Diqqət! 4 aprel 2024-cü il tarixdən saytın yeni versiyası sheki.org domenində fəaliyyət göstərir. Bu köhnə versiyadır və yenilənməsi məhdudlaşdırılıb.

Changes

Jump to navigation Jump to search
Nəzərə çarpan dəyişiklik yoxdur.
Sətir 38: Sətir 38:     
== Haqqında məlumatlar ==
 
== Haqqında məlumatlar ==
Azərbaycan Milli Elmlər Aka­de­mi­ya­sı­nın müxbir  üzvü Əbdüləzəl Məmməd oğlu Dəmir­çi­za­də 1909-cu ildə Şəkidə anadan ol­muşdur. O, ibtidai və or­ta təh­silini Şəkidə almışdır. Şəki Müəllimlər Se­mi­nariyasını bitirdikdən sonra 1925-ci ildə 2 saylı şəhər mək­tə­bində müəl­lim kimi əmək fəaliy­yə­tinə başlamışdır. Onun ilk məqaləsi də həmin ildə «Yeni Məktəb» məc­muəsində dərc edil­miş­dir. Ə.Də­mir­­çi­za­də gəncliyində bədii yaradı­cılığa bö­yük həvəs göstərmiş, bir sıra şeirlər, heka­yə­lər və oçerklər yazmışdır. La­kin onu elmi iş da­ha çox maraqlan­dır­mış və buna görə də bü­tün fəaliyyətini elmi tədqiqat sahəsinə isti­qa­mətlən­dirmişdir.
+
8 iyul 1909-cu il tarixdə Nuxada anadan olub.
Ə.Dəmirçizadə 1929-cu ildə Bakı şəhərinə gəlmiş və ADU-nun Peda­qoji fakültə­sinə daxil ol­muşdur. O, 1933-cü ildə APİ-nin Dil­­lər kafedrasına aspirant qəbul olun­muşdur. 1936-cı ildə «Türk dili» adlı ilk  kitabı, as­pi­ran­tu­ra­nı qur­tar­dıqdan sonra isə, yəni 1938-ci ildə «Azər­bay­can ədəbi dili tarixinin xüla­sə­ləri» adlı ikinci kitabı işıq üzü görmüşdür. 1940-cı ildə Ə.Dəmirçizadəyə filolo­giya elmləri nami­zə­di alimlik dərəcəsi verilmişdir.
     −
Dil tarixi sahəsində elmi tədqiqatlarını da­­vam etdirən alim 1944-cü ildə «Azərbaycan di­linin ta­rixi (qədim dövr)» mövzusunda dok­tor­luq disser­ta­siyası müdafiə etmişdir. 1945-ci il­də isə professor elmi adına layiq görül­müş­dür. O, 1940-cı ildən 1943-cü ilə qə­dər Azər­baycan Dövlət Universi­tetində (in­di­ki BDU), 1943-cü ildən ömrünün sonuna qə­dər isə Azər­baycan Pedaqoji İnsti­tutunda Azər­baycan dilçiliyi kafed­ralarına rəh­bərlik etmişdir.
+
=== Təhsili ===
 +
Nuxada ibtidai və or­ta təh­sil alıb.  
   −
Ə.Dəmirçizadə 1955-ci il­də Azərbaycan EA-nın müxbir üz­vü seçil­miş­dir. Onun 20-dən çox ki­tabı, 200-dən artıq elmi və elmi-me­to­dik məqa­ləsi çap olun­muş­dur. Bu əsər­lərdə yenilikçi alim ki­mi daha çox Azər­baycan dilçiliyinin iş­lə­nil­mə­miş sahələri (fonetika, orfoepiya, eti­mo­lo­gi­ya, üslubiy­yat, dil tarixi və s.) araş­dı­rıl­mış­dır. Alimin «Azərbaycan dili tarixi xü­la­sə­lə­ri», «M.F.Axundov dil haq­qında və Axun­do­vun dili», «Azər­baycan dilinin tarixi», «Azər­bay­can ədəbi dilinin inkişaf yolları», «Kitabi-Dədə Qorqud» dastanının dili», «Azəri ədəbi di­linin tarixi», «Azərbaycan di­li­­nin tarixi qram­matikası»  və ölümün­dən sonra çap olun­muş «Azərbaycan ədəbi dilinin tarixi (II his­sə)», «Azər­baycan dili orfoepi­yasının əsasları» ki­­tabları yalnız Azərbaycan dilçi­liyi­ni deyil, ümu­milikdə türkologiya elmini zən­gin­ləş­dir­miş­dir. Görkəmli alim etimoloji tədqi­qat­lar sahəsində də xey­li iş görmüş, araş­dırmalarını ümu­mi­ləş­di­rə­rək 1962-ci ildə «50 söz» adlı orijinal kitab nəşr etdirmişdir.
+
Nuxa Müəllimlər Se­mi­nariyasını bitirib.  
 +
 
