətinə cəlb edilməsinə aid (katib vəzifəsində) və amnistiya haqqında qanun layihəsini Dövlət dumasının müzakirəsinə qəbul edilənliyi məsələsinə baxılması üçün yaradılan komisiyalarda.<ref>Fətəli Xan Xoyski: həyat və fəaliyyəti: sənəd və materiallar. — Bakı: Azərbaycan nəşriyyatı, 1998 s.145</ref>

[[Şəkil:Группа депутатов Второй Государственной думы.jpeg|left|thumb|Xoyski (sol tərəfdə oturub) İkinci Dövlət dumasının bir qrup deputatı ilə birlikdə]]

[[Şəkil:Группа депутатов Второй Государственной думы.jpeg|left|thumb|Xoyski (sol tərəfdə oturub) İkinci Dövlət dumasının bir qrup deputatı ilə birlikdə]]

Müsəlman fraksiyasının üzvü idi, köçürülmə siyasətinin əleyhinə çıxış edirdi, [[Konstitusiya Demokratik Partiyası|kadetlər]] partiyasına daha çox üstünlük verirdi. 1917 [[Fevral burjua-demokratik inqilabı|Fevral inqilabı]]<nowiki/>ndan sonra 1-ci Qafqaz müsəlmanları qurultayının (aprel, Bakı) iştirakçısı idi; may ayında Moskvada keçirilən 1-ci Ümumrusiya müsəlman qurultayında Ümumrusiya müsəlman Şurasının İcraiyyə Komitəsinin üzvü oldu. Bitərəflə "[[Müsavat]]" partiyasının 1-ci qurultayında (26 —  31 oktyabr) iştirak etmişdir,  Azərbaycana Rusiyanın tərkibində muxtariyyət verilməsi haqqında müsavatçıların tələbini dəstəkləyirdi. [[Bakı şəhər Duması]]<nowiki/>na (oktyabr 1917 — aprel 1918) rəhbərlik etmişdir. Zaqafqaziya komissarlığı (15 noyabr 1917 — 10 fevral 1918) nəzdində xalq maarif komissarı olmuşdur. Zaqafqaziya Seyminin (10 fevral —  26 may 1918) üzvü; "Müsavat" və demokratik bitərəf qrupun fraksiyasına daxil olmuşdur. Aprel ayından Zaqafqaziya hökumətinin ədliyyə naziri təyin olundu. Müvəqqəti Azərbaycan Milli Şurasının (27 may — 7 dekabr) üzvü. Mayın 27-dən Milli Şuranın icraiyyə komitəsinin sədri olmuşdur.

Müsəlman fraksiyasının üzvü idi, köçürülmə siyasətinin əleyhinə çıxış edirdi, [[Konstitusiya Demokratik Partiyası|kadetlər]] partiyasına daha çox üstünlük verirdi. 1917 [[Fevral burjua-demokratik inqilabı|Fevral inqilabı]]ndan sonra 1-ci Qafqaz müsəlmanları qurultayının (aprel, Bakı) iştirakçısı idi; may ayında Moskvada keçirilən 1-ci Ümumrusiya müsəlman qurultayında Ümumrusiya müsəlman Şurasının İcraiyyə Komitəsinin üzvü oldu. Bitərəflə "[[Müsavat]]" partiyasının 1-ci qurultayında (26 —  31 oktyabr) iştirak etmişdir,  Azərbaycana Rusiyanın tərkibində muxtariyyət verilməsi haqqında müsavatçıların tələbini dəstəkləyirdi. [[Bakı şəhər Duması]]na (oktyabr 1917 — aprel 1918) rəhbərlik etmişdir. Zaqafqaziya komissarlığı (15 noyabr 1917 — 10 fevral 1918) nəzdində xalq maarif komissarı olmuşdur. Zaqafqaziya Seyminin (10 fevral —  26 may 1918) üzvü; "Müsavat" və demokratik bitərəf qrupun fraksiyasına daxil olmuşdur. Aprel ayından Zaqafqaziya hökumətinin ədliyyə naziri təyin olundu. Müvəqqəti Azərbaycan Milli Şurasının (27 may — 7 dekabr) üzvü. Mayın 27-dən Milli Şuranın icraiyyə komitəsinin sədri olmuşdur.

