Diqqət! 4 aprel 2024-cü il tarixdən saytın yeni versiyası sheki.org domenində fəaliyyət göstərir. Bu köhnə versiyadır və yenilənməsi məhdudlaşdırılıb. Lakin 6 yanvar 2025-ci il tarixədək bu vəziyyətdə internetdə qalacaqdır...

Changes

Jump to navigation Jump to search
Nəzərə çarpan dəyişiklik yoxdur.
Sətir 5: Sətir 5:  
|Şəkil            = Mövsüm Salamov.jpg
 
|Şəkil            = Mövsüm Salamov.jpg
 
|Şəkil miqyası    =  
 
|Şəkil miqyası    =  
|Şəkil məlumat    = Mövsüm Salamov
+
|Şəkil məlumat    = Mövsüm Salamov.
 
|İlk adı          =  
 
|İlk adı          =  
 
|Doğum tarixi    = {{doğum tarixi |1905||}}
 
|Doğum tarixi    = {{doğum tarixi |1905||}}
|Doğum yeri      = Nuxa
+
|Doğum yeri      = [[Nuxa]], [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{Rusİmp}}
 
|Vəfatı          = {{Vəfat tarixi|1985| | }} (80 yaşında)
 
|Vəfatı          = {{Vəfat tarixi|1985| | }} (80 yaşında)
|Vəfat yeri      = Bakı
+
|Vəfat yeri      = Bakı, {{AzSSR}}, {{SSRİ}}
 
|Vəfat səbəbi    =  
 
|Vəfat səbəbi    =  
 
|Atası            = Əsgər Salamov
 
|Atası            = Əsgər Salamov
Sətir 25: Sətir 25:  
|Fəaliyyəti      =  
 
|Fəaliyyəti      =  
 
|Fəaliyyət illəri =  
 
|Fəaliyyət illəri =  
|Mükafatları      = {{"Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi ilə əlaqədar" yubiley medalı}}{{Azərbaycan SSR əməkdar mədəniyyət işçisi|1978}}
+
|Mükafatları      = {{Azərbaycan SSR əməkdar mədəniyyət işçisi|1978}}<br/>{{Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi ilə əlaqədar yubiley medalı}}{{"Əmək veteranı" medalı}}
 
|imdb id          =  
 
|imdb id          =  
 
|İmzası          =  
 
|İmzası          =  
 
|Sayt            =  
 
|Sayt            =  
 
}}
 
}}
 
+
'''Mövsüm Salamov''' (1905–1985)  — tanınmış şərqşünas, dosent, [[Azərbaycan SSR əməkdar mədəniyyət işçisi]], “Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi” Dövlət tarixi-memarlıq qoruq-muzeyinin ilk direktoru.
'''Mövsüm Salamov''' (1905–1985)  — tanınmış şərqşünas, dosent, [[Azərbaycan SSR-in əməkdar mədəniyyət işçisi]], “Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi” Dövlət tarixi-memarlıq qoruq-muzeyinin ilk direktoru.
      
==Haqqında məlumatlar==
 
==Haqqında məlumatlar==
Sətir 37: Sətir 36:     
===Təhsili===
 
===Təhsili===
1920-ci ildə Nuxada – molla məktəbində, ilk təhsilini bitirib.  
+
1920-ci ildə Nuxada – molla məktəbində, ibtidai təhsilini bitirib.  
    
1920 – 1922-ci illərdə Nuxada – yeni təşkil edilmiş gecə məktəbində,  
 
1920 – 1922-ci illərdə Nuxada – yeni təşkil edilmiş gecə məktəbində,  
   −
1922 – 1926-cı illərdə Bakıdakı Fəhlə fakültəsinə – Rabfakda,  
+
1922 – 1926-cı illərdə Bakıdakı Fəhlə Fakültəsinə (Rabfak),  
   −
1926 – 1930-cu illərdə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin şərq fakültəsində
+
1926 – 1930-cu illərdə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin şərq fakültəsində,
    
1930 – 1932-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Elmi-Tədqiqat İnstitutunun aspiranturasında təhsil alıb.   
 
1930 – 1932-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Elmi-Tədqiqat İnstitutunun aspiranturasında təhsil alıb.   
Sətir 54: Sətir 53:  
1934-cü ildə  Azərbaycan Dövlət muzeyinə direktor təyin olunub.
 
