134
edits
Changes
Vasim Məmmədəliyev (başlanğıc kodu nəzərdən keçir)
16:33, 24 mart 2021 versiyası
, 16:33, 24 mart 2021Səhifəni '{{Alim |adı = Vasim Məmmədəliyev |orijinal adı = |digər adları = |şəkil = Vasim Məmmədəliyev.jpg |şək...' ilə yarat
{{Alim
|adı = Vasim Məmmədəliyev
|orijinal adı =
|digər adları =
|şəkil = Vasim Məmmədəliyev.jpg
|şəklin ölçüsü =
|şəklin izahı = Vasim Məmmədəliyev 2011-ci ildə
|piktoqram =
|doğum tarixi = 27.08.1942
|doğum yeri = [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]]
|vəfat tarixi = 13.10.2019
|vəfat yeri = [[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|vəfat səbəbi =
|dəfn yeri =
|vətəndaşlığı = {{SSRİ}}→<br>{{AZE}}
|milliyyəti = [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]]
|həyat yoldaşı =
|uşağı =
|atası =
|anası =
|elm sahəsi = [[şərqşünaslıq]]
|elmi dərəcəsi = [[Akademik]]
|elmi adı =
|iş yeri = [[Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsi]]
|alma-mater =
|təhsili =
|elmi rəhbəri =
|tanınmış yetirmələri =
|tanınır =
|mühüm layihələri =
|üzvlüyü =
|mükafatları = {{Azərbaycan Respublikasının əməkdar elm xadimi|1992}}<br>{{"Şərəf" ordeni|2009}} {{"Şöhrət" ordeni (Azərbaycan)|2002}}<br>{{"Qızıl çinar" beynəlxalq mükafatı|2017}}
|imzası =
|saytı =
|vikianbar =
}}
'''Vasim Məmmədəli oğlu Məmmədəliyev''' — şərqşünas-alim, professor (1979), Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü (2007), Azərbaycan (1992), Dağıstanın (2003) əməkdar elm xadimi, Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsinin dekanı, [[BDU]]-nun ərəb filologiyası kafedrasının müdiri, Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi Elmi-Dini Şuranın sədri (1997).
== Həyatı və fəaliyyəti ==
Vasim Məmmədəliyev 1942-ci il avqust ayının 27-də Bakı şəhəri Kürdəxanı kəndində anadan olmuşdur . 1949-1959-cu illərdə Bakı şəhər 113 saylı orta məktəbdə təhsil almışdır.
1959-1964 — BDU-nun Şərqşünaslıq fakültəsinin ərəb filologiyası şöbəsini bitirmişdir. 1965-1968 — Tbilisi Dövlət Universitetində aspirant.
*1978-ci ildən professor olmuşdur.
*1981-1991 — BDU-nun Şərqşünaslıq fakültəsinin dekanı.
*1989 — İraq Elmlər Akademiyası, 1994 — İslam Təşkilatı Konfransı nəzdində İslam Hüququ Akademiyası, 1995 — Suriya Quran Elmləri və Ərəb Filologiyası Akademiyası, 2003 — Misir Ərəb dili Akademiyasının üzvü seçilmişdir.
*1991-1992 — BDU-nun prorektoru.
*1992-ci ildən Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsinin dekanı, ərəb filologiyası kafedrasının müdiri.
*1992 — Azərbaycanın Əməkdar elm xadimi fəxri adına layiq görülmüşdür.
*1997-ci ildən Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi Elmi-Dini Şuranın sədri.
* 2001 — AMEA-nın müxbir üzvü seçilmişdir.
* 2002 — «Şöhrət ordeni» ilə təltif edilmişdir.
* 2003 — Dağıstan Respublikasının Əməkdar elm xadimi adına layiq görülmüşdür.
* 2007 — Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının akademiki seçilmişdir.
*30-dan artıq dissertasiya işinə elmi rəhbərlik, 40-dan çox dissertasiya işinə rəsmi opponentlik etmişdir. 20 kitabın, 600-dən çox elmi və elmi-kütləvi məqalənin müəllifidir. Əsərləri dünyanın 15-dən artıq ölkəsində nəşr edilmişdir.
*Türkiyə, İran, İraq, Misir, Liviya, Gürcüstan, Rusiya, Səudiyyə Ərəbistanı, Suriya, BƏƏ, Küveyt və digər ölkələrlə sıx elmi əməkdaşlıq əlaqələri var.