=== AXC illərində ===

=== AXC illərində ===

<ref name=":0" />

<ref name=":0" />

[[Şəkil:Radiogramma of Fatali Khan Khoyski.jpg|thumb|Xoyskinin Azərbaycanın müstəqilliyinin elan edilməsi barədə bir sıra dövlətlərin xarici işlər nazirlərinə göndərdiyi radioqramın surəti. 30 may 1918-ci il]]

[[Şəkil:Radiogramma of Fatali Khan Khoyski.jpg|thumb|Xoyskinin Azərbaycanın müstəqilliyinin elan edilməsi barədə bir sıra dövlətlərin xarici işlər nazirlərinə göndərdiyi radioqramın surəti. 30 may 1918-ci il]]

26 may 1918-ci ildən Nazirlər Şurasının sədri, eyni vaxtda daxili işlər naziri, (28 may — 17 iyun), xarici işlər naziri (26 dekabr 1918 — 14 mart 1919) olmuşdur. Sentyabrın 16-da Bakıya [[Qafqaz İslam Ordusu]]<nowiki/>nun hissələri daxil oldu. Növbəti gün Azərbaycan hökuməti.bu şəhərə köçdü. Bakyova görə, F. Xoyski sevinən müsəlmanları qarşılayaraq şəhərdə açıq avtomobildə gedirdi.<ref>''Баберовски Й.'' Враг есть везде. Сталинизм на Кавказе. — <abbr>М.</abbr>: Российская политическая энциклопедия (РОССПЭН), Фонд «Президентский центр Б.Н. Ельцина», 2010. — С. 146. — <nowiki>ISBN 978-5-8243-1435-9</nowiki>. (''rus'')</ref> Hökumət üzvlərinin neftlə bağlı qanunsuz əməlləri ilə əlaqədar istefa verdi. Xoyskinin başçılıq etdiyi hökumət Türkiyənin iyun-iyul aylarında Qafqaz müsəlman rayonları işğalını və türk ordusunun [[1918]]-ci ilin sentyabrında Bakını azad etməsini alqışlayırdı. Azərbaycan Parlamentinin (7 dekabr 1918 — 27 aprel 1920) üzvü. Xarici işlər naziri (24 dekabr 1919 —  1 aprel 1920). Zaqafqaziya respublikalarının nümayəndələri konfransında Azərbaycan nümayəndə heyətinin üzvü idi (25 aprel — 30 may 1919, Tiflis).

26 may 1918-ci ildən Nazirlər Şurasının sədri, eyni vaxtda daxili işlər naziri, (28 may — 17 iyun), xarici işlər naziri (26 dekabr 1918 — 14 mart 1919) olmuşdur. Sentyabrın 16-da Bakıya [[Qafqaz İslam Ordusu]]nun hissələri daxil oldu. Növbəti gün Azərbaycan hökuməti.bu şəhərə köçdü. Bakyova görə, F. Xoyski sevinən müsəlmanları qarşılayaraq şəhərdə açıq avtomobildə gedirdi.<ref>''Баберовски Й.'' Враг есть везде. Сталинизм на Кавказе. — <abbr>М.</abbr>: Российская политическая энциклопедия (РОССПЭН), Фонд «Президентский центр Б.Н. Ельцина», 2010. — С. 146. — <nowiki>ISBN 978-5-8243-1435-9</nowiki>. (''rus'')</ref> Hökumət üzvlərinin neftlə bağlı qanunsuz əməlləri ilə əlaqədar istefa verdi. Xoyskinin başçılıq etdiyi hökumət Türkiyənin iyun-iyul aylarında Qafqaz müsəlman rayonları işğalını və türk ordusunun [[1918]]-ci ilin sentyabrında Bakını azad etməsini alqışlayırdı. Azərbaycan Parlamentinin (7 dekabr 1918 — 27 aprel 1920) üzvü. Xarici işlər naziri (24 dekabr 1919 —  1 aprel 1920). Zaqafqaziya respublikalarının nümayəndələri konfransında Azərbaycan nümayəndə heyətinin üzvü idi (25 aprel — 30 may 1919, Tiflis).