1934-cü ildə  Azərbaycan Dövlət muzeyinə direktor təyin olunub.
    +
Həbs müddəti bitdikdən sonra Komi MSSR-də sürgündə olarkən, kərpic zavodunda əvvəl fəhlə, sonra baş usta, daha sonra sex rəisi, baş direktor vəzifəsində çalışıb.
 +
 +
1960-cı ildə Şirvanşahlar sarayına,
    +
1964-cü ildən isə yeni yaradılmış “Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi” Dövlət Tarixi-Memarlıq Qoruq-Muzeyinə direktor təyin olunub və 1980-cı illərin əvvələrinə qədər həmin vəzəfədə çalışıb, sonra isə görmə qabiliyyətini itirdiyinə və yaşına görə təqaüdə çıxıb.
    
===Elmi fəaliyyəti===
 
===Elmi fəaliyyəti===
Sətir 61: Sətir 64:  
1935-ci ildə Tehranda təşkil olunmuş Şərq xalqlarının tarixinə həsr edilmiş konfransa qatılıb və məruzə ilə çıxış edib.
 
1935-ci ildə Tehranda təşkil olunmuş Şərq xalqlarının tarixinə həsr edilmiş konfransa qatılıb və məruzə ilə çıxış edib.
   −
===Həbs və sürgün həyatı===
+
===Məhkumluğu===
28 fevral 1938-ci il tarixdə SSRİ əleyhinə fəaliyyət ittihamı ilə həbs olunub. Şəxsi işində həbs edilməsinin əsas səbəblərindən biri kimi pantürkizmə meyl etməsi və həyat yoldaşı [[Sara Aşurbəyli|Sara Aşurbəylinin]] qohumları ilə sıx əlaqələrdə olması göstərilirdi. Ona 10 il həbs, 5 il də sürgün cəzası verilir. Həbs illəri Sibirdə keçir (Bəzi məlumatlara<ref>Bu barədə Mövsüm Salamovun yaxın qohumları danışırlar – onlar bunu Mövsüm Salamovun özündən eşitdiklərini deyirlər.</ref> görə, Hüseyn Cavidlə eyni həbs düşərgəsində saxlanılmış, Hüseyn Cavid onun qolları arasında dünyasını dəyişmişdir. Mövsüm Salamov Hüseyn Cavidin dəfn olunduğu yeri və qəbrinin nömrəsini yadında saxlamış və bunun sayəsində də gələcəkdə Hüseyn Cavidin qalıqlarının tapılıb Azərbaycana aparılması, Azərbaycanda dəfn edilməsi mümkün olmuşdu.) Həbs müddəti bitdikdən sonra Komi MSSR-də sürgün həyatı yaşayır. Orada kərpic zavodunda əvvəlcə fəhlə işləyir. Sonra həmin zavodda baş usta, sex rəisi və baş direktor vəzifələrində çalışır.
+
28 fevral 1938-ci il tarixdə SSRİ əleyhinə fəaliyyət ittihamı ilə həbs olunub. Şəxsi işində həbs edilməsinin əsas səbəblərindən biri kimi pantürkizmə meyl etməsi və həyat yoldaşı [[Sara Aşurbəyli|Sara Aşurbəylinin]] qohumları ilə sıx əlaqələrdə olması göstərilirdi. Ona 10 il həbs, 5 il də sürgün cəzası verilir. Həbs illəri Sibirdə keçir (Bəzi məlumatlara<ref>Bu barədə Mövsüm Salamovun yaxın qohumları danışırlar – onlar bunu Mövsüm Salamovun özündən eşitdiklərini deyirlər.</ref> görə, Hüseyn Cavidlə eyni həbs düşərgəsində saxlanılmış, Hüseyn Cavid onun qolları arasında dünyasını dəyişmişdir. Mövsüm Salamov Hüseyn Cavidin dəfn olunduğu yeri və qəbrinin nömrəsini yadında saxlamış və bunun sayəsində də gələcəkdə Hüseyn Cavidin qalıqlarının tapılıb Azərbaycana aparılması, Azərbaycanda dəfn edilməsi mümkün olmuşdu.) Həbs müddəti bitdikdən sonra Komi MSSR-də sürgün həyatı yaşayıb.  
   −
===Yenidən Bakıda===
+
1956-cı ildə bəraət alıb.
Mövsüm Salamov 1956-cı ildə bəraət alsa da, yalnız 1959-cu ildə Bakıya qayıdır. 1960-cı ildə Şirvanşahlar sarayına direktor təyin olunur. 1964-cü ildən isə yeni yaradılmış “Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi” Dövlət tarixi-memarlıq qoruq-muzeyinin direktoru olur. Tezliklə, qoruq-muzeyin Mərdəkan, Atəşgah, Qız qalası filialları açılır, Abşeron memarlıq abidələrinin mühafizəsi, istifadəsi tədqiq və təbliği işi də Mövsüm Salamovun sərəncamına verilir.
     −
Mövsüm Salamov XX əsrin səksənıncı illərinin əvvəllərinə qədər “Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi” Dövlət tarixi-memarlıq qoruq-muzeyinin direktoru vəzifəsində çalışıb. Sonra görmə qabiliyyətini itirdiyinə və yaşına görə təqaüdə çıxıb, 1985-ci ildə Bakıda vəfat edib, Bakıda da torpağa tapşırılıb.
+
1959-cu ildə Bakıya qayıdıb.
    