*Vasim Məmmədəliyev akademik Ziya Bünyadov ilə sovet rejimi dövründə Qurani-Kərimi ilk dəfə Azərbaycan dilinə tərcümə etmişdir. İlk dəfə 1991-ci ildə işıq üzü görmüş bu tərcümə indiyə qədər müxtəlif illərdə 10 dəfə nəşr olunmuşdur.
Azərbaycan — İraq Dostluq Cəmiyyətinin sədri olmuşdur.
27 dekabr 2018-ci ildən Azərbaycan İlahiyyat İnstitutunun Himayəçilər Şurasının üzvü olmuşdur.<ref name="HŞ">[http://scwra.gov.az/az/view/news/8512/azerbaycan-ilahiyyat-institutunun-himayechiler-shurasinin-terkibi-tesdiq-edilib Azərbaycan İlahiyyat İnstitutunun Himayəçilər Şurasının tərkibi təsdiq edilib]. scwra.gov.az, 27.12.2018 {{az}}</ref>
Uzun illər Azərbaycan Televiziyasında yayımlanan "Haqqın dərgahı" verilişinin aparıcısı olmuşdur.<ref>{{cite web |url=https://www.youtube.com/watch?v=Ih-nJXz3J-A |title=Akademik Vasim Məmmədəliyevin tarixin bu günü xatırlanır |author=Mədəniyyət TV |date= 13.10.2020|work= |publisher=[http://youtube.com Youtube.com] |accessdate=2020-10-15 |language=az }}</ref>
İki qızı, bir oğlu var.
Vasim Məmmədəliyev 13 oktyabr 2019-cu ildə vəfat etmiş, II Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur.
== Beynəlxalq seminar, simpozium və konfraslarda iştirakı ==
* Rusiya — 1978, 1981
* Polşa — 1979, 1995
* ABŞ — 1996
* İndoneziya — 1998, 1996, 2000
* İraq — 2000, 2004
* Türkiyə — 2002, 2004
* İran — 2002, 2004
* Gürcüstan — 2005
* Fransa — 2005
* Misir — 2006
== Seçilmiş əsərləri ==
* 2006 — İslam və gənclik
* 2006 — Mövlana Cəlaləddin Rumi yaradıcılığında Məsnəvi (Q.T. Məmmədəliyeva ilə birlikdə)
* 2006 — Milli jurnalistikamızın patriarxı. Mətbuatımızm klassiki.
* 2006 — Ərəb dili proqramı (bakalavr pilləsi üçün) (N. Məmmədovla birlikdə)
* 2006 — Globalization in Estimation of Muslim Scientists (ingilis dilində)
* 2005 — İslamda məzhəblərin yaxınlığı və yaxınlaşmanın əsas istiqamətlərinə dair bəzi mülahizələr
* 2005 — Ərəb dilçiliyi ümumi dilçiliyin əsas qollarından biri kimi
* 2004 — Dünya şöhrətli alim Rüstəm Əliyev fenomeni
* 2004 — Ərəb ədəbi dilində şərt budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələr
* 2004 — İslam əxlaqı və onun əsas prinsipləri
* 2004 — Müsəlman alimlərinin qloballaşmaya münasibətinə dair bəzi qeydlər
* 2004 — S.S.Rəşadinin «Sərf nəhv» kitabı haqqında
* 2004 — Sibəveyhiyə tutulan iki məşhur irad barəsində bir neçə söz. Orta əsr əlyazmaları və Azərbaycan mədəniyyəti tarixi problemləri
* 2003 — Əbu Həyyanın bəzi dilçilik görüşləri
* 2003 — Təsəvvüfdə ariflə alimin fərqi. Şərqşünaslığın aktual problemləri.(Q.T. Məmmədəliyeva ilə birlikdə)
* 2003 — Aida İmanquliyeva Azərbaycan şərqşünaslığının ən görkəmli nümayəndələrindən biri kimi
* 2002 — Islam against terrorism, extremism and aggression. Cooperation for peace in the Caucasus. (Tbilisi)
* 2002 — Сравнительный анализ индикативных и императивных наклонений в арабском языке и иврите (C. Fərzəliyevlə birlikdə)
== Mükafatları ==
* "[[Azərbaycan Respublikasının əməkdar elm xadimi]]" fəxri adı — 28 oktyabr 1992
* "Dağıstan Respublikasının əməkdar elm xadimi" fəxri adı 2003
* [["Şöhrət" ordeni (Azərbaycan)|"Şöhrət" ordeni]] — 26 avqust 2002<ref>[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&target=1&docid=1574&doctype=0 ''"V. M. Məmmədəliyevin "Şöhrət" ordeni ilə təltif edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 26 avqust 2002-ci il tarixli, 777 nömrəli '''Fərmanı'''.]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} e-qanun.az {{az}}</ref>.
