39.060
edits
Changes
Jump to navigation
Jump to search
Sətir 1:
Sətir 1: − + + − + − + − + Sətir 80:
Sətir 81: − + − + − + + Sətir 91:
Sətir 93: − + + + + + + + + + − '''Mustafa Quluyev''' (''Quluyev Mustafa Zəkəriyyə oğlu''; {{d.}} 24 may 1893-cü il – {{ö.}} 3 iyul 1938-ci il) — azərbaycanlı dövlət xadimi, Azərbaycan SSR Xalq Maarif Komissarı (1922 – 1928) və s. vəzifələrdə işləmişdir. 1938-ci ildə Stalin repressiyasına məruz qalmış və vəfat etmişdir. + − == Haqqında məlumatlar ==+ − 1893-cü ildə Nuxada anadan olub. − 1913-cü ildə Tiflis gimnaziyasını bitirdikdən sonra Kiyev Universitetinin fizika-riyaziyyat fakültəsinə daxil olub. + − 1918-ci ildə Kiyevdə bolşevik partiyası sıralarına daxil olub, çox keçmədən RK(b)P Kiyev Komitəsi müsəlman bölməsinin sədri seçilib. + − 1919-cu ildə Bakıya gəldikdən sonra gizli siyasi fəaliyyət göstərib.+ − 1920-ci ildə Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra Azərbaycan Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinə, Zaqafqaziya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinə, Azərbaycan K(b)P MK-ya, Bakı Komitəsinə üzv seçilib.+ − 1920-ci ildə Lənkəran qəza inqilab komitəsinin sədri,+ − 1921 – 1922-ci illərdə Azərbaycan Kommunist (bolşevik) Partiyası Qaraşəhər rayon komitəsinin katibi olub.+ − 1922 – 1927-ci illərdə Azərbaycanın xalq maarifi komissarı vəzifəsində çalışıb, eyni zamanda 1923 – 1926-cı illərdə “Maarif və mədəniyyət” jurnalının məsul redaktoru olub.+ − 1922-ci ildə RK(b)P-nin XI qurultayında V.İ.Leninlə görüşüb.+ − 1929 – 1932-ci illərdə “İnqilab və mədəniyyət” jurnalının məsul redaktoru olub. + + + + + + + + + + + + − Moskvada Kommunist Akademiyasını bitirdikdən sonra Qarayazı MTS siyasi şöbəsinin rəisi vəzifəsinə təyin edilib. Sonralar Qazaxıstanın Çimkənd Şəhər Partiya Komitəsinin katibi, Odessa Vilayət Partiya Komitəsinin şöbə müdiri vəzifəsində işləyib.+ − Bir sıra elmi-publisistik məqalələri var.+ + + + + − Stalin repressiyasına məruz qalıb, 1938-ci ildə vəfat edib.+ + + + + − == Əsərləri ==+ − ===Kitabları=== − *“Azərbaycanda Oktyabr düşmənləri” (1927) − *“Mədəni inqilab və islam” (1928) − *“Türk qadınının yolu” (1930) − *“Oktyabr və türk ədəbiyyatı” (1930) − *“Cinayət nədir və hardan baş verir” (1935) − == İstinadlar ==+ − {{İstinad siyahısı}}
Mustafa Quliyev (başlanğıc kodu nəzərdən keçir)
19:34, 1 sentyabr 2021 versiyası
, 19:34, 1 sentyabr 2021Nəzərə çarpan dəyişiklik yoxdur.
