Sətir 27: |
Sətir 27: |
| }} | | }} |
| | | |
− | '''Bəxtiyar Vahabzadə''' — [[Azərbaycan SSR xalq şairi]] (1984), SSRİ Dövlət mükafatı laureatı (1984), filologiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan MEA-nın həqiqi üzvü (2000). Həmçinin bir dəfə Azərbaycan SSR Ali Sovetinə (1990), iki dəfə isə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə (1995, 2000) deputat seçilmişdir. | + | '''Bəxtiyar Vahabzadə''' — [[Azərbaycan SSR xalq şairi]] (1984), SSRİ Dövlət mükafatı laureatı (1984), filologiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan MEA-nın həqiqi üzvü (2000). Həmçinin bir dəfə Azərbaycan SSR Ali Sovetinə (1990), iki dəfə isə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə (1995, 2000) deputat seçilmişdir. 70-dən artıq şeir kitabının, 2 monoqrafiyanın, 11 elmi publisist kitabın və yüzlərlə məqalənin, eləcə də tarixi və müasir mövzuda 20-dən artıq iri həcmli poemanın müəllifidir. Onun əsərləri – şeir kitabları, dramları və publisistik yazıları dünyanın bir çox dillərinə, o cümlədən ingilis, fransız, alman, fars, türk, polyak, ispan, macar, keçmiş SSRİ xalqlarının dillərinə tərcümə edilmişdir. |
| | | |
| == Haqqında məlumatlar == | | == Haqqında məlumatlar == |
Sətir 54: |
Sətir 54: |
| 1943-cü ildə “Ana və şəkil” adlı ilk şeiri çap olunub. | | 1943-cü ildə “Ana və şəkil” adlı ilk şeiri çap olunub. |
| | | |
− | 1949-cu ildə “Mənim dostlarım” adlı ilk şeir kitabı çap olunub. Həmin kitabda toplanmış lirik şeirlərdə faşizmə qarşı mübarizədə qalib çıxmış xalqın duyğu və düşüncələri əksini tapmışdır. | + | 1949-cu ildə “Mənim dostlarım” adlı ilk şeir kitabı çap olunub. Həmin kitabda toplanmış lirik şeirlərdə faşizmə qarşı mübarizədə qalib çıxmış xalqın duyğu və düşüncələri əksini tapmışdır. |
| | | |
− | 1960 – 2003-cü illərdə qələmə aldığı “İkinci səs”, “Vicdan”, “Yağışdan sonra”, “Yollara iz düşür”, “Fəryad” və “Hara gedir bu dünya”, “Özümüzü kəsən qılınc”, “Cəzasız günah”, “Dar ağacı”, “Rəqabət” ([[1960]]-[[2003]]) pyesləri Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrında tamaşaya qoyulub.
| + | 1958-ci ildə yazdığı [[“Gülüstan” poeması]] ilə iki yerə parçalanmış Azərbaycanın tarixi faciəsini dilə gətirmiş, rus və fars imperiyasının pəncəsi altında inləyən Azərbaycan xalqının azadlıq və istiqlal uğrundakı ədalətli mübarizəsinə qoşulmuşdur. |
| | | |
− | 1981-ci ildə SSRİ Yazıçılarının VII qurultayında SSRİ Yazıçılar İttifaqı İdarə Heyətinin üzvü seçilmişdir. Hhəmçinin
| + | 1960 – 2003-cü illərdə qələmə aldığı “İkinci səs”, “Vicdan”, “Yağışdan sonra”, “Yollara iz düşür”, “Fəryad” və “Hara gedir bu dünya”, “Özümüzü kəsən qılınc”, “Cəzasız günah”, “Dar ağacı”, “Rəqabət” pyesləri Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrında tamaşaya qoyulub. |
− | 1991-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının İdarə Heyətinin və Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı Ağsaqallar Şurasının üzvü olub. Ədəbi-bədii prosesin yorulmaq bilməyən təbliğatçısı və təşkilatçısı kimi tanınırdı.
| |
| | | |
− | Bəxtiyar Vahabzadə [[1960|60]]-cı illərdən başlayan milli azadlıq hərəkatının öncüllərindən biri idi. O, [[1958]]-ci ildə yazdığı "Gülüstan" poeması ilə iki yerə parçalanmış Azərbaycanın tarixi faciəsini dilə gətirmiş, rus və fars imperiyasının pəncəsi altında inləyən Azərbaycan xalqının azadlıq və istiqlal uğrundakı ədalətli mübarizəsinə qoşulmuşdur.
