Sətir 1: |
Sətir 1: |
− | [[Kateqoriya: F]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış rəssam və heykəltəraşlar]] | + | [[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış rəssam və heykəltəraşlar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]] |
| {{Rəssam | | {{Rəssam |
− | |Şəkil = Fuad Əbdürəhmanov2.jpg | + | |Adı = Fuad Əbdürrəhmanov |
− | |Şəkil məlumat = Fuad Əbdürəhmanov | + | |Orijinal adı = Əbdürrəhmanov Fuad Həsən oğlu |
− | |Şəkil miqyası = | + | |Şəkil = Fuad Əbdürəhmanov.png |
− | |Adı = Fuad Əbdürrəhmanov
| + | |Şəklin ölçüsü = |
− | |Orijinal adı = Əbdürrəhmanov Fuad Həsən oğlu | + | |Şəklin izahı = Fuad Əbdürrəhmanov. |
− | |Fəxri ad = {{Azərbaycan SSR xalq rəssamı}} | + | |İlk adı = |
− | |Digər adları = | + | |Doğum tarixi = {{Doğum_tarixi|1915|5|11}} |
− | |Doğum tarixi = {{Doğum_tarixi|1915|5|11}} | + | |Doğum yeri = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{Rusİmp}} |
− | |Doğum yeri = [[Nuxa]], [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{RUSEMP}} | + | |Vəfat tarixi = {{Vəfat_tarixi_və_yaşı|1971|6|15|1915|5|11}} |
− | |Vəfatı = {{Vəfat_tarixi_və_yaşı|1971|6|15|1915|5|11}} | + | |Vəfat yeri = Bakı, {{AzSSR}}, {{SSRİ}} |
− | |Vəfat yeri = Bakı, {{AzSSR}}, {{SSRİ}} | + | |Vəfat səbəbi = |
− | |Mükafatları = {{Azərbaycan SSR dövlət mükafatı}} {{Stalin mükafatı|1947}} {{Stalin mükafatı|1951}}<br>{{"Şərəf Nişanı" ordeni}} {{"Şərəf Nişanı" ordeni}} {{"1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı}} | + | |Dəfn yeri = |
− | |Vəfat səbəbi =
| + | |Milliyyəti = |
− | |Tanınır = | + | |Vətəndaşlığı = |
− | |Sayt = | + | |Fəaliyyəti = |
− | |Commons = Faud Abdurakhmanov | + | |Təhsili = {{*}}Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Texnikumu (1929–1932) |
| + | |
| + | {{*}}İ.Y.Repin adına Leninqrad Boyakarlıq, Heykəltəraşlıq və Memarlıq İnstitutu (1935–1939) |
| + | |Janrı = |
| + | |Stili = |
| + | |Tanınmış işləri = |
| + | |Hamiləri = |
| + | |Tələbəsi = |
| + | |Təsirlənib = |
| + | |Təsir edib = |
| + | |Mükafatları = {{Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi|1943}}{{Azərbaycan SSR xalq rəssamı|1956}}{{Stalin mükafatı|1947}}{{Stalin mükafatı|1951}}<br>{{"Şərəf Nişanı" ordeni}}{{"Şərəf Nişanı" ordeni}}{{"1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı}} |
| + | |Sayt = |
| + | |İmzası = |
| + | |Commons = Faud Abdurakhmanov |
| }} | | }} |
− | '''Fuad Əbdürrəhmanov''' (''Əbdürrəhmanov Fuad Həsən oğlu''; {{d.}} 11 may 1915-cı il, [[Nuxa]], [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, Rusiya İmperiyası — {{ö.}} 15 iyun 1971-ci il, Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ) — görkəmli azərbaycanlı sovet heykəltəraş-monumentalisti, rəssam, ikiqat Stalin mükafatı laureatı (1947, 1950), SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının müxbir üzvü (1949), Azərbaycan SSR-in əməkdar incəsənət xadimi (1943) və xalq rəssamı (1956). | + | '''Fuad Əbdürrəhmanov''' (1915–1971) — görkəmli heykəltəraş-monumentalist, Azərbaycan sovet heykəltəraşlığının banilərindən biri, ikiqat [[Stalin mükafatı]] laureatı, [[Azərbaycan SSR xalq rəssamı]], SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının müxbir üzvü. |
| | | |
− | == Həyatı == | + | == Haqqında məlumatlar == |
− | [[Fayl:Abdurahmanovs.jpg|thumb|300px|left|Fuad Əbdürəhmanov ailəsi ilə birlikdə (1923, Nuxa)]] | + | 11 may 1915-ci il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki), dövlət məmurunun ailəsində anadan olub. |
− | 1915-ci ildə Nuxada, dövlət məmurunun ailəsində anadan olub.