[[Kateqoriya:M]]{{Dövlət xadimi
[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış dövlət xadimləri]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]]
{{Dövlət xadimi
| azərbaycan dilində adı = Mustafa Quliyev
| azərbaycan dilində adı = Mustafa Quliyev
| adın originalı = Quluyev Mustafa Zəkəriyyə oğlu
| orijinal adı = Quluyev Mustafa Zəkəriyyə oğlu
| portret = Mustafa Guliyev.jpg
| portret = Mustafa Guliyev.jpg
| portretin ölçüsü = 280
| portretin ölçüsü =
| izah =
| Şəkil məlumat = Mustafa Quliyev.
| titul =
| titul =
| xələfi_9 =
| xələfi_9 =
| doğum tarixi = {{Doğum_tarixi|1893|5|24}}
| doğum tarixi = {{Doğum_tarixi|1893|1|30}}
| doğum yeri = [[Nuxa]], [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{RUSEMP}}
| doğum yeri = [[Nuxa]], [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{RUSEMP}}
| ölüm tarixi = {{Vəfat_tarixi|1938|7|3}}
| ölüm tarixi = {{Vəfat_tarixi və yaşı|1938|7|3|1893|1|30}}
| ölüm yeri =
| vətəndaşlıq = {{SSRİ}}
| ölüm yeri = Bakı, {{AzSSR}} {{SSRİ}}
| sülaləsi =
| sülaləsi =
| atası =
| atası =
| imzası =
| imzası =
| mükafatları =
| mükafatları =
| təhsili = Tiflis gimnaziyanı (1913). Kiyev Müqəddəs Vladimir Universiteti, Moskvada Kommunist Akademiyası
| təhsili = Tiflis gimnaziyanı (1913)
Kiyev Müqəddəs Vladimir Universiteti
Kommunist Akademiyası (Moskva)
}}
}}
'''Mustafa Quliyev''' (1893–1938) — Azərbaycanda sovetləşmənin ilk onilliklərində məsul vəzifələr tutmuş rəhbər kadr; Lənkəran qəza inqilab komitəsinin sədri, Azərbaycan SSR Xalq Maarif Komissarı və s. vəzifələrdə çalışıb. 1918-ci ildən Rusiya K(b)P-nın, 1934-cü ildən isə Azərbaycan SSR Yazıçılar Birliyinin üzvü olub. 1937-ci ildə Odessada (Ukrayna SSR) Vilayət partiya komitəsində məktəb və elmlər şöbəsinin müdiri vəzifəsində işləyərkən Azərbaycanla bağlı siyasi ittihamla – əks-inqilabi millətçi qruplaşmanın rəhbəri olması ittihamı ilə, həbs edilmiş və 3 iyul 1938-ci il tarixdə isə güllələnmişdir; 19 mart 1957-cı il tarixdə bəraət alıb.
== Haqqında məlumatlar ==
1893-cü ildə Nuxada, xırda alverçi ailəsində anadan olub.
1913-cü ildə Tiflis gimnaziyasını bitirdikdən sonra Kiyev universitetinin fizika-riyaziyyat fakültəsinə daxil olub.
1918-ci ildə Kiyevdə bolşevik partiyasına üzv olub, çox keçmədən RK(b)P Kiyev Komitəsi müsəlman bölməsinin sədri seçilib.
1919-cu ildə Bakıya gəldikdən sonra gizli siyasi fəaliyyət göstərib. Lənkəran qəzasında yerli bolşeviklərin köməyi ilə qəzanın kəndlərində partiya özəkləri yaradıb.
1920-ci ildə Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra Lənkəran qəza inqilab komitəsinin sədri olub. Azərbaycan Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinə, Zaqafqaziya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinə, Azərbaycan K(b)P MK-ya, Bakı Komitəsinə üzv seçilib.
1921 – 1922-ci illərdə Azərbaycan Kommunist (bolşevik) Partiyası Qaraşəhər rayon komitəsinin katibi olub.
1922 – 1928-ci illərdə Azərbaycanın xalq maarifi komissarı vəzifəsində çalışıb, eyni zamanda 1923 – 1926-cı illərdə “Maarif və mədəniyyət” jurnalının məsul redaktoru olub.
1922-ci ildə RK(b)P XI qurultayında iştirak edib, Zaqafqaziya partiya təşkilatının bir qrup nümayəndəsi ilə V.İ.Leninin qəbulunda iştirak edib.
1929 – 1932-ci illərdə “İnqilab və mədəniyyət” jurnalının (“Maarif və mədəniyyət” jurnalının xələfi) məsul redaktoru olub.