| + | 1981-ci ildə SSRİ Yazıçılarının VII qurultayında SSRİ Yazıçılar İttifaqı İdarə Heyətinin üzvü seçilib. Həmçinin, 1991-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının İdarə Heyətinin və Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı Ağsaqallar Şurasının üzvü olub. |
| | | |
| === İctimai aktivliyi === | | === İctimai aktivliyi === |
− | Bir dəfə Azərbaycan {{KP}} Bakı şəhər Komitəsinə üzvü və bir neçə çağırış Bakı xalq deputatları Sovetinə deputatı olub. | + | Bir dəfə Azərbaycan {{KP}} Bakı şəhər Komitəsinini üzvü və bir neçə çağırış Bakı Şəhər Xalq Deputatları Sovetinin deputatı olub. |
| | | |
| 1990-cı ildə Azərbaycan SSR Ali Sovetinə deputat seçilib. Ali Sovet 26 noyabr 1990-cı il tarixdə öz səlahiyyətini 50 deputatdan ibarət Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin Milli Şurasına verdikdə, Bəxtiyar Vahabzadə də Milli Şuranın üzvü olub. | | 1990-cı ildə Azərbaycan SSR Ali Sovetinə deputat seçilib. Ali Sovet 26 noyabr 1990-cı il tarixdə öz səlahiyyətini 50 deputatdan ibarət Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin Milli Şurasına verdikdə, Bəxtiyar Vahabzadə də Milli Şuranın üzvü olub. |
| | | |
| Bəxtiyar Vahabzadə 1995 və 2000-ci illərdə isə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə deputat seçilib. | | Bəxtiyar Vahabzadə 1995 və 2000-ci illərdə isə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə deputat seçilib. |
− |
| |
− | ===Vəfatı===
| |
− | 13 fevral 2009-cu il tarixdə, 83 yaşında Bakıda vəfat edib. Fəxri Xiyabanda dəfn olunub.
| |
− |
| |
− | ===Ailəsi===
| |
− | Oğlu [[İsfəndiyar Vahabzadə]] Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət nazirinin müavini olmuş, bir sıra ölkələrdə Azərbaycanın səfiri vəzifəsində çalışmışdır.
| |
− |
| |
− | === İctimai-siyasi fəaliyyəti ===
| |
− |
| |
− | [[26 noyabr]] [[1991]]-ci ildə təşkil edilən [[Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin Milli Şurası|Azərbaycan Respublikası Ali Soveti Milli Şurası]]nın tərkibinə daxil edilmişdir<ref>[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&target=1&docid=9746&doctype=0 ''"Azərbaycan Respublikası Ali Soveti Milli Şurasının təşkil edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 26 noyabr 1991-ci il tarixli, 276-XP nömrəli '''Qərarı'''. '''e-qanun.az'''] {{az}}</ref>.
| |
− |
| |
− | Şarin ən məhşur əsərləri isə "Allah" və <nowiki>''</nowiki>Vətəndir".
| |
| | | |
| == Təltif və mükafatları == | | == Təltif və mükafatları == |
Sətir 92: |
Sətir 79: |
| * [["İstiqlal" ordeni|“İstiqlal” ordeni]] (1995). | | * [["İstiqlal" ordeni|“İstiqlal” ordeni]] (1995). |
| * "Ləyaqət" ordeni (Rumıniya) — 2002 | | * "Ləyaqət" ordeni (Rumıniya) — 2002 |
| + | |
| + | ===Vəfatı=== |
| + | 13 fevral 2009-cu il tarixdə, 83 yaşında Bakıda vəfat edib. Fəxri Xiyabanda dəfn olunub. |
| + | |
| + | ===Ailəsi=== |
| + | Oğlu [[İsfəndiyar Vahabzadə]] Azərbaycan Respublikası mədəniyyət nazirinin müavini olmuş, bir sıra ölkələrdə Azərbaycanın səfiri vəzifəsində çalışmışdır. |
| | | |
| == Xatirəsi == | | == Xatirəsi == |
− | [[Türkiyə]]nin [[Adana]] şəhərində Bəxtiyar Vahabzadə adına Sosial Elmlər Liseyi var.
| + | Türkiyənin Adana şəhərində Sosial Elmlər Liseyinə və |
| | | |
− | Adına [[Bakı|Bakı şəhərini]]n [[Yasamal rayonu]]nda [[Bəxtiyar Vahabzadə küçəsi (Bakı)|küçə]] var.