| |
| | | |
− | 1929-cu ildə ailəsi ilə birlikdə əvvəlcə Yevlaxa, az sonra isə Bakıya köçüb. | + | 1929-cu ildə ailəvi olaraq əvvəlcə Yevlaxa, az sonra isə Bakıya köçüblər. |
| | | |
| + | === Təhsili === |
| 1929 – 1932-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Texnikumunda, | | 1929 – 1932-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Texnikumunda, |
| | | |
| 1935 – 1940-ci illərdə isə İ.Y.Repin adına Leninqrad Boyakarlıq, Heykəltəraşlıq və Memarlıq İnstitutunda təhsil alıb. | | 1935 – 1940-ci illərdə isə İ.Y.Repin adına Leninqrad Boyakarlıq, Heykəltəraşlıq və Memarlıq İnstitutunda təhsil alıb. |
| | | |
| + | === Əmək fəaliyyəti === |
| 1942 – 1948 illərdə Ə. Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbində dərs deyib. | | 1942 – 1948 illərdə Ə. Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbində dərs deyib. |
| | | |
− | == Yaradıcılığı == | + | === Yaradıcılığı === |
− | | + | [[Şəkil:Fuad Əbdürəhmanov barelyef.jpg|thumb|200px|right|Fuad Əbdürrəhmanovun xatirə lövhəsi (Bakı)]] |
| Yaradıcılığa portret janrı ilə başlayıb. | | Yaradıcılığa portret janrı ilə başlayıb. |
| | | |
Sətir 39: |
Sətir 53: |
| | | |
| Obrazların fərdi xüsusiyyəti, xarakterlərin dolğun həlli ilə səciyyələnən Səttar Bəhlulzadə (1947), R.Mustafayev (1947), Həzi Aslanov (qəbirüstü abidə, 1949), B.Bağırova (1951), Səməd Vurğun (1957), Kubalı Xesus (1962) və başqa portretlərin müəllifidir. | | Obrazların fərdi xüsusiyyəti, xarakterlərin dolğun həlli ilə səciyyələnən Səttar Bəhlulzadə (1947), R.Mustafayev (1947), Həzi Aslanov (qəbirüstü abidə, 1949), B.Bağırova (1951), Səməd Vurğun (1957), Kubalı Xesus (1962) və başqa portretlərin müəllifidir. |
− | [[Şəkil:Fuad Əbdürəhmanov barelyef.jpg|thumb|200px|right|Fuad Əbdürrəhmanovun xatirə lövhəsi (Bakı)]]
| |
| | | |
| Yaradıcılığında monumental heykəltəraşlıq mühüm yer tutub; Nizaminin Gəncədə və Bakıdakı abidələri (hər ikisi tunc, qranit, 1946, 1949; memarlar S.Dadaşov və M.Hüseynov), Bakıda S.Vurğunun abidəsi (tunc, qranit, 1961, memar M.Hüseynov) və s. əsərləri Azərbaycan sovet monumental heykəltəraşlığının ən yaxşı nümunələrindən hesab olunur. | | Yaradıcılığında monumental heykəltəraşlıq mühüm yer tutub; Nizaminin Gəncədə və Bakıdakı abidələri (hər ikisi tunc, qranit, 1946, 1949; memarlar S.Dadaşov və M.Hüseynov), Bakıda S.Vurğunun abidəsi (tunc, qranit, 1961, memar M.Hüseynov) və s. əsərləri Azərbaycan sovet monumental heykəltəraşlığının ən yaxşı nümunələrindən hesab olunur. |
Sətir 47: |
Sətir 60: |
| Monqolustanın görkəmli dövlət xadimləri Suxe-Bator və marşal X.Çoybalsanın büst-abidələri (hər ikisi mərmər, 1954, MXR, Ulan-Bator), Rudəki (tunc, 1963), S.Ayninin (tunc, 1964) portretləri, Düşənbədə Rüdəkinin (tunc, qranit, 1964, memar M.Hüseynov; SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının qızıl medalına layiq görülüb), Buxarada İbn Sinanın (tunc, qranit, açılışı 1975 ildə olmuşdur; memar H.Muxtarov) abidələri və s. monumental əsərləri Fuad Əbdürrəhmanova bütün dünyada şöhrət qazandırıb. Ömrünün son illərində Sovet İttifaqı qəhrəmanı Mehdi Hüseynzadənin monumental abidəsini (tunc, qranit, 1973 ildə Bakıda açılışı olmuşdur; memar M.Hüseynov) yaratmışdır. | | Monqolustanın görkəmli dövlət xadimləri Suxe-Bator və marşal X.