Moskvada Kommunist Akademiyasını bitirdikdən sonra Qarayazı MTS siyasi şöbəsinin rəisi vəzifəsinə təyin edilib. Sonralar Qazaxıstanın Çimkənd Şəhər Partiya Komitəsinin katibi, Odessa Vilayət Partiya Komitəsində məktəb və elmlər şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışıb.
30 avqust 1937-ci il tarixdə – Odessada işləyərkən, Azərbaycanla bağlı əks-inqilabi millətçi qruplaşmanın rəhbəri olması ittihamı ilə həbs edilmiş və Azərbaycan SSR CM-nin 64, 70 və 73-cü maddələri ilə təqsirli bilinərək güllələnmişdir.
===Elmi-publisistik fəaliyyəti===
* “Ə.Əbdülhəsənin “Dünya qopur” romanı haqqında”;
* “S.Vurğun yaradıcılığı yüksəliş yolunda”;
* “Sabir füqəra şairidir”;
* “Yoldaş Nərimanov haqqında”;
* “Azərbaycanda teatro və teatr məsələləri”;
* “Hazırkı Azərbaycan ədəbiyyatı haqqında”;
* “M.F.Axundovun yaradıcılığı”;
* “Simurğun bədii yaradıcılığı”;
* “Hüseyn Cavidin “Uçurum”u”;
* “Zaqafqaziya xalqlarının mədəni birliyi”;
* “Ədəbiyyat cəbhəsində mübarizə”
və s. klassik və müasir Azərbaycan ədəbiyyatına dair məqalələri, “Oktyabr və türk ədəbiyyatı” (1930) kitabı mədəni irsə münasibətdə, sovet ədəbiyyatının nəzəri məsələlərində vulqar sosiologizm meyllərinə baxmayaraq, Azərbaycan sovet ədəbi tənqid və ədəbiyyatşünaslığının ilk nümunələri kimi qiymətlidir. Bunlar Azərbaycanda marksist estetika və ədəbi tənqidin yaranmasında və inkişafında faydalı olmuşdur.
====Kitabları====
# Azərbaycanda Oktyabr düşmənləri, 1927, 30 səh., 3000 nüs.
# Mədəni inqilab və islam, B., Azərnəşr, 1928, 52 səh., 2000 nüs.
# Türk qadınının yolu, B., Azərnəşr, 1930, 46 səh., 5000 nüs.
# Cinayət nədir və haradan baş verir, İctimai-iqtisadi İnstitutun nəşri, 1935, 32 səh., 1500 nüs.
==İstifadə edilmiş mənbələr==
# {{ASE|3|268|QLUYEV Mustafa Zəkəriyyə oğlu}}
# {{cite web |url=http://www.azyb.az/index.php/repression/post/24 |title=Mustafa Quliyev |author=Azərbaycan Yazıçılar Birliyi |date= |website=http://www.azyb.az/ |publisher=www.azyb.az |language=az |accessdate= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190812021357/http://www.azyb.az/index.php/repression/post/24 |archivedate =8 Nov 2016 - 16 Sep 2019 }}
# {{cite web |url=https://ru.openlist.wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BB%D0%B8%D0%B5%D0%B2_%D0%9C%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%84%D0%B0_%D0%97%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%8C%D1%8F_%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D1%8B_(1893) |title=Кулиев Мустафа Закарья оглы (1893) |author="Открытый список" |date= |website=ru.openlist.wiki |publisher=ru.openlist.wiki |language=ru |accessdate= |archiveurl =https://web.archive.org/web/20190408065955/https://ru.openlist.wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BB%D0%B8%D0%B5%D0%B2_%D0%9C%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%84%D0%B0_%D0%97%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%8C%D1%8F_%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D1%8B_(1893) |archivedate =8 Apr 2019 - 8 Apr 2019 }}
# {{ŞAZ|1|340-341}}
{{Yoxlanılmış məqalə}}
[[az:Mustafa Quliyev]]