Diqqət! 4 aprel 2024-cü il tarixdən saytın yeni versiyası sheki.org domenində fəaliyyət göstərir. Bu köhnə versiyadır və yenilənməsi məhdudlaşdırılıb. Lakin 6 yanvar 2025-ci il tarixədək bu vəziyyətdə internetdə qalacaqdır...

Changes

Jump to navigation Jump to search
Nəzərə çarpan dəyişiklik yoxdur.
Sətir 3: Sətir 3:  
  |Piktoqram            = <!--yalnız riyaziyyat, fizika, kimya, biologiya, tibb, tarix, arxeologiya və musiqi variantlarından birini seçin-->
 
  |Piktoqram            = <!--yalnız riyaziyyat, fizika, kimya, biologiya, tibb, tarix, arxeologiya və musiqi variantlarından birini seçin-->
 
  |Adı                  = Məhəmmədəmin Darğazadə
 
  |Adı                  = Məhəmmədəmin Darğazadə
  |Tam adı              = {{dil-tr|Mehmet Emin Bey, Darugazade}}
+
  |Tam adı              = Darğazadə Məhəmmədəmin Abdurrəhim əfəndi oğlu <br/>{{dil-tr|Mehmet Emin Bey, Darugazade}}
  |Şəkil                = Mabeyinci Mehmet Emin Bey.jpg
+
  |Şəkil                = Məhəmmədəmin_Darğazadə.jpg
  |Şəklin ölçüsü        =  
+
  |Şəklin ölçüsü        = 220
  |Şəklin izahı          = Məhəmmədəmin Darğazadə
+
  |Şəklin izahı          = Məhəmmədəmin Darğazadə.
 
  |Doğum tarixi          =  {{Doğum tarixi|1854||}}
 
  |Doğum tarixi          =  {{Doğum tarixi|1854||}}
 
  |Doğum yeri            =  [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], Yelazavetpol quberniyası, {{Rusİmp}}
 
  |Doğum yeri            =  [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], Yelazavetpol quberniyası, {{Rusİmp}}
Sətir 16: Sətir 16:  
  |Milliyyəti            =  
 
  |Milliyyəti            =  
 
  |Həyat yoldaşı        =  
 
  |Həyat yoldaşı        =  
  |Uşağı                =
+
  |Uşağı                = Əhməd Səid, Fatma Xeyriyə
  |Atası                =
+
  |Atası                = Abdurrəhim əfəndi Əhməd əfəndi oğlu
 
  |Anası                =
 
  |Anası                =
 
  |Elm sahəsi            =  
 
  |Elm sahəsi            =  
Sətir 35: Sətir 35:  
  |Commons              =  
 
  |Commons              =  
 
}}
 
}}
'''Məhəmmədəmin Darğazadə''' ({{dil-tr|Mehmet Emin Bey, Darugazade}}, 1854–1925) — Osmanlı İmperiyasının görkəmli dövlət xadimi, alim və yazıçı, İstanbuldan orta Asiyaya doğru səyahət etmiş ilk türk səyyahı; Nuxada doğulmuş, 9 yaşından etibarən 6 il Fransada təhsil almış, sonralar uzun müddət Osmanlı Sarayında ikinci [[:tr:Mâbeyn-i Hümâyun|mabeynçi]], özəl padşahlıq xəzinəsinin rəhbəri kimi yüksək vəzifələr tutmuşdur.  
+
'''Məhəmmədəmin Darğazadə''' (1854–1925) — İstanbuldan Orta Asiyaya doğru səyahət etmiş ilk türk səyyahı, alim, yazıçı və dövlət xadimi. [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olmuş, 9 yaşından etibarən 6 il Fransada təhsil almış, sonralar uzun müddət Osmanlı Sarayında ikinci [[:tr:Mâbeyn-i Hümâyun|mabeynçi]], özəl padşahlıq xəzinəsinin rəhbəri kimi yüksək vəzifələr tutmuşdur.  
    
==Haqqında məlumatlar==
 
==Haqqında məlumatlar==
 +
[[Fayl:Abdurrəhim əfəndi Darğazadə.jpg|200px|thumb|left|Məhəmmədəmin Darğazadəbin atası Əbdürrəhim Darğazadə (rəssam: Fausto Zonaro).]]
 
1854-cü ildə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub. İlk adı Məhəmmədəli idi. İpək və barama taciri olan atası dünyanın bir çox ölkələri ilə ticarət edirdi.
 
1854-cü ildə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub. İlk adı Məhəmmədəli idi. İpək və barama taciri olan atası dünyanın bir çox ölkələri ilə ticarət edirdi.
   Sətir 45: Sətir 46:  
1863 – 1869-cu illərdə Fransanın Marsel şəhərindəki fransız liseyində,
 
1863 – 1869-cu illərdə Fransanın Marsel şəhərindəki fransız liseyində,
   −
1869 – 1875-ci illərdə İstanbulldakı Qalatasaray Sultanisində,
+
1869 – 1875-ci illərdə İstanbuldakı Qalatasaray Sultanisində,
    
1876 – 1877-cı illərdə isə İstanbuldakı Hüquqi-Şahanə Məktəbində  təhsil alıb.  
 