| + | Bakı şəhərinin Yasamal rayonunda bir küçəyə Bəxtiyar Vahabzadənin adı verilib. |
| | | |
− | [[31 avqust]] [[2018]]-ci ildə [[Şəki]]də [[Bəxtiyar Vahabzadənin ev-muzeyi|şairin ev-muzeyinin]] açılışı olub.<ref>{{cite web |url=https://www.youtube.com/watch?v=d1ugWpXtKcg |title=Azərbaycanın xalq şairi Bəxtiyar Vahabzadənin ev muzeyinin açılışı olub |author=ARB Şəki |date= 31.08.2018|work= |publisher=[http://www.youtube.com Youtube.com] |accessdate=2018-08-31 |language=az }}</ref>
| + | 1 avqust 2018-ci il tarixdə isə Şəkidə [[Bəxtiyar Vahabzadənin ev-muzeyi|şairin ev-muzeyinin]] açılışı olub. |
| | | |
− | == Əsərləri == | + | == Kitabları == |
| {{columns-list|2| | | {{columns-list|2| |
| *1. Mənim dostlarım. Bakı: Azərnəşr, 1949, 65 səh. | | *1. Mənim dostlarım. Bakı: Azərnəşr, 1949, 65 səh. |
Sətir 159: |
Sətir 152: |
| == Filmoqrafiya == | | == Filmoqrafiya == |
| {{columns-list|2| | | {{columns-list|2| |
− | # [[Akademik Yusif Məmmədəliyev (film, 2005)]] | + | # [[:az:Akademik Yusif Məmmədəliyev (film, 2005)|Akademik Yusif Məmmədəliyev (film, 2005)]] |
− | # [[Azərbaycan naminə (film, 2005)]] | + | # [[:az:Azərbaycan naminə (film, 2005)|Azərbaycan naminə (film, 2005)]] |
− | # [[Bakı bağları. Buzovna (film, 2007)]] | + | # [[:az:Bakı bağları. Buzovna (film, 2007)|Bakı bağları. Buzovna (film, 2007)]] |
− | # [[Bəxtiyar Vahabzadə (film, 1987)]] | + | # [[:az:Bəxtiyar Vahabzadə (film, 1987)|Bəxtiyar Vahabzadə (film, 1987)]] |
− | # [[Bəxtiyar Vahabzadə (film, 2003)]] | + | # [[:az:Bəxtiyar Vahabzadə (film, 2003)|Bəxtiyar Vahabzadə (film, 2003)]] |
− | # [[Bizim qəribə taleyimiz (film, 2005)]] | + | # [[:az:Bizim qəribə taleyimiz (film, 2005)|Bizim qəribə taleyimiz (film, 2005)]] |
− | # [[Böyük ömrün anları (film, 2006)]] | + | # [[:az:Böyük ömrün anları (film, 2006)|Böyük ömrün anları (film, 2006)]] |
− | # [[Dünya şöhrətli məzun (film, 2003)]] | + | # [[:az:Dünya şöhrətli məzun (film, 2003)|Dünya şöhrətli məzun (film, 2003)]] |
− | # [[Habil Kaman (film, 1984)]] | + | # [[:az:Habil Kaman (film, 1984)|Habil Kaman (film, 1984)]] |
− | # [[İstiqlal şairi (film, 1996)]] | + | # [[:az:İstiqlal şairi (film, 1996)|İstiqlal şairi (film, 1996)]] |
− | # [[Kamil (film, 1997)]] | + | # [[:az:Kamil (film, 1997)|Kamil (film, 1997)]] |
− | # [[Qəmbər Hüseynli (film, 2007)]] | + | # [[:az:Qəmbər Hüseynli (film, 2007)|Qəmbər Hüseynli (film, 2007)]] |
− | # [[Qisas (film, 1991)]] | + | # [[:az:Qisas (film, 1991)|Qisas (film, 1991)]] |
− | # [[Qızlar (film, 2007)]] | + | # [[:az:Qızlar (film, 2007)|Qızlar (film, 2007)]] |
− | # [[Liderlik missiyası. 1-ci hissə (film, 2008)]] | + | # [[:az:Liderlik missiyası. 1-ci hissə (film, 2008)|Liderlik missiyası. 1-ci hissə (film, 2008)]] |
− | # [[Maestro. Özüm və zaman haqqında. Bəstəkar Xəyyam Mirzəzadə (film, 2011)]] | + | # [[:az:Maestro. Özüm və zaman haqqında. Bəstəkar Xəyyam Mirzəzadə (film, 2011)|Maestro. Özüm və zaman haqqında. Bəstəkar Xəyyam Mirzəzadə (film, 2011)]] |
− | # [[Mətbuat fədaisi (film, 2007)]] | + | # [[:az:Mətbuat fədaisi (film, 2007)|Mətbuat fədaisi (film, 2007)]] |
− | # [[Mirzə Babayev (film, 2001)]] | + | # [[:az:Mirzə Babayev (film, 2001)|Mirzə Babayev (film, 2001)]] |
− | # [[Muğam (film, 1995)]] | + | # [[:az:Muğam (film, 1995)|Muğam (film, 1995)]] |
− | # [[Muğamat var olan yerdə... (film, 2009)]] | + | # [[:az:Muğamat var olan yerdə... (film, 2009)|Muğamat var olan yerdə... (film, 2009)]] |
− | # [[Toğrul Nərimanbəyov (film, 1966)]] | + | # [[:az:Toğrul Nərimanbəyov (film, 1966)|Toğrul Nərimanbəyov (film, 1966)]] |
− | # [[Türkün ulusu. Xəlil Rza Ulutürk (film, 2015)]] | + | # [[:az:Türkün ulusu. Xəlil Rza Ulutürk (film, 2015)|Türkün ulusu. Xəlil Rza Ulutürk (film, 2015)]] |
− | # [[Zirvəyə doğru (film, 2007)]] | + | # [[:az:Zirvəyə doğru (film, 2007)|:az:Zirvəyə doğru (film, 2007)]] |
| }} | | }} |
| | | |