Çoybalsanın büst-abidələri (hər ikisi mərmər, 1954, MXR, Ulan-Bator), Rudəki (tunc, 1963), S.Ayninin (tunc, 1964) portretləri, Düşənbədə Rüdəkinin (tunc, qranit, 1964, memar M.Hüseynov; SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının qızıl medalına layiq görülüb), Buxarada İbn Sinanın (tunc, qranit, açılışı 1975 ildə olmuşdur; memar H.Muxtarov) abidələri və s. monumental əsərləri Fuad Əbdürrəhmanova bütün dünyada şöhrət qazandırıb. Ömrünün son illərində Sovet İttifaqı qəhrəmanı Mehdi Hüseynzadənin monumental abidəsini (tunc, qranit, 1973 ildə Bakıda açılışı olmuşdur; memar M.Hüseynov) yaratmışdır. |
| | | |
− | === Əsərləri === | + | ==== Əsərləri ==== |
| <gallery mode="packed-hover"> | | <gallery mode="packed-hover"> |
| Şəkil:Абдурахманов Стрелок .jpg|Oxçu, 1934 | | Şəkil:Абдурахманов Стрелок .jpg|Oxçu, 1934 |
Sətir 58: |
Sətir 71: |
| Şəkil:Nizami barelyef 6.jpg|Fərhadın Bisitun dağını yarması<br/>(Xosrov və Şirin) | | Şəkil:Nizami barelyef 6.jpg|Fərhadın Bisitun dağını yarması<br/>(Xosrov və Şirin) |
| Şəkil:Nizami barelyef 7.jpg|Bəhram Gurun əjdahanı öldürməsi<br/>(Yeddi Gözəl) | | Şəkil:Nizami barelyef 7.jpg|Bəhram Gurun əjdahanı öldürməsi<br/>(Yeddi Gözəl) |
− | Şəkil:Nizami Gəncəvinin Bakıdakı heykəli (1).JPG|Nizami Gəncəvinin heykəli, Bakı, 1949
| |
| Şəkil:Nizaminin Gəncədəki heykəli.jpg|Nizami Gəncəvinin heykəli, Gəncə, 1946 | | Şəkil:Nizaminin Gəncədəki heykəli.jpg|Nizami Gəncəvinin heykəli, Gəncə, 1946 |
| Şəkil:Azad qadın heykəli.jpeg|Azad qadın heykəli, Bakı, 1960 | | Şəkil:Azad qadın heykəli.jpeg|Azad qadın heykəli, Bakı, 1960 |
Sətir 64: |
Sətir 76: |
| </gallery> | | </gallery> |
| | | |
− | ==Mükafatları== | + | ===Təltif və mükafatları=== |
| + | * “[[Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi]]” fəxri adı (1943); |
| + | * “[[Azərbaycan SSR xalq rəssamı]]” fəxri adı (1956); |
| + | * II dərəcəli [[Stalin mükafatı]] (1947) — Nizami Gəncəvinin 1946-cı ildə Kirovabadda ucaldılmış heykəlinə görə; |
| + | * [["Şərəf Nişanı" ordeni|“Şərəf Nişanı” ordeni]] (09.06.1949); |
| + | * III dərəcəli [[Stalin mükafatı]] (1951) — gips «Çoban» heykəlinə görə; |
| + | * SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının qızıl medalı (1966); |
| + | * [["Şərəf Nişanı" ordeni|“Şərəf Nişanı” ordeni]] (1960); |
| + | * medallar. |
| + | |
| + | ===Vəfatı=== |
| + | 15 iyun 1971-ci il tarixdə – 56 yaşında, Bakıda vəfat edib. Bakıda – Birinci Fəxri xiyabanda dəfn olunub. |
| | | |
− | * “Azərbaycan SSR-in Əməkdar İncəsənət Xadimi” (1943);
| + | ===Xatirəsi=== |
− | * “Azərbaycan SSR-in Xalq Rəssamı” 1955);
| + | 25 may 2022-ci il tarixdə Nizami Kino Mərkəzində (Bakı) onun haqqında “Monumental həyat” sənədli filminin təqdimatı keçirilib. |
− | * II dərəcəli “Stalın mükafatı” (1947) — Nizami Gəncəvinin 1946-cı ildə Kirovabadda ucaldılmış heykəlinə görə;
| + | |
− | * “Şərəf nişanı” ordeni (09.06.1949);
| + | ==Ədəbiyyat== |
− | * III dərəcəli “Stalın mükafatı” (1950) — gips «Çoban» heykəlinə görə;
| + | # {{ASE|4|128-129|ƏBDÜRRƏHMANOV Fuad Hәsәn oğlu}} |
− | * SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının qızıl medalı (1966);
| + | # {{ŞAZ|1|111-112}} |
− | * “Şərəf nişanı” ordeni (1960);
| + | # {{AME|8|179-180|ƏBDÜRRƏHMANOV Fuad Hәsәn oğlu}} |
− | * medallar
