Changes

|imzası = }}

|imzası = }}

'''İşxan Əbu Əbdülmalik''' — [[Şəki dövləti|Şəki hökmdarı]]. Mənbələrdə adı ilk dəfə  Х əsrin qırxıncı, sonuncu dəfə isə  941-957-cü illər arasında  baş vermiş hadisələrin təsvirində çəkilmişdir. Alban çarı [[Qriqor Hammam]]ın nəvəsi, Şəki hökmdarı [[Atrnerseh|Atrnersehin]] və Tao-Klarceti hakimi, eristavlar-eristavı III Adarnase qızı [[Dinarın]] oğlu idi.

'''İşxan Əbu Əbdülmalik''' — [[Şəki dövləti|Şəki hökmdarı]]. Mənbələrdə adı ilk dəfə  Х əsrin qırxıncı, sonuncu dəfə isə  941-957-cü illər arasında  baş vermiş hadisələrin təsvirində çəkilmişdir. Alban çarı [[Qriqor Hammam|Qriqor Hammamın]] nəvəsi, Şəki hökmdarı [[Atrnerseh|Atrnersehin]] və Tao-Klarceti hakimi, eristavlar-eristavı III Adarnasenin qızı [[Dinar|Dinarın]] oğlu idi.

== Həyatı və siyasi fəaliyyəti ==

== Həyatı və siyasi fəaliyyəti ==

{{sitat2|Heretidə İşxanikin çarlığına qədər onun bütün sələfləri qeyri-prvoslav idilər. İşxannik isə eristavlar-eristavı [[Qurgen|Qurgenin]] bacısının oğlu idi, onun anası Dinar, onu pravoslav etdi. Həmin vaxt Bərdə və Azərbaycan [[salarilər]] tərəfindən tutuldu{{sfn|Картлис Цховреба|2008|p=144}}.}}

{{sitat2|Heretidə İşxanikin çarlığına qədər onun bütün sələfləri qeyri-prvoslav idilər. İşxannik isə eristavlar-eristavı [[Qurgen|Qurgenin]] bacısının oğlu idi, onun anası Dinar, onu pravoslav etdi. Həmin vaxt Bərdə və Azərbaycan [[salarilər]] tərəfindən tutuldu{{sfn|Картлис Цховреба|2008|p=144}}.}}

İşxanın həm də “Əbu Əbdülmalik” adı ilə tanındlğını göstərən digər mənbədən isə məlum olur ki, o, 941-957-cü illər arasında [[Salarilər dövləti]]nə  ildə 1 milyon dirhəm bac verirmiş{{sfn|Караулова П. А.|1903|p=99,105}}.

İşxanın həm də “Əbu Əbdülmalik” adı ilə tanındlğını göstərən digər mənbədən isə məlum olur ki, o, 941 – 957-cü illər arasında [[Salarilər dövləti|Salarilər dövlətinə]] ildə 1 milyon dirhəm bac verirmiş{{sfn|Караулова П. А.|1903|p=99,105}}.

Bununla da tarixi mənbələrin İşxan Əbu Əbdülmalik haqqında qısa bir dövrə – X əsrin ortalarına təsadüf edən məlumatları bitir.

Bununla da tarixi mənbələrin İşxan Əbu Əbdülmalik haqqında qısa bir dövrə – X əsrin ortalarına, təsadüf edən məlumatları bitir.

Müasir erməni tədqiqatşılardan Qriqor Qriqoryanın yazdığına görə 962-ci ildə yeni Albaniya katolikosunun seçilməsi münasibətibəti ilə təşkil olunmuş mərasimdə İşxan da iştirak etmiş və hətta provoslav məzhəbindən imtina etmişdir{{sfn|Григорян Г. М.|1972|p=223}}.

Müasir erməni tədqiqatşılardan Qriqor Qriqoryanın yazdığına görə 962-ci ildə yeni Albaniya katolikosunun seçilməsi münasibətibəti ilə təşkil olunmuş mərasimdə İşxan da iştirak etmiş və hətta provoslav məzhəbindən imtina etmişdir{{sfn|Григорян Г. М.|1972|p=223}}.

Mənbələrdə 1010-cu il üçün Şəki hökmdarı kimi çariça Dinarın adı çəkilir.  

Mənbələrdə 1010-cu il üçün Şəki hökmdarı kimi çariçə Dinarın adı çəkilir.  

