Sətir 3: |
Sətir 3: |
| |Piktoqram = <!--yalnız riyaziyyat, fizika, kimya, biologiya, tibb, tarix, arxeologiya və musiqi variantlarından birini seçin--> | | |Piktoqram = <!--yalnız riyaziyyat, fizika, kimya, biologiya, tibb, tarix, arxeologiya və musiqi variantlarından birini seçin--> |
| |Adı = Məhəmmədəmin Darğazadə | | |Adı = Məhəmmədəmin Darğazadə |
− | |Tam adı = {{dil-tr|Mehmet Emin Bey, Darugazade}} | + | |Tam adı = Darğazadə Məhəmmədəmin Abdurrəhim əfəndi oğlu <br/>{{dil-tr|Mehmet Emin Bey, Darugazade}} |
− | |Şəkil = Mabeyinci Mehmet Emin Bey.jpg | + | |Şəkil = Məhəmmədəmin_Darğazadə.jpg |
− | |Şəklin ölçüsü = | + | |Şəklin ölçüsü = 220 |
− | |Şəklin izahı = Məhəmmədəmin Darğazadə | + | |Şəklin izahı = Məhəmmədəmin Darğazadə. |
| |Doğum tarixi = {{Doğum tarixi|1854||}} | | |Doğum tarixi = {{Doğum tarixi|1854||}} |
| |Doğum yeri = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], Yelazavetpol quberniyası, {{Rusİmp}} | | |Doğum yeri = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], Yelazavetpol quberniyası, {{Rusİmp}} |
Sətir 16: |
Sətir 16: |
| |Milliyyəti = | | |Milliyyəti = |
| |Həyat yoldaşı = | | |Həyat yoldaşı = |
− | |Uşağı = | + | |Uşağı = Əhməd Səid, Fatma Xeyriyə |
− | |Atası = | + | |Atası = Abdurrəhim əfəndi Əhməd əfəndi oğlu |
| |Anası = | | |Anası = |
| |Elm sahəsi = | | |Elm sahəsi = |
Sətir 35: |
Sətir 35: |
| |Commons = | | |Commons = |
| }} | | }} |
− | '''Məhəmmədəmin Darğazadə''' ({{dil-tr|Mehmet Emin Bey, Darugazade}}, 1854–1925) — Osmanlı İmperiyasının görkəmli dövlət xadimi, alim və yazıçı, İstanbuldan orta Asiyaya doğru səyahət etmiş ilk türk səyyahı; Nuxada doğulmuş, 9 yaşından etibarən 6 il Fransada təhsil almış, sonralar uzun müddət Osmanlı Sarayında ikinci [[:tr:Mâbeyn-i Hümâyun|mabeynçi]], özəl padşahlıq xəzinəsinin rəhbəri kimi yüksək vəzifələr tutmuşdur. | + | '''Məhəmmədəmin Darğazadə''' (1854–1925) — İstanbuldan Orta Asiyaya doğru səyahət etmiş ilk türk səyyahı, alim, yazıçı və dövlət xadimi. [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olmuş, 9 yaşından etibarən 6 il Fransada təhsil almış, sonralar uzun müddət Osmanlı Sarayında ikinci [[:tr:Mâbeyn-i Hümâyun|mabeynçi]], özəl padşahlıq xəzinəsinin rəhbəri kimi yüksək vəzifələr tutmuşdur. |
| | | |
| ==Haqqında məlumatlar== | | ==Haqqında məlumatlar== |
| + | [[Fayl:Abdurrəhim əfəndi Darğazadə.jpg|200px|thumb|left|Məhəmmədəmin Darğazadəbin atası Əbdürrəhim Darğazadə (rəssam: Fausto Zonaro).]] |
| 1854-cü ildə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub. İlk adı Məhəmmədəli idi. İpək və barama taciri olan atası dünyanın bir çox ölkələri ilə ticarət edirdi. | | 1854-cü ildə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub. İlk adı Məhəmmədəli idi. İpək və barama taciri olan atası dünyanın bir çox ölkələri ilə ticarət edirdi. |
| | | |
Sətir 45: |
Sətir 46: |
| 1863 – 1869-cu illərdə Fransanın Marsel şəhərindəki fransız liseyində, | | 1863 – 1869-cu illərdə Fransanın Marsel şəhərindəki fransız liseyində, |
| | | |
− | 1869 – 1875-ci illərdə İstanbulldakı Qalatasaray Sultanisində, | + | 1869 – 1875-ci illərdə İstanbuldakı Qalatasaray Sultanisində, |
| | | |
| 1876 – 1877-cı illərdə isə İstanbuldakı Hüquqi-Şahanə Məktəbində təhsil alıb. | | 1876 – 1877-cı illərdə isə İstanbuldakı Hüquqi-Şahanə Məktəbində təhsil alıb. |
| | | |
| ===Hindistan səyahəti=== | | ===Hindistan səyahəti=== |
