39.972
edits
Changes
Jump to navigation
Jump to search
Sətir 39:
Sətir 39: − + − + − + − + − + − + Sətir 63:
Sətir 63: − + Sətir 72:
Sətir 72: − + Sətir 90:
Sətir 90: − + − + − + − + − + − − + − + − − + Sətir 139:
Sətir 137: − + Sətir 145:
Sətir 143: − + Sətir 155:
Sətir 153: − Sətir 164:
Sətir 161: − + Sətir 178:
Sətir 175: − + Sətir 191:
Sətir 188: − + − + − + − + − + − + + Sətir 224:
Sətir 222: − + − + Sətir 236:
Sətir 234: − + Sətir 247:
Sətir 245: − + + − + − + + − + − + Sətir 278:
Sətir 278: − + Sətir 285:
Sətir 285: − − − == İstinadlar == − {{İstinad siyahısı}} − − # Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti” (2007), II cild, Bakı, “Şərq-qərb”, səh:150. − # Y.Paşa: (2012) “Padar kəndinin ensiklopediyası”, Bakı, “Zərdabi LTD” MMC, səh:40. − # N.Məşədixanım: (1992) “Azərbaycanda pirlər”, Bakı, Azərbaycan Dövlət Nəşriyyat-Poliqrafiya birliyi, səh:22-24. − # Xəlilli F: (2008) “Ağsuda tərəkəmə obaları:axtaçılar, padarlar, kəngərlilər və qaraqoyunlular”, Bakı, “Elm və təhsil”, səh:104. − # H.Nazim: “Oğuzdur elim mənim” (2008), Bakı, “Nasir” nəşriyyatı, səh:41. − # P.Abdulla: (1979) “Seçilmiş əsərləri”, Bakı, “Gənclik”, səh: 8-9. − # Ə.Y.Qasımov: (2015) “Klassik üslubda yazan şairlərimizin şeirlərində nikbinlik ənənəsi, fəlsəfi fikirlər” Bakı, BDU-nun xəbərləri (humanitar elmlər seriyası) №2, səh: 42. − # Qədimov Ə.H. (2005), “Qüdsi Vənəndinin yaradıcılığında Q.B.Zakir ənənələri”, Bakı, BDU-nun xəbərləri (humanitar elmlər seriyası) № 4,səh: 81. − # “Ustad nəfəsli saz-söz ərmağanı” (2020), Bakı, “Zərdabi Nəşr” MMC Nəşriyyat Poliqrafiya müəssisəsi, səh:141. − # C.Müjgan: (2007) “Padarlı Abdulla”, “Türk dünyası ədəbiyyatçıları ansiklopedisi”, Ankara, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı yayınları, səh: 7. − # Kərimov Y.S. (2017) “Q.B.Zakir: həyatı, dövrü, mühiti və müasirləri”, Bakı, AMEA-nın mətbəəsi, səh: 39. − # Allahmanlı M. (2017), “Təxəllüsü Vaqif, nəzmi Dürəfşan”, Bakı, “Ləman Nəşriyyat Poliqrafiya”, səh: 26. − # “Azərbaycan aşıq şeirindən seçmələr” I cild. (2005), Bakı, “Şərq-Qərb”, səh: 308.
Ədəbiyyat:Abdulla Padarlı (başlanğıc kodu nəzərdən keçir)
00:37, 18 dekabr 2023 versiyası
, 00:37, 18 dekabr 2023Nəzərə çarpan dəyişiklik yoxdur.
Dostu Məlikballı Qurban şeirlərinin birində onun haqqında yazırdı:
Dostu Məlikballı Qurban şeirlərinin birində onun haqqında yazırdı:
<poem>Padarda törəyib tazə əfəndi,
<center><poem>Padarda törəyib tazə əfəndi,
Yoxdu onun kimi bir alicənab,
Yoxdu onun kimi bir alicənab,
Puşidə niqab,
Puşidə niqab,
Göftgusu nab...<ref>Ə.Y.Qasımov: (2015) “Klassik üslubda yazan şairlərimizin şeirlərində nikbinlik ənənəsi, fəlsəfi fikirlər” Bakı, BDU-nun xəbərləri (humanitar elmlər seriyası) №2, səh: 42.</ref></poem>
Göftgusu nab...<ref>Ə.Y.Qasımov: (2015) “Klassik üslubda yazan şairlərimizin şeirlərində nikbinlik ənənəsi, fəlsəfi fikirlər” Bakı, BDU-nun xəbərləri (humanitar elmlər seriyası) №2, səh: 42.</ref></poem></center>
Araşdırmaçıların qənaətinə görə A.Padarlı zəngin söz ehtiyatına malik hazırcavab bir şəxs olmuşdur. Bunu onun müasiri Ş.Səmədlə deyişməsində də aydın görmək mümkündür:
Araşdırmaçıların qənaətinə görə A.Padarlı zəngin söz ehtiyatına malik hazırcavab bir şəxs olmuşdur. Bunu onun müasiri Ş.Səmədlə deyişməsində də aydın görmək mümkündür:
Şıx Səməd:
Şıx Səməd:
<poem>Nə heyvandır əsil-nəsil yetirməz?
