43.626
edits
Changes
Jump to navigation
Jump to search
Sətir 1:
Sətir 1: − + − + − + − + − + − + − + − + − + − + − + − + − + − + − + − + − + − + − + − + − + + + + + + + + + + + + + + + + + + + − + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + − + + + + − 1916-cı il dekabrın 31-də [[Şəki şəhəri]]ndə anadan olmuşdur. 1932-ci ildə Şəki Kənd Təsərrüfatı texnikumunun ipəkçilik bölməsini bitirmişdir. 1933-1935-ci illərdə Qəbələ və Ağdaş barama – toxumu müəssisələrində ipəkçi-texnoloq vəzifəsində işləmişdir. 1941-ci ildə Daşkənd Kənd Təsərrüfatı institutunun ipəkçilik fakultəsini bitirmişdi. 1941-1946-cı illərdə keçmiş sovet ordusu sıralarında xidmət etmiş və 1946-cı ildə baş leytenant rütbəsində ordu sıralarından tərxis olunmuşdur. 1947-ci ildə Azərbaycan EA-nın Zoologiya institutuna gəlmişdir. O, əvvəlcə kiçik elmi işçi, 1954-cü ildə isə baş elmi işçi vəzifəsinə seçilmişdir.+ + − N.Səmədov 1951-ci ildə «Azərbaycanda Labrus cinsindən olan taxıl böcəkləri və onlara qarşı mübarizə tədbirləri» mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir. 1955-ci ildə elmi hissə üzrə direktor müavini vəzifəsinə irəli çəkilmiş və 1961-ci ilə kimi bu vəzifədə fəaliyyət göstərmişdir. N.Səmədov 1957-ci ildən ömrünün sonuna kimi Entomologiya laboratoriyasının müdiri vəzifəsində işləmişdir. 1964-cü ildə «Azərbaycanda kənd təsərrüfatı bitkilərinə ziyan verən böcəklərin fauna və biologiyası» mövzusunda doktoruq dissertasiyası müdafiə etmiş, 1971-ci ildə professor elmi adına layiq görülmüşdür.+ + + − Professor N.Səmədov 1972-ci ildə Hindistan Beynəlxalq Zoologiya Akademiyasının həqiqi üzvü, 1979-cu ildə Ümumittifaq Entomologiya Cəmiyyətinin fəxri üzvü və Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqı dağ komitəsinin sədr müavini, zoologiya və entomologiya elminin inkişafındakı nailiyy1ətlərinə və xidmətlərinə görə 1980-ci ildə AMEA-nın müxbir üzvü seçilmişdir. O, həm də əməkdar elm xadimi kimi yüksək ada layiq görülmüşdür. N.Səmədovun apardığı elmi-tədqiqat işləri, əsasən, böcəklər dəstəsinin öyrənilməsinə, başlıca növlərin bioloji xüsusiyyətlərinin tədqiqinə və ciddi zərər verən növlərə qarşı mübarizə tədbirlərinin elmi əsaslarının hazırlanması və tədbiqi məsələlərinə həsr olunmuşdur. Niyazi müəllim müharibə və əmək veteranı idi. O, «II dərəcəli vətən müharibəsi» ordeni və 8 medalla təltif edilmişdir. N.Səmədov tərəfindən Azərbaycanda 26 fəsiləyə mənsub 2900 böcək növü aşkar edilmişdir ki, onların 16 növü elm üçün, 43 -ü keçmiş SSRİ faunası, 89 - u Qafqaz faunası, 760 növü isə Azərbaycanın faunası üçün yeni olmuşdur. O, ilk dəfə olaraq 430 növün kənd təsərrüfatı bitkilərinə zərər verməsini müəyyən etmişdir. N.Səmədov «İnsan və biosfera» proqramı əsasında Azərbaycanda entomologiya, torpaq zoologiyası, biosenologiya və bitki mühafizəsinə dair aparılan elmi-tədqiqat işlərinin təşkili və inkişafı, həmçinin də elmi kadrların hazırlanmasında böyük xidməti olmuşdur. Onun rəhbərliyi altında 6 doktorluq və 40-a yaxın namizədlik dissertasiyası hazırlanmış və müdafiə olunmuşdur.