Sətir 1: |
Sətir 1: |
− | [[Kateqoriya: H]]{{Dövlət xadimi | + | [[Kateqoriya: H]][[Kateqoriya:1826-cı ilədək Şəki hakimləri, xanları və s.]] |
− | | azərbaycan dilində adı = Hüseyn xan | + | {{Dövlət xadimi |
− | | adın orijinalı = | + | |adı = Hüseyn xan |
− | | portret =Şəki xanları və xanzadələri.jpg | + | |tam adı = ''Hüseyn xan Səlim xan oğlu'' |
− | | izah = Şəki xanları, yaxud xanzadələri (şərti), - Şəki xan sarayında firiz (divar rəfi - irəf) üzərində miniatür | + | |şəkil = Şəki xanları və xanzadələri.jpg |
− | | portretin ölçüsü =
| + | |piktoqram = xan |
− | | titul = XI [[Şəki xanlığı|Şəki]] xanı | + | |şəklin izahı = Şəki xanları, yaxud xanzadələri (şərti), - Şəki xan sarayında firiz (divar rəfi - irəf) üzərində miniatür |
− | | dövr əvvəl = 11 avqust 1826 | + | |titul = XI [[Şəki xanlığı|Şəki]] xanı |
− | | dövr son = 31 oktyabr 1826 | + | |bayraq = |
− | | sələfi = | + | | dövr əvvəl = 11 avqust 1826 |
− | | xələfi = | + | | dövr son = 31 oktyabr 1826 |
− | | tacqoyma =
| + | |sələfi = |
− | | varisi =
| + | |xələfi = |
− | | titul_2 =
| + | |doğum tarixi = |
− | | dövr əvvəl_2 =
| + | |doğum yeri = |
− | | dövr son_2 =
| + | |vəfat tarixi = 1829/1830 |
− | | sələfi_2 =
| + | |vəfat yeri = Meşgin, Iran |
− | | xələfi_2 =
| + | |təhsili = |
− | | xələfi_3 =
| + | |elmi dərəcəsi = |
− | | tacqoyma_2 =
| + | |elmi adı = |
− | | varisi_2 =
| + | |sülalə = |
− | | milliyəti =
| + | |atası = [[Səlim xan]] |
− | | dini = İslam
| + | |anası = |
− | | doğum tarixi = | + | |həyat yoldaşı = |
− | | doğum yeri = | + | |uşağı = Əbdül xan, Qasım xan, Cəfər xan<ref name="akt1873">[http://www.runivers.ru/bookreader/book9490/#page/1138/mode/1up Акты, собранные Кавказской археографической комиссией, том V, Тифлис, 1873, стр.: 1120 (Nəsil şəcərəsi Hacı Cəmil tərəfindən tərtib edilmişdir).]</ref> [[Məşədi Məmməd/İsgəndər xan]]<ref>[http://www.runivers.ru/bookreader/book9495/#page/287/mode/1up Акты, собранные Кавказской археографической комиссией, том IX, Тифлис, 1884, стр.: 283]</ref> |
− | | ölüm tarixi = 1829/1830 | + | |imzası = |
− | | ölüm yeri = Meşgin, Iran | + | |mükafatları = |
− | | dəfn yeri = | + | |Commons = |
− | | sülalə = | |
− | | atası = [[Səlim xan]] | |
− | | anası = | |
− | | həyat yoldaşı = | |
− | | uşaqları = Əbdül xan, Qasım xan, Cəfər xan<ref name="akt1873">[http://www.runivers.ru/bookreader/book9490/#page/1138/mode/1up Акты, собранные Кавказской археографической комиссией, том V, Тифлис, 1873, стр.: 1120 (Nəsil şəcərəsi Hacı Cəmil tərəfindən tərtib edilmişdir).]</ref> [[Məşədi Məmməd/İsgəndər xan]]<ref>[http://www.runivers.ru/bookreader/book9495/#page/287/mode/1up Акты, собранные Кавказской археографической комиссией, том IX, Тифлис, 1884, стр.: 283]</ref> | |
| }} | | }} |
− |
| |
| '''Hüseyn xan''' — sonuncu Şəki xanı, Şəkinin yerli xanlarından biri olan [[Səlim xan|Səlim xanın]] oğlu idi. II Rus-İran müharibəsi (1826-1828) başlayanda Hüseyn xan İranda yaşayırdı. Çox güman ki o, İrana yalnız 1806-cı ilin sonunda — Şəkidən mühacirət edən atası ilə birlikdə getmişdi. II Rus — İran müharibəsinin əvvəllərində İran şahzadəsi Abbas Mirzə böyük bir ordu ilə Cənubi Qafqaza daxil olarkən Hüseyn xana qoşun verib Nuxaya göndərir. Hüseyn xan 11 avqust 1826-cı il tarixdə Nuxaya daxil olur və heç bir müqavimətlə üzləşmir. Çünki rus əsgərləri onun gəlişindən 3 gün əvvəl — 8 avqust tarixində, artıq Nuxanı tərk etmişdilər. Hüseyn xanın Nuxaya gəlməsi, həm 7 il əvvəl ruslar tərəfindən rəsmən ləğv edilmiş Şəki