<center><poem>Nə heyvandır əsil-nəsil yetirməz?
Nə ağacdır bəhər-meyvə gətirməz?
Nə ağacdır bəhər-meyvə gətirməz?
Hansı adam yaxşılığı itirməz,
Hansı adam yaxşılığı itirməz,
Hansı yerin ocaqları yeddidi?
Hansı yerin ocaqları yeddidi?</poem></center>
Abdulla Padarlı:
Abdulla Padarlı:
O qatırdı-əsil-nəsil yetirməz,
<center><poem>O qatırdı-əsil-nəsil yetirməz,
O söyüddür-bəhər-meyvə gətirməz,
O söyüddür-bəhər-meyvə gətirməz,
Əsil adam yaxşılığı itirməz,
Əsil adam yaxşılığı itirməz,
O Kəşmirdi, ocaqları yeddidir...</poem>
O Kəşmirdi, ocaqları yeddidir...</poem></center>
A.Padarlı geniş ədəbi əlaqələri vardı. Müasirlərindən Qasım bəy Zakir, Q.Şəkili, İ.B.Nakam, M. Qurban, Ş.Səməd, M.Şaban, həmyerliləri olan M.K.Vardani, P.Qarağani, M.R.İltica, Q.Cəbrayıl, M.Rövşən, A.Əhməd, M.Abbas, Ə.Salami və digərləri ilə sıx əlaqə saxlamışdır. Şairin məşhur yazıçı İ.B.Qutqaşınlı ilə ədəbi əlaqələrinin olduğu da etimal edilir. O, M.K.Vardaninin öz evində təşkil etdiyi musiqili-ədəbi məclisin fəal üzvü olmuşdur. Bundan başqa şairin Şəki və Şirvanda fəaliyyət göstərən digər ədəbi məclislərdə, o cümlədən Şamaxıdakı "Beytüs-Səfa” ədəbi məclisində iştirak etdiyi də istisna olunmur.
A.Padarlı geniş ədəbi əlaqələri vardı. Müasirlərindən Qasım bəy Zakir, Q.Şəkili, İ.B.Nakam, M. Qurban, Ş.Səməd, M.Şaban, həmyerliləri olan M.K.Vardani, P.Qarağani, M.R.İltica, Q.Cəbrayıl, M.Rövşən, A.Əhməd, M.Abbas, Ə.Salami və digərləri ilə sıx əlaqə saxlamışdır. Şairin məşhur yazıçı İ.B.Qutqaşınlı ilə ədəbi əlaqələrinin olduğu da etimal edilir. O, M.K.Vardaninin öz evində təşkil etdiyi musiqili-ədəbi məclisin fəal üzvü olmuşdur. Bundan başqa şairin Şəki və Şirvanda fəaliyyət göstərən digər ədəbi məclislərdə, o cümlədən Şamaxıdakı "Beytüs-Səfa” ədəbi məclisində iştirak etdiyi də istisna olunmur.
<poem>Dəxi qoydu yerə şairliyi bu Abdullah,
<poem>Dəxi qoydu yerə şairliyi bu Abdullah,
Bir də minbəd danışmaz süxəni-övzani.</poem>
Bir də minbəd danışmaz süxəni-övzani.</poem></center>
Şairin mənbələrdə qalan 20-yə qədər şeiri müasirlərinin dilində və Şirvan aşıqlarının repertuarlarında geniş yayılmışdı<ref>“Ustad nəfəsli saz-söz ərmağanı” (2020), Bakı, “Zərdabi Nəşr” MMC Nəşriyyat Poliqrafiya müəssisəsi, səh: 141.</ref>.