+ − Professor N.Səmədov 200-dən çox elmi məqalənin, 5 monoqrafiyanın, 6 elmi-kütləvi kitabçanın və 3 ixtiranın müəllifidir. O, 15-ə yaxın monoqrafiya, elmi kitabça və məcmuələrin redaktoru olmuşdur. Onun 8 əsəri [[Avstriya]], [[İngiltərə]], [[Fransa]] və [[Çexoslovakiya]]da çap olunmuşdur. O, [[ASE]] və qırmızı kitabın müəlliflərindən biridir. Onun hazırladığı taxıl, meşə və bəzək bitkilərinin başlıca zərərvericilərinə qarşı mübarizə tədbirləri respublikanın xalq təsərrüfatında tədbiq olunmuşdur. O, dəfələrlə keçmiş [[SSRİ]]-nin müxtəlif şəhərlərində ([[Bakı]], [[Kiyev]], [[Moskva]], [[Voronej]], [[Sankt-Peterburq]] və s.), [[Fransa]], [[Polşa]] və Çexoslovakiyada entomologiya və torpaq zoologiyası üzrə keçrilmiş Beynəlxalq konqreslərdə, qurultay, konfrans və sinpoziumlarda dəyərli məruzələr etmişdir. + − == Mənbə == − [http://www.zoologiya.az/nstitut-haqqnda/alimler.html AMEA-nın Zoologiya institutunun rəsmi saytı/İnstitutun görkəmli alimləri/Tanınmış entomoloqlar]
Nəzərə çarpan dəyişiklik yoxdur.
[[Kateqoriya:N]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]]{{Alim
[[Kateqoriya:{{padleft:|1|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəxslər (familiya sırası ilə)|{{Əvvəlcə familiya|{{PAGENAME}}}}]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış alimlər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış görkəmli şəxslər]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış pedaqoqlar]][[Kateqoriya:Şəkidən çıxmış Böyük Vətən müharibəsi iştirakçıları]]
|Adı = Niyazi Səmədov
{{Alim
|Orijinal adı = Niyazi Həmid oğlu Səmədov
|Piktoqram = biologiya <!--yalnız riyaziyyat, fizika, kimya, biologiya, tibb, tarix, arxeologiya və musiqi variantlarından birini seçin-->
|Şəkil = Niyazi Səmədov.jpg
|Adı = Niyazi Səmədov
|şəkil məlumat =
|Tam adı = ''Səmədov Niyazi Həmid oğlu''
|Doğum tarixi = {{Doğum tarixi|1916|12|31}}
|Şəkil = Niyazi Səmədov.png
|Doğum yeri = [[Şəki]]
|Şəklin ölçüsü =
|Vəfatı =
|Şəklin izahı = Niyazi Səmədov.
|Vəfat yeri =
|Doğum tarixi = {{Doğum tarixi|1916|12|31}}
|Vətəndaşlıq =
|Doğum yeri = [[Nuxa]] (indiki Şəki), [[Nuxa qəzası]], Yelizavetpol quberniyası, {{Rusİmp}}
|Elm sahəsi = [[entomoloq]]
|Vəfat tarixi = {{Vəfat tarixi və yaşı|1989|5|23|1916|12|31}}
|İş yeri =
|Vəfat yeri = Bakı, {{AzSSR}}, {{SSRİ}}
|Elmi dərəcəsi =
|Vəfat səbəbi =
|Elmi vəzifəsi =
|Dəfn yeri =
|Elmi rəhbəri =
|Vətəndaşlığı = {{SSRİ}}
|Tanınmış yetirmələri =
|Milliyyəti =
|Tanınır =
|Həyat yoldaşı =
|Mükafatları =
|Uşağı =
|İmzası =
|Atası =
|İmzanın eni =
|Anası =
|Sayt =
|Elm sahəsi = biologiya
|Elmi dərəcəsi = biologiya elmləri doktoru
|Elmi adı = professor
|İş yeri =
|Alma-mater = <!--Qədim təhsil ocaqları-->
|Təhsili = {{*}}Nuxa Kənd Təsərrüfatı Texnikumu, ipəkçilik bölməsi (–1932)
{{*}}Daşkənd Kənd Təsərrüfatı İnstitutu, ipəkçilik fakültəsi (–1941)
|Elmi rəhbəri =
|Tanınmış yetirmələri =
|Tanınır = <!--Alimə fəaliyyətinə görə verilən ləqəb-->
|Mühüm layihələri =
|Üzvlüyü = Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü
|Mükafatları = {{Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi}}<br>{{II dərəcəli "Vətən Müharibəsi" ordeni}}
|İmzası =
|Sayt =
|Commons =
|Adının digər versiyası = <!--Burada şəxsin ad və familiyasının digər yazılış formaları göstərilməlidir; Məsələn, şəxsin adı ''Məmməd Əliyev''dirsə, bura '''Memmed Eliyev''', Mammad Aliyev və s. bu kimi adlar yazmaq olar. Çünki internetdə axtarış edilərkən, çox vaxt ingilis əlifbasında olmayan hərflərin (ə, ü, ö və s.) əvəzinə başqa hərflər yazılır --> Niyazi Semedov, Niyazi Samadov, Ниязи Семедов, Ниязи Самадов, Нијази Сәмәдов
}}
}}
'''Niyazi Həmid oğlu Səmədov''' — [[AMEA]]-nın müxbir üzvü, tanınmış [[entomoloq]], Hindistan Beynəlxalq Zoologiya Akademiyasının həqiqi üzvü, [[ASE]] və qırmızı kitabın müəlliflərindən biri.