* [["Şərəf" ordeni]] — 30 oktyabr 2009<ref>[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&target=1&docid=18547&doctype=0 ''"V.M.Məmmədəliyevin “Şərəf” ordeni ilə təltif edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 30 oktyabr 2009-cu il tarixli, 541 nömrəli '''Sərəncamı'''.]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} e-qanun.az {{az}}</ref>
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdü]] — 30 avqust 2012
* "Qızıl çinar" beynəlxalq mükafatı — 10 may 2017<ref>[http://azertag.az/xeber/Umummilli_Liderin_anadan_olmasinin_94_cu_ildonumune_ve_Heyder_Aliyev_Fondunun_fealiyyetinin_13_illiyine_hesr_olunan_tenteneli_merasim_kechirilib_Azerbaycan_Prezidenti_Ilham_Aliyev_merasimde_istirak_edib-1058806 Vasim Məmmədəliyev “Qızıl çinar” beynəlxalq mükafatına layiq görülüb]</ref>
== İstinadlar ==
{{İstinad stili}}
{{İstinad siyahısı}}
== Həmçinin bax ==
{{Vikianbar kateqoriyası|Vasim Məmmədəliyev}}
== Xarici keçidlər ==
* {{facebook|vasimmemmedeliyev}} {{az}}
[[Kateqoriya:Azərbaycan şərqşünasları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan alimləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı alimlər]]
[[Kateqoriya:Ərəbşünaslar]]
[[Kateqoriya:Dinşünaslar]]
[[Kateqoriya:Bakıda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Bakı Dövlət Universitetinin məzunları]]
[[Kateqoriya:Quran tərcüməçiləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Respublikasının əməkdar elm xadimləri]]
[[Kateqoriya:AMEA-nın müxbir üzvləri]]
[[Kateqoriya:AMEA-nın həqiqi üzvləri]]
[[Kateqoriya:"Qızıl çinar" beynəlxalq mükafatının qalibləri]]
[[Kateqoriya:II Fəxri Xiyabanda dəfn olunanlar]]
|adı = Vasim Məmmədəliyev
|orijinal adı =
|digər adları =
|şəkil = Vasim Məmmədəliyev.jpg
|şəklin ölçüsü =
|şəklin izahı = Vasim Məmmədəliyev 2011-ci ildə
|piktoqram =
|doğum tarixi = 27.08.1942
|doğum yeri = [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]]
|vəfat tarixi = 13.10.2019
|vəfat yeri = [[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|vəfat səbəbi =
|dəfn yeri =
|vətəndaşlığı = {{SSRİ}}→<br>{{AZE}}
|milliyyəti = [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]]
|həyat yoldaşı =
|uşağı =
|atası =
|anası =
|elm sahəsi = [[şərqşünaslıq]]
|elmi dərəcəsi = [[Akademik]]
|elmi adı =
|iş yeri = [[Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsi]]
|alma-mater =
|təhsili =
|elmi rəhbəri =
|tanınmış yetirmələri =
|tanınır =
|mühüm layihələri =
|üzvlüyü =
|mükafatları = {{Azərbaycan Respublikasının əməkdar elm xadimi|1992}}<br>{{"Şərəf" ordeni|2009}} {{"Şöhrət" ordeni (Azərbaycan)|2002}}<br>{{"Qızıl çinar" beynəlxalq mükafatı|2017}}
|imzası =
|saytı =
|vikianbar =
}}
'''Vasim Məmmədəli oğlu Məmmədəliyev''' — şərqşünas-alim, professor (1979), Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü (2007), Azərbaycan (1992), Dağıstanın (2003) əməkdar elm xadimi, Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsinin dekanı, [[BDU]]-nun ərəb filologiyası kafedrasının müdiri, Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi Elmi-Dini Şuranın sədri (1997).
== Həyatı və fəaliyyəti ==
Vasim Məmmədəliyev 1942-ci il avqust ayının 27-də Bakı şəhəri Kürdəxanı kəndində anadan olmuşdur . 1949-1959-cu illərdə Bakı şəhər 113 saylı orta məktəbdə təhsil almışdır.