Şairin mənbələrdə qalan 20-yə qədər şeiri müasirlərinin dilində və Şirvan aşıqlarının repertuarlarında geniş yayılmışdı<ref>“Ustad nəfəsli saz-söz ərmağanı” (2020), Bakı, “Zərdabi Nəşr” MMC Nəşriyyat Poliqrafiya müəssisəsi, səh: 141.</ref>.
Şair şeirlərində insanı öz adına layiq olmağa çağırır. Onun əsərləri insanın öz ləyaqətini düzgün qiymətləndirilməsinə, onun özünü, kimliyini dərk etməsinə, həyatın mənasının nədən ibarət olduğunu anlamasına kömək edir. Əxlaqi-mənəvi keyfiyyətlərə yüksək qiymət verən A.Padarlı insanlara özlərinə qiymət qoymağı və öz yerlərini bilməyi, düşünüb danışmağı, ətrafındakı insanları yaxşı tanımağı, haqsızlıqlara dözməməyi məsləhət görür. O, “Mən” rədifli qoşmasında bu barədə deyir:
Şair şeirlərində insanı öz adına layiq olmağa çağırır. Onun əsərləri insanın öz ləyaqətini düzgün qiymətləndirilməsinə, onun özünü, kimliyini dərk etməsinə, həyatın mənasının nədən ibarət olduğunu anlamasına kömək edir. Əxlaqi-mənəvi keyfiyyətlərə yüksək qiymət verən A.Padarlı insanlara özlərinə qiymət qoymağı və öz yerlərini bilməyi, düşünüb danışmağı, ətrafındakı insanları yaxşı tanımağı, haqsızlıqlara dözməməyi məsləhət görür. O, “Mən” rədifli qoşmasında bu barədə deyir:
<poem>Adam gərək öz-özünə düşünə,
<center><poem>Adam gərək öz-özünə düşünə,
Kimnən gəzim, necə gəzim, harda mən.
Kimnən gəzim, necə gəzim, harda mən.
Tay-tuşlarım uyğun olsun özümə,
Tay-tuşlarım uyğun olsun özümə,
Haqsızlığa alışmışam, yanmışam,
Haqsızlığa alışmışam, yanmışam,
Çoxlarını candan əziz sanmışam,
Çoxlarını candan əziz sanmışam,
Çox az gördüm yaxın gələn darda mən!</poem>
Çox az gördüm yaxın gələn darda mən!</poem></center>
A.Padarlının əsərlərində həssas oxucuları düşündürəcək mötivlər çoxdur. Bunların içərisində içtimai mötivlər üstünlük təşkil edir.
A.Padarlının əsərlərində həssas oxucuları düşündürəcək mötivlər çoxdur. Bunların içərisində içtimai mötivlər üstünlük təşkil edir.
Hər şeydən əvvəl A.Padarlı vətənpərvər bir insan olub, Vətənini ürəkdən sevmişdir. Oxuduğu və səyahət etdiyi illərdə daim Vətən həsrəti çəkmişdir. Onun belə bir şeir parçası el arasında da məşhurdur:
Hər şeydən əvvəl A.Padarlı vətənpərvər bir insan olub, Vətənini ürəkdən sevmişdir. Oxuduğu və səyahət etdiyi illərdə daim Vətən həsrəti çəkmişdir. Onun belə bir şeir parçası el arasında da məşhurdur:
<poem>Ey Vətəndən gələn el aşinası,
<center><poem>Ey Vətəndən gələn el aşinası,
Mən də sənin kimi qəribəm, qərib.
Mən də sənin kimi qəribəm, qərib.
Yetir bir nişanə dağdan, arandan,
Yetir bir nişanə dağdan, arandan,
Mən də sənin kimi qəribəm, qərib.</poem>
Mən də sənin kimi qəribəm, qərib.</poem></center>
Vətənpərvər şairin əsərlərinin içərisində dövranın və cəmiyyətin eyiblərini, mənəviyyatsızlıqlara və zülmə etirazı, xalqın arzu və istəklərini əks etdirən əsərlər xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Şair “Görmədim” qoşmasında öz dövründən şikayətini belə dilə gətirir:
Vətənpərvər şairin əsərlərinin içərisində dövranın və cəmiyyətin eyiblərini, mənəviyyatsızlıqlara və zülmə etirazı, xalqın arzu və istəklərini əks etdirən əsərlər xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Şair “Görmədim” qoşmasında öz dövründən şikayətini belə dilə gətirir:
<poem>Neçə müddət könül intizar idi.