− | Əsəblərinin pozulması səbəbindən həkimlər ona səyahətə çıxmasını tövsiyə ediblər. O da 1877-nin aprelində İstanbuldan yola çıxaraq Potiyə, oradan Tiflis və Yelizavetpoldan keçərək Nuxaya gəlir. Nuxada biləndə ki, atası Hindistandadır, atasının dalınca Hindistana yola düşür; əvvəlcə Nuxadan Bakıya, Bakıdan isə gəmi ilə Orta Asiyaya gedir, Xivə, Daşkənd, Kokand, Qaşğar və Əfqanıstandan keçərək Hindistana yetişir. Oradan İstanbula geri döndükdən sonra öz səyahəti barədə yazılarını “Asiyayi-Vüstəyə Səyahət” adı ilə hisssə-hissə İstanbulda çıxan “Tərcümani-həqiqət” qəzetində çap etdirir. Bu 1878-ci ildə kitab şəklində çap edildikdən sonra isə Osmanlı sultanı II Əbdülhəmidin diqqətini çəkib. | + | Əsəblərinin pozulması səbəbindən həkimlər ona səyahətə çıxmasını tövsiyə ediblər. O, da 1877-nin aprelində İstanbuldan yola çıxaraq Potiyə, oradan Tiflis və Yelizavetpoldan keçərək Nuxaya gəlir. Nuxada biləndə ki, atası Hindistandadır, atasının dalınca Hindistana yola düşür; əvvəlcə Nuxadan Bakıya, Bakıdan isə gəmi ilə Orta Asiyaya gedir, Xivə, Daşkənd, Kokand, Qaşğar və Əfqanıstandan keçərək Hindistana yetişir. Oradan İstanbula geri döndükdən sonra öz səyahəti barədə yazılarını “Asiyayi-Vüstəyə Səyahət” adı ilə hisssə-hissə İstanbulda çıxan “Tərcümani-həqiqət” qəzetində çap etdirir. Bu 1878-ci ildə kitab şəklində çıxdıqdan sonra isə Osmanlı sultanı II Əbdülhəmidin diqqətini çəkir. |
| | | |
| ===Əmək fəaliyyəti=== | | ===Əmək fəaliyyəti=== |
Sətir 60: |
Sətir 61: |
| | | |
| 1920-ci ilin 17 aprelindən – 1922-ci ilin 25 fevralınadək isə Xəzineyi-xasseyi-şahanənin ümumi müdiri və eyni zamanda onun idarə heyətinin sədri vəzifəsində çalışıb. | | 1920-ci ilin 17 aprelindən – 1922-ci ilin 25 fevralınadək isə Xəzineyi-xasseyi-şahanənin ümumi müdiri və eyni zamanda onun idarə heyətinin sədri vəzifəsində çalışıb. |
− |
| |
− | ===Vəfatı===
| |
− | 1925-ci il 16 sentyabr tarixdə – 71 yaşında, İstanbulda vəfat edib. Qaracaəhməd qəbiristanlığında dəfn edilib.
| |
| | | |
| ===Kitabları=== | | ===Kitabları=== |
Sətir 71: |
Sətir 69: |
| #'''Sığır Beslemek Usûlü''', ''İstanbul, 1306, 72 s.'' – 8 bölümdən ibarət, şəkillərlə bəzədilmiş 72 səhifəlik bu kitabda inək bəsləməklə bağlı hərtərəfli məlumatlar var. | | #'''Sığır Beslemek Usûlü''', ''İstanbul, 1306, 72 s.'' – 8 bölümdən ibarət, şəkillərlə bəzədilmiş 72 səhifəlik bu kitabda inək bəsləməklə bağlı hərtərəfli məlumatlar var. |
| #'''Musavver Tarif-i Hayvanat'''. ''İstanbul, 1310 71 s. Matbaa-i Osmaniye'' – İstanbulda ilk dəfə 1889-cu ildə Mətbəeyi-Amirədə, ikinci dəfə 1893-cü ildə Mətbəeyi-Osmaniyyədə basılıb. Əsasən uşaqlar üçün hazırlanmış bu əsərdə heyvanlar aləmindən danışılır, heyvan növləri tanıdılır. | | #'''Musavver Tarif-i Hayvanat'''. ''İstanbul, 1310 71 s. Matbaa-i Osmaniye'' – İstanbulda ilk dəfə 1889-cu ildə Mətbəeyi-Amirədə, ikinci dəfə 1893-cü ildə Mətbəeyi-Osmaniyyədə basılıb. Əsasən uşaqlar üçün hazırlanmış bu əsərdə heyvanlar aləmindən danışılır, heyvan növləri tanıdılır. |
− | # '''Merkez-i Arza Seyahat, İstanbul''', ''1302 416 s.'' – məşhur fransız yazıçısı Jül Vernin romanının türcəyə tərcüməsi. | + | # '''Merkez-i Arza Seyahat, İstanbul''', ''1302 416 s.'' – məşhur fransız yazıçısı Jül Vernin romanının türkcəyə tərcüməsi. |
− | # '''Beş Hafta Balon ile Seyahat''', ''İstanbul, 1305, 351 s.'' – məşhur fransız yazıçısı Jül Vernin romanının türcəyə tərcüməsi. | + | # '''Beş Hafta Balon ile Seyahat''', ''İstanbul, 1305, 351 s.'' – məşhur fransız yazıçısı Jül Vernin romanının türkcəyə tərcüməsi. |
| + | |
| + | ===Vəfatı=== |