| + | # {{Sayta istinad|url=https://azertag.az/xeber/Nizami_Kino_Merkezinde_Monumental_heyat_senedli_filminin_teqdimati_kechirilib-2150951 |author = |authorlink= |title=Nizami Kino Mərkəzində “Monumental həyat” sənədli filminin təqdimatı keçirilib |subtitle= |deadlink= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220526143515/https://azertag.az/xeber/Nizami_Kino_Merkezinde_Monumental_heyat_senedli_filminin_teqdimati_kechirilib-2150951 |archivedate=26 May 2022 |lang= az|showlang=|responsible= |website=AZƏRTAC |websiteurl=https://azertag.az/ |type= |date= 25.05.2022|accessdate= 26.05.2022|quote= |quoteup= |description= |ref= }} |
| | | |
| ==Həmçinin, bax:== | | ==Həmçinin, bax:== |
Sətir 82: |
Sətir 105: |
| <youtube width="200" height="150">cC3ScF8zb2k</youtube> | | <youtube width="200" height="150">cC3ScF8zb2k</youtube> |
| | | |
− | ==Mənbələr==
| + | {{Yoxlanılmış məqalə}} |
− | *{{AME|6|?|ƏBDÜRRƏHMANOV Fuad Hәsәn|16693}}
| + | |
− | *{{ŞAZ|1|111-112}}
| + | [[az:Fuad Əbdürəhmanov]][[be-x-old:Фуад Абдурахманаў]][[be:Фуад Абдурахманаў]][[cs:Fuad Abdurahmanov]][[de:Fuad Abdurachmanow]][[en:Fuad Abdurahmanov]][[eo:Fuad Abdurahmanov]][[es:Fuad Abdurajmánov]][[et:Fuad Əbdürəhmanov]][[fr:Fuad Abdurahmanov]][[gl:Fuad Abdurahmanov]][[hy:Ֆուադ Աբդուռահմանով]][[ka:ფუად აბდურაჰმანოვი]][[kk:Фуад Гасан оглы Абдурахманов]][[pl:Fuad Abdurahmanov]][[pt:Fuad Abdurahmanov]][[ru:Абдурахманов, Фуад Гасан оглы]][[tg:Фуод Абдураҳмонов]][[tr:Fuad Abdurrahmanov]][[tt:Фуат Габдерахманов]][[uk:Абдурахманов Фуад Гасан-огли]] |
− | *{{Cite news
| |
− | | title = Абдурахманов Фуад Гасан оглы - скульптор
| |
− | | url=http://www.ourbaku.com/index.php5/%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%85%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2_%D0%A4%D1%83%D0%B0%D0%B4_%D0%93%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%BD_%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D1%8B_-_%D1%81%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BF%D1%82%D0%BE%D1%80
| |
− | | publisher=
| |
− | | date=
| |
− | | accessdate = }}
| |
− | *{{Cite news
| |
− | | title = Абдурахманов Фуад Гасан Оглы
| |
− | | url=http://art-drawing.ru/index.php?option=com_content&view=article&id=10:abdurakhmanov-fedro-hasan-oglu&catid=2:biography&Itemid=167
| |
− | | publisher=
| |
− | | date=
| |
− | | accessdate = }}
| |
− | *{{Cite news
| |
− | | title=АБДУРАХМАНОВ ФУАД ГАСАН ОГЛЫ
| |
− | | url=http://www.azerbaijanworld.com/2010-08-29-18-44-45/10-2010-08-30-10-20-42/229-2010-09-02-08-38-58.html
| |
− | | publisher=azerbaijanworld.com
| |
− | | date=
| |
− | | accessdate=
| |
− | | archive-url=https://web.archive.org/web/20120426075259/http://www.azerbaijanworld.com/2010-08-29-18-44-45/10-2010-08-30-10-20-42/229-2010-09-02-08-38-58.html
| |
− | | archive-date=2012-04-26
| |
− | | url-status=dead
| |
− | }}
| |
− | * ''Наджафов М.'' Ф. Абдурахманов. — М., 1955.
| |
− | * ''Новрузова Дж. Фуад Абдурахманов. — Баку, 2004.
| |
− | * Большая советская энциклопедия. — М., 1977.
| |
− | * Большой энциклопедический словарь (БЭС). — М., 1979.
| |
− | * Большая художественная энциклопедия. — М., 2009.
| |
− | * Культура Советского Азербайджана. — Баку: Азербайджанское гос. изд-во, 1980. — С. 89. — 180 с.
| |
− | {{Yaxşı məqalə}}
| |