<center><poem>Neçə müddət könül intizar idi.
Fikrim, zikrim xəyalımda yar idi,
Fikrim, zikrim xəyalımda yar idi,
Dedilər ki, yaxşı dövran var idi,
Dedilər ki, yaxşı dövran var idi,
Mən çox gəzdim o dövranı görmədim.
Mən çox gəzdim o dövranı görmədim.</poem></center>
</poem>
Şair zarafatvari “Kəsəyən” rədifli müxəmməsində kəsəyəni xalqı soyub kovxa üçün aparan darğaya bənzədir. “Eşibən hücrəmizi döndərdi mal qazmasına” deyərək bildirir ki, ölkə natəmizlik, xəstəlik yayan “kəsəyənlərlə” doludur. Xalq bu bəlalardan xilas ola bilmir. Təsadüfi deyildir ki, müasiri M.K.Vardaniyə müraciətlə başlayan qoşmasında deyirdi:
Şair zarafatvari “Kəsəyən” rədifli müxəmməsində kəsəyəni xalqı soyub kovxa üçün aparan darğaya bənzədir. “Eşibən hücrəmizi döndərdi mal qazmasına” deyərək bildirir ki, ölkə natəmizlik, xəstəlik yayan “kəsəyənlərlə” doludur. Xalq bu bəlalardan xilas ola bilmir. Təsadüfi deyildir ki, müasiri M.K.Vardaniyə müraciətlə başlayan qoşmasında deyirdi:
<poem>Tufan oldu zülmü bizim Ağdaşın,
<center><poem>Tufan oldu zülmü bizim Ağdaşın,
Fəqirlər gücilən saxlardı başın.</poem>
Fəqirlər gücilən saxlardı başın.</poem></center>
Qəzəllərinin birində “Canım üzülüb ta belə dövranın əlindən” söyləyən şair “Bəyənməz” qoşmasında zahiri gözəlliyə üstünlük verən, bəzək-düzək hesabına “gözəlləşib” özünü Züleyxa hesab edənləri, “xəlayiqi quduz kimi dalayan” bəyləri, “torbası dolu olan” və “camaatı incidən” tacirləri və hampaları, “dövran mənimdir” deyənləri kəskin şəkildə tənqid edir:
Qəzəllərinin birində “Canım üzülüb ta belə dövranın əlindən” söyləyən şair “Bəyənməz” qoşmasında zahiri gözəlliyə üstünlük verən, bəzək-düzək hesabına “gözəlləşib” özünü Züleyxa hesab edənləri, “xəlayiqi quduz kimi dalayan” bəyləri, “torbası dolu olan” və “camaatı incidən” tacirləri və hampaları, “dövran mənimdir” deyənləri kəskin şəkildə tənqid edir:
<poem>Ay ağalar, bir zəmanə gəlibdir,
<center><poem>Ay ağalar, bir zəmanə gəlibdir,
Həmtay olan heç həmtayı bəyənməz.
Həmtay olan heç həmtayı bəyənməz.
Qara qızlar sürmə çəkib gözünə,
Qara qızlar sürmə çəkib gözünə,
Gecələr də deyər: «Mənimdir dövran»,
Gecələr də deyər: «Mənimdir dövran»,
Çip-çip edər alacəhrə, bitdiyan.
Çip-çip edər alacəhrə, bitdiyan.
Oxumaqda torağayı bəyənməz.</poem>
Oxumaqda torağayı bəyənməz.</poem></center>
Şairin “Çörmədim” və “Bəyənməz” qoşmalarında Aşıq Abbas Tufarqanlı, M.P.Vaqif və A.Ələsgərin təsiri aydın duyulmaqdadır.
Şairin “Çörmədim” və “Bəyənməz” qoşmalarında Aşıq Abbas Tufarqanlı, M.P.Vaqif və A.Ələsgərin təsiri aydın duyulmaqdadır.
Ədibin “Getdi mənim” adlı gəraylısında isə cəmiyyətdəki təbəqələşmə, sevgi azadlığının olmaması, qadın hüquqsuzluğu, mənəvi keyfiyyətlərin böhrana uğraması tənqid olunur.