 +
1929-cu ildə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin peda­qoji fakültə­sinə,
 +
 
 +
1933-cü ildə V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutun aspiranturasına daxil olub.
 +
 
 +
=== Əmək fəaliyyəti ===
 +
1925-ci ildən Nuxa şəhər 2 saylı mək­tə­bində müəl­lim işləyib.
 +
 
 +
=== Ədəb-publisistik fəaliyyəti===
 +
1925-ci ildə ilk məqaləsi «Yeni Məktəb» məc­muəsində dərc olunub.
 +
 
 +
Gəncliyində bədii yaradı­cılığa bö­yük həvəs göstərib, bir sıra şeirlər, heka­yə­lər və oçerklər yazıb.
 +
 
 +
=== Elmi fəaliyyəti===
 +
1936-cı ildə «Türk dili» adlı ilk elmi kitabı,
 +
 
 +
1938-ci ildə «Azər­bay­can ədəbi dili tarixinin xüla­sə­ləri» adlı ikinci kitabı çap olunub.
 +
 
 +
1940-cı ildə filolo­giya elmləri nami­zə­di elmi dərəcəsini alıb.
 +
 
 +
1944-cü ildə «Azərbaycan di­linin ta­rixi (qədim dövr)» mövzusunda dok­tor­luq disser­ta­siyası müdafiə edib.
 +
 
 +
1945-ci il­də isə professor elmi adını alıb.
 +
 
 +
1955-ci il­də Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üz­vü seçil­ib.  
 +
 
 +
Onun 20-dən çox ki­tabı, 200-dən artıq elmi və elmi-me­to­dik məqa­ləsi çap olun­mub. Bu əsər­lərdə yenilikçi alim ki­mi daha çox Azər­baycan dilçiliyinin iş­lə­nil­mə­miş sahələri (fonetika, orfoepiya, eti­mo­lo­gi­ya, üslubiy­yat, dil tarixi və s.) araş­dı­rıl­mış­dır. Alimin «Azərbaycan dili tarixi xü­la­sə­lə­ri», «M.F.Axundov dil haq­qında və Axun­do­vun dili», «Azər­baycan dilinin tarixi», «Azər­bay­can ədəbi dilinin inkişaf yolları», «Kitabi-Dədə Qorqud» dastanının dili», «Azəri ədəbi di­linin tarixi», «Azərbaycan di­li­­nin tarixi qram­matikası»  və ölümün­dən sonra çap olun­muş «Azərbaycan ədəbi dilinin tarixi (II his­sə)», «Azər­baycan dili orfoepi­yasının əsasları» ki­­tabları yalnız Azərbaycan dilçi­liyi­ni deyil, ümu­milikdə türkologiya elmini zən­gin­ləş­dir­miş­dir. Görkəmli alim etimoloji tədqi­qat­lar sahəsində də xey­li iş görmüş, araş­dırmalarını ümu­mi­ləş­di­rə­rək 1962-ci ildə «50 söz» adlı orijinal kitab nəşr etdirmişdir.
    
AMEA-nın müxbir üzvü Əbdüləzəl Də­mir­çizadə 1979-cu ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.
 
AMEA-nın müxbir üzvü Əbdüləzəl Də­mir­çizadə 1979-cu ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.
 +
 +
=== Əmək fəaliyyəti===
 +
1940–1943-cü illərdə S.M.kirov adına Azər­baycan Dövlət Universi­tetində,
 +
 +
1943-cü ildən ömrünün sonuna qə­dər isə V.İ.Lenin adına Azər­baycan Pedaqoji İnsti­tutunda azər­baycan dilçiliyi kafed­rasının müdiri olub.
 +
 +
=== Vəfatı===
    
== Xatirəsi ==
 
== Xatirəsi ==

Naviqasiya menyusu