1876 – 1877-cı illərdə isə İstanbuldakı Hüquqi-Şahanə Məktəbində  təhsil alıb.  
    
===Hindistan səyahəti===
 
===Hindistan səyahəti===
Əsəblərinin pozulması səbəbindən həkimlər ona səyahətə çıxmasını tövsiyə ediblər. O da 1877-nin aprelində İstanbuldan yola çıxaraq Potiyə, oradan Tiflis və Yelizavetpoldan keçərək Nuxaya gəlir. Nuxada biləndə ki, atası Hindistandadır, atasının dalınca Hindistana yola düşür; əvvəlcə Nuxadan Bakıya, Bakıdan isə gəmi ilə Orta Asiyaya gedir, Xivə, Daşkənd, Kokand, Qaşğar və Əfqanıstandan keçərək Hindistana yetişir. Oradan İstanbula geri döndükdən sonra  öz səyahəti barədə yazılarını “Asiyayi-Vüstəyə Səyahət” adı ilə hisssə-hissə İstanbulda çıxan “Tərcümani-həqiqət” qəzetində çap etdirir. Bu 1878-ci ildə kitab şəklində çap edildikdən sonra isə Osmanlı sultanı II Əbdülhəmidin diqqətini çəkib.
+
Əsəblərinin pozulması səbəbindən həkimlər ona səyahətə çıxmasını tövsiyə ediblər. O, da 1877-nin aprelində İstanbuldan yola çıxaraq Potiyə, oradan Tiflis və Yelizavetpoldan keçərək Nuxaya gəlir. Nuxada biləndə ki, atası Hindistandadır, atasının dalınca Hindistana yola düşür; əvvəlcə Nuxadan Bakıya, Bakıdan isə gəmi ilə Orta Asiyaya gedir, Xivə, Daşkənd, Kokand, Qaşğar və Əfqanıstandan keçərək Hindistana yetişir. Oradan İstanbula geri döndükdən sonra  öz səyahəti barədə yazılarını “Asiyayi-Vüstəyə Səyahət” adı ilə hisssə-hissə İstanbulda çıxan “Tərcümani-həqiqət” qəzetində çap etdirir. Bu 1878-ci ildə kitab şəklində çıxdıqdan sonra isə Osmanlı sultanı II Əbdülhəmidin diqqətini çəkir.
    
===Əmək fəaliyyəti===
 
===Əmək fəaliyyəti===
Sətir 60: Sətir 61:     
1920-ci ilin 17 aprelindən  –  1922-ci ilin 25 fevralınadək isə Xəzineyi-xasseyi-şahanənin ümumi müdiri və eyni zamanda onun idarə heyətinin sədri vəzifəsində çalışıb.  
 
1920-ci ilin 17 aprelindən  –  1922-ci ilin 25 fevralınadək isə Xəzineyi-xasseyi-şahanənin ümumi müdiri və eyni zamanda onun idarə heyətinin sədri vəzifəsində çalışıb.  
  −
===Vəfatı===
  −
1925-ci il 16 sentyabr tarixdə – 71 yaşında, İstanbulda vəfat edib. Qaracaəhməd qəbiristanlığında dəfn edilib.
      
===Kitabları===
 
===Kitabları===
Sətir 71: Sətir 69:  
#'''Sığır Beslemek Usûlü''', ''İstanbul, 1306, 72 s.'' – 8 bölümdən ibarət, şəkillərlə bəzədilmiş 72 səhifəlik bu kitabda inək bəsləməklə bağlı hərtərəfli məlumatlar var.  
 
#'''Sığır Beslemek Usûlü''', ''İstanbul, 1306, 72 s.'' – 8 bölümdən ibarət, şəkillərlə bəzədilmiş 72 səhifəlik bu kitabda inək bəsləməklə bağlı hərtərəfli məlumatlar var.  
 
#'''Musavver Tarif-i Hayvanat'''. ''İstanbul, 1310 71 s. Matbaa-i Osmaniye'' – İstanbulda ilk dəfə 1889-cu ildə Mətbəeyi-Amirədə, ikinci dəfə 1893-cü ildə Mətbəeyi-Osmaniyyədə basılıb. Əsasən uşaqlar üçün hazırlanmış bu əsərdə heyvanlar aləmindən danışılır, heyvan növləri tanıdılır.  
 
