38.990
edits
Changes
Jump to navigation
Jump to search
Sətir 1:
Sətir 1: − + + − + − + − + − + − + − + − + − + Sətir 18:
Sətir 19: − + + − '''Məmməd Musa oğlu Adilov''' (18 noyabr 1953 – 16 oktyabr 2011) ədəbiyyatşünas alim, [[AMEA]] M.Füzuli adına [[Əlyazmalar İnstitutu]]nun direktoru, filologiya elmləri doktoru.+ + − + + − Məmməd Adilov [[18 noyabr]] [[1953]]-cü il tarixdə [[Şəki|Nuxa]] şəhərində anadan olmuşdur. [[Bakı Dövlət Universiteti]]nin məzunudur ([[1976]]).+ − + + − + − 1986-cı ildə "Azərbaycan dilində ixtisar sözlər" mövzusunda namizədlik, 2004-cü ildə "Azərbaycan paleoqrafiyası və tarixi orfoqrafiyası" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir.+ − İkisi xarici ölkədə olmaqla 170-ə yaxın elmi əsəri nəşr olunub, 100-dən artıq kitabın nəşrə hazırlanmasında iştrak etmişdir. + − [[İSESKO]]-nun [[Rabatda]] (1993) və [[Qahirə]]də (1996) keçirilmiş simpoziumlarında iştirak etmiş, həmçinin, [[Moskva]]da, [[İstanbul]]da, [[Tehran]]da, [[Vilnüs]]də, [[Aşqabad]]da, [[Məkkə]]də, [[Konya]]da, [[Urmiya]]da, [[Qazan]]da, Türküstanda elmi ezamiyyətlərdə olmuşdur.+ − 1999-cu ildə "[[Kitabi-Dədə Qorqud]]"un yazıya alınmasının 1300 illik yubileyini, 2003-cü ildə isə Xacə [[Nəsirəddin Tusi]]nin 800 illik yubileyini keçirən dövlət komissiyalarının üzvü olub.+ − Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında [[Ali Attestasiya Komissiyası]]nın filologiya elmləri üzrə ekspert şurasının üzvü və "Əlyazmalar xəzinəsində" jurnalının baş redaktoru idi. + − 2003-cü ildə AMEA-nın Fəxri Fərmanı ilə, 2005-ci ildə "Tərəqqi" medalı ilə təltif olunmuşdur.+ − Məmməd Adilov [[16 oktyabr]] [[2011]]-ci il tarixdə toy ziyafətində iştirak etmək üçün [[Şəki şəhəri]]nə gəlmiş, toyda iştrak etmiş, lakin toydan getdikdən sonra həmin gecə, [[Şəki şəhəri]]ndə qəflətən dünyasını dəyişmişdir.+ − + − *Azərbaycan paleoqrafiyasının elmi-nəzəri və təcrübi məsələlərinin tədqiqi; + − *Azərbaycan orfoqrafiyası tarixinin tədqiqi; − *Orta əsr türk mətninin transfoneliterasiya prinsiplərinin müəyyənləşdirilməsi; − *Orta əsr əlyazma kitabı anlayışının dəqiqləşdirilməsi; − *Ədəbi və tarixi abidələrinin, arxiv materiallarının nəşri; − *Müasir Azərbaycan dili problemləri ilə bağlı tədqiqatlar: İxtisar sözlər, onomastika, terminologiya, frazeologiya, leksikoqrafiya, nitq mədəniyyəti məsələləri. − == Əsas elmi əsərləri ==+ − *Azərbaycan paleoqrafiya və tarixi orfoqrafiyası. – Bakı, Nurlan, 2002, 200 s. − *Türk mətninin transfoneliterasiyası problemləri. – Bakı, Nurlan, 2003, 120 s. − *Azərbaycan əlyazmalarında filiqranlar (A.Məmmədbağıroğlu ilə). Bakı, Tural-Ə, 2001, 56 s. − *Rəşid bəy Axundov. Məktublar, sənədlər, tərcümələr, məqalələr. – Bakı: Nurlan, 2003, 467 s. (H.Ə.Həsənovla) − *İsmail bəy Qasprinski. Türküstan üləması. – Bakı: Örnək, 2001, 55 s. − *[http://www.elyazmalarinstitutu.com/pdf/arasdirmalar/Adilov.pdf Azərbaycan paleoqrafiyası. Bakı: Elm, 2009] − + − + − *[http://www.adam.az/test/print.php?id=1266606305&archive= Adam.az]+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + − <references/>+ − + − [[Kateqoriya:Şəkidə doğulanlar]]+ − [[Kateqoriya:Azərbaycan alimləri]] − [[Kateqoriya:Azərbaycanlı alimlər]] −
Məmməd Adilov (başlanğıc kodu nəzərdən keçir)
00:29, 16 noyabr 2021 versiyası
, 00:29, 16 noyabr 2021Nəzərə çarpan dəyişiklik yoxdur.