1959-1964 — BDU-nun Şərqşünaslıq fakültəsinin ərəb filologiyası şöbəsini bitirmişdir. 1965-1968 — Tbilisi Dövlət Universitetində aspirant.
*1978-ci ildən professor olmuşdur.
*1981-1991 — BDU-nun Şərqşünaslıq fakültəsinin dekanı.
*1989 — İraq Elmlər Akademiyası, 1994 — İslam Təşkilatı Konfransı nəzdində İslam Hüququ Akademiyası, 1995 — Suriya Quran Elmləri və Ərəb Filologiyası Akademiyası, 2003 — Misir Ərəb dili Akademiyasının üzvü seçilmişdir.
*1991-1992 — BDU-nun prorektoru.
*1992-ci ildən Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsinin dekanı, ərəb filologiyası kafedrasının müdiri.
*1992 — Azərbaycanın Əməkdar elm xadimi fəxri adına layiq görülmüşdür.
*1997-ci ildən Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi Elmi-Dini Şuranın sədri.
* 2001 — AMEA-nın müxbir üzvü seçilmişdir.
* 2002 — «Şöhrət ordeni» ilə təltif edilmişdir.
* 2003 — Dağıstan Respublikasının Əməkdar elm xadimi adına layiq görülmüşdür.
* 2007 — Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının akademiki seçilmişdir.
*30-dan artıq dissertasiya işinə elmi rəhbərlik, 40-dan çox dissertasiya işinə rəsmi opponentlik etmişdir. 20 kitabın, 600-dən çox elmi və elmi-kütləvi məqalənin müəllifidir. Əsərləri dünyanın 15-dən artıq ölkəsində nəşr edilmişdir.
*Türkiyə, İran, İraq, Misir, Liviya, Gürcüstan, Rusiya, Səudiyyə Ərəbistanı, Suriya, BƏƏ, Küveyt və digər ölkələrlə sıx elmi əməkdaşlıq əlaqələri var.
*Vasim Məmmədəliyev akademik Ziya Bünyadov ilə sovet rejimi dövründə Qurani-Kərimi ilk dəfə Azərbaycan dilinə tərcümə etmişdir. İlk dəfə 1991-ci ildə işıq üzü görmüş bu tərcümə indiyə qədər müxtəlif illərdə 10 dəfə nəşr olunmuşdur.
Azərbaycan — İraq Dostluq Cəmiyyətinin sədri olmuşdur.
27 dekabr 2018-ci ildən Azərbaycan İlahiyyat İnstitutunun Himayəçilər Şurasının üzvü olmuşdur.<ref name="HŞ">[http://scwra.gov.az/az/view/news/8512/azerbaycan-ilahiyyat-institutunun-himayechiler-shurasinin-terkibi-tesdiq-edilib Azərbaycan İlahiyyat İnstitutunun Himayəçilər Şurasının tərkibi təsdiq edilib]. scwra.gov.az, 27.12.2018 {{az}}</ref>
Uzun illər Azərbaycan Televiziyasında yayımlanan "Haqqın dərgahı" verilişinin aparıcısı olmuşdur.<ref>{{cite web |url=https://www.youtube.com/watch?v=Ih-nJXz3J-A |title=Akademik Vasim Məmmədəliyevin tarixin bu günü xatırlanır |author=Mədəniyyət TV |date= 13.10.2020|work= |publisher=[http://youtube.com Youtube.com] |accessdate=2020-10-15 |language=az }}</ref>
İki qızı, bir oğlu var.
Vasim Məmmədəliyev 13 oktyabr 2019-cu ildə vəfat etmiş, II Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur.
== Beynəlxalq seminar, simpozium və konfraslarda iştirakı ==
* Rusiya — 1978, 1981
* Polşa — 1979, 1995
* ABŞ — 1996
* İndoneziya — 1998, 1996, 2000
* İraq — 2000, 2004
* Türkiyə — 2002, 2004
* İran — 2002, 2004
* Gürcüstan — 2005
* Fransa — 2005
* Misir — 2006
== Seçilmiş əsərləri ==
* 2006 — İslam və gənclik
* 2006 — Mövlana Cəlaləddin Rumi yaradıcılığında Məsnəvi (Q.T. Məmmədəliyeva ilə birlikdə)
* 2006 — Milli jurnalistikamızın patriarxı. Mətbuatımızm klassiki.