===Təltif və mükafatları===
 
===Təltif və mükafatları===
Sətir 73: Sətir 75:  
* “Əla işə görə” döş nişanı;
 
* “Əla işə görə” döş nişanı;
 
* 22 noyabr 1967-ci il – “Əmək fədakarlığına görə” medalı;
 
* 22 noyabr 1967-ci il – “Əmək fədakarlığına görə” medalı;
* 31 mart 1970 – [["Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi ilə əlaqədar" yubiley medalı|“Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi ilə əlaqədar” yubiley medalı]];
+
* 31 mart 1970 – [[Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi ilə əlaqədar yubiley medalı|“Leninin yubiley” medalı]]
 
* “1973-cü ilin sosialist yarışının qalibi” döş nişanı;
 
* “1973-cü ilin sosialist yarışının qalibi” döş nişanı;
 
* 12 aprel 1977-ci il – “N. K. Krupskaya” medalı;
 
* 12 aprel 1977-ci il – “N. K. Krupskaya” medalı;
* 24 may 1978-ci il – “Azərbaycan SSR-in əməkdar mədəniyyət işçisi” fəxri adı;
+
* 24 may 1978-ci il – “[[Azərbaycan SSR əməkdar mədəniyyət işçisi]]” fəxri adı;
* 31 avqust 1981 – “Əmək veteranı” medalı.
+
* 31 avqust 1981 – [["Əmək veteranı" medalı|“Əmək veteranı” medalı]].
    
===Vəfatı===
 
===Vəfatı===
1985-ci ildə – 80 yaşında, Bakıda vəfat edib.
+
1985-ci ildə – 80 yaşında, Bakıda vəfat edib. Bakıda da dəfn edilib.
    
===Ailəsi===
 
===Ailəsi===
 
[[Şəkil:Mövsüm Salamov, bacı və qardaşları.jpg|thumb|left|400px|'''Mövsüm Salamov bacı-qardaşları ilə birlikdə''' (''Birinci sırada soldan: [[Saleh Əsgərzadə]], [[Səidə Salamova]], [[Vahid Salamov]]; İkinci sırada sağdan: [[Qurbanəli Salamov]], Mövsüm Salamov, [[Məmmədəmin Əsgərzadə]]'') ]].
 