[[Kateqoriya:M]]{{Alim
[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış jurnalistlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]]
{{Alim
|Adı = Məmməd Adilov
|Adı = Məmməd Adilov
|Orijinal adı =
|Orijinal adı = ''Adilov Məmməd Musa oğlu''
|Şəkil = Məmməd Adilov.jpg
|Şəkil = Məmməd Adilov.jpg
|Şəkil məlumat =
|Şəkil məlumat = Məmməd Adilov.
|Doğum tarixi = {{Doğum_tarixi|1953|11|18}}
|Doğum tarixi = {{Doğum_tarixi|1953|11|18}}
|Doğum yeri = [[Şəki şəhəri | Nuxa (Şəki) şəhəri]]
|Doğum yeri = [[Nuxa]] (indiki Şəki), {{AzSSR}}, {{SSRİ}}
|Vəfatı = {{Vəfat_tarixi|2011|10|16}}
|Vəfatı = {{Vəfat_tarixi və yaşı|2011|10|16|1953|11|18}}
|Vəfat yeri = [[Şəki şəhəri]]
|Vəfat yeri = [[Şəki]], {{AZE}}
|Vətəndaşlıq = {{AZE}}
|Vətəndaşlıq = {{SSRİ}}→{{AZE}}
|Elm sahəsi =
|Elm sahəsi =
|Alma mater =
|Alma mater =
|Təhsili = [[Bakı Dövlət Universiteti]], Şərqşünaslıq fakültəsi
|Təhsili = S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti, şərqşünaslıq fakültəsi (–1976)
|İş yeri = [[AMEA |Azərbaycan MEA]] M.Füzuli adına [[Əlyazmalar İnstitutu]]
|İş yeri = AMEA M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu
|Elmi dərəcəsi = Filologiya elmləri doktoru
|Elmi dərəcəsi = Filologiya elmləri doktoru
|Elmi vəzifəsi = direktor
|Elmi vəzifəsi = direktor
|Tanınmış yetirmələri =
|Tanınmış yetirmələri =
|Tanınır =
|Tanınır =
|Mükafatları = [[AMEA]]-nın Fəxri Fərmanı (2003)<br/>{{"Tərəqqi" medalı|2005}}
|Mükafatları = {{"Tərəqqi" medalı|2005}}
|İmzası =
|İmzası =
|İmzanın eni =
|İmzanın eni =
|Sayt =
|Sayt =
}}
}}
'''Məmməd Adilov''' (1953–2011) — ədəbiyyatşünas alim, filologiya elmləri doktoru, AMEA M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun direktoru.
==Haqqında məlumatlar==
18 noyabr 1953-cü il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub.
==Həyatı==
===Təhsili===
1971-ci ildə Şəki şəhər 10 №-li orta məktəbi,
1976-cı ildə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsini bitirib.