* 2006 — Ərəb dili proqramı (bakalavr pilləsi üçün) (N. Məmmədovla birlikdə)
* 2006 — Globalization in Estimation of Muslim Scientists (ingilis dilində)
* 2005 — İslamda məzhəblərin yaxınlığı və yaxınlaşmanın əsas istiqamətlərinə dair bəzi mülahizələr
* 2005 — Ərəb dilçiliyi ümumi dilçiliyin əsas qollarından biri kimi
* 2004 — Dünya şöhrətli alim Rüstəm Əliyev fenomeni
* 2004 — Ərəb ədəbi dilində şərt budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələr
* 2004 — İslam əxlaqı və onun əsas prinsipləri
* 2004 — Müsəlman alimlərinin qloballaşmaya münasibətinə dair bəzi qeydlər
* 2004 — S.S.Rəşadinin «Sərf nəhv» kitabı haqqında
* 2004 — Sibəveyhiyə tutulan iki məşhur irad barəsində bir neçə söz. Orta əsr əlyazmaları və Azərbaycan mədəniyyəti tarixi problemləri
* 2003 — Əbu Həyyanın bəzi dilçilik görüşləri
* 2003 — Təsəvvüfdə ariflə alimin fərqi. Şərqşünaslığın aktual problemləri.(Q.T. Məmmədəliyeva ilə birlikdə)
* 2003 — Aida İmanquliyeva Azərbaycan şərqşünaslığının ən görkəmli nümayəndələrindən biri kimi
* 2002 — Islam against terrorism, extremism and aggression. Cooperation for peace in the Caucasus. (Tbilisi)
* 2002 — Сравнительный анализ индикативных и императивных наклонений в арабском языке и иврите (C. Fərzəliyevlə birlikdə)
== Mükafatları ==
* "[[Azərbaycan Respublikasının əməkdar elm xadimi]]" fəxri adı — 28 oktyabr 1992
* "Dağıstan Respublikasının əməkdar elm xadimi" fəxri adı 2003
* [["Şöhrət" ordeni (Azərbaycan)|"Şöhrət" ordeni]] — 26 avqust 2002<ref>[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&target=1&docid=1574&doctype=0 ''"V. M. Məmmədəliyevin "Şöhrət" ordeni ilə təltif edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 26 avqust 2002-ci il tarixli, 777 nömrəli '''Fərmanı'''.]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} e-qanun.az {{az}}</ref>.
* [["Şərəf" ordeni]] — 30 oktyabr 2009<ref>[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&target=1&docid=18547&doctype=0 ''"V.M.Məmmədəliyevin “Şərəf” ordeni ilə təltif edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 30 oktyabr 2009-cu il tarixli, 541 nömrəli '''Sərəncamı'''.]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} e-qanun.az {{az}}</ref>
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdü]] — 30 avqust 2012
* "Qızıl çinar" beynəlxalq mükafatı — 10 may 2017<ref>[http://azertag.az/xeber/Umummilli_Liderin_anadan_olmasinin_94_cu_ildonumune_ve_Heyder_Aliyev_Fondunun_fealiyyetinin_13_illiyine_hesr_olunan_tenteneli_merasim_kechirilib_Azerbaycan_Prezidenti_Ilham_Aliyev_merasimde_istirak_edib-1058806 Vasim Məmmədəliyev “Qızıl çinar” beynəlxalq mükafatına layiq görülüb]</ref>
== İstinadlar ==
{{İstinad stili}}
{{İstinad siyahısı}}
== Həmçinin bax ==
{{Vikianbar kateqoriyası|Vasim Məmmədəliyev}}
== Xarici keçidlər ==
* {{facebook|vasimmemmedeliyev}} {{az}}
[[Kateqoriya:Azərbaycan şərqşünasları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan alimləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı alimlər]]
[[Kateqoriya:Ərəbşünaslar]]
[[Kateqoriya:Dinşünaslar]]
[[Kateqoriya:Bakıda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Bakı Dövlət Universitetinin məzunları]]
[[Kateqoriya:Quran tərcüməçiləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Respublikasının əməkdar elm xadimləri]]
[[Kateqoriya:AMEA-nın müxbir üzvləri]]
[[Kateqoriya:AMEA-nın həqiqi üzvləri]]
[[Kateqoriya:"Qızıl çinar" beynəlxalq mükafatının qalibləri]]
[[Kateqoriya:II Fəxri Xiyabanda dəfn olunanlar]]