=== Qətli ===

=== Qətli ===

[[Bakı əməliyyatı|Sovet hakimiyyəti qurulduqdan]] sonra  Fətəli xan Xoyski Tiflisə köçdü, orada 19 iyun 1920-ci ildə qətlə yetirildi<ref>'''[[Хойский, Фатали Хан Искендер оглы#cite ref-10|↑]]''' Балаев А., Азербайджанское национально-демократическое движение. 1917—1920, Баку, 1990;</ref>, qatıllər "[[Daşnaksütun]]" partiyasının üzvləri Aram Erkanyan və Misak Qriqoryan idilər,<ref>Derogy, Jacques (1990). Resistance and Revenge: The Armenian Assassination of the Turkish Leaders Responsible for the 1915 Massacres and Deportations. Transaction Publishers. p. 61. <nowiki>ISBN 9781412833165</nowiki>. (''ing''.)</ref> onlar Tiflisdəki İrəvan meydanında  Fətəli xan Xoyskiyə arxadan atəş açdılar. İndiki [[Tbilisi botanika bağı]]<nowiki/>nın ərazisində yerləşən [[Görkəmli Azərbaycanlılar panteonu|köhnə müsəlman qəbirstanlığı]]<nowiki/>nda dəfn edilmişdir.<nowiki/><ref>"[http://lib.aliyevheritage.org/az/3910877.html Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin Gürcüstana ilk rəsmi səfəri (8-10 mart 1996-cı il)]" "Heydər Əliyev İrsi" Beynəxalq elektron kitabxana</ref><ref>'''[[Хойский, Фатали Хан Искендер оглы#cite ref-Karaka.C5.9F 15-0|↑]]''' ''Ercan Karakaş.'' Geçmişten günümüze Ermeni komiteleri ve terörü. — IQ Kültür Sanat Yayayıncılık, 2009. — С. 130. — <nowiki>ISBN 9789752552449</nowiki>.</ref> Onun dəfn mərasimini Tiflisdəki [[İran]] konsulluğu həyata keçirmişdir.

[[Bakı əməliyyatı|Sovet hakimiyyəti qurulduqdan]] sonra  Fətəli xan Xoyski Tiflisə köçdü, orada 19 iyun 1920-ci ildə qətlə yetirildi<ref>'''[[Хойский, Фатали Хан Искендер оглы#cite ref-10|↑]]''' Балаев А., Азербайджанское национально-демократическое движение. 1917—1920, Баку, 1990;</ref>, qatıllər "[[Daşnaksütun]]" partiyasının üzvləri Aram Erkanyan və Misak Qriqoryan idilər,<ref>Derogy, Jacques (1990). Resistance and Revenge: The Armenian Assassination of the Turkish Leaders Responsible for the 1915 Massacres and Deportations. Transaction Publishers. p. 61. <nowiki>ISBN 9781412833165</nowiki>. (''ing''.)</ref> onlar Tiflisdəki İrəvan meydanında  Fətəli xan Xoyskiyə arxadan atəş açdılar. İndiki [[Tbilisi botanika bağı]]nın ərazisində yerləşən [[Görkəmli Azərbaycanlılar panteonu|köhnə müsəlman qəbirstanlığı]]nda dəfn edilmişdir.<ref>"[http://lib.aliyevheritage.org/az/3910877.html Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin Gürcüstana ilk rəsmi səfəri (8-10 mart 1996-cı il)]" "Heydər Əliyev İrsi" Beynəxalq elektron kitabxana</ref><ref>'''[[Хойский, Фатали Хан Искендер оглы#cite ref-Karaka.C5.9F 15-0|↑]]''' ''Ercan Karakaş.'' Geçmişten günümüze Ermeni komiteleri ve terörü. — IQ Kültür Sanat Yayayıncılık, 2009. — С. 130. — <nowiki>ISBN 9789752552449</nowiki>.</ref> Onun dəfn mərasimini Tiflisdəki [[İran]] konsulluğu həyata keçirmişdir.