Ədibin “Getdi mənim” adlı gəraylısında isə cəmiyyətdəki təbəqələşmə, sevgi azadlığının olmaması, qadın hüquqsuzluğu, mənəvi keyfiyyətlərin böhrana uğraması tənqid olunur.
<poem>Özünün var idi meyli,
<center><poem>Özünün var idi meyli,
Məcnun idim, o da Leyli,
Məcnun idim, o da Leyli,
Gözündən tökübən seyli,
Gözündən tökübən seyli,
Yar əlimdən getdi mənim.
Yar əlimdən getdi mənim.
Leylimi verdilər dula,
Leylimi verdilər dula,
Bu gecə saldılar yola.
Bu gecə saldılar yola.
Əldən gedib nazlı yarı,
Əldən gedib nazlı yarı,
Kömək edin, sizi tarı,
Kömək edin, sizi tarı,
Yar əlimdən getdi mənim.</poem>
Yar əlimdən getdi mənim.</poem></center>
Şairin “Hələm də gəlir”, “Gül” rədifli əsərlərində, yumor və satirik məzmunlu mənzum məktublarında, “Həcvi-məlih” adlı həcvində və başqa əsərlərində də içtimai mötivləri aydın görmək mümkündür. Onun yumor və satirik məzmunlu şeir və mənzum məktublarında Q.B.Zakirin təsiri duyuıur<ref>P.Abdulla: (1979) “Seçilmiş əsərləri”, Bakı, “Gənclik”, səh: 9.</ref>.
Şairin “Hələm də gəlir”, “Gül” rədifli əsərlərində, yumor və satirik məzmunlu mənzum məktublarında, “Həcvi-məlih” adlı həcvində və başqa əsərlərində də içtimai mötivləri aydın görmək mümkündür. Onun yumor və satirik məzmunlu şeir və mənzum məktublarında Q.B.Zakirin təsiri duyuıur<ref>P.Abdulla: (1979) “Seçilmiş əsərləri”, Bakı, “Gənclik”, səh: 9.</ref>.
Onun “Qayıtdı”, “Olsun”, “Bu nişandadır” qoşmalarında, klassik şeir şəkillərində olan “Güldü gül”,”Ey qaşı kəman”, “Ələ düşməz” və s. əsərlərində gözəllər o qədər canlı və füsünkar şəkildə təsvir olunurlar ki, həmin lirik qəhrəmanlar sanki oxucu ilə təmasdadır və onun gözü önündə canlanırlar. “Bu nişandadır” qoşmasında bunu aydın görmək mümkündür:
Onun “Qayıtdı”, “Olsun”, “Bu nişandadır” qoşmalarında, klassik şeir şəkillərində olan “Güldü gül”,”Ey qaşı kəman”, “Ələ düşməz” və s. əsərlərində gözəllər o qədər canlı və füsünkar şəkildə təsvir olunurlar ki, həmin lirik qəhrəmanlar sanki oxucu ilə təmasdadır və onun gözü önündə canlanırlar. “Bu nişandadır” qoşmasında bunu aydın görmək mümkündür:
<poem>Ey ağalar, həsrətini çəkərəm,
<center><poem>Ey ağalar, həsrətini çəkərəm,
Bu mələkmənzərin nə zamandadır.
Bu mələkmənzərin nə zamandadır.
Onun gözəllikdə yoxdu həmtayı,
Onun gözəllikdə yoxdu həmtayı,
Bu əsridə gözəlliyi bibədəl,
Bu əsridə gözəlliyi bibədəl,
Gərdəni sürahi, zülfü müsəlsəl,
Gərdəni sürahi, zülfü müsəlsəl,
Abdullahın yarı bu nişandadır.</poem>
Abdullahın yarı bu nişandadır.</poem></center>
Şairin məhəbbətin tərənnümünə həsr olunmuş əsərlərinin irik qəhrəmanları aşiq və məşuq; əsas mövzusu - problematikası isə aşiq-məşuq münasibətləridir. Hicran dərdi, vüsal həsrəti, ümid və kədər, nalə və əfqan, kəskin daxili təlatümlər, həyəcan və iztirablar bu əsərlərin ana xəttini, əsas leytmotivini təşkil edir. Şair məhəbbət mövzusunda olan şeirlərini müəyyən bir hadisə ilə əlaqələndirir ki, bu da emosionallığı xeyli gücləndirir.
