Changes

Muzeydə çalışdığı illərdə gənc tarixçi-alim olan Mövsüm Salamov xalqımızın tarixi yerlərini, qədim tikililəri aşkara çıxarmaq, xalqımızın adət ənənələrini əks etdirən arxeoloji tapıntıları aşkar edib Muzeyə gətirir, muzey fondunun genişləndirilməsi ilə məşğul olmaqdan həzz alırdı. Həmin illərdə Bakının Bayıl yamacında vaxtilə, mövcud olan məscidi, oradakı qəbiristanlıqda dəfn edilmiş xalq qəhrəmanlarının məzarlarını uçurub şose yolu tikmək qərarı qəbul

Muzeydə çalışdığı illərdə gənc tarixçi-alim olan Mövsüm Salamov xalqımızın tarixi yerlərini, qədim tikililəri aşkara çıxarmaq, xalqımızın adət ənənələrini əks etdirən arxeoloji tapıntıları aşkar edib Muzeyə gətirir, muzey fondunun genişləndirilməsi ilə məşğul olmaqdan həzz alırdı. Həmin illərdə Bakının Bayıl yamacında vaxtilə, mövcud olan məscidi, oradakı qəbiristanlıqda dəfn edilmiş xalq qəhrəmanlarının məzarlarını uçurub şose yolu tikmək qərarı qəbul

edilmişdi. Bundan xəbər tutan Mövsüm Salmanov həmin qəbiristanlıqda dəfn olunmuş xalq qəhrəmanı Cavanşirin məzarındakl baş daşını gecəliklə gətirib muzeyin sirzəmisində gizlətmişdi. 1935-ci ildə Tehranda Beynəlxalq şərqşünaslar konqresi keçirilirdi, həmin konqresdə Azərbaycandan Mövsüm Salamov iştirak etmiş, Azərbaycanın qədim tarixinə aid məruzə ilə çıxış etmişdir. Həmin çıxışına görə SSRİ-nın Ali Sovetinin sədri Mixail Kalinin tərəfindən cib saatı ilə mükafatlandırılmışdı. Sonralar uzun sürgün illərində Mövsüm Salamov həmin saatı min bir məşəqqətlərlə qoruyub saxlamışdı və sonda bəraət almaq ərəfəsində onu öz şəxsiyyətini təsdiq etmək üçün əşyayi-dəlil kimi təqdim etmişdi.

edilmişdi. Bundan xəbər tutan Mövsüm Salamov həmin qəbiristanlıqda dəfn olunmuş xalq qəhrəmanı Cavanşirin məzarındakl baş daşını gecəliklə gətirib muzeyin sirzəmisində gizlətmişdi. 1935-ci ildə Tehranda Beynəlxalq şərqşünaslar konqresi keçirilirdi, həmin konqresdə Azərbaycandan Mövsüm Salamov iştirak etmiş, Azərbaycanın qədim tarixinə aid məruzə ilə çıxış etmişdir. Həmin çıxışına görə SSRİ-nın Ali Sovetinin sədri Mixail Kalinin tərəfindən cib saatı ilə mükafatlandırılmışdı. Sonralar uzun sürgün illərində Mövsüm Salamov həmin saatı min bir məşəqqətlərlə qoruyub saxlamışdı və sonda bəraət almaq ərəfəsində onu öz şəxsiyyətini təsdiq etmək üçün əşyayi-dəlil kimi təqdim etmişdi.

Həmin illərdə xalqın maarifləndirilməsi hərəkatında məşhur mütərəqqi şair Hüseyn Cavid, aktyorlar Ülvi Rəcəb, Abbas Mirzə Şərifzadə, maarifpərvər siyasi xadim Dadaş Bunyadzadə, gənc istedadlı şair Mikayıl Müşviq və bir çox başqa ziyalılar da fəal iştirak edirdilər. Həmişə olduğu kimi o vaxtlar respublika rəhbərliyndə özünə yer tapmış erməniləri bu hərəkatlar heç də qane etmirdi – onlar Azərbaycanın və onun gənc nəslinin inkişaf etməsini istəmirdilər. Odur ki ölkəmizdə müxtəlif qondarma günahlarla şərlənmələr başlayaraq repressiya maşını işə salındı. 1938-ci ilin fevral ayında Salamov Mövsümün də qapısı döyüldü, misli görünməmiş şər, böhtana məruz qalaraq onu başqa siyasi dustaqlar kimi “Xalq düşməni” damğasıyla Sibirə yola saldılar. Həyat yoldaşı Sara xanım isə özünü bu böhtanlardan qorumaq məqsədi ilə təcili surətdə boşanma haqqında sənəd təşkil etmişdi.

Həmin illərdə xalqın maarifləndirilməsi hərəkatında məşhur mütərəqqi şair Hüseyn Cavid, aktyorlar Ülvi Rəcəb, Abbas Mirzə Şərifzadə, maarifpərvər siyasi xadim Dadaş Bunyadzadə, gənc istedadlı şair Mikayıl Müşviq və bir çox başqa ziyalılar da fəal iştirak edirdilər. Həmişə olduğu kimi o vaxtlar respublika rəhbərliyndə özünə yer tapmış erməniləri bu hərəkatlar heç də qane etmirdi – onlar Azərbaycanın və onun gənc nəslinin inkişaf etməsini istəmirdilər. Odur ki ölkəmizdə müxtəlif qondarma günahlarla şərlənmələr başlayaraq repressiya maşını işə salındı. 1938-ci ilin fevral ayında Salamov Mövsümün də qapısı döyüldü, misli görünməmiş şər, böhtana məruz qalaraq onu başqa siyasi dustaqlar kimi “Xalq düşməni” damğasıyla Sibirə yola saldılar. Həyat yoldaşı Sara xanım isə özünü bu böhtanlardan qorumaq məqsədi ilə təcili surətdə boşanma haqqında sənəd təşkil etmişdi.

iradəsi ilə ətrafdakılarla söhbətləşər, danışıb gülərdi. 1985-ci ildə 80 yaşında Mövsüm Salamov bu dünyaya gözlərini əbədi yumdu və doğma vətənində Bakıda dəfn olunmaq ona nəsib oldu.

iradəsi ilə ətrafdakılarla söhbətləşər, danışıb gülərdi. 1985-ci ildə 80 yaşında Mövsüm Salamov bu dünyaya gözlərini əbədi yumdu və doğma vətənində Bakıda dəfn olunmaq ona nəsib oldu.

Allah Rəhmət eləsin! Ancaq onun sevimli Muzeyi – Şirvanşahlar sarayı, günü-gündən öz sərhədlərini genişləndirir, sevimli paytaxtımızın tarixi şöhrətini bütün dünyaya yaymaqda davam edir, Mövsüm Salamovun ruhunu sevindirir!

Allah Rəhmət eləsin! Ancaq onun sevimli Muzeyi – Şirvanşahlar sarayı, günü-gündən öz sərhədlərini genişləndirir, sevimli paytaxtımızın tarixi şöhrətini bütün dünyaya yaymaqda davam edir, Mövsüm Salamovun ruhunu sevindirir!

===Səidə Əskər qızı Qazıyeva===

===Səidə Əskər qızı Qazıyeva===