| + | 16 sentyabr 1925-ci il tarixdə – 71 yaşında, İstanbulda vəfat edib. İstanbuldakı Qaracaəhməd qəbiristanlığında dəfn olunub. |
| | | |
| ===Xatirəsi=== | | ===Xatirəsi=== |
Sətir 83: |
Sətir 84: |
| ===Həmçinin, bax:=== | | ===Həmçinin, bax:=== |
| <youtube width="300" height="180">ac823Ju-eFg</youtube> | | <youtube width="300" height="180">ac823Ju-eFg</youtube> |
| + | <youtube width="300" height="180">I5MlA8nlX0g</youtube> |
| | | |
| ==Ədəbiyyat== | | ==Ədəbiyyat== |
Sətir 89: |
Sətir 91: |
| # {{Sayta istinad|url=https://kaspi.az/az/murad-dara-sekide-indi-darazadelerden-hec-kim-qalmayib |author =Abbasova V. |authorlink= |title=Murad Darğa: “Şəkidə indi Darğazadələrdən heç kim qalmayıb” |subtitle= |deadlink= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210122095512/https://kaspi.az/az/murad-dara-sekide-indi-darazadelerden-hec-kim-qalmayib|archivedate=10 Aug 2019 - 22 Jan 2021 |lang= |showlang=yes|responsible= |website=Kaspi |websiteurl=https://kaspi.az/ |type= |date=10.08.2019 |accessdate= 18.07.2021|quote= |quoteup= |description= |ref= }} | | # {{Sayta istinad|url=https://kaspi.az/az/murad-dara-sekide-indi-darazadelerden-hec-kim-qalmayib |author =Abbasova V. |authorlink= |title=Murad Darğa: “Şəkidə indi Darğazadələrdən heç kim qalmayıb” |subtitle= |deadlink= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210122095512/https://kaspi.az/az/murad-dara-sekide-indi-darazadelerden-hec-kim-qalmayib|archivedate=10 Aug 2019 - 22 Jan 2021 |lang= |showlang=yes|responsible= |website=Kaspi |websiteurl=https://kaspi.az/ |type= |date=10.08.2019 |accessdate= 18.07.2021|quote= |quoteup= |description= |ref= }} |
| # {{Sayta istinad|url=https://web.archive.org/web/20160217195005/http://lent.az/news/232923 |author = |authorlink= |title=Ədalət Tahirzadə: “Türkiyə ordusunda əslən Şəkidən olan 3 general qulluq edib” |subtitle= |deadlink= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160217195005/http://lent.az/news/23292 |archivedate=17 Feb 2016 - 27 Sep 2020 |lang= |showlang=yes|responsible= |website=Lent.az|websiteurl=https://lent.az/ |type= |date=16.02.2016 |accessdate= 18.07.2021|quote= |quoteup= |description= |ref= }} | | # {{Sayta istinad|url=https://web.archive.org/web/20160217195005/http://lent.az/news/232923 |author = |authorlink= |title=Ədalət Tahirzadə: “Türkiyə ordusunda əslən Şəkidən olan 3 general qulluq edib” |subtitle= |deadlink= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160217195005/http://lent.az/news/23292 |archivedate=17 Feb 2016 - 27 Sep 2020 |lang= |showlang=yes|responsible= |website=Lent.az|websiteurl=https://lent.az/ |type= |date=16.02.2016 |accessdate= 18.07.2021|quote= |quoteup= |description= |ref= }} |
| + | # {{Sayta istinad|url=https://report.az/sosial-mudafie/ll-ebdulhemidin-osmanli-sarayinda-vezife-verdiyi-sekilinin-neticesi/ |author =Abbasova V. |authorlink= |title=ll Əbdülhəmidin sarayda vəzifə verdiyi azərbaycanlının nəticəsi: "Maddi imkanım zəif olduğundan Şəkiyə gedə bilmirəm" - MÜSAHİBƏ - VİDEO |subtitle= |deadlink= |archiveurl= https://web.archive.org/web/20211031082958/https://report.az/sosial-mudafie/ll-ebdulhemidin-osmanli-sarayinda-vezife-verdiyi-sekilinin-neticesi/|archivedate= 31 Oct 2021|lang=az |showlang=|responsible= |website=Report.az|websiteurl=https://report.az/ |type= |date= 10.08.2019|accessdate= 31.10.2021|quote= |quoteup= |description= |ref= }} |
| | | |
− | | + | {{Yoxlanılmış məqalə}} |
− | {{Yaxşı məqalə}} | |