Şairin məhəbbətin tərənnümünə həsr olunmuş əsərlərinin irik qəhrəmanları aşiq və məşuq; əsas mövzusu - problematikası isə aşiq-məşuq münasibətləridir. Hicran dərdi, vüsal həsrəti, ümid və kədər, nalə və əfqan, kəskin daxili təlatümlər, həyəcan və iztirablar bu əsərlərin ana xəttini, əsas leytmotivini təşkil edir. Şair məhəbbət mövzusunda olan şeirlərini müəyyən bir hadisə ilə əlaqələndirir ki, bu da emosionallığı xeyli gücləndirir.
Aşiq real, səmimi duyğu və düşüncələri ilə rəğbət oyadır. Bu şeirlərdə aşiq tərənnüm olunan saf məhəbbət duyğularının əsas daşıyıcısıdır. O, son dərəcə təmiz qəlbli bir gəncdir. Zəngin mənəvi aləmi vardır. “Gəlmişəm” rədifli qoşmasında aşiq özünü gözələ nazil olmuş bir ayəyə bənzədir. Lirik monoloqlarında özünü "xəstə", "biçarə", "yaralı" adlandıran bu gənc öz sevdiyinə qovuşmaq üçün hər çətinliyə dözür və hər fədakarlığa hazırdır. Ayrılığı ölümdən ağır hesab edir:
Aşiq real, səmimi duyğu və düşüncələri ilə rəğbət oyadır. Bu şeirlərdə aşiq tərənnüm olunan saf məhəbbət duyğularının əsas daşıyıcısıdır. O, son dərəcə təmiz qəlbli bir gəncdir. Zəngin mənəvi aləmi vardır. “Gəlmişəm” rədifli qoşmasında aşiq özünü gözələ nazil olmuş bir ayəyə bənzədir. Lirik monoloqlarında özünü "xəstə", "biçarə", "yaralı" adlandıran bu gənc öz sevdiyinə qovuşmaq üçün hər çətinliyə dözür və hər fədakarlığa hazırdır. Ayrılığı ölümdən ağır hesab edir:
<poem>Sərrafam, istərəm gərək dür mənə,
<center><poem>Sərrafam, istərəm gərək dür mənə,
Lütf eylə bürqəni, gərəkdir mənə.
Lütf eylə bürqəni, gərəkdir mənə.
Yar səndən ayrılsam, gərəkdir mənə
Yar səndən ayrılsam, gərəkdir mənə
Bir molla, bir tabut, bir də qara, bax!</poem> (“Bax” təcnisi)
Bir molla, bir tabut, bir də qara, bax! (“Bax” təcnisi)</poem></center>
Aşiqin könlü "bir gülə əsir olmuş", hər an bu gülün həvəsi, ona yetişmək arzusu ilə qovrulub nalə çəkir. Onun naləsinin səsini “Xoş gəlmisən” qəzəlində, “Ey şux, mənim yari-vəfadarımsan sən” misrası ilə başlayan cığalı müxəmməsində, “Oldun”, “Olsun”, “Görmədim” qoşmalarında, “Gəldi mənim” gəraylısında, “A sayələndi” və “Bax” təcnislərində daha aydın “eşitmək” mümkündür.
Aşiqin könlü "bir gülə əsir olmuş", hər an bu gülün həvəsi, ona yetişmək arzusu ilə qovrulub nalə çəkir. Onun naləsinin səsini “Xoş gəlmisən” qəzəlində, “Ey şux, mənim yari-vəfadarımsan sən” misrası ilə başlayan cığalı müxəmməsində, “Oldun”, “Olsun”, “Görmədim” qoşmalarında, “Gəldi mənim” gəraylısında, “A sayələndi” və “Bax” təcnislərində daha aydın “eşitmək” mümkündür.