'''Niyazi Səmədov''' (1916–1989) — biologiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü. Azərbaycanda entomologiya, torpaq zoologiyası, biosenologiya və bitki mühafizəsinə dair aparılan elmi tədqiqat işlərinin təşkili və inkişafı sahəsində, həmçinin elmi kadrların hazırlanmasında böyük xidmətləri olmuşdur.
== Haqqında məlumatlar ==
31 dekabr 1916-cı il tarixdə [[Nuxa|Nuxada]] (indiki Şəki) anadan olub.
=== Təhsili ===
1932-ci ildə Nuxa Kənd Təsərrüfatı Texnikumunun ipəkçilik bölməsini,
1941-ci ildə Daşkənd Kənd Təsərrüfatı İnstitutunun ipəkçilik fakültəsini bitirib.
=== Hərbi xidmətdə ===
Böyük Vətən müharibəsi iştirakçısıdır.
1941 – 1946-cı illərdə sovet ordusu sıralarında xidmət etmiş, 1946-cı ildə zabit rütbəsində tərxis olunmuşdur.
=== Əmək fəaliyyəti ===
1947-ci ildən Azərbaycan SSR EA Zoologiya İnstitutunda kiçik elmi işçi,
1954-cü ildən baş elmi işçi,
1955 – 1961-ci illərdə elmi işlər üzrə direktor müavini,
1961 – 1989-cu illərdə isə entomologiya laboratoriyasının müdiri vəzifəsində çalışıb.
=== Elmi fəaliyyəti ===
1951-ci ildə namizədlik,
1964-cü ildə doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib.
1971-ci ildə professor elmi adını alıb.
1980-cı ildə Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü seçilib.
200-dən çox elmi məqalənin, 5 monoqrafiyanın, 6 elmi-kütləvi kitabçanın və 3 ixtiranın müəllifidir. 8 əsəri başqa ölkədə (Avstriya, İngiltərə, Almaniya, Fransa və Çexoslovakiya) çap olunmuşdur.
7 elmlər doktorunun və 40 elmlər namizədinin elmi rəhbəri olub.
=== Elmi-ictimai aktivliyi ===
* Hindistan Beynəlxalq Zoologiya Akademiyasının həqiqi üzvü (1972);
* SSRİ EA Ümumittifaq Entomologiya Cəmiyyətinin fəxri üzvü (1979).
== Həyatı ==
=== Təltif və mükafatları ===
*“[[Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi]]” fəxri adı;
*II dərəcəli [["Vətən Müharibəsi" ordeni|“Vətən Müharibəsi” ordeni]];
* 8 medal.
=== Vəfatı ===
23 may 1989-cu il tarixdə – 72 yaşında, Bakıda vəfat edib.
== Ədəbiyyat ==
# {{ŞAZ|1|501-502}}
# {{cite web | last =|url=http://science.gov.az/forms/skanchavshiesya-chlenyikorrespondentyi/3502 |title= Vəfat etmiş müxbir üzvlər/Səmədov Niyazi Həmid oğlu |author= |date= |website=http://science.gov.az |publisher=Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası |language=az |accessdate= |archiveurl =https://web.archive.org/web/20201028233437/http://science.gov.az/forms/skanchavshiesya-chlenyikorrespondentyi/3502 |archivedate = 18 Sep 2018 - 28 Oct 2020|ref = harv}}
{{Yoxlanılmış məqalə}}
[[az:Niyazi Səmədov]]