== Şəxsi həyatı ==

== Şəxsi həyatı ==

Dini etiqadına görə  Fətəli xan Xoyski [[Şiələr|şiə]] müsəlmanı idi.<ref name=":0" /> O, [[Rus dili|rus]] və [[Azərbaycan dili|Azərbaycan]] dillərini bilirdi. Lakin F. Xoyski Azərbaycan dilində güclə danışırdı.<ref>''Баберовски Й.'' Враг есть везде. Сталинизм на Кавказе. — <abbr>М.</abbr>: Российская политическая энциклопедия (РОССПЭН), Фонд «Президентский центр Б.Н. Ельцина», 2010. — С. 148-149. — <nowiki>ISBN 978-5-8243-1435-9</nowiki>.</ref> AXC dövründə F. Xoyskinin bəzi qohumları görkəmli dövlət və inzibati vəzifələri tuturdular. Böyük qardaşı [[Hüseynqulu xan Xoyski|Hüseynqulu-xan Xoyski]]. bir müddət Gəncə qubernatorunun müavini  idi. Kiçik qardaşı [[Rüstəm xan Xoyski|Rüstəm Xan Xoyski]]  Fətəli xan Xoyskinin hökumətində himayədarlıq naziri olub.

Dini etiqadına görə  Fətəli xan Xoyski [[Şiələr|şiə]] müsəlmanı idi.<ref name=":0" /> O, [[Rus dili|rus]] və [[Azərbaycan dili|Azərbaycan]] dillərini bilirdi. Lakin F. Xoyski Azərbaycan dilində çətinlik çəkərək danışırdı.<ref>''Баберовски Й.'' Враг есть везде. Сталинизм на Кавказе. — <abbr>М.</abbr>: Российская политическая энциклопедия (РОССПЭН), Фонд «Президентский центр Б.Н. Ельцина», 2010. — С. 148-149. — <nowiki>ISBN 978-5-8243-1435-9</nowiki>.</ref> AXC dövründə F. Xoyskinin bəzi qohumları görkəmli dövlət və inzibati vəzifələri tuturdular. Böyük qardaşı [[Hüseynqulu xan Xoyski|Hüseynqulu-xan Xoyski]]. bir müddət Gəncə qubernatorunun müavini  idi. Kiçik qardaşı [[Rüstəm xan Xoyski|Rüstəm Xan Xoyski]]  Fətəli xan Xoyskinin hökumətində himayədarlıq naziri olub.

O, daha sonra islamı qəbul edərək Ceyran xanım adını almış Yevqeniya Vasilevna ilə evli olmuşdur.<ref>http://archive.li/gSQd4</ref>

O, daha sonra islamı qəbul edərək Ceyran xanım adını almış Yevqeniya Vasilevna ilə evli olmuşdur.<ref>http://archive.li/gSQd4</ref>

Fətəli xan Xoyskinin üç uşağı olub: qızı [[Tamara xanım Xoyskaya|Tamara]] (1902-1990) və iki oğlu Murad (1910-1973) və Ənvər (1914-1935).<ref name=":2"> ''Исмаилов Э. Э.'' Ханы Хойские. Материалы к родословной и биографиям // Известия Азербайджанского историко-родословного общества. Вып. 4. — Баку, 2003. — С. 56.</ref>

Fətəli xan Xoyskinin üç uşağı olub: qızı [[Tamara xanım Xoyskaya|Tamara]] (1902-1990) və iki oğlu Murad (1910-1973) və Ənvər (1914-1935).<ref name=":2"> ''Исмаилов Э. Э.'' Ханы Хойские. Материалы к родословной и биографиям // Известия Азербайджанского историко-родословного общества. Вып. 4. — Баку, 2003. — С. 56.</ref>