“Xoş gəlmisən” qəzəlində vüsala çatmaq üçün aşiqin çəkdiyi əzab-əziyyət belə təsvir olunur:
“Xoş gəlmisən” qəzəlində vüsala çatmaq üçün aşiqin çəkdiyi əzab-əziyyət belə təsvir olunur:
<poem>Gör necə birəhmdir, zülmü mənə az eyləməz,
<center><poem>Gör necə birəhmdir, zülmü mənə az eyləməz,
Ol səbəbdəndir mürgi-dil bu təndə pərvaz eyləməz,
Ol səbəbdəndir mürgi-dil bu təndə pərvaz eyləməz,
Çağırıb könlüm evin bir kərrə avaz eyləməz,
Çağırıb könlüm evin bir kərrə avaz eyləməz,
Bu qədər məşuq öz aşiqinə naz eyləməz,
Bu qədər məşuq öz aşiqinə naz eyləməz,
Dilsitan, sərvi-rəvan, əbrukaman, xoş gəlmisən.</poem>
Dilsitan, sərvi-rəvan, əbrukaman, xoş gəlmisən.</poem></center>
“Oldun” qoşmasında isə aşiq öz monoloqunda iztirablarını belə dilə gətirir:
“Oldun” qoşmasında isə aşiq öz monoloqunda iztirablarını belə dilə gətirir:
<poem>Başma döndüyüm xubların şahı,
<center><poem>Başma döndüyüm xubların şahı,
Bir de görüm, indi kimə yar oldun?
Bir de görüm, indi kimə yar oldun?
Kim öyrətdi səni, kimlər ayırdı.
Kim öyrətdi səni, kimlər ayırdı.
Dilbəri görsəniz deyərsiz: Allah,
Dilbəri görsəniz deyərsiz: Allah,
Neyləmişdi sənə fəqir Abdullah,
Neyləmişdi sənə fəqir Abdullah,
Əğyarə gül olub, ona xar oldun?!<ref>“Azərbaycan aşıq şeirindən seçmələr” I cild. (2005), Bakı, “Şərq-Qərb”, səh: 308.</ref></poem>
Əğyarə gül olub, ona xar oldun?!<ref>“Azərbaycan aşıq şeirindən seçmələr” I cild. (2005), Bakı, “Şərq-Qərb”, səh: 308.</ref></poem></center>
A.Ələsgərin “Düşdü” qoşmasını xatırladan “Qayıtdı” qoşmasında isə vüsal həsrəti ilə yaşayan aşiqin “yaralı canı” təsvir olunur:
A.Ələsgərin “Düşdü” qoşmasını xatırladan “Qayıtdı” qoşmasında isə vüsal həsrəti ilə yaşayan aşiqin “yaralı canı” təsvir olunur:
<poem>Mən görmüşəm gözəllərin çoxunu,
<center><poem>Mən görmüşəm gözəllərin çoxunu,
Belə olmaz amma boyu, buxunu,
Belə olmaz amma boyu, buxunu,
Müjganından çəkdi xədəng oxunu,
Müjganından çəkdi xədəng oxunu,
Mürdə cismim eşq oduna tutuşdu.
Mürdə cismim eşq oduna tutuşdu.
Şahrahdan qıya baxıb ötüşdü,
Şahrahdan qıya baxıb ötüşdü,
Yollarında gözüm qaldı, qayıtdı.</poem>
Yollarında gözüm qaldı, qayıtdı.</poem></center>
Dilimizdə elə sözlər var ki, onların kədərli notlarla səslənməsi insan qəlbində bir nisgil yaradır. Bu mənada, Padarlı Abdullanın şeirdə “qayıtdı”, “getdi”, “döndü” və s. sözləri yerində işlətməsi və klassiklərə məxsus xüsusi məharətlə qəm-qubarı tərənnüm etməsi həm aşıq şeirindən doğan üslubdur, həm də klassiklərdən gələn peşəkarlıqdır.
Dilimizdə elə sözlər var ki, onların kədərli notlarla səslənməsi insan qəlbində bir nisgil yaradır. Bu mənada, Padarlı Abdullanın şeirdə “qayıtdı”, “getdi”, “döndü” və s. sözləri yerində işlətməsi və klassiklərə məxsus xüsusi məharətlə qəm-qubarı tərənnüm etməsi həm aşıq şeirindən doğan üslubdur, həm də klassiklərdən gələn peşəkarlıqdır.