“Kartli salnaməsi”nə görə  gürcü çarı [[III Baqrat (Gürcüstan çarı)|III Baqrat]] (1008–1014/15<ref name=Q11 group=qeyd/>) (abxaz çarı II Baqrat (975-1014/15)) atası Qurgenin ölümündən sonra (1008) Heretini tutmuş və bura Əbu Lalanı mtivar (knyaz) təyin etmişdir. Lakin Baqrat gedən kimi, heretililər Kaxeti xorepiskopu Davidin (976-1010) tərəfinə keçmiş və David Heretini tutmuşdur.

“Kartli salnaməsi”nə görə  gürcü çarı [[III Baqrat (Gürcüstan çarı)|III Baqrat]] (1008–1014/15<ref name=Q11 group=qeyd/>) (abxaz çarı II Baqrat (975-1014/15)) atası Qurgenin ölümündən sonra (1008) Heretini tutmuş və bura Əbu Lalanı mtivar (knyaz) təyin etmişdir. Lakin Baqrat gedən kimi, heretililər Kaxeti xorepiskopu Davidin (976-1010) tərəfinə keçmiş və David Heretini tutmuşdur.

Kaxeti xorepiskopu Davidin ölümündən sonra (1010) III Baqrat yenidən Heretini tutmuş və çariçə Dinarı əsir götürmüşdür{{sfn|Картлис Цховреба|2008|p=149}}.  

Kaxeti xorepiskopu Davidin ölümündən sonra (1010) III Baqrat yenidən Heretini tutmuş və çariçə Dinarı əsir götürmüşdür{{sfn|Картлис Цховреба|2008|p=149}}.  

Yuxarıda qeyd edildiyi kimi, çariça Dinar Atrnersehin arvadı və İşxan Əbu Əbdülmalikin anası idi və əsir götürüldüyü zaman onun 90-dan çox yaşı olmalı idi{{sfn|Əliyev Ş. H.|2007|p=97}}.

Yuxarıda qeyd edildiyi kimi, çariçə Dinar Atrnersehin arvadı və İşxan Əbu Əbdülmalikin anası idi və əsir götürüldüyü zaman onun 90-dan çox yaşı olmalı idi{{sfn|Əliyev Ş. H.|2007|p=97}}.

== Həmçinin, bax: ==

== Həmçinin, bax: ==

==Ədəbiyyat==

==Ədəbiyyat==

#{{kitab3

# {{kitab3

  | müəllif        =  Мусхелишвили Д. Л.

  | müəllif        =  Мусхелишвили Д. Л.

  | hissə          =  

  | hissə          =  

  | ref            = Мусхелишвили Д. Л.

  | ref            = Мусхелишвили Д. Л.

}}

}}

#{{kitab3

# {{kitab3

  | müəllif        =  

  | müəllif        =  

  | hissə          =  

  | hissə          =  

  | ref            = Картлис Цховреба

  | ref            = Картлис Цховреба

}}

}}

#{{məqalə

# {{məqalə

  |müəllif        = Караулова П. А.

  |müəllif        = Караулова П. А.

  |başlıq          = Сведения арабских географов IX и X веков по Р.Х. о Кавказе, Армении и Адербейджане: VII, ал-Мукаддасий; VIII, Масуди; IX, Ибн Хаукал

  |başlıq          = Сведения арабских географов IX и X веков по Р.Х. о Кавказе, Армении и Адербейджане: VII, ал-Мукаддасий; VIII, Масуди; IX, Ибн Хаукал

  |pmid          =  

  |pmid          =  

}}

}}

#{{məqalə

# {{məqalə

  |müəllif        = Григорян Г. М.

  |müəllif        = Григорян Г. М.

  |başlıq          = Новонайденные надписи Ваанаванка

  |başlıq          = Новонайденные надписи Ваанаванка

  | nəşr            =  

  | nəşr            =  

  | yer            = Bakı

  | yer            = Bakı

  | nəşriyyat      = [[Təhsil nəşriyyatı|Təhsil]]

  | nəşriyyat      = Təhsil

  | il              = 2007

  | il              = 2007

  | cild            =

  | cild            =

  | ref            = Əliyev Ş. H.

  | ref            = Əliyev Ş. H.

}}

}}

{{Şəkidə hakimiyyətdə olmuş şəxslər}}

{{Şəkidə hakimiyyətdə olmuş şəxslər}}

{{Yaxşı məqalə}}

 

{{Yoxlanılmış məqalə}}