1976-1977-ci illərdə [[Şəki şəhəri]]ndəki orta peşə məktəbində müəllim, 1977-1982-ci illərdə Azərbaycan Radiosunda və [[Bakı (qəzet) | "Bakı" qəzetində]] müxbir, 1981-1989-cu illərdə Azərbaycan Xarici Dillər İnstitutunda ikiillik ərəb dili kurslarında müəllim vəzifəsində işləyib.
===Əmək fəaliyyəti===
1976 – 1977-ci illərdə Şəki şəhərindəki orta peşə məktəbində müəllim,
1982-1984-cü illərdə ordu sıralarında tərcüməçi zabit kimi xidmət etdikdən sonra 1984-cü ildə Azərbaycan EA ''Əsaslı Kitabxanasında baş direktor''<ref>[http://elyazmalarinstitutu.com/26.htm Məmməd Adilovun ölümü ilə bağlı Əlyazmalar İnstitutun saytında dərc olunmuş nekroloqda belə yazılıb], bu M.Adilovun vaxtilə, özünün yazdığı tərcümeyi-halından götürülmüşdür. İndiki Azərbaycan MEA-nın mərkəzi kitabxanasına Sovet dövründə "''əsaslı kitabxana''" deyilirdi, orada həqiqətən də Sovet zamanında redaktor vəzifəsi mövcud olub.</ref>, elə həmin ildən Azərbaycan EA Əlyazmalar İnstitutunda baş laborant, daha sonralar kiçik elmi işçi, elmi işçi, elmi katib, direktor müavini vəzifələrində çalışıb. Həmçinin, 1993-1996-cı illərdə [[Lənkəran Dövlət Universiteti]]ndə, 1995-1998-ci illərdə isə [[Bakı İslam Universiteti]] Sumqayıt filialında müəllimlik etmişdir. 2003-cü ildə [[AMEA | Azərbaycan MEA]] [[Əlyazmalar İnstitutu]]nun direktoru vəzifəsinə seçilmişdir.
1977 – 1982-ci illərdə Azərbaycan Radiosunda və “Bakı” qəzetində müxbir,
1981 – 1989-cu illərdə Azərbaycan Xarici Dillər İnstitutunun ikiillik ərəb dili kurslarında müəllim,
1982 – 1984-cü illərdə sovet ordusunda tərcüməçi zabit vəzifəsində çalışıb.
1984-cü ildən Azərbaycan SSR EA Əsaslı Kitabxanasında baş redaktor<ref>Məmməd Adilovun ölümü ilə bağlı Əlyazmalar İnstitutun saytında dərc olunmuş nekroloqda belə yazılıb, bu M.Adilovun vaxtilə, özünün yazdığı tərcümeyi-halından götürülmüşdür. İndiki Azərbaycan MEA-nın mərkəzi kitabxanasına Sovet dövründə "''əsaslı kitabxana''" deyilirdi, orada sovet zamanında redaktor vəzifəsi mövcud olub.</ref>, elə həmin ildən Azərbaycan EA Əlyazmalar İnstitutunda baş laborant, daha sonralar kiçik elmi işçi, elmi işçi, elmi katib, direktor müavini vəzifələrində çalışıb.
1993 – 1995-ci illərdə Lənkəran Dövlət Universitetində,
1995 – 1998-ci illərdə isə Bakı İslam Universiteti Sumqayıt filialında müəllimlik edib.
1995 – 2011-ci illərdə AMEA M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun direktor əvəzi,
1995 – 2011-ci illərdə isə AMEA M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun direktoru vəzifəsində çalışıb.
== Əsas elmi nailiyyətləri ==
===Elmi-ictimai fəaliyyəti===
1986-cı ildə “Azərbaycan dilində ixtisar sözlər” mövzusunda namizədlik,
2004-cü ildə “Azərbaycan paleoqrafiyası və tarixi orfoqrafiyası” mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edib.
== Mənbə ==
İkisi xarici ölkədə olmaqla 170-ə yaxın elmi əsəri nəşr olunub, 100-dən artıq kitabın nəşrə hazırlanmasında iştrak edib.