Şıx Səməd:
Şıx Səməd:
<poem>Gəl ağlama, Abdulla, bir də hərgiz,
<center><poem>Gəl ağlama, Abdulla, bir də hərgiz,
Allahın əmrinə olginən düm-düz,
Allahın əmrinə olginən düm-düz,
Axır ki, mətləbə yetəcəyik biz,
Axır ki, mətləbə yetəcəyik biz,
Sən də fikir çəkmə heç yandan, qardaş!</poem>
Sən də fikir çəkmə heç yandan, qardaş!</poem></center>
Abdulla:
Abdulla:
<poem>Çevirib üzünü sən ol dərgaha,
<center><poem>Çevirib üzünü sən ol dərgaha,
Gəl düşmə o qədər fəryada, aha,
Gəl düşmə o qədər fəryada, aha,
Sidqini bağla bir qadir Allaha,
Sidqini bağla bir qadir Allaha,
Yan tutma sidqini Xudadan, qardaş!</poem>
Yan tutma sidqini Xudadan, qardaş!</poem></center>
A.Padarlının bədii irsinin az bir qismini də onun bayatıları (müəllifli bayatılar) təşkil edir. Bu bayatılar şairin poetik hünəri olub, öz-özünə hesabatı da sayıla bilər. Onun Vətənə, məhəbbətə, ayrılığa, dostluğa aid təsirli bayatıları vardır:
A.Padarlının bədii irsinin az bir qismini də onun bayatıları (müəllifli bayatılar) təşkil edir. Bu bayatılar şairin poetik hünəri olub, öz-özünə hesabatı da sayıla bilər. Onun Vətənə, məhəbbətə, ayrılığa, dostluğa aid təsirli bayatıları vardır:
<poem>Köynəyim dardı mənim,
<center><poem>Köynəyim dardı mənim,
İşim ahu-zardı mənim,
İşim ahu-zardı mənim,
Abdullah yalan deməz:
Abdullah yalan deməz:
El-obaya yarısın,
El-obaya yarısın,
Abdullah, yaxşı dostu,
Abdullah, yaxşı dostu,
Nə ölsün, nə qarısın</poem>
Nə ölsün, nə qarısın</poem></center>
A.Padarlının əsərlərinin kiçik bir hissəsi də müasirlərinin əsərlərinə yazdığı nəzirə, onlarla deyişmələri, qıfılbəndlər və mənzum məktublardir. Yuxarıda da qeyd etdiyimiz kimi A.Padarlı şair Q.B.Zakirin məşhur “Gözləyən kimsə, gözüm, həqqi deməz ay sana” misrası ilə başlayan müsəddəs-müstəzadının hər bir bəndinə ayrı-ayrı nəzirə yazmışdır. Onun həmçinin müasirlərindən Q.Şəkili, Ş.Səməd, M.Şaban, M.Qurban, M.K.Vardani və digərləri ilə deyişmələri də vardır. Hətta şairin həmyerlisi qarabaldırlı Aşıq Əhmədə ayrıca şeir həsr etdiyi də məlumdur<ref>H.Nazim: “Oğuzdur elim mənim” (2008), Bakı, “Nasir” nəşriyyatı, səh:45.</ref>.
A.Padarlının əsərlərinin kiçik bir hissəsi də müasirlərinin əsərlərinə yazdığı nəzirə, onlarla deyişmələri, qıfılbəndlər və mənzum məktublardir. Yuxarıda da qeyd etdiyimiz kimi A.Padarlı şair Q.B.Zakirin məşhur “Gözləyən kimsə, gözüm, həqqi deməz ay sana” misrası ilə başlayan müsəddəs-müstəzadının hər bir bəndinə ayrı-ayrı nəzirə yazmışdır. Onun həmçinin müasirlərindən Q.Şəkili, Ş.Səməd, M.Şaban, M.Qurban, M.K.Vardani və digərləri ilə deyişmələri də vardır. Hətta şairin həmyerlisi qarabaldırlı Aşıq Əhmədə ayrıca şeir həsr etdiyi də məlumdur<ref>H.Nazim: “Oğuzdur elim mənim” (2008), Bakı, “Nasir” nəşriyyatı, səh:45.</ref>.
Abdulla Padarlının əsərləri, xüsusən xalq şeir tərzində yazdığı əsərlər indi də sevilə-sevilə oxunur. Yuxarıda da qeyd etdiyimiz kimi Azərbaycan ədəbiyyatının XIX əsrdə yaşamış, lakin az tanınmış nümayəndələrindən olan Abdulla Padarlının həyat və fəaliyyətinin dərindən araşdırılması qarşıda duran vəzifələrdəndir.
Abdulla Padarlının əsərləri, xüsusən xalq şeir tərzində yazdığı əsərlər indi də sevilə-sevilə oxunur. Yuxarıda da qeyd etdiyimiz kimi Azərbaycan ədəbiyyatının XIX əsrdə yaşamış, lakin az tanınmış nümayəndələrindən olan Abdulla Padarlının həyat və fəaliyyətinin dərindən araşdırılması qarşıda duran vəzifələrdəndir.