#'''Musavver Tarif-i Hayvanat'''. ''İstanbul, 1310 71 s. Matbaa-i Osmaniye'' – İstanbulda ilk dəfə 1889-cu ildə Mətbəeyi-Amirədə, ikinci dəfə 1893-cü ildə Mətbəeyi-Osmaniyyədə basılıb. Əsasən uşaqlar üçün hazırlanmış bu əsərdə heyvanlar aləmindən danışılır, heyvan növləri tanıdılır.  
# '''Merkez-i Arza Seyahat, İstanbul''', ''1302 416 s.'' – məşhur fransız yazıçısı Jül Vernin romanının türcəyə tərcüməsi.
+
# '''Merkez-i Arza Seyahat, İstanbul''', ''1302 416 s.'' – məşhur fransız yazıçısı Jül Vernin romanının türkcəyə tərcüməsi.
# '''Beş Hafta Balon ile Seyahat''', ''İstanbul, 1305, 351 s.'' – məşhur fransız yazıçısı Jül Vernin romanının türcəyə tərcüməsi.
+
# '''Beş Hafta Balon ile Seyahat''', ''İstanbul, 1305, 351 s.'' – məşhur fransız yazıçısı Jül Vernin romanının türkcəyə tərcüməsi.
 +
 
 +
===Vəfatı===
 +
16 sentyabr 1925-ci il tarixdə – 71 yaşında, İstanbulda vəfat edib. İstanbuldakı Qaracaəhməd qəbiristanlığında dəfn olunub.
    
===Xatirəsi===
 
===Xatirəsi===
Sətir 83: Sətir 84:  
===Həmçinin, bax:===
 
===Həmçinin, bax:===
 
<youtube width="300" height="180">ac823Ju-eFg</youtube>
 
<youtube width="300" height="180">ac823Ju-eFg</youtube>
 +
<youtube width="300" height="180">I5MlA8nlX0g</youtube>
    
==Ədəbiyyat==
 
==Ədəbiyyat==
Sətir 89: Sətir 91:  
# {{Sayta istinad|url=https://kaspi.az/az/murad-dara-sekide-indi-darazadelerden-hec-kim-qalmayib |author =Abbasova V. |authorlink= |title=Murad Darğa: “Şəkidə indi Darğazadələrdən heç kim qalmayıb”  |subtitle= |deadlink= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210122095512/https://kaspi.az/az/murad-dara-sekide-indi-darazadelerden-hec-kim-qalmayib|archivedate=10 Aug 2019 - 22 Jan 2021 |lang= |showlang=yes|responsible=  |website=Kaspi |websiteurl=https://kaspi.az/ |type= |date=10.08.2019 |accessdate= 18.07.2021|quote= |quoteup= |description= |ref= }}
 
# {{Sayta istinad|url=https://kaspi.az/az/murad-dara-sekide-indi-darazadelerden-hec-kim-qalmayib |author =Abbasova V. |authorlink= |title=Murad Darğa: “Şəkidə indi Darğazadələrdən heç kim qalmayıb”  |subtitle= |deadlink= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210122095512/https://kaspi.az/az/murad-dara-sekide-indi-darazadelerden-hec-kim-qalmayib|archivedate=10 Aug 2019 - 22 Jan 2021 |lang= |showlang=yes|responsible=  |website=Kaspi |websiteurl=https://kaspi.az/ |type= |date=10.08.2019 |accessdate= 18.07.2021|quote= |quoteup= |description= |ref= }}
 
# {{Sayta istinad|url=https://web.archive.org/web/20160217195005/http://lent.az/news/232923 |author = |authorlink= |title=Ədalət Tahirzadə: “Türkiyə ordusunda əslən Şəkidən olan 3 general qulluq edib” |subtitle= |deadlink= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160217195005/http://lent.az/news/23292 |archivedate=17 Feb 2016 - 27 Sep 2020 |lang= |showlang=yes|responsible=  |website=Lent.az|websiteurl=https://lent.az/ |type= |date=16.02.2016 |accessdate= 18.07.2021|quote= |quoteup= |description= |ref= }}
 
# {{Sayta istinad|url=https://web.archive.org/web/20160217195005/http://lent.az/news/232923 |author = |authorlink= |title=Ədalət Tahirzadə: “Türkiyə ordusunda əslən Şəkidən olan 3 general qulluq edib” |subtitle= |deadlink= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160217195005/http://lent.az/news/23292 |archivedate=17 Feb 2016 - 27 Sep 2020 |lang= |showlang=yes|responsible=  |website=Lent.az|websiteurl=https://lent.az/ |type= |date=16.02.2016 |accessdate= 18.07.2021|quote= |quoteup= |description= |ref= }}
 +
# {{Sayta istinad|url=https://report.az/sosial-mudafie/ll-ebdulhemidin-osmanli-sarayinda-vezife-verdiyi-sekilinin-neticesi/ |author =Abbasova V. |authorlink= |title=ll Əbdülhəmidin sarayda vəzifə verdiyi azərbaycanlının nəticəsi: "Maddi imkanım zəif olduğundan Şəkiyə gedə bilmirəm" - MÜSAHİBƏ - VİDEO |subtitle= |deadlink= |archiveurl= https://web.archive.org/web/20211031082958/https://report.az/sosial-mudafie/ll-ebdulhemidin-osmanli-sarayinda-vezife-verdiyi-sekilinin-neticesi/|archivedate= 31 Oct 2021|lang=az |showlang=|responsible=  |website=Report.az|websiteurl=https://report.az/ |type= |date= 10.08.2019|accessdate= 31.10.2021|quote= |quoteup= |description= |ref= }}
   −
 
+
{{Yoxlanılmış məqalə}}
{{Yaxşı məqalə}}
 

Naviqasiya menyusu