[[Şəkil:Mövsüm Salamov, bacı və qardaşları.jpg|thumb|left|400px|'''Mövsüm Salamov bacı-qardaşları ilə birlikdə''' (''Birinci sırada soldan: [[Saleh Əsgərzadə]], [[Səidə Salamova]], [[Vahid Salamov]]; İkinci sırada sağdan: [[Qurbanəli Salamov]], Mövsüm Salamov, [[Məmmədəmin Əsgərzadə]]'') ]].
* Atası: Mövsüm Əsgər oğlu Salamov, dəmirçi.  
+
* ''Atası:'' '''Mövsüm Əsgər oğlu Salamov''', dəmirçi.  
* Anası: Mariyə Hacı Zəkəriyyə qızı.
+
* ''Anası:'' '''Mariyə Hacı Zəkəriyyə''' qızı.
* Qardaş-bacıları: 1 bacısı və 4 qardaşı olub (şəkildə adları göstərilir).  
+
* ''Qardaş-bacıları:'' 1 bacısı və 4 qardaşı olub (şəkildə adları göstərilir).  
   −
*Həyat yoldaşları: Mövsüm Salamov sürgünə göndərilərkən birinci həyat yoldaşı Sara Aşurbəyli ilə nikahını rəsmi şəkildə pozdurmuşdu. Bundan sonra Sara Aşurbəyli başqa bir kişi ilə evlilik həyatı yaşayıb. Mövsüm Salamov isə Komidə Mariya Qorban adlı bir ukraynalı qadınla ailə qurub. Onun ölümündən sonra, ömrünün sonuna yaxın anasının dayısı nəvəsi olan Şəfiqə Bağbanlı ilə evli olub.
+
* ''Həyat yoldaşları'': Mövsüm Salamov sürgünə göndərilərkən birinci həyat yoldaşı Sara Aşurbəyli ilə nikahını rəsmi şəkildə pozdurmuşdu. Bundan sonra '''Sara Aşurbəyli''' başqa bir kişi ilə evlilik həyatı yaşayıb. Mövsüm Salamov isə Komidə '''Mariya Qorban''' adlı bir ukraynalı qadınla ailə qurub. Onun ölümündən sonra, ömrünün sonuna yaxın anasının dayısı nəvəsi olan '''Şəfiqə Bağbanlı''' ilə evli olub.
   −
==100 illik yubileyi==
+
===Xatirəsi===
 
[[Şəkil:Mövsüm Salamov-100.jpg|thumb|right|400px|2005-ci ildə “Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi” Dövlət tarixi-memarlıq qoruq-muzeyində Mövsüm Salamovun anadan olmasının 100 illiyi münasibəti ilə təşkil olunmuş tədbir iştirakçilarından bir qurup.]]
 
[[Şəkil:Mövsüm Salamov-100.jpg|thumb|right|400px|2005-ci ildə “Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi” Dövlət tarixi-memarlıq qoruq-muzeyində Mövsüm Salamovun anadan olmasının 100 illiyi münasibəti ilə təşkil olunmuş tədbir iştirakçilarından bir qurup.]]
 
Mövsüm Salamovun anadan olmasının 100 illiyi münasibəti ilə “Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi” Dövlət tarixi-memarlıq qoruq-muzeyində Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi əməkdaşlarının və respublikanın elm və mədəniyyət xadimlərinin iştirakı ilə 19 oktyabr 2005-ci il tarixdə toplantı təşkil edilmişdir. Tədbir barədə Azərbaycanın aparıcı KİV-də məlumat gedib<ref>[https://azertag.az/xeber/MOVSUM_SALAMOVUN_100_ILLIK_YUBILEYI_QEYD_OLUNMUSDUR-326822 AZƏRTAC/Mədəniyyət/Mövsüm Salamovun 100 illik yubileyi qeyd olunmuşdur]</ref>, “Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi” Dövlət tarixi-memarlıq qoruq-muzeyi tərəfindən aşağıda adları göstərilən məqalələrdən ibarət kitabça nəşr olunub:
 
Mövsüm Salamovun anadan olmasının 100 illiyi münasibəti ilə “Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi” Dövlət tarixi-memarlıq qoruq-muzeyində Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi əməkdaşlarının və respublikanın elm və mədəniyyət xadimlərinin iştirakı ilə 19 oktyabr 2005-ci il tarixdə toplantı təşkil edilmişdir. Tədbir barədə Azərbaycanın aparıcı KİV-də məlumat gedib<ref>[https://azertag.az/xeber/MOVSUM_SALAMOVUN_100_ILLIK_YUBILEYI_QEYD_OLUNMUSDUR-326822 AZƏRTAC/Mədəniyyət/Mövsüm Salamovun 100 illik yubileyi qeyd olunmuşdur]</ref>, “Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi” Dövlət tarixi-memarlıq qoruq-muzeyi tərəfindən aşağıda adları göstərilən məqalələrdən ibarət kitabça nəşr olunub:

Naviqasiya menyusu