*[http://www.sia.az/index.php?action=static_detail&static_id=177876 Sia.az]
İSESKO-nun Rabatda (1993) və Qahirədə (1996) keçirilmiş simpoziumlarında iştirak edib, həmçinin, Moskvada, İstanbulda, Tehranda, Vilnüsdə, Aşqabadda, Məkkədə, Konyada, Urmiyada, Qazanda, Türküstanda elmi ezamiyyətlərdə olub.
1999-cu ildə “Kitabi-Dədə Qorqud”un yazıya alınmasının 1300 illik yubileyini, 2003-cü ildə isə Xacə Nəsirəddin Tusinin 800 illik yubileyini keçirən dövlət komissiyalarının üzvü olub.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının filologiya elmləri üzrə ekspert şurasının üzvü və "Əlyazmalar xəzinəsində" jurnalının baş redaktoru olub.
=== Əsas elmi nailiyyətləri ===
* Azərbaycan paleoqrafiyasının elmi-nəzəri və təcrübi məsələlərinin tədqiqi;
* Azərbaycan orfoqrafiyası tarixinin tədqiqi;
* Orta əsr türk mətninin transfoneliterasiya prinsiplərinin müəyyənləşdirilməsi;
* Orta əsr əlyazma kitabı anlayışının dəqiqləşdirilməsi;
* Ədəbi və tarixi abidələrinin, arxiv materiallarının nəşri;
* Müasir Azərbaycan dili problemləri ilə bağlı tədqiqatlar: İxtisar sözlər, onomastika, terminologiya, frazeologiya, leksikoqrafiya, nitq mədəniyyəti məsələləri.
=== Əsas elmi əsərləri ===
* Azərbaycan paleoqrafiya və tarixi orfoqrafiyası. – Bakı, Nurlan, 2002, 200 s.
* Türk mətninin transfoneliterasiyası problemləri. – Bakı, Nurlan, 2003, 120 s.
* Azərbaycan əlyazmalarında filiqranlar (A.Məmmədbağıroğlu ilə). Bakı, Tural-Ə, 2001, 56 s.
* Rəşid bəy Axundov. Məktublar, sənədlər, tərcümələr, məqalələr. – Bakı: Nurlan, 2003, 467 s. (H.Ə.Həsənovla)
* İsmail bəy Qasprinski. Türküstan üləması. – Bakı: Örnək, 2001, 55 s.
* Azərbaycan paleoqrafiyası. Bakı: Elm, 2009.
===Təltif və mükafatları===
* 2003-cü ildə AMEA-nın fəxri fərmanı (2003);
* [["Tərəqqi" medalı|“Tərəqqi” medalı]] (2005).
===Vəfatı===
16 oktyabr 2011-ci il tarixdə toy ziyafətində iştirak etmək üçün Şəki şəhərinə gəlmiş, toyda iştrak etmiş, lakin toydan getdikdən sonra həmin gecə, Şəki şəhərində qəflətən dünyasını dəyişmişdir.
== Ədəbiyyat ==
# {{ŞAZ|1|31}}
# {{AME|1|95|ADİLOV Məmməd Musa oğlu}}
# {{cite web |url=http://www.anl.az/down/meqale/respublika/2013/noyabr/336367.htm |title=TANINMIŞ PALEOQRAF ALİM/Filologiya elmləri doktoru Məmməd Musa oğlu Adilov dünyasını dəyişəndə 58 yaşı hələ tamam olmamışdı|author=Əli Məmmədbağıroğlu |date=2013.- 17 noyabr |website=http://www.anl.az/ |publisher="Respublika" qəzeti |language=az |accessdate= |archiveurl =https://web.archive.org/web/20201016145927/http://www.anl.az/down/meqale/respublika/2013/noyabr/336367.htm |archivedate =16 Oct 2020 }}
== İstinadlar ==
== İstinadlar ==
<references/>
{{Yoxlanılmış məqalə}}
{{Yaxşı məqalə}}
[[az:Məmməd Adilov]]
[[Kateqoriya:Şəkidə vəfat edənlər]]