xanlığını bərpası və həm də 20 il əvvəl onların devirdikləri [[Hacı Çələbi xan]] sülaləsinin Şəki xanlığında yenidən hakimiyyətə qayıdışı demək idi. | | '''Hüseyn xan''' — sonuncu Şəki xanı, Şəkinin yerli xanlarından biri olan [[Səlim xan|Səlim xanın]] oğlu idi. II Rus-İran müharibəsi (1826-1828) başlayanda Hüseyn xan İranda yaşayırdı. Çox güman ki o, İrana yalnız 1806-cı ilin sonunda — Şəkidən mühacirət edən atası ilə birlikdə getmişdi. II Rus — İran müharibəsinin əvvəllərində İran şahzadəsi Abbas Mirzə böyük bir ordu ilə Cənubi Qafqaza daxil olarkən Hüseyn xana qoşun verib Nuxaya göndərir. Hüseyn xan 11 avqust 1826-cı il tarixdə Nuxaya daxil olur və heç bir müqavimətlə üzləşmir. Çünki rus əsgərləri onun gəlişindən 3 gün əvvəl — 8 avqust tarixində, artıq Nuxanı tərk etmişdilər. Hüseyn xanın Nuxaya gəlməsi, həm 7 il əvvəl ruslar tərəfindən rəsmən ləğv edilmiş Şəki xanlığını bərpası və həm də 20 il əvvəl onların devirdikləri [[Hacı Çələbi xan]] sülaləsinin Şəki xanlığında yenidən hakimiyyətə qayıdışı demək idi. |
| | | |
Sətir 39: |
Sətir 33: |
| | | |
| == Hüseyn xanın Şəki xanı olması (mənbələrdən iqtibaslar) == | | == Hüseyn xanın Şəki xanı olması (mənbələrdən iqtibaslar) == |
− |
| |
| ===Yerli mənbələrdə === | | ===Yerli mənbələrdə === |
− |
| |
| [[Şəkil:Hüseyn xan (Səlim xanın oğlu)-1.jpg|120px|thumb|a) Şəki xanlığı, Noxu, Fətəli şah Qacar adından 1242-ci hicri ilində (1826) zərb edilmiş gümüş abbası.]] | | [[Şəkil:Hüseyn xan (Səlim xanın oğlu)-1.jpg|120px|thumb|a) Şəki xanlığı, Noxu, Fətəli şah Qacar adından 1242-ci hicri ilində (1826) zərb edilmiş gümüş abbası.]] |
| [[Şəkil:Hüseyn xan (Səlim xanın oğlu)-2.jpg|120px|thumb| b) Şəki xanlığı, Noxu, Fətəli şah Qacar adından 1242-ci hicri ilində (1826) zərb edilmiş gümüş abbası.]] | | [[Şəkil:Hüseyn xan (Səlim xanın oğlu)-2.jpg|120px|thumb| b) Şəki xanlığı, Noxu, Fətəli şah Qacar adından 1242-ci hicri ilində (1826) zərb edilmiş gümüş abbası.]] |
Sətir 92: |
Sətir 84: |
| | | |
| == Vəfatı == | | == Vəfatı == |
− |
| |
| Şəkidə tərtib edilmiş maddeyi-tarixlərdə, Hüseyn xanın hicri 1225-ci ildə ölməsi göstərilir ki, bu da miladi 1829 – 1830-cu illərə uyğun gəlir. | | Şəkidə tərtib edilmiş maddeyi-tarixlərdə, Hüseyn xanın hicri 1225-ci ildə ölməsi göstərilir ki, bu da miladi 1829 – 1830-cu illərə uyğun gəlir. |
| | | |
Sətir 117: |
Sətir 108: |
| | | |
| “Şəki xanlarının nəsil şəcərəsi”ndə Hüseyn xanın Əbdül xan, Qasım xan və Cəfər xan adlı oğlanlarının olması göstərilir<ref name="akt1873" />. Nəsil şəcərəsində adı qeyd edilməmiş digər oğlu - Məşədi Məmməd/İsgəndər xan isə Şəki xanı olmağa iddialı idi və hətta 1838-ci ildə Nuxa şəhərini tutub qısa bir müddət ərzində də olsa əlində saxlaya bilmişdi. | | “Şəki xanlarının nəsil şəcərəsi”ndə Hüseyn xanın Əbdül xan, Qasım xan və Cəfər xan adlı oğlanlarının olması göstərilir<ref name="akt1873" />. Nəsil şəcərəsində adı qeyd edilməmiş digər oğlu - Məşədi Məmməd/İsgəndər xan isə Şəki xanı olmağa iddialı idi və hətta 1838-ci ildə Nuxa şəhərini tutub qısa bir müddət ərzində də olsa əlində saxlaya bilmişdi. |
| + | |
| + | ====Həmçinin, bax:==== |
| + | {{Şəkinskilər}} |
| | | |
| == Qeydlər == | | == Qeydlər == |
Sətir 124: |
Sətir 118: |
| | | |
| == İstinadlar == | | == İstinadlar == |
− |
| |
| {{İstinad siyahısı|3}} | | {{İstinad siyahısı|3}} |
− |
| |
− |
| |
| {{Şəkidə hakimiyyətdə olmuş şəxslər}} | | {{Şəkidə hakimiyyətdə olmuş şəxslər}} |
− |
| |
| {{Yaxşı məqalə}} | | {{Yaxşı məqalə}} |
− | [[Kateqoriya:Şəki xanları]]
| |