Qızı Tamara xanım Azərbaycan SSR Kp MK-nın sədri, Azərbaycan maliyyə xalq komissarı və Tacikistan SSR Kommunist Partiyası MK-nın birinci katibi postlarını tutan [[Mirzə Davud Hüseynov]]<nowiki/>a ərə getmişdir.<ref name=":2" /> Oğlu Murad Bakıda nəqliyyat idarəsində çalışıb.<ref name=":2" /> Kiçik oğlu Ənvər Moskvada əməliyyat olunduqdan sonra diabet xəstəliyindən narkozdan sonra oyanmadı.<ref>[https://ru.sputnik.az/news/20080522/42309593.html Тамара Хойская: «Никого не обвиняю в том, что в Баку стоят памятники коммунистам, а не лидерам АДР»] Sputnik (''rusca'')</ref>

Qızı Tamara xanım Azərbaycan SSR Kp MK-nın sədri, Azərbaycan maliyyə xalq komissarı və Tacikistan SSR Kommunist Partiyası MK-nın birinci katibi postlarını tutan [[Mirzə Davud Hüseynov]]a ərə getmişdir.<ref name=":2" /> Oğlu Murad Bakıda nəqliyyat idarəsində çalışıb.<ref name=":2" /> Kiçik oğlu Ənvər Moskvada əməliyyat olunduqdan sonra diabet xəstəliyindən narkozdan sonra oyanmadı.<ref>[https://ru.sputnik.az/news/20080522/42309593.html Тамара Хойская: «Никого не обвиняю в том, что в Баку стоят памятники коммунистам, а не лидерам АДР»] Sputnik (''rusca'')</ref>

== Xatirəsi ==

== Xatirəsi ==

* 1997-ci ildə Azərbaycanda Xoyskiyə həsr olunmuş poçt markası buraxıldı

* 1997-ci ildə Azərbaycanda Xoyskiyə həsr olunmuş poçt markası buraxıldı

* Dəfn olduğu yerdə yəni Tbilisi nəbatat bağının ərazisində qəbirüstü abidəsi ucaldılıb

* Dəfn olduğu yerdə yəni Tbilisi nəbatat bağının ərazisində qəbirüstü abidəsi ucaldılıb

* Bakıda ([[İstiqlaliyyət küçəsi (Bakı)|İstiqlaliyyət küçəsi]]<nowiki/>ndə)  Fətəli xan Xoyskinin 1918-ci ildən 1920-ci ilədək yaşamış olduğu evin divarında, barelyef qoyulub

* Bakıda ([[İstiqlaliyyət küçəsi (Bakı)|İstiqlaliyyət küçəsi]]ndə)  Fətəli xan Xoyskinin 1918-ci ildən 1920-ci ilədək yaşamış olduğu evin divarında, barelyef qoyulub

* Şəkidə əvvəllər Karl Marks adını daşımış küçənin adı " Fətəli xan Xoyski"yə çevrilib

* Şəkidə əvvəllər Karl Marks adını daşımış küçənin adı " Fətəli xan Xoyski"yə çevrilib

* 2016 istehsal [[Əli və Nino (film, 2016)|Əli və Nino]] filmində  Fətəli xan Xoyskinin rolunu [[Xalid Ərgənc]] oynamışdır

* 2016 istehsal [[Əli və Nino (film, 2016)|Əli və Nino]] filmində  Fətəli xan Xoyskinin rolunu [[Xalid Ərgənc]] oynamışdır

== Həmçinin bax ==

== Həmçinin bax ==

* [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]

* [[Xoyskilər]]

* [[Məmmədhəsən Hacınski]]

== İzlə ==

== İzlə ==

== İstinadlar ==

== İstinadlar ==

 

{{İstinad siyahısı|2}}

{{İstinad siyahısı|2}}

{{Vikimənbə|Azərbaycanın xarici işlər nazirləri}}

{{Vikimənbə|Azərbaycanın xarici işlər nazirləri}}

*http://photoarchive.spb.ru:9090/www/showObject.do?object=2500247212

*http://photoarchive.spb.ru:9090/www/showObject.do?object=2500247212